Zmiana wariantu rachunku zysków i strat
Jesteśmy spółką akcyjną, której papiery wartościowe są notowane na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Stosujemy polskie zasady rachunkowości. Sporządzamy rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym. Chcielibyśmy zmienić wariant rachunku zysków i strat na porównawczy. Czy jest to możliwe i z czym to się będzie wiązać dla naszej spółki?
Ustawa o rachunkowości określa w załączniku nr 1 do tej ustawy rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym i w wariancie porównawczym. W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Wariant sporządzanego rachunku zysków i strat jest ściśle związany z przyjętym do stosowania przez jednostkę rozwiązaniem w zakresie ewidencji oraz rozliczania kosztów działalności operacyjnej. Rachunek zysków i strat w postaci porównawczej generalnie charakteryzuje się tym, że prezentuje się w nim koszty według rodzajów z uwzględnieniem zmian stanu produktów, natomiast w rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym prezentuje się koszty wyłącznie w układzie kalkulacyjnym i ustala koszt wytworzenia sprzedanych produktów, wykazując oddzielnie koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu.
Kierownik jednostki przyjmuje do stosowania przez jednostkę wariant rachunku zysków i strat, opisując to w zasadach (polityce) rachunkowości (art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
Jednostka może, w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą o rachunkowości. Zmiana prezentacji danych finansowych w rachunku zysków i strat z wariantu kalkulacyjnego na wariant porównawczy nie stanowi zmiany zasad (polityki) rachunkowości jednostki, z uwagi na fakt, iż wysokość kluczowych wielkości nie ulegnie zmianie.
A zatem - jak z powyższych regulacji ustawy o rachunkowości wynika - jednostka może zmienić sposób prezentacji danych w rachunku zysków i strat z wariantu kalkulacyjnego na wariant porównawczy. W przypadku zmiany należy odpowiednio zaprezentować dane porównywalne i wskazane jest przedstawienie tego faktu w informacji dodatkowej.
W przypadku spółki tzw. "giełdowej" mają do niej także zastosowanie przepisy o obrocie papierami wartościowymi. W myśl rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. nr 33, poz. 259 ze zm.), spółka sporządza raport: kwartalny, półroczny oraz roczny. I tak, przykładowo zgodnie z § 91 tego rozporządzenia, raport roczny zawiera m.in. roczne sprawozdanie finansowe, sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i zbadane przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami zawodowymi. W przypadku stosowania polskich zasad rachunkowości, roczne sprawozdanie finansowe sporządza się odpowiednio w zakresie określonym w przepisach rozporządzenia o sprawozdaniach finansowych w prospekcie, tj. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 października 2005 r. w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, wymaganych w prospekcie emisyjnym dla emitentów z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dla których właściwe są polskie zasady rachunkowości (Dz. U. nr 209, poz. 1743 ze zm.). W myśl § 3 tego rozporządzenia, sprawozdania finansowe oraz dane porównywalne sporządza się w zakresie określonym dla emitentów papierów wartościowych prowadzących działalność wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową - w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Załącznik ten zawiera tylko jeden wariant rachunku zysków i strat, a mianowicie wariant kalkulacyjny. Oznacza to, że na potrzeby przepisów o obrocie papierami wartościowymi wymagana jest prezentacja danych w rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym. A zatem - w świetle ww. wyjaśnień - nie wydaje się celowa zmiana rachunku zysków i strat z wariantu kalkulacyjnego na wariant porównawczy.