Zakres stosowania połączeń lutowanych w instalacjach
Połączenie lutowane |
Rodzaj instalacji |
|||
|
Wodociągowa |
Ogrzewcza |
Gazowa |
|
Z łącznikiem kapilarnym |
Miękkie |
Stosować |
Stosować do 110 ºC |
Nie stosować |
|
Twarde |
Stosować od d>28* |
Stosować do 110 ºC |
Stosować |
Bez łączników |
Miękkie |
Stosować* |
Stosować do 110 ºC** |
Nie stosować |
|
Twarde |
Stosować od d>28*;** |
Stosować do 110 ºC** |
Nie stosować |
* ze względu na możliwość uszkodzeń powierzchni rur przy temperaturze powyżej 400 ºC, co może zmniejszyć odporność korozyjną przewodów miedzianych, połączenia przewodów w instalacjach wodociągowych o d≤28 mm mogą być wykonywane jedynie przez lutowanie miękkie
** w przewodach instalacji wodociągowych oraz grzewczych wodnych, połączenia rur identycznej średnicy oraz jednostopniowe redukcje mogą być lutowane w kielichach wykonywanych na zimno na jednej z łączonych rur
Stosowanie połączeń rozłącznych w instalacjach
Połączenia rozłączne |
Rodzaj instalacji |
|||
|
wodociągowa |
ogrzewcza |
gazowa |
|
|
|
|
Gaz ziemny |
Gaz płynny |
Łącznik z końcówką gwintowaną bez miękkiego uszczelnienia |
Stosować |
Stosować |
Stosować |
Stosować |
Łącznik zaciskowy, z pierścieniem zaciskowym, metalowym* |
Stosować |
Stosować |
Stosować |
Stosować |
Łącznik zaciskowe i samozaciskowe z uszczelnieniem miękkim (elastomery)** |
Stosować |
Stosować |
Nie stosować |
Nie stosować |
Opaska zaciskowa z uszczelnieniem miękkim (łącznik prosty nasuwkowy)*** |
Stosować |
Stosować |
Nie stosować |
Nie stosować |
Połączenia kołnierzowe |
Stosować |
Stosować |
Stosować z kołnierzami z brązu |
Stosować z kołnierzami z brązu |
* dla rur w zwojach łączniki tylko z tulejką wewnętrzną
** tylko dla łączników zawsze dostępnych (odkrytych)
*** tylko dla rur twardych w odcinkach prostych
Spoiwa i topniki do lutowania
Rodzaj lutu |
Oznaczenie |
Skład chemiczny % |
Przedział temperatury topnienia |
Topnik |
Miękkie wg PN-EN 29453 |
S-Sn97Cu3 (Nr 24) |
2,5÷3,5 % Cu Pb 0,10; Sb 0,05; Bi 0,10; Cd 0,002 In 0,05; Ag 0,05; Al 0,001; As 0,03; Fe 0,02; Zn 0,001 Reszta Sn Suma wszystkich zanieczyszczeń: 0,2 |
230÷250 ºC |
Wg PN-EN 29454 |
|
S-Sn97Ag3 |
2,5÷3,5 % Ag Reszta Sn |
221÷230 ºC |
|
Twarde wg PN-EN 1044 (kod wg EN ISO 3677) |
CP 203 (B-Cu 94 P-710/890) |
5,9÷6,5 % P Reszta Cu |
710÷890 ºC (min. zal. temp. lutowania 760 ºC) |
FH 10* Wg PN-EN 1045 |
|
CP 105 (B-Cu 92 Ag-645/825) |
1,5÷2,5 % Ag 5,9÷6,7 % P Reszta Cu |
645÷825 ºC (min. zal. temp. lutowania 740 ºC) |
|
|
AG 104 (L-Ag45Sn) (B-Ag 45 CuZnSn-640/680) |
44,0÷46,0 % Ag 2,0÷3,0 % Sn 26,0÷28,0 % Cu 23,5÷27,5 % Zn |
640÷680 ºC |
|
|
AG 106 (B-Cu36AgZnSn-630/670) |
33,0÷35,0 % Ag 2,0÷3,0 % Sn 35,0÷37,0 % Cu 25,5÷29,5 % Zn |
630÷730 ºC |
|
|
AG 203 (B-Ag 44 CuZn-675/735) |
43,0÷45,0 % Ag 29,0÷31,0 % Cu 24÷28 % Zn |
675÷735 ºC |
|
* Przy stosowaniu lutów miedziano-fosforowych w połączeniach miedź-miedź, topnik nie jest wymagany (jako topnik działa fosfor). Jeżeli jednak łączone są elementy z miedzi z elementami z mosiądzu lub brązu, należy stosować topnik do lutowania twardego.
FH 10 - topniki o temp. Aktywności w zakresie 550 ºC do około 800 ºC. zawierają związki boru, proste oraz złożone fluorki i są stosowane w temperaturze lutowania powyżej 600 ºC. Są to topniki ogólnego stosowania. Ich pozostałości wywołują zwykle korozję i powinny być usuwane przez mycie lub trawienie.