PATOMORFOLOGIA wykład 3
NOWOTWORY JAJNIKA
- z nabłonka powierzchniowego jajnika i częściowo z podścieliska (65-70%)
- germinalne (20-30%)
- ze sznurów płciowych i podścieliska (5-10%)
- przerzutowe (~5%)
Nabłonek Mullera w życiu zarodkowym różnicuje się w kierunku:
nabłonka jajowodu → guzy surowicze
nabłonka kanału szyjki macicy → guzy śluzowe
nabłonka endometrium → guzy endometrioidalne
nabłonka przejściowego → guz Brennera
Nowotwory z nabłonka powierzchn. I podścieliska:
Guzy surowicze
Guzy śluzowe
Guzy endometrioidne
Rak jasnokomórkowy
Guz Brennera
CYSTADENOMA
serosum, mucinosum, endometroides łagodne
CYSTADENOFIBROMA
serosum, mucinosum, endometroides
O OGRANICZONEJ ZŁOŚLIWOŚCI
serosum, mucinosum, endometroides
CYSTADENOCARCINOMA
serosum, mucinosum, endometroides (papillare)
Guzy o granicznej złośliwości (tumors of borderline malignancy )
- warstwowy układ komórek
- liczne brodawkowate twory
- skąpa cytoplazma
- polimorfizm jądrowy
- mitozy
- ciałka psammamotyczne (1/4)
- brak destrukcyjnego naciekania podścieliska
GUZY SUROWICZE: (30-40l.)
łagodne 60%
o ograniczonej złośliwości 10%
złośliwe 30%
2/3 raków - guzy obustronne
cystadenocarcinoma serosum - najczęstszy złośliwy guz jajnika
ZŁOŚLIWE
76% - 5 letnie przeżycie (I st.)
25% - 5 letnie przeżycie (III st.)
O OGRANICZONEJ ZŁOŚLIWOŚCI:
?0-95% - 5 letnie przeżycie (I st.)
GUZY ŚLUZOWE:
W porównaniu z guzami surowiczymi:
- większe, więcej torbieli
- częściej łagodne (75%)
- rzadko naciek na powierzchni torebki
- rzadziej obustronne
Pseudomyxoma peritonei = liczne implanty w jamie otrzewnej + ascites mucinosum
- guz śluzowy jajnika
- guz śluzowy wyrostka robaczkowego
GUZY ENDOMETROIDNE:
- w większości złośliwe (10-20% wszystkich raków jajnika)
- powstają z nabłonka pomierzch. i ognisk endometriozy
- mikroskopowo przypominają gruczolaka endometrium
RAK JASNOKOMÓRKOWY:
- 6% wszystkich raków
- powstaje z pozostałości przewodów Mullera
- rokowanie gorsze niż w innych typach raków
- w starszym wieku
- wywołuje objawy paraneoplast. ( hiperkalcemia)
GUZ BRENNERA:
histologicznie:
-gniazda komórek nabłonek podobny do przejściowego
- włókniste podścielisko
Guz zazwyczaj łagodny.
Klasyfikacja guzów z nabłonka pomierzch. i podść. uwzględnia:
1.typ kom.: serosum, mucinosum, endometroides
2.sposób rozrostu: torbielowaty, lity, powierzchowny
3. ilość podścieliska
4. atypię i inwazyjność: łagodny, graniczny, złośliwy
złośliwe raki podobne do carcinoma clarocellulare renis
niektórzy uważają, że to wariant guzów endometroidalnych
CZYNNIKI RYZYKA RAKA JAJNIKA:
1.genetyczne: (10-15%)
-BRCA1 „zespół sutek-jajnik” 30-60% do 70rż
-BRCA2
2. mała liczba lub brak porodów
3. Dysgenezja gonad
OBJAWY KLINICZNE RAKA JAJNIKA:
Najczęściej bezobjawowy!
U >3/4 chorych w chwili rozpoznania stwierdza się już rozsiew poza jajnik!
RAK JAJNIKA PÓŹNE OBJAWY:
Wzdęcia
Bóle brzucha
Powiększenie jego obwodu
Krwawienia z dróg rodnych
Chudnięcie, osłabienie
Cachexia
cojestfrajerze
1