2005-04-09
Mięśnie gładkie
Komórka:
brak sarkomerów
aktyna i miozyna umocowane do błony komórkowej przez ciałka gęste (αaktynina i filamina) i staśmy gęste
brak troponiny
mostki poprzeczne miozyny ułożone w przeciwnych kierunkach
Komórka jest połączona z łącznotkankowym podłożem dzięki białku sprzężystemu - fibronektynie.
Grupy komórek: połączenie poprzez tzw. złącza pośrednie (nexus), co umożliwia łatwe przekazywanie stanu pobudzenia z komórki do innych komórek
występują w miejscach przylegania ciałek gęstych do błony komórkowej
umożliwiają przepływ jonów i małych cząsteczek
Podział mięśni gładkich
Rodzaj |
Wielojednostkowe |
Jednostkowe (trzewne) |
Unerwienie |
każda kom. osobno |
synapsy w przebiegu |
Mediator układu Parasymp. Symp |
Ach NA, ATP |
Ach NA, VIP, NO, ATP |
Receptory |
muskarynowe, adrenergiczne α1 |
muskarynowe, adrenergiczne α2 i β2 |
przykład |
w tęczówce, śc nacz krwionośnych, powrózek nasienny, w gruczołach pęcherzykowych |
ściany przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, macicy, moczowodu |
Noradrenalina
α1 |
α2 |
β2 |
Pobudzająca (skurcz) |
Hamująca |
Hamująca (rozkurcz) |
tętniczek oskrzelików zwieraczy p. pokarmowego i pęcherza moczowego |
presynaptyczne na uwalnianie Ach i NA (autohamowanie) |
naczynia krwionośne oskrzela mięśniówka p. pokarm. pobudzająco presynaptyczne na uwalnianie NA |
Aktywność bioelektryczna mięśni gładkich
Potencjał błonowy -35 do -65mV
Automatyzm mięśni gładkich
w niekórych komórkach występuje powolna depolaryzacja spoczynkowa - zdolność do samopobudzania się
komórki te to kom. rozrusznikowe ( w przewodzie pokarmowym tzw. śródmiąższowe kom. Cajala)
komórki te przekazują pobudzenie komórkom sąsiednim na drodze szerzenia elektronicznego
Utrzymywanie skurczu odbywa się bez zużywania energii z ATP
W mięśniach gładkich w przekazywaniu stanu pobudzenia podstawową rolę odgrywa sprzężenie chemiczno-mechaniczne
Neurotransmiter (hormon, neuromodulator)
↓
receptor błonowy
↓
otwarcie bł. kanałów wapniowych (bez zmian elektrycznych
uruchomienie wapnia z retikulum (bez otwierania bł. kanałów wapniowych)
Rozkurcz następuje po zadziałaniu każdego bodźca podnoszącego wewnątrz komórki poziom drugich przekaźników informacyjnych cAMP i cGMP, co prowadzi do obniżenia wewnątrzkomórkowego poziomu wapnia.
Wzrost aktywności fosfatazy miozyny wywołany przez fosforylazę miozyny również wspomaga relaksację.
Porównanie m. gładkich i szkieletowych
Budowa |
gładkie |
szkieletowe |
płytka ruchowa |
brak |
tak |
włókna |
wrzecionowate |
walcowate |
mitochondria |
nieliczne |
zal. od typu |
jądra komórkowe/włókno |
1 |
liczne |
sarkomery |
brak |
tak |
syncytium (gr. kom. regulujących jako całość) |
tak |
brak |
reticulum sarkopl. |
słabo rozwinięte |
dobrze rozwinięte |
ATP-aza |
niewiele |
dużo |
Funkcja |
|
|
rozrusznik |
czynność spontaniczna |
konieczny bodziec nerwowy |
odpowiedź |
stopniowana |
stopniowana |
skurcz tężcowy |
tak |
tak |
zakres pracy |
zmienna krzywa siła/dł (w większym zakresie) |
zmienna krzywa siła/dł |
Mechanizm skurczu i rozkurczu. Wzrost napięcia powoduje w niektórych mięśniach gładkich skurcz, np. w ścianach naczyń krwionośnych. W innych zaś powoduje rozkurcz, np. w przypadku mięśni ścian pęcherza moczowego.