PREKAMBR Dzieje Ziemi
PROTEROZOIK
ARCHAIK 4,5mld- 570 mln
W archaiku - było ustalanie skorupy ziemskie , litosfera była jeszcze bardzo cienka , był bardzo czynny wulkanizm.
W Proterozoiku były pierwsze fałdowania, pojawiły się pierwsze organizmy takie jak glony , sinice, meduzy- lecz one nie pozostawiły po sobie żadnego śladu.
PALEOZOIK
570mln-240mln
KAMBR
ORDOWIK
SYLUR Fałdowanie (Orogeneza) Kaledońska
DEWON
KARBON
PERM Fałdowanie (Orogeneza) Hercyńska
W Palazoiku nastąpił rozwój świata roślinnego, w karbonie na północnej półkuli panował wilgotny, gorący, tropik, większość terenów pokryte były widłakami, paprociami, skrzypami iglastymi (wszystkie te rośliny były wysokie) z których powstaje węgiel kamienny.
W permie w Polsce tworzyły się pokłady soli kamiennej np. na Kujawach- Inowrocław, Kłodawa a powstał dzięki temu ze było zlodowacenie później mogło być w tym miejscu morze, a że panował gorący suchy klimat pojawiły się tak duże pokłady soli.
W palezoiku pojawiły się skamieniałości przewodnie - organizmy które występowały powszechnie ale krótko.
Skamieniałości przewodnie takie jak:
Graptolity
Trybolity
Świat organiczny - rozwój roślinności i co za tym idzie pojawienie się kręgowców- ryb, rozwój owadów , płazów pojawienie się pierwszych gadów.
MEZOZOIK
Trias
Jura 240mln- 70mln
Kreda
W mezozoiku zachodzi końcówka fałdowania hercyńskiego.
Następuje rozłam kontynentu(prakontynentu) PANGEI otoczonej jednym oceanem TETYDY . Zaczyna się tak zwana wędrówka kontynentów PANGENA dzieli się na LAURAZJE i GONDWANE. Skamieniałościami przewodnimi są Amonity i Belaminity. Świat organiczny- jest to era panowania gadów- dinozaurów . Pojawienie się mały ssaków.
KENOZOIK
Trzeciorzęd 70mln- 1,5 mln
Czwartorzęd 1,5mln-trwa do dziś
W trzeciorzędzie było fałdowanie orogeneza alpejska. Rozpoczyna się rozwój ssaków- małpy, małpiatki, pojawienie się ptaków.
Rozwój roślinności- pokładu węgla brunatnego. Polska pokłady soli kamiennej w południowej Polsce- Bochnia. Pokłady Siarki i ropy naftowej.
W czwartorzędzie panowała epoka lodowcowa. Powstał gigantyczny lądolód na północnej.
Nasuwał się on 3 razy na Polskę:
zlodowacenie południowe Polski
zlodowacenie środkowopolskie(do wyżyn i Sudetów)
najmłodsze zlodowacenie- zlodowacenie Bałtyckie
Kształtuje się flora i fauna. Giną wielkie ssaki takie jak mamuty. Pojawia się człowiek rozumny - 500lat. Kształtuje się klimat.
Wiek względny - określa która skała jest starsza która młodsza.
Wiek bezwzględny- określa dokładnie wiek w latach.
Tarcie i platformy- struktura jedno- dwupiętrowe powstałe ze skał prekambryjskich.
Platforma jest pokryta osadami.
Tarcza - platforma pozbawiona pokrywy osadowej
Surowce mineralne
Era Prekambryjska
węgiel kamienny - Karbon- wyżyna Lubelska , Dolny Śląsk
rudy żelaza- Ordowik nie ma wielkiego znaczenia gospodarczego.
Sól kamienna- Perm - Kujawy
Rudy miedzi- polska południowo zachodnia - Lublin, Głogów, Bolesławiec, Złotoryja.
Era Mezozoiczna
Rudy cynku i ołowiu- Trias- Górny Śląsk
Rudy żelaza- Trias
Era Kenozoiczna
Trzeciorzęd
Węgiel brunatny- zagłębie Konińskie(Konin, Koło, Turek) Bełchatów,
Sól kamienna- rejony Bochni i Wieliczki
Siarka- Tarnobrzeg, Grzybów
Ropa naftowa- Krosno, Jasło , Lubaczów, Jarosław, Polska północno- zachodnia
Czwartorzęd
Istotne surowce nie powstają , jedynie surowce budowlane takie jak piasek.
Surowce mineralne:
Surowce energetyczne(ropa naftowa) , surowce metaliczne, chemiczno organiczne(sól, siarka, gips)