PAMIĘĆ - bez zdolności do przechowywania (zatrzymywania) w pamięci przyswojonych treści, człowiek dysponowałby tylko teraźniejszością, nie miałby przeszłości. Swoich doświadczeń nie mógłby wykorzystywać do kształtowania przyszłości. Czynności na co dzień wykonywane w wypadku utraty pamięci stałyby się niemożliwe do wykonania. Odnosi się do dynamicznych mechanizmów związanych z zachowywaniem i wydobywaniem informacji pochodzących z przeszłego doświadczenia. Wyróżnia się 3 różne operacje składające się na proces pamięci: 1. Kodowanie (informacja zostaje umieszczona w pamięci) 2. Magazynowanie (informacja jest utrzymywana w pamięci) 3. Wydobywanie (inf. Odzyskiwana z pamięci)
Odzyskiwanie jest miarą procesu pamięci, 3 miary pamięci : 1. Przypominanie 2. Rozpoznawanie 3. Uczenie się na nowo
Cechy pamięci: 1. Trwałość 2. Szybkość 3. Doskonałość 4. Gotowość 5. Pojemność 6. Działa w sposób wybiórczy
PAMIĘĆ SENSORYCZNA -zatrzymuje informacje na bardzo krotki czas. Dla każdego obszaru zmysłowego istnieje odrębna pamięć. Informacje, które przyjmowane są przez oczy, dostają się do wzrokowego rejestru sensorycznego; mówi się także o pamięci ikonicznej. To, co usłyszane, przejściowo dostaje się do rejestru słuchowego itd. Pamiętanie w rejestrze słuchowym trwa dłużej niż w rejestrze wzrokowym.
PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA - Cechą pamięci krótkotrwałej jest ograniczony czas pamiętania. Materiał, znajdujący się w pamięci krótkotrwałej musi być wciąż powtarzany, albo „na głos”, albo po cichu „w myślach”. Ponieważ powtarzanie ma przede wszystkim ustrzec zapamiętane treści przed zapomnieniem. Jeśli ciągłe powtarzanie zostanie przerwane nagłym wydarzeniem, to może dojść do utraty informacji zawartej w pamięci.
PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA - ma ona pojemność nieograniczoną, wchodzące w jej skład informacje są przechowywane w sposób trwały. W obrębie pamięci długotrwałej wyróżnia się wiele systemów pamięci(np. pamięć epizodyczna- dotyczy wydarzeń przechowywanych w postaci sądów, pamięć semantyczna, p. fleszowa -określa żywe, wyraźne spostrzeżenia, głównie wzrokowe, trwałe, dostępne i bardzo szczegółowe wspomnienia, p. utajona, p. niedeklaratywna- pamięć ruchów,).
Dwie teorię zapominania: 1. T. zanikania śladów pamięciowych (informację z czasem ulegają zatarciu)
2. Teoria inferencyjna (stare inf. Wypierane przez nowe)
Dwa podst. rodzaje inferencji: 1. Inf. Retroaktywna( aktywność po wyuczeniu się materiałów, które maja być odtwarzane) 2. Inf. Pro aktywna ( aktywność przed uczeniem się)
UWAGA - procesy związane z uwagą powodują, że niektóre dane pochodzące z narządów zmysłów trafiają do centrum zainteresowania, podczas gdy inne spychane są na drugi plan. Im intensywniej uwaga kierowana jest na centrum, tym mniejsze staje się zainteresowanie wydarzeniami na drugim planie.
Rozproszenie uwagi- nie można się skupić na rzeczach, obrazach, które są teraz ważne
Koncentracja uwagi 1. Mimowolna 2. Dowolna
Funkcje uwagi 1 Selektywność- zdolność do wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji lub ciągu myśli kosztem innych 2. Czynność- długotrwałe czekanie na pojawienie się określonego bodźca 3 Przeszukiwanie- systematyczne badanie obiektów spełniających kryterium 4 Kontrola czynności jednoczesnych- wykonywanie wielu czynności naraz
Spostrzeganie- zespół procesów, dzięki którym rozpoznajemy i organizujemy wrażenia wywołane przez bodźce zewnętrzne oraz nadajemy im sens
Trzy fazy spostrzegania 1. Wrażenia 2. Percepcja 3. Identyfikacja
Procesy organizujące percepcję: podział na regiony, figura i tło, zamykanie, grupowanie percepcyjne, stałość spostrzegania
Funkcje pamięci: zapamiętywanie, przypominanie, przechowywanie
Amnezja wsteczna- utrata pamięci w wyniku wypadku
Amnezja następcza- niezdolność do trwałego zapamiętywania nowych i trwałych faktów
Zapominanie- utrata zdolności do przypominania sobie, rozpoznawania lub reprodukowania tego, co poprzednio zostało zapamiętane Zapominanie motywowane(nie chcemy o czymś pamiętać)
Efekty pozycji seryjnej- lepsze pamiętanie początku( efekt pierwszeństwa) i końca (efekt świeżości)
Powtarzanie 1. elaboracyjne- nowe informacje kojarzymy ze starą wiedzą, analizowanie tego materiału 2. Głębokie znaczenie czegoś, zastanawiamy się 3. Mechaniczne- automatyczne zapamiętywanie notatek
Mapa myśli- układanie czegoś w jedną całość
Wrażenia- doznania odebrane z receptora bez procesu interpretacji
Spostrzeżenia- proces, który wybiera, porządkuje i interpretuje informacje pochodzące z narządów zmysłów
Próg absolutny- wykrywamy coś w więcej niż 50%
Próg różnicy- najmniejsza, ale wyczuwalna różnica między dwoma bodźcami
Prawo Webera- im słabszy bodziec tym łatwiej wyczuć różnice
Adaptacja- przystosowanie się umysłu do panujących warunków
Kompensacja- równoważenie działania jednego zmysłu poprzez inne
Coctajl party- kierujemy całą uwagę, wszystkie zmysły, żeby wiedzieć, np. Co o nas ktoś mówi
Złudzenia i iluzje- błędna interpretacja
Halucynacje- fałszywa percepcja
Omamy- istnieje podstawa bodźcowa spostrzegania, ale jednostka źle to interpretuje
Urojenia- zniekształcone przekonania, myśli na jakiś temat
Psychologia-nauka o zachowaniach i procesach psychicznych oraz ich zależności od fizycznego stanu organizmu, stanu umysłu i środowiska zewn.
Pierwsze treści psych. W dziełach Arystotelesa(1 teoria osobowości) Platona(zasada leczenia holistycznego-ciało połączone z duszą) Kartezjusza(teoria rozdzielenia umysłu od ciała).
Jako odrębna nauka zaczęła funkcjonować pod koniec XIXw, gdy Wilhelm Wund założył w Lipsku pierwsze laboratorium psych. 1879. Jego zdaniem umysł przechodzi 3 fazy poznania 1.operuje postrzeżeniami 2.zastępuje postrzeżenia pojęciami ogólnymi 3.ujmuje całość świata w światopogląd
Podejścia: Biologiczne- ustalanie przyczyn zachowania, koncentracja na działaniu genów, mózgu, ukł. Nerwowego i ukł. wydzielania wewnętrznego. Behawiorystyczne-środowisko Psychoanalityczne (Freud)- lęki, konflikty wewnętrzne, dzieciństwo Poznawcze- myśli, przekonania
Freud odkrył konflikt wewnętrzny, psychoanalizę. Choroba psychoanalityczna- człowiek fizycznie zdrowy, mimo tego występują bóle. Podzielił osobowość na 3 sfery: ID- u dzieci, sfera naszych popędów EGO- (kultura, nakazy, zakazy, sumienie) zasada równowagi SUPEREGO- zasada moralności
Mechanizmy obronne 1. Wyparcie- niedopuszczenie jakiejś myśli 2. Projekcja- przypisywanie komuś swoich wad 3. Reakcja upozorowania- nieuświadomione uczucie, które budzi w nas niepokój zostaje przekształcone w przeciwieństwo 4. Regresja- zatrzymanie się w punkcie rozwoju lub cofnięcie do poprzedniego 5. Zaprzeczenie- niedopuszczanie myśli, że coś się z nami dzieje 6. Intelektualizacja- znajdowanie racjonalnego wyjaśnienia 7. Przemieszczenie i sublimacje- kierowanie uczuć na inne osoby lub przedmiot
Maslow człowiek posiada zdolności, zły staje się przez cywilizację Piramida od góry 1. potrzeba samorealizacji 2. Pot. Uznania i szacunku 3. P. przynależności 4. P. bezpieczeństwa 5. P. fizjologiczna
Myślenie- uwalnia od teraźniejszości, pozwala nam planować i nie musimy poruszać się po omacku, mamy plany i organizujemy naszą rzeczywistość, dzięki myśleniu wykraczamy poza rzeczywistość
Sądy- jednostki znaczeniowe, które wyrażają jednolita idee. Sady łączą się w schematy poznawcze
Schematy poznawcze- nasza różne przekonania
Procesy psychiczne 1. Świadome- 2. Podświadome- dokonują się poza naszą świadomością, ale kiedy chcemy mamy do niech dostęp 3. Nieświadome- nie mamy dostępu
Myślenie dedukcyjne- od ogółu do szczegółu, jedno rozwiązanie
Myślenie indukcyjne- od szczegółu do ogółu, wiele rozwiązań
Myślenie grupowe- zatracenie indywidualnego myślenia, wszyscy myślą jako lider grupy
Myślenie autystyczne- zamknięcie się w sobie, nasze fantazję, marzenia,
Uczenie się- proces stanowiący podstawę względnie stałych zmian zachowania w wyniku ćwiczeń lub nabywanych doświadczeń
Generalizacja bodźca- tendencja do reagowania na bodziec, który jest podobny do zastosowanego warunkowania pierwotnego
Warunkowanie instrumentalne- każda sytuacja wywołuje jakieś zachowanie, a zachowanie konsekwencje(zasada kija i marchewki)
Wzmocnienie- proces, w którym badanie nasila reakcję i zwiększa prawdopodobieństwo jej wystąpienia
Karanie- zmniejsza prawdopodobieństwo jej wystąpienia
Człowiek uczy się na różne sposoby: 1. Obserwacja (modelowanie) 2. Procesy poznawcze(przekonania) 3. Motywacja
Emocje 6 podstawowych: strach, złość, odraza, zaskoczenie, smutek, radość
Emocje- złożony zespół zmian cielesnych i psychicznych obejmujące fizjologiczne pobudzenie, uczucia, procesy poznawcze i zachowania.
Funkcje emocji: 1. Mobilizująca do działania 2. Pobudzająca organizm do działania 3. Ukierunkowująca 4. Komunikacyjna- komunikuje uczucia, postawy 5. Inteligencja emocjonalna
Aleksytymia- niezrozumienie(np. dlaczego ktoś płacze)
Depresja- negatywny nastrój, emocje, zwolnione procesy życiowe
Mania- napęd, podwyższony nastrój
4 typy szantażystów: 1. Prokurator- dokładnie określa czego chce 2. Biczownik- jeśli nie zrobisz tego czego chcę ,np. zabije się 3. Męczennik- obarcza wszystkich za swoje nieszczęścia 4. Kusiciel- obiecuje, że cos zrobi, jednak tego nie robi
Stres można zmobilizować i rozwijać, pierwszy odkrył Sele. Dzieli się na eustres(pozytywny) dystres(negatywny)
Stres jest definiowany na 3 sposoby: 1 bodziec 2 jako reakcja emocjonalna wewn. Człowieka 3 jako relacje z czynnikami zewnętrznymi
Oznaki stresu: fizjologiczne- bladość, pocenie się, przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni, dyszenie, zmiany ciśnienia krwi, ból pleców, szyi i innych części ciała sprawność myślenia- luki w pamięci, zapominanie, ogólny brak zainteresowania, abrazyjne trzymanie się pewnych pomysłów w sferze emocji- lęk, rozdrażnienie, depresja, zamykanie się w sobie, nerwowość, złość w sferze zachowań- trudności z mówieniem, drżenie, tiki nerwowe, zgrzytanie zębami w sferze filozofii życiowej- bezradność, kwestionowanie wartości, bezosobowe podejście do wykonywanych zadań
Jest szkodliwy gdy jest zbyt silny i długotrwały
Konsekwencje stresu: PTSD- Zespół stresu pourazowego, rodzaj zaburzenia lękowego będący efektem przeżycia traumatycznego wydarzenia.
Sposoby radzenia z stresem: 1 Styl radzenia skoncentrowany na problemie STYL ZADANIOWY 2 styl radzenia skoncentrowany na emocjach 3 styl unikowy- unikanie myślenia o problemie( angażowanie się w czynności zastępcze, angaż. Się ma kontaktach
Osobowość typu A- narażona na zawały, choroby serca, nadciśnienie, osoby rywalizujące, bardzo ambitne, jak cos pójdzie nie tak zwalają winę na innych
Osobowość typu B- radzi sobie ze wszystkim, mnij stresu, nie musi rywalizować
Temperament- względnie stała cecha człowieka, jest wrodzony, nie ulega znacznej zmianie
Pawłow- Typ silny 1 zrównoważony: - flegmatyk(mało ruchliwy, woda, flegma) -sangwinik (wiatr, krew, ruchliwy) 2 niezrównoważony- choleryk (ogień, żółć) Typ słaby -melancholik (ziemia, czarna żółć)