Rola i formy profilaktyki antyalkoholowej, Patologia społeczna


Rola i formy profilaktyki antyalkoholowej w szkole

 

Termin „profilaktyka” pochodzi z języka greckiego: „prophylaktikos” i oznacza zapobieganie[1]. W przypadku problemów alkoholowych zapobiega­nie dotyczy bardzo szerokiego obszaru działań. Z jednej strony obejmuje wszelkie starania zmierzające do zwiększenia szans i zasobów sprzyjających zdrowemu stylowi życia, z innej, zawiera te działania, które stawiają sobie za cel minimalizowanie różnego typu kosztów związanych ze skutkami pi­cia alkoholu, jak również zmniejszenie już istniejącej i przyszłej populacji osób pijących alkohol.

Działalność profilaktyczna obejmuje wiele grup społecznych i sfer działań ludzkich. Jest ona adresowana zarówno do osób, które nie miały je­szcze kontaktów z alkoholem, jak i do tych, które są w fazie eksperymental­nego picia. Obejmuje także tych ludzi, którzy piją w sposób szkodliwy lub ryzykowny, nadużywają alkoholu lub są od niego uzależnieni a także tych, którzy już ponoszą różnego rodza­ju koszty związane z własnym lub czyimś piciem. Działania zapobiegawcze są również adresowane do środowisk, grup i osób, u których ze względu na różne obciążające czynniki (m.in. genetyczne, psychologiczne i społeczne) ryzyko pojawienia się zaburzeń i problemów związanych ze spożywaniem alkoholu. Tak szeroki zakres działań profilaktycznych wynika z faktu, że nie tylko osoby uzależnione od alkoholu doświadczają w swoim życiu negatywnych skutków picia.

Dodatkowe znaczenie w świetle tych faktów zyskuje profilaktyka skiero­wana do osób i grup nie mających jeszcze kontaktów z alkoholem lub będą­cych w fazie eksperymentowania (głównie dzieci i młodzież) czy też piją­cych sporadycznie. Ma ona sprzyjać zarówno abstynencji, podniesieniu granicy wieku rozpoczynania picia, jak również uczyć bezpiecznego, kon­trolowanego picia alkoholu.

 

Działania profilak­tyczne dzielimy na trzy poziomy[2]

W ostatnich latach w Polsce jest kilka programów profilak­tycznych przeznaczonych dla dzieci i młodzieży. Realizuje się je w szkołach. Programy te mają różnorodną strukturę, przeznaczenie i odbiorcę, różne też kwalifikacje wymagane są od realizatorów.

Programy profilaktyczne realizowane w szkołach[3]:

  1. 1.   Program „Drugi Elementarz”

  2. 2.   Program „Nasze spotkania”

  3. 3.   Program „Zanim spróbujesz”

4. Program „NOE”

Program „Drugi Elementarz, czyli Program Siedmiu Kroków” obejmuje cykl ośmiu zajęć dla młodzieży starszych klas szkół podstawowych i pierwszych klas szkół ponadpodstawowych oraz spotkanie dla rodziców.

 

Celem tych zajęć jest:

  1. a)    dostarczenie informacji o alkoholu i innych substancjach uzależniających oraz o zagrożeniach towarzyszących ich zażywaniu,

  2. b)    wskazanie możliwości unikania tych zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi,

  3. c)    pokazanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających.

Program Siedmiu Kroków dostarcza dzieciom i młodzieży informacji o różnych substancjach uzależniających, ale koncentruje się przede wszystkim wokół alkoholu, ponieważ mimo istotnych zagrożeń związanych z narkotykami, właśnie alkohol i nikotyna są najbardziej popularnymi substancjami uzależniającymi i uszkadzającymi młodzież.

Zajęcia 1 - Start

Zajęcia 2 - Poszukiwanie szczęścia

Zajęcia 3 - Chemiczna pułapka

Zajęcia 4 - Używanie i nadużywanie

Zajęcia 5 - Uzależnienie jest śmiertelną chorobą (cz. I)

Projekcja filmu „Rozdarte dusze" (cz. II)

Zajęcia 6 - Alkohol i nasze uczucia

Zajęcia 7 - Sztuka odmawiania

Zajęcia 8 - Zdrowe i dobre życie

Zajęcia 9 - Spotkanie dla rodziców. Jak pomóc dziecku nie pić.

Pakiet materiałów zawiera: scenariusz dla zajęć dla nauczyciela, kasetę magne­tofonową z audycją „Muzycy ostrzegają” i wykładami dr Jerzego Mellibrudy, 8 ulotek dla uczniów i kasetę video z filmem fabularnym „Rozdarte dusze”.

Technologię programu przygotowała Państwowa Agencja Rozwiązywania Proble­mów Alkoholowych.

„Nasze spotkania” to nazwa programu psychoedukacyjnego dla dzieci i młodzieży, słu­żącego nauce umiejętności psychologicznych - rozumienia siebie, kierowania sobą i porozumiewania się z innymi. Umiejętności te stanowią istotne wyposażenie młodej osoby, chroniące ją przed zaburzeniami psychicznymi, w tym również przed uzależnie­niami - w tym sensie program „Nasze spotkania” ma charakter psychoprofilaktyczny.

Program obejmuje praktyczne zajęcia grupowe oraz zakłada własną pracę uczniów przy pomocy książek o charakterze przewodników do autotreningu.

Zajęcia grupowe w programie są prowadzone przez nauczycieli - tych, którym cele i wartości programu wydają się bliskie i którzy jednocześnie gotowi są podjąć się w trakcie realizacji zajęć nauczania w specyficznej formule edukacyjnej, gdzie nauczyciel nie jest źródłem i dawcą wiedzy, a jedynie życzliwym opiekunem i towa­rzyszem własnych doświadczeń ucznia.

„Nasze spotkania” składają się z czterech książeczek przeznaczonych dla ucznia oraz nauczyciela, który ma realizować program.

Jest to program autorstwa Marii i Piotra Fijewskich przygotowana w Insty­tucie Psychologii Zdrowia i Trzeźwości Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Program „Zanim spróbujesz” - łączy informacje o uzależnieniach z zajęciami poświęconymi problemom emocjonalnym i relacjom interpersonalnym. Obejmuje zajęcia z czterech bloków tematycznych:

  1. 1)     informacje o uzależnieniach i problemach dzieci osób uzależnionych,

  2. 2)     umiejętności związane z odmawianiem i dokonywaniem wyboru w sytuacjach skłaniających do picia i ćpania,

  3. 3)     ogólne umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych,

  4. 4)     informacje i umiejętności związane ze zdrowym stylem życia.

Program „Zanim spróbujesz” został opracowany w czterech wersjach: dla klas I-III, IV-VI, gimnazjów oraz dla szkół ponad podstawowych. Pozwala to uwzględniać róż­nice w zainteresowaniach i możliwościach intelektualnych uczniów, choć nie ozna­cza, że należy się sztywno trzymać tego podziału.

Programy dla kolejnych przedziałów wiekowych różnią się między sobą stopniem złożoności problemów i formami pracy oraz proporcjami między czterema blokami tematycznymi. W młodszych klasach jest mniej niż w starszych klasach zajęć bez­pośrednio związanych z uzależnieniami. Na przykład w kl. I-IV - 4 zajęcia są poświę­cone uzależnieniom oraz dzieciom alkoholików, jedne zajęcia kształcą umiejętności związane z odmawianiem, a 10 ma pomóc ćwiczyć ogólne psychologiczne i społecz­ne umiejętności. W szkołach ponad podstawowych 5 zajęć przekazuje informacje o uzależnieniach, 5 kształci umiejętności specyficzne, a 7 umiejętności ogólne.

Technologię programu opracował zespół Ośrodka Rozwoju Umiejętności Wycho­wawczych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego na zlecenie Towarzystwa Za­pobiegania Narkomanii.

Program „NOE” przeznaczony jest dla uczniów gimnazjów oraz młodzieży szkół ponad podstawowych. Może być przeprowadzony w dużej 150 osobowej grupie. Zajęcia prowadzone są przez pięcioosobowy zespół, pracujący pod kierunkiem psychologa, w ciągu około 4 godzin.

[1] Słownik Wyrazów Obcych, PWN, Warszawa

[2] L. Cierpiałkowska, Alkoholizm- przyczyny, leczenie, profilaktyka, UAM, Poznań 2000, s. 213.

[3] K. Wojcieszek, NOE program profilaktyczny dla młodzieży, PARPA, Warszawa 1995, s. 114.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ROLA I FORMY PROFILAKTYKI ANTYALKOHOLOWEJ W SZKOLE
profilaktyka patologii społecznej, Profilaktyka
Patologia społeczna, PROFILAKTYKA NARKOTYKOWA - policja, PROFILAKTYKA NARKOTYKOWA
19 163 Profilaktyka patologii społecznychid 18236 ppt
profilaktyka patologii społecznej, Modele zdrowia, Modele zdrowia
instrukacja do programów profilaktycznych, ^v^ UCZELNIA ^v^, ^v^ Pedagogika, promocja zdrowia z arte
Wybrane zagadnienia patologii społecznej i profilaktyki, Teoria
Profilaktyka patologii spolecznej, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Profilaktyka ni
patologia społeczna, APS, Profilaktyka społeczna z Resocjalizacja
19 175 Profilaktyka patologii społecznych2id 18241 ppt
Patologia społeczna, Profilaktyka uzależnień dzieci i młodzieży, Profilaktyka uzależnień dzieci i mł
Patologia społeczna, Walerian Więch - programy profilaktyczne, Jest wiele programów profilaktycznych
profilaktyka patologii społecznej 04 09
profilaktyka patologi spolecznej 05 09
Katarzyna Laskowska Rola prawa karnego w ograniczaniu patologii jako poważnego zagrożenia dla społe

więcej podobnych podstron