WK 6/06 - postanowienie z dnia 13 lipca 2006 r.
Nie zachodzi wypadek rażącego naruszenia prawa, mogącego mieć istotny wpływ na treść orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.), jeżeli w sytuacji, w której brak podstaw do zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary (art. 75 k.k.), sąd - zamiast odmówić takiego zarządzenia - umorzy postępowanie wykonawcze w tym przedmiocie (art. 15 § 1 k.k.w.).
II KZ 2/07 - postanowienie z dnia 9 marca 2007 r.
Kasacja na korzyść oskarżonego z powodu rażącego naruszenia prawa, innego niż wymienione w art. 439 k.p.k., może być wniesiona także od tych, zawartych w wyroku sądu odwoławczego, rozstrzygnięć, które nie dotyczą odpowiedzialności karnej oskarżonego, jeżeli tylko kończą postępowanie w sprawie, w której orzeczono bezwzględną karę pozbawienia wolności.
Wyrok z dnia 3 kwietnia 2007 r., III KK 394/06
1. Przepis art. 523 § 1 k.p.k. nie wyklucza możliwości zaskarżenia wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze, w tym - co oczywiste - również orzeczenia o karze wymierzonej wyrokiem łącznym. Rzecz tylko w tym, że o ile atakowanie takiego rozstrzygnięcia nie jest możliwe przy pomocy zarzutu rażącej niewspółmierności kary, o tyle stawianie temu orzeczeniu zarzutu rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na jego treść nie napotyka przeszkód.
2. (…)
3. (…)
1996.11.28 wyrok SN III KKN 148/96 OSNKW 1997/1-2/12
Zarzuty podniesione w kasacji pod adresem orzeczenia sądu pierwszej instancji podlegają rozważeniu przez sąd kasacyjny tylko w takim zakresie, w jakim jest to nieodzowne dla należytego rozpoznania zarzutów stawianych zaskarżonemu w tym trybie orzeczeniu sądu odwoławczego. Nie można ich więc rozpatrywać w oderwaniu od zarzutów stawianych orzeczeniu sądu odwoławczego, nie jest bowiem funkcją kontroli kasacyjnej ponowne - "dublujące" kontrolę apelacyjną (zażaleniową) - rozpoznawanie zarzutów stawianych przez skarżącego orzeczeniu sądu pierwszej instancji. Stwierdzenie zaś ich zasadności ma znaczenie wyłącznie jako racja ewentualnego stwierdzenia zasadności i uwzględnienia zarzutu(ów) odniesionego do zaskarżonego kasacją orzeczenia sądu odwoławczego.
1996.09.06 wyrok SN II KKN 63/96 OSNKW 1997/1-2/11
Sąd Najwyższy, orzekając w trybie kasacji nie jest władny dokonywać ponownej oceny dowodów i na podstawie własnej oceny kontrolować poprawności dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych. Zadaniem Sądu Najwyższego jest jedynie sprawdzenie, czy dokonując ustaleń faktycznych orzekające w obu instancjach sądy nie dopuściły się rażącego naruszenia reguł procedowania, co mogłoby mieć wpływ na ustalenia faktyczne, a w konsekwencji na treść wyroku. Innymi słowy, kontroli podlegają nie same ustalenia faktyczne, ale sposób ich dokonania.
1997.04.16 wyrok SN IV KKN 445/96 Prok.i Pr. 1997/12/13
Wolno w kasacji twierdzić, że w postępowaniu doszło do wymierzenia skazanemu kary zbyt surowej, jednak jedynie wówczas, gdy zdaniem skarżącego jest to wynikiem rażącej obrazy przepisów prawa, o której można mówić tylko wówczas, gdy sąd nie zastosował się do wynikającego z ustawy nakazu lub postąpił wbrew zakazowi ustawowemu.
II KZ 25/07 - postanowienie z dnia 30 sierpnia 2007 r. SN
Na gruncie przepisu art. 523 § 2 k.p.k., stronom postępowania w przedmiocie umorzenia postępowania i orzeczenia środka zabezpieczającego, w warunkach określonych w art. 520 k.p.k., przysługuje kasacja od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, w razie orzeczenia środka zabezpieczającego - umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, nie tylko w wypadku uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k., ale także z powodu innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść prawomocnego orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.).
Postanowienie z dnia 24 kwietnia 2007 r., II KK 50/07
Jeżeli ustawa stwarza tylko możliwość zastosowania określonego przepisu prawa materialnego, to przez jego niezastosowanie lub zastosowanie sąd nie dopuszcza się obrazy prawa materialnego. Oznacza to, że wymierzenie kary sprzecznie z dyrektywami jej wymiaru określonymi w art. 53 k.k. nie może spotkać się z zarzutem obrazy prawa materialnego, a winno być kwestionowanie w drodze zarzutu rażącej niewspółmierności kary.
V KK 179/07 - postanowienie z dnia 12 czerwca 2007 r.
1. Przyjęcie konstrukcji prawnej czynu ciągłego (art. 12 § 1 k.k.) sprawia, że w sytuacji, gdy wyniki przewodu sądowego nie stwarzają podstaw do uznania, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa ciągłego w zakresie zarzucanym mu w akcie oskarżenia, sąd nie uniewinnia go od poszczególnych fragmentów przestępstwa ciągłego, lecz eliminując te fragmenty z opisu czynu, w uzasadnieniu wyjaśnia, dlaczego przypisany oskarżonemu czyn nie obejmuje wszystkich zarzucanych aktem oskarżenia zachowań składających się na przestępstwo ciągłe.
2. Gdy prawomocnym wyrokiem orzeczona została kara bezwzględnego pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione w warunkach czynu ciągłego, to zgodnie z brzmieniem przepisu art. 523 § 3 k.p.k., od takiego orzeczenia oskarżycielowi nie przysługuje kasacja na niekorzyść. Wzruszenie tego orzeczenia jest możliwe tylko w drodze kasacji wniesionej przez podmiot wskazany w art. 521 k.p.k.
III KK 46/06 - postanowienie z dnia 16 maja 2007 r.
Niedopuszczalna jest kasacja od orzeczenia o winie skazanego, w sytuacji, gdy toczy się ponowne postępowanie na skutek uchylenia orzeczenia o karze.
III KK 421/07 - postanowienie z dnia 6 marca 2008 r.
Jeżeli w toku postępowania przed sądem pierwszej lub drugiej instancji nie doszło do wydania orzeczenia w trybie art. 42 § 4 k.p.k., w kasacji nie można skutecznie sformułować zarzutu naruszenia art. 41 § 1 k.p.k.
V KK 177/09 - postanowienie z dnia 7 stycznia 2010 r. (Biuletyn Nr 3/10)
Zarzut obrazy art. 439 § 2 k.p.k. jest immanentnie związany z uchybieniami wymienionymi w art. 439 § 1 pkt 9-11 k.p.k., odnoszącymi się do orzeczenia sądu pierwszej instancji. Nie wskazuje jednak na żadne z tych uchybień jako obciążające prawomocne orzeczenie sądu odwoławczego. Dlatego też nie jest dopuszczalne wniesienie przez stronę kasacji na korzyść od wyroku sądu odwoławczego, którym uchylono wyrok uniewinniający oskarżonego i umorzono postępowanie karne, jeżeli zarzuca się w niej jedynie naruszenie art. 439 § 2 k.p.k., a to wobec braku przedmiotowej podstawy kasacji określonej w art. 523 § 2 k.p.k.
Postanowienie z dnia 16 lutego 2010 r., sygn. akt: V KK 346/09, (BPK 3/10)
W kasacji można twierdzić, że kara jest niewspółmierna, ale wyłącznie wtedy, gdy zarzuca się taką rażącą obrazę prawa materialnego lub procesowego, która mogła mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia o karze.
Postanowienie SN z dnia 28 lipca 2010 r., II KK 27109 (BPK 4/10)
W sytuacji gdy (…) przepis (…), dopuszcza rozbieżną interpretację, nawet - w konkretnych wypadkach - bardziej lub mniej uzasadnioną, to wybór jednej z jej wersji, poprzedzony rzetelną argumentacją nie może być oceniany jako „rażące” naruszenie prawa.
Trudność dokładnego rozgraniczenia wykładni od prawotwórstwa nie może usprawiedliwiać dokonywania wykładni w takich sytuacjach, w których prowadziłoby to ewidentnie do tworzenia norm prawnych wykraczających swoją treścią poza zakres interpretowanych przepisów, a więc w tym sensie do tworzenia nowego prawa.
3 Za niedopuszczalne uznać należy rozszerzenie zakresu pojęć wyjątkowych na niekorzyść oskarżonego. Taką wykładnię w orzecznictwie uważa się za niezgodną z prawem.
4 „Ciężki uszczerbek na zdrowiu”, o jakim mowa w art. 156 § 1 k.k. to pojęcie zbliżone znaczeniowo do „ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia” (lub nawet synonim tego terminu), jakie istniało w licznych przepisach k.k. z 1969 r.
5 Dokonana w kodeksie karnym z 1997 r. - w stosunku do kodeksu poprzednio obowiązującego - zmiana w określeniu skutków tego typu przestępstw z „ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia” (art. 155 k.k. z 1969 r.), na „ciężki uszczerbek na zdrowiu” (art. 156 k.k. z 1997 r.) była spowodowana li tylko chęcią użycia określenia bardziej jednoznacznego, aniżeli poprzedni termin „uszkodzenia ciała”.
6 Fakt, iż przepis art. 105 § 2 k.k. wśród umyślnych przestępstw, do których się odnosi, wymienia: „ciężkie uszkodzenie ciała” nie ma znaczenia dla interpretacji owego zakresu katalogu przestępstw, do których ma zastosowanie. Niezależnie, bowiem od wspomnianych historycznych uwarunkowań takiego sposobu opisania tego typu przestępstw i dominującego w piśmiennictwie przekonania o tym, że użyte w art. 105 § 2 k.k. określenie „ciężkie uszkodzenie ciała” odpowiada użytemu w art. 156 § 1 k.k. określeniu „ciężki uszczerbek na zdrowiu”.
7 Nie istnieją (…) (po zastosowaniu reguł wykładni językowej) żadne racjonalne względy do stwierdzenia, że to samo zawarte w przepisie art. 105 § 2 k.k. określenie: „przestępstwo umyślne ciężkiego uszczerbku na zdrowiu”, tak w rozumieniu języka potocznego, jak i prawnego, oznacza co innego, aniżeli tak normatywnie nazwany występek, przewidziany w art. 156 § 1 k.k., skoro ten reguluje właśnie kwestię odpowiedzialności karnej za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
8 Umyślne spowodowanie śmierci czy ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wyklucza możliwość zakwalifikowania takiego działania z art. 158 § 3 k.k., czy art. 158 § 2 k.k., skoro wskazane w tych przepisach następstwa mogą być przez sprawcę „objęte” tylko nieumyślnością. Gdy zostanie ustalone, że skutek śmiertelny jest bezpośrednim rezultatem dającego się wyodrębnić zamierzonego czynu jednego z uczestników bójki lub pobicia, to poniesie on odpowiedzialność za umyślne spowodowanie skutku (art. 148 § 1 k.k. lub art. 156 § 1 k.k.), niezależnie od odpowiedzialności pozostałych uczestników na podstawie art. 158 § 2 k.k. czy art. 158 § 3 k.k.
9 Wśród typów przestępstw objętych przewidzianą w art. 105 § 2 k.k. zasadą nieprzedawnienia ustawodawca swoją wolą nie wskazał występku udziału w pobiciu ze skutkiem śmiertelnym, przewidzianego w art. 158 § 3 k.k.
10 Skoro czyn zabroniony kwalifikowany przez następstwo zachodzi wtedy, gdy zostaną zrealizowane wszystkie znamiona typu podstawowego to nadal uznać należy, że o charakterze przestępstwa kwalifikowanego przez następstwo decyduje charakter przestępstwa podstawowego.
Postanowienie z dnia 22 grudnia 2010 r., II KK 288/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 1/11)
W sytuacji, gdy zastosowanie określonego rozwiązania procesowego jest jedynie prawem, a nie obowiązkiem organu, i gdy nadto oskarżony i jego obrońca nie formułują w tej materii stanowczego wniosku dowodowego, ani ewentualne zastosowanie tego rozwiązania, ani zaniechanie jego zastosowania, nie stanowią naruszenia prawa, a tym bardziej naruszenia o charakterze rażącym, jak tego wymaga podstawa kasacyjna sformułowana w art. 523 § 1 k.p.k.
Zasada dwuinstancyjności polega na tym, że każde orzeczenie co do istoty sprawy, kończące postępowanie w pierwszej instancji, podlega instancyjnej kontroli organu wyższego rzędu. Nie można zaś - jak chciałby tego autor kasacji - upatrywać sensu tej zasady w konieczności poddania kontroli instancyjnej każdego orzeczenia, lub każdej jego części, także i w wypadku wydania go właśnie przez sąd drugiej instancji, jeśli orzeczenie to jest w swej treści w jakimkolwiek elemencie odmienne niż orzeczenie wydane przez sąd pierwszej instancji.
Korzystanie z możliwości przewidzianych wprost przez ustawodawcę w przepisach polskiej procedury karnej, stanowi pogwałcenie prawa do obrony, poprzez odebranie stronom procesowym możliwości poddania orzeczenia kontroli instancyjnej, czy też poprzez wyłączenie możliwości podniesienia takiego, czy innego zarzutu odwoławczego.
Wyrok z dnia 2 grudnia 2010 r., III KK 298/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 2/11)
Wymierzenie kary poniżej lub powyżej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianej za przypisane oskarżonemu przestępstwo, bez zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia, bądź obostrzenia kary, stanowi rażące naruszenie prawa materialnego i zawsze ma, w rozumieniu art. 523 § 1 k.p.k., istotny wpływ na treść wyroku.
Postanowienie z dnia 3 grudnia 2010 r., II KK 105/09 (Biuletyn Prawa Karnego nr 2/11)
Nadzwyczajny środek zaskarżenia zostaje uwzględniony jedynie wtedy, gdy prowadzi do jednoznacznego przekonania, że podniesione w nim uchybienia nie tylko mogły mieć znaczenie z punktu widzenia kwestionowanego rozstrzygnięcia, ale wpływ ten można ocenić jako istotny, a więc ważący, prowadzący do ukształtowania jego treści w znacząco inny sposób niż powinno to nastąpić w orzeczeniu wolnym od wad, z konsekwencjami realnie wpływającymi na sytuację oskarżonego.
Błędnie przypisane oskarżonemu rozmiary i rezultaty działania dotyczące w rzeczywistości całego okresu działania grupy z T. - nie przełożyły się na rozmiar represji zastosowanej wobec osk. T. J. za ten czyn. Także bowiem kara grzywny orzeczona za przestępstwo popełnione w związku z operacjami grupy przestępczej funkcjonującej w T. - choć wielkość tych działań i wartość przedmiotu przestępstwa były wielokrotnie wyższe niż rozmiary osiągnięte w oparciu o bazę paliwową w P. - została wymierzona zarówno przy zastosowaniu mniejszej liczby stawek dziennych, jak i ustaleniu niższej wysokości stawki. W niniejszej sprawie można było zatem w sposób stanowczy stwierdzić, że ujawnione uchybienia obciążające sąd odwoławczy nie wywarły ostatecznie istotnego wpływu na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Postanowienie z dnia 1 lutego 2011 r., IV KK 407/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 3/11)
Przepis art. 523 § 3 k.p.k. odnosi się do całości rozstrzygnięcia zawartego w prawomocnym wyroku sądu odwoławczego, od którego może być wniesiona kasacja - art. 519 k.p.k.
Wyroku skazującego nie można utożsamiać z wyrokiem uniewinniającym, choćby w opisie czynu i jego kwalifikacji nastąpiły istotne zmiany w stosunku do propozycji zawartej w akcie oskarżenia. Nie ulega wątpliwości, że gwarancyjny zapis w art. 523 § 3 k.p.k. - „kasację na niekorzyść można wnieść jedynie w razie uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania ...” - nie może być interpretowany w sposób rozszerzający.
III KZ 70/12 - postanowienie z dnia 27 września 2012 r. (BSN Nr 1/13)
W razie uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania z przyczyn wskazanych w art. 17 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k. oraz z powodu niepoczytalności sprawcy dopuszczalna jest z mocy art. 523 § 3 k.p.k. tylko kasacja strony zmierzająca do pogorszenia sytuacji prawnej oskarżonego; kasacja strony niestawiająca sobie takiego celu, a więc wniesiona na korzyść oskarżonego lub obojętna dla jego interesów procesowych, jest niedopuszczalna.
5
ART. 523 K.P.K.