GASTRYNA:

Czynnuki powodujące wzrost wydzielania gastryny:

• Pochodzące ze ścian i światła żołądka:

• Peptydy i aminokwasy (pobudzanie komórek G),

• Rozciąganie ściany żołądka (aktywacja śródściennych odruchów cholinergicznych pobudzających komórki G),

• Neuronalne:

• Pobudzanie nerwu błędnego

• Przenoszone z krwią:

• Wapń (pobudzanie komórek G),

• Adrenalina.

Czynniki hamujące wydzielanie:

• Pochodzące ze ścian i światła żołądka:

• kwasy

• Przenoszone z krwią:

• Sekretyna,

• GIP,

• VIP,

• Glukagon,

• Kalcytonina.

Funkcje wydzielnicze:

• Pobudza komórki okładzinowe wydzielające kwas solny;

• Pobudza wydzielanie pepsyny (pod wpływem wydzielonego HCl);

• Pobudza wydzielanie insuliny i glukagonu po posiłku białkowym;

• Pobudza uwalnianie kalcytoniny, która obniżając poziom Ca2+ we krwi hamuje uwalnianie gastryny i wydzielanie żołądkowe;

• Pobudza komórki wątrobowe do wydzielania żółci;

• Pobudza komórki pęcherzykowe trzustki do wydzielania enzymów.

Funkcje motoryczne:

• Wzmaga aktywność motoryczną przewodu pokarmowego, szczególnie żołądka, jelita cienkiego, okrężnicy i pęcherzyka żółciowego;

• Wzmaga skurcz toniczny dolnego mięśnia zwieracza przełyku i zwieracza odźwiernika (zamyka połączenie przełyku z żołądkiem);

• Hamuje skurcz mięśnia zwieracza krętniczo-kątniczego i mięśnia zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej.

• Gastryna odgrywa ważną rolę w metaboliźmie układu trawiennego. Wywiera wpływ troficzny na niektóre tkanki, na błonę śluzową żołądka, dwunastnicy, jelita grubego, trzustkę, wzmagając syntezę DNA, RNA i białka w tych narządach.

• Gastryna jest inaktywowana głównie w nerkach i jelicie cienkim, gdzie jej miejscem inaktywacji enzymatycznej są naczynia włosowate.

VIP = wazoaktyemny peptyd jelitowy:

• Jego uwalnianie zachodzi tylko w wyniku pobudzenia nerwów błędnych.

• Jego obecność wykryto w:

• śluzówce całego przewodu pokarmowego, w największych ilościach w jelicie cienkim i grubym,

• mózgu (zwłaszcza w korze i układzie limbicznym),

• krwi.

Funkcje motoryczne:

• Jego uwalnianie zachodzi tylko w wyniku pobudzenia nerwów błędnych.

• Jego obecność wykryto w:

• śluzówce całego przewodu pokarmowego, w największych ilościach w jelicie cienkim i grubym,

• mózgu (zwłaszcza w korze i układzie limbicznym),

• krwi.

Funkcje wydzielnicze :

• Hamuje wydzielanie kwasu solnego, pepsyny oraz gastryny,

• Pobudza wydzielanie trzustkowe wody i wodorowęglanów działając na komórki śródpęcherzykowe, wstawkowe i śródzrazikowe,

• Wzmaga wydzielanie żółci wątrobowej działając podobnie jak sekretyna,

• Hamuje działanie CCK na pęcherzyk żółciowy,

• Pobudza wydzielanie jelitowe, zwiększa objętość soku jelitowego, ale nie wpływa na jego stężenie elektrolitów,

• Pobudza wydzielanie wodnistej śliny,

• Ma silne działanie insulinotropowe,

• VIP pełni rolę neuromediatora niecholinergicznych i nieadrenergicznych włókien pozazwojowych.

• Ulega znacznej inaktywacji w wątrobie i w związku z tym jego działanie jest ograniczone głównie do przewodu pokarmowego, krążenia wrotnego i wątroby.

• Jego aktywność zmniejsza się po zablokowaniu zwojów heksametonium.

Wpływ gastryny na wydzielanie enzymów trzustkowych

Wydzielanie enzymów trzustkowych

Wydzielanie CCK i sekretyny

dwunastnica

Komórki okładzinowe

Wytwarzanie HCl

Komórki pęcherzykowe

gastryna

---