ANATOMIA I FIZJOLOGIA, MEDYCYNA, Fizjologia, Fizjologia


ANATOMIA I FIZJOLOGIA

Układ kostno-stawowy człowieka

KRĘGOSŁUP - ruchoma oś tułowia i szyi. Jest ona położona po str. grzbietowej ciała, pośrodkowo.

Kręgosłup składa się z 33 - 34 kręgów:

Kręgosłup składa się z trzonu, od którego odchodzą łuki kręgowe i wyrostki.

Kręgosłup szyjny:

C1 -jest to kręg szczytowy. Nie ma trzonu i nie ma wyrostków kolczystych (atlas). Wszystkie kręgi nazywamy kręgami prawdziwymi.

Kręgi C są najmniejsze ze wszystkich prawdziwych.

Łuki kręgowe są cienkie, pochylone do dołu ku ty łowi. Łuki łącząc się ze sobą tworzą otwory kręgowe.

Wyrostek kolczysty - jest to ta część kręgu, która dzieli się na samym swoim końcu na 2 części zakończone guzkowato.

C1 i C2 uczestniczą w procesie obrotu głowy. Tworzą oś, wokół której głowa się obraca.

C2 - (axis). Charakterystyczną cechą jest trzon wybitnie wydłużony ku górze. Nie ma też on wyrostków stawowych górnych.

C7 - ma bardzo wybitnie wydłużony wyrostek kolczysty (jest to pierwszy wyczuwalny kręg podczas zginania głowy do przodu). Swoją budową jest zbliżony do kręgów Th. Jest najdłuższy ze wszystkich C.

Wyrostki kolczyste zachodzą na siebie dachówkowo i zwiększa się ich długość wraz z długością kręgosłupa.

Kręgosłup piersiowy:

Kręgi Th połączone są z żebrami, które tworzą klatkę piersiową. Kręgi Th pełnią funkcję przyjmowania ciężaru miednicy i kończyn dolnych. Kręgi Th mają dołki żebrowe, są to miejsca połączone z głowami żeber. Schodząc od Th1-Th12 wyrostki kolczyste stają się coraz dłuższe.

Th8 - ten kręg to granica, gdzie wyrostki kolczyste przestają nabierać na długości.

Pozostałe kręgi przebiegają bardziej poziomo i są krótsze.

Th 12 - jest zbliżony swoją budową do kręgów L. Jest to kręg przejściowy w kręgach Th.

Kręgosłup lędźwiowy:

Kręgi L są najmasywniejsze i największe w swojej budowie ze wszystkich kręgów. Trzony tych kręgów mają płaskie powierzchnie (górną i dolną). Wysokość trzonu z przodu jest równa z wysokością trzonu z tyłu. Łuki kręgów są masywne.

Przez otwory kręgowe przechodzą:

Kręgosłup krzyżowy:

Kość krzyżowa u noworodka zbudowana jest z 5 kręgów. Natomiast u dorosłego człowieka kręgi te są zrośnięte ze sobą (kość guziczna). Tworzy ona w miednicy pierścień miedniczny. Kość S jest łukowato wygięta. Można w niej wyróżnić powierzchnię miedniczną gładką i powierzchnię grzbietową.

Każdy z kręgów S ma wyrostki kolczyste, które są ze sobą zrośnięte. W kości guzicznej wyrostki poprzeczne są szczątkowe, są zbliżone swoim kształtem do płaskich kosteczek. Kość S jest połączona z kością guziczną przy pomocy chrząstkozrostu. Podstawa kości krzyżowej to baza.

Kości stanowią funkcję układu ruchu:

Stawy i jego elementy składowe:

Kręgosłup spełnia też funkcję ochronną dla rdzenia kręgowego. Płyn transkomórkowy wypełnia otwory kręgowe, w których jest zawieszony rdzeń.

Kształt kości:

Szpik kostny:

Kość jest miejscem tworzenia się elementów morfatycznych krwi. Szpik kostny znajduje się w jamie szpikowej i może on być: żółty, czerwony i brunatny. Szpik czerwony można zlokalizować w kościach płaskich. Elementy morfatyczne krwi to krwinki białe, czerwone i płytki krwi.

Cytologia

Nauka o komórce

Wielkość i kształt komórki:

Najmniejsze to komórki ziarniste móżdżku (4 mikrometry).

Komórka jajowa - megakariocyt - jest natomiast największą z komórek (100 mikrometrów).

Erytrocyt - jest to krwinka czerwona. Charakteryzuje się ona tym, że ma możliwość zmiany wielkości (6 -20 mikrometrów) oraz łatwo zmienia swój kształt. Jest ona w kształcie dysku (dyskocyty). Erytrocyt nie ma jądra komórkowego. Krwinka ta całą swoją energię przeznacza na przenoszenie tlenu. Nie dzieli się i żyje 100 -120 dni.

Mikrocyty i megatrocyty

Płytka krwi - (krwinka płytkowa) bierze udział w krzepnięciu krwi (jest potrzebna do tworzenia skrzepu). Ona również nie ma jądra.

Składowe komórki:

Jądro komórkowe - zawiera 99% materiału genetycznego. Jest otoczone otoczką jądrową, która oddziela je od cytoplazmy. Jądro komórkowe składa się z chromatyny jądrowej Najważniejszym zadaniem jądra komórkowego jest transkrypcja i translacja materiału genetycznego dzięki DNA i RNA..

W jądrze komórkowym znajdują się jąderka (od 1 i więcej). Ich liczba jest uzależniona od cyklu komórkowego.

Komórka otoczona jest otoczką cytoplazmatyczną. Oddziela ona komórkę od świata zewnętrznego. Błona cytoplazmatyczna utworzona jest z lipidów, cukrów i białek. Stanowi dla niej miejsce przenikania do komórki substancji z zewnątrz:

Cytoplazma - stanowi wnętrze komórki. Jest ona środowiskiem dla następujących organerii komórkowych:

  • Rybosomy

  • Siateczka śródplazmatyczna - tworzy w komórce system woreczków, pęcherzyków, tubule. Tworzy ona rozległą sieć kanałów połączonych ze sobą lub częściowo zamkniętych.

    Wyróżniamy siateczki:

    1. Gładką - uczestniczy w procesie glikogenolizy;

    2. Szorstką (ziarnistą) - na niej zawieszone są rybosomy. Jest ona zewnętrzną warstwą otoczki jądrowej.

    Tkanka

    Tkanka nabłonkowa:

    Nabłonek pokrywający:

    Klasyfikacja nabłonka:

    1. Jednowarstwowy

    2. Wielowarstwowy

    3. Wielorzędowy w zależności od wysokości komórek:

  • Urzęsiony (charakterystyczny dla dróg oddechowych)

  • Nieurzęsiony:

  • Ad A - Nabłonek jednowarstwowy można podzielić:

    Ad B - Nabłonek wielowarstwowy dzieli się na:

    1. Rogowaciejący - znajduje się na skórze (naskórek) owłosionej i nieowłosionej (część dłoniowa ręki i podeszwa stopy)

    2. Nierogowaciejący - znajduje się na powierzchniach, które są stale wilgotne (rogówka, spojówka, jama ustna, przełyk, odbyt, pochwa, część pochwowa szyjki macicy, podniebienie miękki i twarde). Na terenie pochwy spełnia funkcję ochronną.

    Ad C - Nabłonek wielorzędowy - wyściela jamę nosową, tylną ścianę gardła, tchawicę, oskrzela do poziomu oskrzelików, jest tez w nasieniowodzie i w przewodzie na jądrze.

    Tkanka łączna:

    Dzieli się na:

    1. Właściwą

    1. Tłuszczową

    1. Siateczkową - tworzy zrąb np. dla naczyń krwionośnych

    2. Galaretowatą

    3. Chrzęstną - jest to uzupełnienie szkieletu kostnego. Może ona tworzyć samodzielnie szkielet niektórych narządów (np. małżowiny usznej, krążków międzykręgowych, krtani, tchawicy)

    1. Kostną - ma funkcje ochronne, w mniejszym stopniu spełnia funkcję przyczepu mięśni tworząc aparat ruchu. Tkankę tę tworzą:

    Tkankę kostną można podzielić na:

    Połączenia dla tkanki kostnej: