MIGRACJE LUDNOŚCI W XX WIEKU DR. PIOTR RAŹNIAK
WYKŁAD 1
MIGRACJE LUDNOŚCI → całokształt przemieszczeń prowadzących do stałej lub okresowej zmiany miejsca zamieszkania osób. Migracje uważa się za najważniejszy przejaw przestrzennej mobilności ludności.
MIGRACJE WEWNĘTRZENE → przemieszczanie się ludności w granicach danej jednostki administracyjnej (miasto, gmina, województwo, itp.) lub politycznej (państwo).
MIGRACJE ZEWNĘTRZNE → przemieszczanie się ludności z jednej jednostki administracyjnej lub politycznej do innej.
KLASYFIKACJE MIGRACJI (czas, obszar, motywy)
- czas trwania
*stałe (definitywne)- zmiana miejsca zamieszkania na czas nieokreślony
*czasowe (sezonowe) - na określony czas
- migracje wahadłowe - szczególny rodzaj ruchu migracyjnego ludności, polegający na codziennym wahadłowym przemieszczaniu się np. z i do pracy
- obszar migracji-
*wewnętrzne (w obrębie jednego kraju): międzyregionalne, wewnątrz-regionalne
Kierunki migracji: wieś-miasto
miasto-miasto
wieś-wieś
*zewnętrzne (zagraniczne)- emigracja, imigracja, reemigracja, repatriacja ( masowy zorganizowany powrót do kraju jeńców wojennych, osób internowanych, które opuściły kraj np. z przyczyn politycznych), deportacja, ekspatriacja
MOTYWY MIGRACJI :
zarobkowe, rodzinne, edukacyjne, polityczne, religijne, osadnicze, narodowościowe, osobiste cele
Ze względu na sposób organizacji i przebiegu: indywidualne, grupowe, planowe, żywiołowe, legalne, nielegalne, dobrowolne, przymusowe
OGÓLNE PRAWIDŁOWOŚCI MIGRACJI
- migracja na odległość → znaczna część migrantów przebywa jedynie krótkie odległości. Im większa jest odległość od miejsca wyjazdu migrantów, tym ich liczba w miejscu docelowym jest mniejsza. Migranci przybywający z dużych odległości wybierają najczęściej jako miejsce osiedlenia duże centra przemysłu lub handlu, chociaż nie jest to prawidłowość.
- migracje etapowe → cechą właściwą dla każdego społeczeństwa jest przemieszczanie się ludności w kierunku centrów przemysłu lub handlu. Mieszkańcy wsi sąsiadujących bezpośrednio z gwałtownie rozwijającymi się miastami przemieszczają się do tych miast, a na ich dotychczasowe miejsca przybywają osoby z miejscowości odległych.
-kobiety a migracja → częściej emigrują niż mężczyźni, zwłaszcza w migracjach wewnętrznych
- wpływ postępu technicznego na migrację → rozwój przemysłu, łatwość szybkiego przemieszczania się za pomocą dostępnych środków komunikacji oraz rozbudowa infrastruktury społecznej i gospodarczej powodują wzrost rozmiarów migracji i wydłużenie tras
-przewaga motywu ekonomicznego → skłonności do poprawy warunków życia
-globalizacja a migracje → nieodłącznym elementem procesów globalizacyjnych są m.in. ruchy migracyjne, które same przez się stanowią element infrastruktury i globalizacji
MIGRACJE W POLSCE W XX WIEKU
1.Emigracja niepodległościowa → opuszczenie kraju ze względu na klęski kolejnych powstań narodowych, skierowanych przeciwko państwom zaborczym z lat 1794, 1830, 1863, (20 000 os)
2. Przełom XIX i XX wieku → masowa emigracja zarobkowa
- w latach 1888-1914 z terenu dawnych ziem Polski wyjechało ok. 3,5 mln osób. Głównie chłopi i rolnicy
- przyczyna to przeludnienie ziem polskich pod zaborami
- w II poł. XIX wieku ludność Europy wzrosła o 70%, to w Polsce o 109%
Wyjazd za chlebem i pracą 1918-1939 (1,2 mln.)
- główne kierunki Europa Zachodnia (Francja, Belgia, Niemcy), USA, Brazylia, Argentyna
4. 1951-1980 Polskę opuściło ok. 900 000 osób, a przybyło do niej na stałe ponad 300 000
5. Lata 1980-1988 emigracja 800 000 obywateli polskich
6. Lata 90 XX wieku fala emigracji z i do Polski, Wschód- Zachód Europy
7. Migracje Wschód- Zachód
- 1994- powstanie wspólnej Grupy Koordynacyjnej Polski, Białorusi, Węgier, Rumunii, Słowacji, Ukrainy, której celem było zwalczanie zorganizowanego przemysłu ludzi i towarów
- państwa Europy Śr- Wsch stały się strefą buforową między Azją, Afryką, skąd pochodzi większość migrantów, a Europa Zachodnia- głównym celem migracji
8. Lata 90 to fala migracji wewnątrz-europejskiej
- migracje pracowników, łącznie rodzin, migracje regularne, nieregularne, tymczasowe, sezonowe, przygraniczne napływy uchodźców i osób starających się o azyl
- przepływ odwrotny osób, które niegdyś opuściły swój kraj z przyczyn najczęściej politycznych,a które pragnęły w nim zamieszkać lub prowadzić działalność gospodarczą
- udział w migracjach mniejszości narodowych
9. Czynniki migracji wewnątrz- europejskich w latach 90
- upadek ZSRR
-110 mln osób zaliczanych do mniejszości narodowych w Europie Środkowo- Wschodniej
- rozpad państw wielonarodowych (ZSRR, Jugosławia, Czechosłowacja)
-wojny domowe i konflikty zbrojne o podłożu etnicznym w Jugosławii
- brak perspektyw życiowych wśród młodej generacji, szczególnie w najbiedniejszych państwach (np. Albania czy też Rumunia)
10. Badania w Polsce w 1991 r.
- 35% ankietowanych wyraził bezpośrednie zainteresowanie emigracją zarobkową → najczęściej krótkotrwałe
- spośród zainteresowanych 22% byłoby skłonnych do wyjazdu na 1 rok
- 10% z rozważających wyjazd podejmowało starania w tej sprawie
- najbardziej skłonni do wyjazdu były osoby młode (26-30 lat)
- większe zainteresowanie wyjazdem mężczyzn niż kobiet
- brak związku z wykształceniem
11. Motywy skłaniające do wyjazdu
- chęć poznania świata 3%
- chęć zarobienia większych pieniędzy (35%)
- brak perspektyw i nadziei na poprawę sytuacji
12. Wysiedlenia przymusowe
- półdobrowolne lub przymusowe → przemieszczenia określonej grupy ludności z jej dotychczasowego środowiska i przeniesienia jej reguł na terytorium innego państwa
- są one często wynikiem i następstwem prowadzonych wojen lub też rezultatem określonych umów międzypaństwowych
- migrujący nie ma wpływu na fakt migracji
- mają charakter masowy, obejmują swym zasięgiem całą lub większosć danej grupy regionalnej, etnicznej, narodowej czy wyznaniowej oraz wykluczają możliwość wyboru miejsca osiedlenia
13. Wysiedlenia po II wojnie światowej
- 1945-46 → Polskę opuściło w sposób dobrowolny, półprzymusowy i pod przymusem 918? tys osób (Ukraińcy, Białorusini, Litwini)
-1945-49 → Polskę opuściło 3,2 mln Niemców
- akcja Wisła
- 1956-59, 1970-78, 1980, 1989
-łączenie rodzin polsko-niemieckich
-lata 60- emigracja Żydów do Izraela
-po 13.12.1981 → emigracja solidarnościowa
- lata 1981-89 brak perspektyw życiowych i zły system ekonomiczny
14. W latach 1939-1989 w RP w wyniku różnego rodzaju migracji o charakterze przymusowym lub dobrowolnym... (?)
MIGRACJE W USA
-silne związki z historycznym procesem zasiedlania kraju oraz ze związanym z nim zróżnicowanym regionalnie rozwojem gospodarczym
- przesuwanie się środka ciężkości liczby ludności
- współcześnie- wpływ charakteru gospodarki regionów, zdeterminowanego warunkami środowiska przyrodniczego
-średnia gęstość zaludnienia w USA 28os/ km2
- rozmieszczenie ludności w USA: słabo zaludnione regiony w USA (Alaska, Kordyliery), centralna część kraju
- imigracja do USA do lat 80 z Europy, potem Latynosi
WYKŁAD 2
WYKŁAD 3 7.11.2013
Rozwój przedmieść
- suburbium (demograficzne)- przedmieścia charakteryzują się niższą gęstością zabudowy, przewagą budownictwa jednorodzinnego oraz dłuższymi dojazdami do rpacy
- suburbium- istnienie specyficznego stylu lub sposobu życia mieszkańców
- pierwsze suburbia powstały w Londynie pod koniec XVIII w
USA lata 80 XVIII w
- procesy odpływu z miast na peryferie to początek XX w
2. Czynniki budowy suburbiów
- dezindustializacja i decentralizacja przemysłu
* zmiana struktury zawodowej -> separacja przestrzenna miejsca zamieszkania i pracy
- poprawa koniunktury gospodarczej po II WŚ oraz zamożność społeczeństwa -> baby boom
- zmiana składu etnicznego miast
- rozwój prywatnej motoryzacji -> kryzys transportu publicznego
- zmiana formy spędzania wolnego czasu
3. Czynniki polityczno- prawne
- lata 30 XX w pierwsze długoterminowe kredyty hipoteczne
- domy dla weteranów wojennych
- federalny program budowy autostrad
- migracje białych na przedmieścia
EDGE CITY- „Miasto na przedmieściach”
cechy:
- przynajmniej 5 mln stóp kwadr. ich powierzchni zajmują dzierżawione biura
-przynajmniej 60 tys. stóp przypada na dzierżawioną przestrzeń handlową
- ilość miejsc pracy przewyższa liczbę mieszkańców
-postrzegane przez społeczność lokalną jako „miejsce”
- było czymś w rodzaju miasta zarówno w ostatnim czasie jak i 30 lat temu
Edge cities prywatne „królestwa”
- posiadają parki biznesowe, hipermarkety, zabudowania mieszkalne, drogi
-BRAK: władz miejskich, lokalnych mediów, przydrożnych tablic określających granice miasta
- perspektywy rozwoju:
* wzrost koncentracji i zagęszczenie przestrzeni
* zwiększenie ruchu samochodowego
-OM Los Angeles-> obrzeża lepiej się rozwijają niż miasto centralne (10% miejsc pracy w mieście centralnym)
Wielkomiejska przestępczość i bieda
- dzielnice etniczne (getta)-> obszary zamieszkałe przez ludność o odmiennym pochodzeniu narodowym lub rasowym
- przyczyny powstania:
* wielkie migracje z Europy, Meksyku, Puerto Rico
* wielkie wewnętrzne migracje ludności czarnej
* wewnątrzmiejskie migracje spowodowane ubożeniem pewnych grup ludności i zasiedleniem przez nie mniej atrakcyjnych dzielnic
- mechanizmy rynkowe
„Miejskie wyspy”- osiedla zamknięte
- lata 70 -> pierwsze osiedla zamknięte
-najwięcej w OM: Los Angeles, Phoenix, Huston, Miami, Chicago, NY
-Formy osiedli zamkniętych
* „Wybór stylu życia” - pierwsza generacja osiedli zamkniętych
>zaplanowane w ten sposób, aby zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo oraz ekskluzywne formy spędzania wolnego czasu
> przeznaczone dla tych, którzy chcą wyizolować się od miasta zamykając się w homogenizowanych dzielnicach
* „W poszukiwaniu prestiżu”- druga generacja powstająca od końca lat 80 XX w
> zaawansowane techniki ochrony
> monumentalne bramy wjazdowe
> położenie atrakcyjne krajobrazowo
> relatywnie blisko centrum miasta
* „Zatroskani o bezpieczeństwo”
> położenie w śródmieściu albo na przedmieściach
> tworzą przestrzeń pozwalającą identyfikować się mieszkańcom z miejscem -> będą dbać o bezpieczeństwo poprzez inwigilację środowiska zamieszkania
WYKŁAD 4 21.11.2013
Migracje w polskich obszarach metropolitalnych
1. Od urbanizacji do suburbanizacji
- w latach 1988-1998 liczba ludności miast zwiększyła się o 495,2 tys osób, a na obszarach wiejskich spadła o 102,9 tys. osob
- lata 1998-2008 l. ludności w miastach spadła (częściowo dzięki naturalnemu ujemnemu przyrostowi naturalnemu w miastach), a na wsi wzrosła o 252,7 tys.
- w 2000 roku przełom, wzrost liczby osób, które odpływają z miast na tereny wiejskie
- w 2008 r. kryzys, wiec ludzie nie przenoszą się z miast do wsi tylko uciekają za granicę
- współczynnik urbanizacji= odsetek osób mieszkających w miastach (wcześniej było ok 62% a w 2000 było 61% iż roku na rok coraz mniej)
2. Czy to już koniec urbanizacji w Polsce?
- oficjalne dane statystyczne dla lat 2000-2008 wskazując na spadek liczby mieszkańców miast w Polsce co świadczy o zahamowaniu procesu urbanizacji/ początkową fazę procesu dezurbanizacji
- w rzeczywistości proces urbanizacji postępuje, ale znaczna część migracji do miast i stref podmiejskich nie jest rejestrowana
- gminy podmiejskie, pomimo znacznego napływu mieszkańców znacznego napływu mieszkańców zarówno z głównego ośrodka miejskiego, jak iż obszarów wiejskich i innych rejonów Polski zachowują status administracyjny obszarów wiejskich.
-brak pełnej rejestracji meldunkowej
- rzeczywista liczba mieszkańców Warszawy jest o 250 tys. wyższa niż wg oficjalnych danych GUS + 500 tys. dojeżdżających do pracy
-depopulacja wielu obszarów wiejskich i małych wsi
-zmniejszanie się oficjalnej liczby ludności obszarów centralnych w największych maistach
-Koncentracja ludności:
*w obszarach metropolitalnych
*w miastach Polski wschodniej
* w średnich miastach pełniących funkcje regionalne wobec otaczających obszarów wiejskich
3. Skutki suburbanizacji
- działanie renty gruntowej przyczynia się do wypychania wielu funkcji oraz kategorii społecznych na obrzeża miast
-równocześnie respektowanie prawa własności prowadzi do petryfikacji części struktury przestrzennej miasta i ogranicza wprowadzenie nowych funkcji w sposób elastyczny, zgodnie z potrzebami gospodarczymi miasta
- skutkiem jest wzrost kosztów funkcjonowania miasta i obniżenie jakości życia
Depopulacja znacznych obszarów peryferyjnych kraju:
- obszary wiejskie oraz małe miasta leżące poza wpływami obszarów metropolitalnych
- tzw. „Ściana Wschodnia”. Sudety, Górny Śląsk
- większość obszarów województwa łódzkiego i świętokrzyskiego oraz Pomorze
5. Obszar metropolitalny -> ciągły przestrzennie wielkomiejski układ osadniczy złożony z odrębnych administracyjne jednostek obejmujących duże miasto lub zwarty obszar miejski- jako centrum układu oraz powiązaną z nim funkcjonalnie strefę zurbanizowaną. Ludność w obszarze metropolitalnym musi przekraczać 1 000 000 osób (albo 500 000 w zależności od definicji)
6. Największe obszary metropolitalne USA znajdują się w 6 i 7 fazie (zmniejszenie liczby ludności na rzecz mniejszych obszarów metropolitalnych)
Londyński obszar metropolitalny znalazł się w 6 fazie w latach 70 XX wieku. Obecnie faza 7- reurbanizacja
Polska 4 faza aktualnie
7. Migracje w Polskich Obszarach metropolitalnych
- w największych metropoliach światowych procesy suburbanizacji przekraczają granice obszarów metropolitalnych, a w Polsce…..?
Przyczyny migracji z miasta centralnego do obszaru metropolitalnego:
- niższe ceny nieruchomości/ gruntów
- większa powierzchnia działek
- niższe ceny wynajmu
- uwarunkowania przyrodnicze
- ucieczka od „zgiełku miejskiego”
- lepsze sąsiedztwo
- migracje w sąsiedztwo miejsca pracy
8. Hierarchia polskich obszarów metropolitalnych ze względu na migracje ludności
warszawski, krakowski, trójmiejski, łódzki, wrocławski, poznański……….
9. Podsumowanie napływu do o wybranych miast polskich
- Kraków silniej oddziałuje na województwo podkarpackie niż Rzeszów
-przez województwo świętokrzyskie przebiega granica pomiędzy wpływami Krakowa a Warszawą
- Tereny powiatów olkuskiego, chrzanowskiego i oświęcimskiego należące do 1999r do województwa katowickiego w 2005 r wykazały zdecydowane ciążenie do Krakowa
- granica pomiedzy województwami lubelskim i podkarpackim jest granicą w emigracji do ich miast wojewódzkich
- w przypadku Krakowa , Poznania, Lublina i Rzeszowa została zachowana reguła, iż migracje na bliższe odległości przeważają nad przemieszczeniami na dalszy dystans
- oddziaływanie najmniejszych „polskich metropolii” pod względem napływu nie przekraczało granic ich województw
- im większe miasto, tym mniej powiatów, z których nie nastąpił napływ do nich- czyli większe miasto posiada szerszą strefę oddziaływania
- migracje mogą być następstwem wcześniejszych dojazdów do pracy (przyjazdów do krk z powiatu kazimierskiego)
WYKŁAD 6 5.12.2013
Podsumowanie odpływu z wybranych miast polskich
- zasięg odpływu z miast centralnych jest mniejszy niż napływ do nich (z wyjątkiem Konurbacji Katowickiej)
-granice administracyjne województw stanowią barierę dla emigrantów
-Warszawski Obszar Metropolitarny przyciąga odpływających z pozostałych metropolii niezależnie od ich wielkości
- im większe miasto tym większe odległości pokonują emigranci
- zanotowano duży odsetek napływających z konurbacji Katowickiej do KrOM, natomiast przemieszczenia ludności z Krakowa d KOM były znikome
- istnieje zauważalna emigracja z dużych miast ( z Warszawy, Krakowa, Poznania) na odległe tereny górskie/podgórskie lub nadmorskie znajdujące się z dala od miejsca poprzedniego zamieszkania, co można łączyć z początkowym etapem procesów kontrurbanizacji w Polsce
Podsumowanie salda migracji wybranych miast polskich
- ukształtowane metropolie posiadają ujemne saldo migracji z obszarem metropolitarnym wyznaczonym przez Unię Metropolii Polskich (Warszawa, Kraków)
- procesy ludnościowe w Rzeszowskim i Lubelskim Obszarze Metropolitarnym (wg UMP) są znacznie opóźnione w stosunku do pozostałych metropolii
- Konurbacja Katowicka posiada najbardziej nieregularny układ salda migracji
- Poza obszarami metropolitarnymi saldo migracji jest dodatnie (z wyjątkiem Konurbacji Katowickiej)
Wykształcenie ludności migrującej
- osoby z wyższym wykształceniem częściej emigrują, później średnie wykształcenie, pozostałe poziomy nie migrują tak dużo
- inaczej w Konurbacji Katowickiej → najbardziej dominuje wykształcenie średnie (jeśli mowa o migracjach), później zawodowe (Ci w wysokim wykształceniem odpływają?? trzeba wykwalifikowanych robotników, widać skalę przemysłu)
Podsumowanie struktur wykształcenia migrantów
- wśród napływających do metropolii przeważyły osoby z wyższym wykształceniem (powyżej 50%)
-znaczny udział osób napływających, które ukończyły szkoły średnie (W Konurbacji Katowickiej dominują właśnie Ci w przeciwieństwie do pozostałych dużych miast polskich)
-niewielki odsetek przypadł na najgorzej wykształconych (zasadnicze zawodowe, podstawowe i niepełne podstawowe)
- wśród odpływających zanotowano niższe o ponad 10% udziały ludności z ukończonymi studiami wyższymi niż w przypadku napływających
- Konurbacja Katowicka znacznie różniła się od pozostałych metropolii (migracje słabiej wykształconej ludności)
Migracje w Krakowskim Obszarze Metropolitarnym i w regionie Rzeszowa
Obrót migracyjny → suma napływu i odpływu ludności, przeciwieństwo salda migracji
WYKLAD 9 -OD DZIEWCZYN Migracje w/z Azji
WYKŁAD 8 9.01.2014 Migracje w/z Afryce
Północna Afryka- regularne migracje do pracy
w UE migracje tranzytowe z terenów południowych
Zachodnia Afryka- regularne i nieregularne migracje do pracy uzależnione są od sezonów rolniczych
Południowa Afryka- kontraktowa praca migrantów w kopalniach i nowoczesnym rolnictwie
Afryka Środkowa i Wschodnia- strumienie uchodźców
Emigracja z Afryki (malejąco)
-Afryka zachodnia
- Afryka Wschodnia
-Afryka Północna
-Afryka Centralna
- Afryka Południowa
Migracje polityczne
-Najważniejsze kraje emigracyjne: Uganda, Sudan, Rwanda, Burundi, Zair, Etiopia
- Sudan Południowy → ogłoszenie republiki islamskiej doprowadziło do rewolucji na pd, uchodźcy kierowali się do Ugandy, Zairu i Kenii, Etiopii
-Uganda → wojna domowa 1981-86 spowodowała odpływ ok 1 mln uchodźców, po wojnie kierunek odwrotny
Migracje ekonomiczne
- lata 70 głęboki kryzys w Afryce Wschodniej (słabe skorumpowane rządy, niestabilność polityczna, złe zarządzanie, globalna recesja)
- reformy strukturalne (zmniejszenie oszczędności, otwarcie przemysłu krajowego na konkurencje międzynarodową, obniżenie poziomu życia)
-dynamiczny wzrost populacji (1960- 31 mln, 1980- 57mln)
W latach 1970- 1990 ponad 4 mln szukało schronienia wewnątrz Afryki
Region Wielkich Jezior: Tanzania, Burundi, Rwanda
-tradycje konfliktów plemiennych sięgają daleko w głąb historii
-1959 inwazja Ugandy na Rwandę
-wiele dalszych konfliktów i zmiany układu sił
-ludobójstwo
-1994 1 mln ofiar śmiertelnych
-1 mln uchodźców
Róg afrykański: Somalia, Kenia, Etiopia, Sudan
- wpływy na przmeian sowieckie i amerykańskie w Somalii
-wycofanie się mocarstw z regionu pozostawiło chaos polityczny
-co wypchnęło strumienie migrantów z Somalii do Kenii, Tanzanii, Etiopii
- w Etiopii kryzysy polityczne wypychają strumienie migrantów do Kenii i dalej na inne kontynenty
-Do Erytrei najpierw wracali dawni migranci,a le z powodów politycznych napięć wyjeżdżają ponownie
RPA
-42 mln mieszkańców
-dobra sytuacja gospodarcza, w porównaniu z innymi krajami afrykańskimi
-około 170 tys migrantów zrekrutowano w Lesotho, Suazi i Mozambiku do rpac w kopalniach na 12 miesięcy za pensję $200 miesięcznie, z początkiem lat 90 XX w
-1994 koniec Apartheidu oczekiwania poprawy położenia ludności czarnoskórej w tym kraju (1994-2000; co najmniej 3 mln imigrantów)
- w 1999 r. bezrobocie wzrosło do 37% (czarni M) i 52% (czarne K)
-wrogość wobec imigrantów
-25% ludności RPA chce całkowitego zakazu imigracji
Specyfika kontynentu
-45% mieszkańców Afryki Wschodniej (150mln ) jest poniżej 15 roku życia
-27% mieszkańców Afryki Wschodniej żyje w miastach, ale 83% z nich mieszka w slamsach
- 12 mln afrykanów nie mieszka w swojej ojczyźnie
MIGRACJE LUDNOŚCI A GETTA
1.Segregacja przestrzenna ludności
- narastające nierówności społeczne → efekt: nierówności przestrzenne- segregacja
-główny mechanizm: dążenie do podtrzymania swojego stylu życia przez skupienie przestrzenne osób akceptujących podobne normy
-małżeństwa wewnątrz grupy, zagęszczenie kontaktów społecznych, ograniczenie kontaktów zewnętrznych
-obecnie m.in. Izrael, Jordania
- mniejszość- cechy: rasa, religia, narodowość, kultura
-w miastach- mniejszości związane z napływem migracyjnym i zasiedleniem w większym stopniu specyficznego obszaru miasta
- charter group- USA i Australia → grupa, która nie jest jednolita, ale reprezentuje tradycję kultury anglosaskiej
miasta amerykańskie- segregacja mniejszości afroamerykańskiej, portorykańskiej, włoskiej, żydowskiej, meksykańskiej, polskiej → głównie segregacja rasowa, etniczna
-miasta europejskie- mniejszości z byłych krajów kolonialnych, Turcji, byłej Jugosławii → segregacja głównie ludności ubogiej i mniejszości etnicznych
- miasta polskie- zjawisko prawie nie występuje (początki koncentracji m.in. Cyganów, Wietnamczyków)
GETTO-> odizolowana część miasta dla mniejszości narodowej, etnicznej, kulturowej bądź religijnej, poza którym nie wolno tej społeczności zamieszkiwać
→ pierwsze getto powstało w średniowiecznej Wenecji - władze miasta nie pałały zbyt wielką sympatią do Żydów i przesiedlili ich na wyspę nazwanej getto, otoczonej mirem i bramami zamykanymi co noc (początek XVI w)
→ ekstremalna gettoizacja - rzadko
→ XX w - na masową skalę getta organizowane przez okupacyjne władze niemieckie
→ Miasta Afryki Południowej - w czasach apartheidu
-nowoczesne getta- nie dyskryminacja prawna, lecz satysfakcja ekonomiczna
-pojęcie getta → literatura szkoły chicagowskiej
- Louis Witrth
Gettoizacja- negatywne skutki → podział na lepszych i gorszych (poczucie upośledzenia, frustracje i konflikty społeczne; skutki nierzadko niewspółmierne do obiektywnych przyczyn (rzeczywistego rozwarstwiania społeczeństwa); rozrywanie i pochłanienie przestrzeni publicznej nalezącej do wszystkich obywateli miasta (przestrzeń publiczna- strefa wolności, przestrzeń pofragmentowana „zgettoizowana”- obostrzona restrykcjami, często uznawanymi za absurdalne)