Badanie klatki piersiowej
Przygotowanie:
Pacjent rozebrany, oświetlony, stojący lub siedzący, opukiwanie stłumień serca - leżący, badamy ciepłą dłonią w rękawiczkach
4 metody:
1.Oglądanie
2.Obmacywanie - badanie palpacyjne
3. Opukiwanie
4.Osłuchiwanie
Ad1. SYMETRIA
Symetria (np. patologiczne skrzywienia kręgosłupa)
Ruchy oddechowe (np. powłóczenie jedną stroną klatki może wskazywać na uraz)
Obrzęki, nacieki, guzy, krwiaki, amputacja piersi
Symetryczne patologie: kurza klatka - mostek wysunięty do przodu, żebra do tyłu, szewska - mostek zapadnięty, beczkowata- szeroko rozstawione obojczyki, szerokie międzyżebrza,(np. POchP)
RUCHY ODDECHOWE
Częstość 12-16/min
Wysiłek oddechowy
Wydech przez zasznurowane usta
SKÓRA
Kolor, blizny, znamiona, wysypka, owrzodzenia, przebarwienia, tłuszczaki, włókniaki, nacieki bez i ze zmianą koloru, tatuaże, kolczyki, pajączki naczyniowe
TĘTNIENIA - u młodych i szczupłych
5 międzyżebrze 1,5 cm od linii środkowoobojczykowej lewej przyśrodkowo - widoczne uderzenia koniuszkowe
Dołek sercowy - udzielone z aorty
SUTKI
Brodawki sutkowe zaciągnięte - możliwy nowotwór
Fragmentami skóra o strukturze skórki pomarańczy - nowotwór?
Ad2.Palpacyjnie
Uderzenie koniuszkowe (1 palec - opuszka)
Ucieplenie, bolesność uciskowa, nacieki
Odma podskórna - powietrze pomiędzy skórą a utkaniem podskórnym, np. od dojść centralnych, rozruszników, pourazowa - przesuwa się pod dłonią
!! Badanie węzłów chłonnych - także na szyi i karkowych, węzeł Wirchofa nad lewym obojczykiem - naczynia chłonne z jamy brzusznej, węzły chłonne pachowe (dość głęboko, najlepiej przez koszulkę, pacjent łapki najlepiej na biodrach)
Drżenie piersiowe - czucie wibracji przenoszonych z krtani przez powłoki ciała
Rozszerzalność oddechowa
Może być wyczuwalne niby tarcie opłucnej w okolicy podstawy płuc , `mruk koci' w okolicy przedsercowej
Badanie palpacyjne sutków! (omówione przy ginekologii)
Ad3.Opukiwanie
Odgłosy - stłumiony ok tam gdzie narządy miąższowe np. serce, gdzie indziej patologia
Stłumienie np. przy płynie w opłucnej, guzie płuca czy masywnym zapaleniu płuc
Nad zdrowymi płucami odgłos opukowy jawny, nadmiernie jawny to np. odma albo rozedma
Technika: palec w międzyżebrzach, równolegle do szukanej granicy, zawsze opukujemy tak, żeby skończyć na spodziewanym odgłosie stłumionym (czyli od jawnego)
Orientacyjne osłuchiwanie i opukiwanie:
Symetrycznie: środki okolic nadobojczykowych, środek II, IV i VI międzyżebrza, od tyłu okolica nadgrzebienowa, międzyłopatkowa, podłopatkowa
Szczegółowe:
Opukiwanie każdego międzyżebrza środkowo, przyśrodkowo i bocznie
Opukiwanie serca: stłumienie bezwzględne (bezpośrednio do ściany klatki piersiowej, słabo) i względne (całe serce - to co przylega i to co oddalone - opukujemy mocniej),??, miejsca w skrypcie.
Opukiwanie granic płuc- prawe wyżej! Prawe: V żebro przy mostku, VI środkowoobojczykowa, VII pachowa środkowa, XI łopatkowa i cos mi się tu nie zgadza….
Lewe: IV mostek, VI środek, VIII pachowa środkowa, dalej tak samo?
Opukiwanie ruchomości granic płuc (tył, pochylić się)
Ad4. Osłuchiwanie:
Orientacyjne płuc tam gdzie opukiwanie, przy wątpliwościach - szczegółowo w każdym międzyżebrzu przyśrodkowo, środkowo i bocznie
Osłuchiwanie serca - zastawki:
Dwudzielna - miejsce uderzenia koniuszkowego- V mż, 1/5 od środkowo-obojczykowej lewej przyśrodkowo
Aortalna - II mż przy mostku po prawej
Pnia płucnego - II mż przy mostku po lewej
Trójdzielna- najmniej patologii - przyczep IV chrząstki do mostka po prawej
Zwracać uwagę na:
Tarcie osierdzia ( u podstawy, pochylony pacjent)
Szmer i kiedy występuje:
Szmery narastające/zanikające
Szmer maszynowy - cała pauza
II-I rozkurczowe
I-II skurczowe
Tony serca:
I przedsionkowo-komorowe się zamykają czyli głośniej nad mitralna i trójdzielną
II półksiężycowate - głośniej nad aorty i pnia
Dźwięczność
Miarowość - IkrocejIIdlużejIkrocej
Akcentuacja - czyli że nad dwu- i trójdzielną głośniejszy będzie pierwszy ton, a nad półksiężycowatymi głośniejszy będzie drugi. (? )
Głośność
Liczymy częstość pracy serca
Przy osłuchiwaniu mitralnej sprawdzamy tętno na obwodzie -deficyt na obwodzie: migotanie przedsionków
Osłuchiwanie płuc - dźwięki fizjologiczne:
Szmer pęcherzykowy prawidłowy - dość cichy - dźwięk oddychania
Szmer oskrzelowy słyszalny nad tchawica i nad dużymi oskrzelami - głośniejszy, ostrzejszy
Patologiczne:
Pęcherzykowy osłabiony
Pęcherzykowy zaostrzony
Oskrzelowy słyszalny w innym miejscu
Tacie opłucnej - dźwięk chodzenia po zmrożonym śniegu
Szmery niedźwięczne: (nie jestem do końca pewna tych nazw, bo tu się cos zmieniało)
Rzężenia grubobańkowe - słyszalne na początku wdechu i końcu wydechu
Trzeszczenia drobnobańkowe - szeleszcząca torebka - koniec wdechu, początek wydechu
Szmery dźwięczne:
Furczenia
Świsty wdechowe i wydechowe