Badanie neurologiczne
1.Podmiotowe - wykorzystywać 'chwyty', pytać niby mimochodem np. o liczenie.
2.Przedmiotowe
3.Dodatkowe
Zaburzenia mowy:
-głuchota
-afazja - nierozumienie
czuciowa Wernickiego - nie rozumie, ale mówi nieźle
ruchowa Broca - wie co chce, ale nie może się wypowiedzieć
-dysfonia - problemy z wytwarzaniem głosu (np. n.IX)
-dysartria - problemy z artykulacją
-sprawdzić czy umie znaleźć wyrazy (np.: kilka zwierząt na d?)
-ocena zdolności powtarzania
-badanie zdolności czytania (dysleksja) i pisania (dysgrafia)
Ważne:
-czy pacjent nie ma np. problemów z dbaniem o higienę (depresja, otępienie)
(przygnębienie, osłabienie - zespół parkinsonowski)
-czy zachowuje się odpowiednio do sytuacji
-jak się zmienia jego nastrój
-objawy wegetatywne (zmiany masy ciała, problemy trawienne, libido, sen)
urojenia (stanowcze przekonania, np.prześladowcze, wielkościowe) i omamy (bez udziału czynników zewnętrznych)
W czasie wywiadu sprawdzamy:
-pamięć krótkotrwałą-czy nie ma problemów z pamięcią i koncentracją (np. mam kolegę Jana Kowalskiego, lekarza z Warszawy - niech to powtórzy po czasie)
-Pamięć długotrwałą-pytania długoterminowe (np. jak się nazywa papież? Kiedy była wojna?)
-myślenie abstrakcyjne- płat czołowy (wytłumacz przysłowie)
-orientacja przestrzenna- płat ciemieniowy, potyliczny (np. wskaż na mapie główne miasta, w którą stronę trzeba jechać nad morze itd.)
-postrzeganie wzrokowe i percepcja wlasnego ciała:
agnozja - zaburzenie odbioru wrażeń czuciowych mimo braku uszkodzenia dróg -nie potrafi rozpoznać twarzy znanych osób, nie zauważa części swojego ciała
apraksja- upośledzenie płynnych, celowych ruchów - niech pokaże jak się czesze, jak się pije...
wyobrażeniowa - nie potrafi nawet rozpocząć czynności, ale rozumie co do niego mówimy
ideomotoryczna - wykonuje z błędami
stereo anestezja- pacjent nie określa kształtu przedmiotu, wielkości, upośledzenie czucia głębokiego.
Badanie:
ocena chodu: czy symetryczny, jaka podstawa chodu
abazja- zniesienie zdolności chodzenia
astenia- szybka męczliwość
astazja- niemożność utrzymania postawy stojącej
na stojąco (przy łóżku )- czucie ułożenia - łapki wyciągnięte, zamknięte oczy, czy się wywali( próba Romberga na czucie ułozenia) czy z otwartymi da radę, czy pacjent jest w stanie ustać, wyprostowane nogi, złączone, ręce do przodu, zamknięte oczy.
próba Unterberga- + marsz w miejscu, jeśli pacjent w tym czasie obraca się w prawą stronę to prawa półkula jest uszkodzona.
nerwy:
I węchowy - uproszczone - dać mu coś do powąchania przy zamkniętych oczach, potem nic nie dawać i sprawdzić czy czuje; np. mięta, kamfora, olejek różany, amoniak - przez komórki nabłonka
zaburzenia: ansomia jedno/obustronna
hypersomia- nadwrażliwość węchowa
hyposomia- czuje coś, ale nie potrafi zidentyfikować
II - oko - nerw wzrokowy
oględziny: powieki, wytrzeszcz, źrenice, zapadnięcie gałki (zespół Hornera: zapadnięcie gałki, zwężenie żrenicy, zwężenie szpary powiekowej po zajętej stronie, )
anizokoria - nierówność źrenic
odruch bezpośredni, przerwa, patrzymy na drugą - konsensualna reakcja
ostrość wzroku - czy widzi poprawnie (oba, jedno, drugie)
tablice Snellena
pole widzenia: palce wskazujące rozsuwamy na odległość kilkudziesięciu cm, zbliżamy, kiedy widzi
ruchy gałek ocznych - podążanie za palcem itd.
oczopląs
V twarz:
ocena symetrii, ułożenie, zmarszczki, opadające kąciki, bruzdy
ruchy: wyszczerzenie zębów, gwizdanie, zaciśnięcie powiek (próbujemy podnieść), spojrzenie w sufit
sprawdzenie czucia - muskamy po twarzy w kilku miejscach, czy czuje
czucie temperatury - dotykamy czymś zimnym i czymś ciepłym
obwodowe uszkodzenie n.V- objaw Bella (zamykanie oczu- gałka do góry)
VIII słuch, statyka (? nie wiem co mam tu napisane o tym, niech ktoś uzupełni!)
czucie dźwięku: jedno ucho, drugie - pstrykamy albo coś
- osłabienie: próba Rinniego i Webera (ze stroikiem, ale nie wiem ock)
- uszkodzenie przewodzenia; - lepiej w chorym
IX, X, XII - jama ustna
wygląd
celowe ruchy języka
naciskamy na policzek- niech zepchnie itd.
gardło
położenie języczka
aaaa, eeee
problemy z połykaniem
czy nie pojawia się męczliwość przy kaszlu (?)
XI m.czworoboczny: wznos ramion,spychać i mostkowo-obojczykowo-sutkowy:pochylenie głowy, opór, na obie strony
Kończyna górna:
-zaniki mięśniowe
drżenie pęczkowe
zakresy ruchów
siła mięśniowa
odruchy:
wyciągnięte łapki, oczy zamknięte, badamy czucie ułożenia i ew. niedowłady (czy opada itd.)
sprawdzamy opór: np. naramienny, staw łokciowy, prostowanie palców dłoni
siła mięśniowa- na krzyż
Kończyna dolna:
jednocześnie podnosi obie kończyny w leżeniu
zaniki, drżenie, siła mięśniowa
m.biodrowo-lędźwiowy - zgięta, przyciąga kolano do brzucha, opór
wyprost - m.czwrogłowy uda
dociśnięcie piętą do materaca - pośladkowe
zgięcia stopy
przywodziciele i odwodziciele - ściskamy, niech rozsunie, rozsuwamy, niech ściśnie
odwracanie, nawracanie stopy
Odruchy głębokie:
wzmocnienie - układ ośrodkowy
osłabienie - układ obwodowy, choroby mięśni
młotek trzymamy na luźnym nadgarstku!
Pacjent ma się rozluźnić, trzeba z nim gadać (ale nie wolno mówić: proszę się rozluźnić, bo to działa wprost przeciwnie)
W pozycji leżącej na brzuchu: odruch z mięśnia dwugłowego, na guzowatości promieniowej m.ramienno-promieniowy, trójgłowy oraz odruch skokowy - ścięgno Achillesa
odruch kolanowy: ścięgno właściwe rzepki
Odruchy patologiczne:
Babińskiego- odruch podeszwowy, zły jest dodatni - zgięcie podeszwowe przy przejechaniu czymś po bocznej krawędzi stopy
Oppenheima - patologiczne wyprostowanie palucha - naciskamy i schodzimy w dół po przedniej części piszczeli
Rostolimo - (-)podeszwowe zgięcie przy uderzaniu palcami o stopę
Chaddocka - zgięcie grzbietowe palców po podrażnieniu okolicy za kostką boczną
Badanie w leżeniu na plecach - sprawdzenie czucia na brzuchu, reakcji np. na draśnięcie
Badanie czucia: n.promieniowy, pośrodkowy, łokciowy, pachowy, kulszowy, udowy, strzałkowy skórny, skórny uda boczny
Badanie zborności ruchów:
próba palec- nos przy zamkniętych oczach - dysmetria(mijanie), drżenie zamiarowe
kołowrotek łapkami
próba pięta- kolano ( w leżeniu)
Badanie objawów oponowych:
czy jest sztywność karku (nie po urazach itd.!) - skłon głowy w przód, lekko oporować
objaw Brudzińskiego - po zgięciu głowy następuje zgięcie w stawach biodrowych i kolanowych
odruch Kerniga - pacjent leży płasko, zgięcie nóg w biodrowych i kolanowych, podniesienie, niech wyprostuje - jeżeli przy tym ma opory to objaw oponowy