ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z BIOLOGII - EKOLOGII

1. Podział nauk biologicznych i ich znaczenie dla inżynierii środowiska oraz ochrony różnorodności biologicznej

2. Pojęcie bioróżnorodności i jej ochrona. Problem gatunków obcych.

3. Podstawy systematyki organizmów żywych (jednostki systematyczne).

4. Domeny i królestwa - ich cechy charakterystyczne

5. Glony - rola w przyrodzie i gospodarce człowieka

6. Grzyby i porosty - rola w przyrodzie i gospodarce człowieka, porosty jako bioindykatory

7. Rośliny zarodnikowe: mszaki, paprotniki: widłaki, skrzypy i paprocie - ich rola w przeszłości i obecnie

8. Rośliny nagonasienne: sagowce, gniotowce, miłorzębowe oraz iglaste. Przykłady

9. Rozróżnianie drzew i krzewów iglastych: sosna (3 gatunki rodzime i 1 obcy), świerk pospolity, jodła pospolita, cis pospolity

10. Rośliny okrytonasienne - dwuliścienne i jednoliścienne

11. Rozróżnianie drzew i krzewów liściastych - buk, dąb (2 gatunki rodzime i 1 obcy), klony (3 gatunki rodzime i 1 obcy), robinia akacjowa, brzoza, olsza, wierzba, topola, lipa, kasztanowiec, kasztan jadalny, bez czarny, ligustr.

12. Systematyka zwierząt: Pierwouste i wtórouste - przykłady

13. Stawonogi

14. Mięczaki

15. Kręgowce - charakterystyka poszczególnych gromad. Przystosowanie do różnych warunków środowiska.

16. Budowa komórki (w tym ultrastruktura "szkieletu komórki"), funkcje poszczególnych organelli komórkowych (porównanie komórki prokariotycznej i eukariotycznej oraz roślinnej i zwierzęcej)

17. Mitoza, mejoza (przebieg i znaczenie)

18. Spermatogeneza i oogeneza, zapłodnienie

19. Rozwój zarodkowy na wybranych przykładach - wpływ czynników środowiskowych w okresie różnicowania się komórek oraz organogenezy. Stadia rozwoju organizmu szczególnie wrażliwe na niekorzystne zmiany środowiska (zmiany teratogenne).

20. Fotosynteza - faza jasna (fotoliza wody) i ciemna (asymilacja CO₂).

21. Oddychanie tlenowe i fermentacja. Porównanie efektywności energetycznej.

22. Mutacje - rodzaje mutacji, środowiskowe czynniki mutagenne (fizyczne, chemiczne, biologiczne)

23. Mechanizm dziedziczenia - genetyka klasyczna - zadania genetyczne

24. Ewolucja organizmów żywych - mechanizm działania doboru naturalnego. Dobór płciowy, jako element doboru naturalnego.

25. Homologie, analogie, konwergencja - przykłady..

26. Podstawowe pojęcia z ekologii (biocenoza, biotop, ekosystem, siedlisko, nisza ekologiczna, łańcuch pokarmowy (troficzny), biom, biosfera)

27. Sukcesja pierwotna i wtórna, klimaks.

28. Oddziaływanie czynników abiotycznych na organizm. Prawo Liebiga. Zasada Shelforda. Zjawisko adaptacji eurybionty, stenobionty

29. Interakcje międzygatunkowe.

30. Przegląd biomów - charakterystyka i porównanie poszczególnych biomów.

31. Przegląd krain zoogeograficznych, - co wpływa na rozmieszczenie organizmów na kuli ziemskiej?

32. Przyczyny wymierania gatunków, w tym wyniszczenia spowodowanego przez człowieka, na wybranych przykładach.

33. Strefy ekologiczne wód (wody płynące, stawy, jeziora, estuaria, morza i oceany).

34. Hipoteza Gai, model stokrotek.

---