1. Co to jest mapa?
Mapa jest to matematycznie określony i uogólniony płaski obraz części lub całości powierzchni Ziemi, innego ciała niebieskiego lub obszaru nieba, na którym za pomocą ustalonych znaków mamy przestawione obiekty i zjawiska, zgodnie z przeznaczeniem danej mapy, występujące na danym obszarze oraz ich cechy.
2. Co to jest mapa topograficzna?
zmniejszony, matematycznie określony obraz części powierzchni Ziemi na płaszczyźnie, przedstawiający, za pomocą ustalonych znaków, cechy zewnętrzne terenu tj. rzeźbę i szczegóły sytuacyjne, na które składają się obiekty przyrodnicze i społeczno-gospodarcze.
3. Kryteria podziału map.
- treści,
- odniesienia treści w czasie,
- zasięgu terytorialnego,
- skali,
- metod przedstawienia,
- przeznaczenia,
- czasu i miejsca opracowania,
- nośnika obrazu kartograficznego.
4. Kryteria podziału map w/g skali.
Wielkoskalowe - w skalach 1:10 000 i większych,
Średnioskalowe - w skalach 1:10 000 do 1:100 000,
Małoskalowe - w skalach mniejszych od 1:100 000.
5. Co to jest siatka topograficzna?
jest zbiorem linii prostych równoległych do osi przyjętego układu współrzędnych ortogonalnych płaskich.
Odwzorowania tego typu charakteryzuje się tym, że jeden z południków odwzorowuje się w linię prostą (najczęściej południk przebiegający przez środek odwzorowywanego obszaru) która przyjmujemy się za oś X układu współrzędnych ortogonalnych i w wybranym punkcie tej osi prowadzi się linię prostopadłą, która wyznacza oś Y. Linie równoległe do tak zdefiniowanego układu współrzędnych prostokątnych tworzą na mapie siatkę kilometrową. Odległość między liniami siatki zależy od skali mapy.
6. Podział kartografii i jej zadania.
Mapoznawstwo zajmuje się badaniem map jako takich, a w szczególności badaniem procesu ich rozwoju, badaniem treści, form graficznych oraz typów map, jak również sposobów ich wykorzystania.
Kartografia matematyczna - zajmuje się badaniem podstaw matematycznych opracowania map oraz badania podstaw teoretycznych pomiarów na mapach.
Redakcja i opracowanie map - zajmuje się badaniem metod opracowania oryginałów redakcyjnych i wydawniczych map odpowiednio do ich treści, przeznaczenia i skali, mając na względzie uzyskanie jak najlepszych efektów zakresie grafiki, estetyki i komunikatywności map.
Technologia wydania map - obejmuje badania procesów zmierzających do uzyskania z oryginałów wydawniczych map, żądanej ilości odbitek odpowiadających ustalonym warunkom graficznym i technicznym.
7. Ile pasów pokrywa Polskę w ukł. 1942 (3 pasy) i 1992 (żaden pas) ?
8. Na czym polega zbieżność południka?
Zbieżność południków ( γ ) jest kątem zawartym między kierunkiem północy geograficznej a kierunkiem północy topograficznej. Zależnie od położenia punktu względem południka środkowego odwzorowywanego obszaru, zbieżność południków może mieć wartość dodatnią (zbieżność wschodnia) lub ujemną (zbieżność zachodnia). Dla wszystkich punktów położonych na południku środkowym wartość zbieżności południków jest równa zero.
9. Na czym polega polega południkowo-równoleżnikowy podział map na arkusze?
jest dokonywany wzdłuż wybranych linii siatki kartograficznej. W podziale tym ramkę wewnętrzną arkusza mapy stanowią wycinki obrazów odpowiednich południków i równoleżników. Ramka arkusza mapy ma na ogół kształt krzywoliniowego trapezu.
10. Powierzchnie odniesienia stosowane w geodezji i kartografii:
Geoida - powierzchnia ekwipotencjalna (stały potencjał siły ciężkości), zawierająca w sobie średni poziom wszystkich mórz i oceanów.
Elipsoida obrotowa spłaszczona - powstaje w wyniku obrotu elipsy dookoła osi małej.
Sfera - powierzchnia kuli.
Płaszczyzna - powierzchnia płaska
1.Podział tematyczny kartogr.
kartografia ziemska
ogólnogeograficzna (topograficzna) - zajmująca się
kartograficznym przedstawieniem powierzchni Ziemi
tematyczna - zbiorczy dział ( wszystkie rodzaje map
przyrodniczych i społeczno - gospodarczych )
kartografia kosmiczna
zajmująca się kartograficznym przedstawieniem powierzchni
planet
2.Podstawowe cechy map
Płaskość obrazu kartograficznego - jest cechą większości map.
Zasięg terytorialny - wiąże się z zakresem treści i przeznaczeniem mapy.
Matematyczna konstrukcja obrazu kartograficznego - jest realizowana przez dobór powierzchni odniesienia i określenie zasad jej odwzorowania na płaszczyznę w przyjętej skali.
Zakres treści mapy - ustalony zgodnie z prezentowanym na niej tematem, zależy od skali i przeznaczenia.
Stosowanie znaków kartograficznych - pozwala na:
- duże pomniejszenie przedstawianego obszaru,
- przedstawienie rzeźby terenu,
- eksponowanie wybranych cech zjawisk,
- przedstawienie na mapie obiektów i zjawisk, niedostępnych dla bezpośredniej obserwacji.
Generalizacja obrazu kartograficznego - jest efektem celowego doboru i uogólnienia przedstawianych na mapie obiektów i zjawisk.
3.Podział map w/g kryterium przeznaczenia
Mapy geogr. ogólnego użytkowania
- mapy ogólnoinformacyjne,
- mapy dla celów dydaktyki,
- mapy turystyczne,
- mapy propagandowe, reklamowe i inne.
Mapy geogr. specjalistyczne
- mapy dla potrzeb gospodarki i zarządzania,
- mapy wojskowe,
- mapy nawigacyjne,
- mapy stanowiące rezultat badań naukowych.
4.Elementy Arkusza Mapy topograficznej
Dwie zasadnicze części:
A. obraz kartograficzny wraz z ramką,
elementy osnowy geodezyjno-kartograficznej:
- wybrane punkty geodezyjnej osnowy poziomej i wysokościowej,
- siatka kartograficzna,
- siatka kilometrowa (topograficzna),
- ramka mapy.
elementy treści przyrodniczej i społeczno-gospodarczej:
- rzeźba terenu,
- hydrografia,
- roślinność i grunty,
- osiedla,
- obiekty gospodarcze,
- drogi i koleje,
- podział polityczno-administracyjny.
B. elementy pozaramkowe:
elementy podstawowe,
- legenda mapy,
- godło i nazwa arkusza,
- informacje opisowe,
- podziałka liniowa mapy,
- informacja o materiałach źródłowych, autorach mapy, a także czasie i miejscu opracowania.
elementy uzupełniające:
- podziałka kątów nachylenia terenu,
- szkic deklinacji magnetycznej i zbieżności południków,
- dodatkowe mapki (kartony),
- diagramy, wykresy, przekroje,
- dane tekstowo-cyfrowe.
5. Odwzorowania w zależności od charakteru powstających zniekształceń:
równopolowe - które zachowują równość pól powierzchni odpowiadających sobie figur na powierzchni odniesienia i na powierzchni obrazu;
równokątne - które zachowują równość odpowiadających sobie kątów na powierzchni odniesienia i na powierzchni obrazu;
dowolne - w których występują zarówno zniekształcenia kątów jak i zniekształcenia pól.
6. Co to jest deklinacja magnetyczna?
Dm( δ ) magnetycznym jest kątem zawartym między kierunkiem północy geograficznej a kierunkiem północy magnetycznej. Zależnie od położenia punktu na kuli ziemskiej i aktualnego położenia bieguna magnetycznego deklinacja magnetyczna może mieć wartość dodatnią (deklinacja wschodnia), ujemną (deklinacja zachodnia) lub zerową.
7. Na czym polega prostokątny podział map na arkusze?
prostokątny jest dokonywany wzdłuż wybranych linii siatki kilometrowej. W podziale tym ramkę wewnętrzną arkusza mapy stanowią odcinki odpowiednich linii siatki kilometrowej, ma ona więc kształt prostokąta.
8. Co to jest siatka Kartograficzna.
Siatkę geograficzną tworzą wybrane południki i równoleżniki na elipsoidzie lub sferze odniesienia. Kształt siatki kartograficznej zmienia się zależnie od przyjętego odwzorowania. Tworzy ona na ogół krzywoliniowy układ współrzędnych.
Uchylenie magnetyczne ( Δ ) jest kątem zawartym między kierunkiem północy topograficznej a kierunkiem północy magnetycznej. Uchylenie magnetyczne może mieć wartość dodatnią (uchylenie wschodnie), ujemną (uchylenie zachodnie) lub zerową.
φ - szerokość geograficzna - kąt jaki tworzy kierunek pionu w tym punkcie z płaszczyzną równika ziemskiego
λ - długość geograficzna - kąt dwuścienny między płaszczyznami południka miejscowego i południka Greenwich
B - geograficzna szerokość geodezyjna - kąt między normalną do powierzchni elipsoidy a płaszczyzn równika
L - geograficzna długość geodezyjna - kąt dwuścienny między płaszczyznami południka miejscowego i południka Greenwich
Bg - geograficzna szerokość geocentryczna- ułatwia obliczanie promieni i długości równoleżników
Jednostkowy podział mapy na arkusze (obrębowy) stosowany jest wtedy, gdy mapa jest opracowana dla określonych jednostek terytorialnych. Rysunek mapy w tym po -dziale kończy się na ogół na granicy jednostki terytorialnej.