WYKŁADY Z EMOCJI I MOTYWACJI

22.05.09r.-T:Klasyczne teorie emocji

Freud, Darwin

Podział teorii emocji:

Perspektywa doświadczeniowa: przeżycia subiektywne jednostki

Psychodynamika

Podejście poznawcze-istnieje obecnie, świadomie podkreślamy to co przeżywamy ,Schacter, Singer(emocje to co nazywamy jak to przeżywamy)

Perspektywa fizjologiczna:

-psychofizjologia-ciało jako cały organizm

-neurologiczne- poszukiwanie emocji w strukturach mózgowych

Ekspresywne :

-behawioralne

-ewolucyjne

Freud-hasło nieświadomości

Instynkty są ściśle związane z emocjami, ludzie posiadają bardzo duży zestaw reakcji emocjonalnych, emocje są zawsze świadome, popędy nieświadome

-mechanizmy obronne(wprowadził do psychologii)-pozwalają na stabilność ego, podstawowy

to wyparcie

Dla klasyki SA ważne perspektywy fizjologiczne

James Lange-ojciec psychologii w Ameryce,” Zasady psychologii”

1890-technika strumień świadomości

Podobne myślenie emocjach: emocje są spowodowane pobudzeniem fizjologicznym ,to co dzieję się w organizmie poprzedza późniejsze przeżycia emocji

Wg James bodziec(niedźwiedź)-spostrzeżenie(percepcyjnie zauważamy)-pobudzenie OUN-pobudzenie wędruje na ciało(AUN pobudzony)-gdy następuje to pobudzenie cielesne dopiero jesteśmy w stanie spostrzec że przeżywamy emocje

James-pobudzenie wisceralne

Lange-pobudzenie w naczyniach krwionośnych(ciśnienie krwi)

Hohmann- badanie w latach 60,badanie na paraplegikach(brak kontroli nad 2 kończynami bo uszkodzony rdzeń kręgowy) i na kwadroplenikach

Przebadał 25 osób weteranów wojny koreańskiej, wyodrębnił 5 grup= związek z uszkodzeniem ciała taka grupa

Prosił o opis przeżyć emocjonalnych, badał poziom lęku, złości, im wyżej uszkodzenie tym powinno być słabsze przeżywanie emocji bo nie ma komponentu fizjologicznego zgodnie z teorią James Lange

Wykazał że istnieje zależność -im wyżej uszkodzenie rdzenia tym płytsze przeżywanie emocji

W latach 80-90 cykl badań nad osobami z uszk. rdzenia= te osoby przeżywają więcej emocji bo są rok dwa po wypadku,

Lata90=nie wykazano różnic

NURT NEUROLOGICZNY

Cannon Bard-wprowadził poj .homeostazy badał koty i stąd wziął info. o emocjach i strukturach mozgowych

Wzgórze-teoria talamiczna emocji ,bo to wg niego najistotniejsza struktura mózgowa odpowiedzialna za emocji, bo kot wystraszony miałczy

Formułowania Cannona(założenia)

1-pobudzenie płynące z układów peryferyjnych(trzewiowych, wisceralnych) nie mogą stawić istoty ani podstawy procesów emocjonalnych

2-zarówno w różnych procesach emocjonalnych jaki w procesach nie mających charakteru emocjonalnego mogą występować takie same zmiany wisceralne

3-trzewia są względnie niewrażliwymi strukturami i nie mogą przyczyniać się do świadomego rozpoznawania różnych emocji

4-zmiany w zakresie struktur wisceralnych zachodzą zbyt wolno aby można było je poczytywać za źródło emocjonalnych przeżyć

200mil na godz- przepływ impulsu nerwowego

Sztuczne wywoływanie zmian trzewiowych, które są silne dla emocji wcale nie wyzwala tych emocji- Maranon

-wstrzykiwał epinefrynę i prosił o opis przeżyć ,tego co się dzieje ,jakie ludzie mają odczucia ,71% sygnalizowało jedynie doznania natury fizjologicznej

Było to potwierdzone w eksperymentach Barda-usuwano kotom fragmenty kory, zwierzęta odkorowe ,sformułowano teorie że wzgórze to najistotniejsza struktura odpowiedzialna za emocje

Cannon -struktury mózgowe są odpowiedzialne za emocje

To jest kontynuowane, Damasio- markery somatyczne

Określony ukł. aktywności neurohormonalnej decyduje o tym jakie emocje przeżywamy

Paul McLean- triune- koncepcja mózgu trójedynego

Mózg gadzi-potrzeba terytorium, zdobywania pożywienia

m. ssacy- opieka nad potomstwem(małpy, koty itp.)

mozg obszaru kory nowej-analiza poznawcza

Ekspresywne teorie

Pierwsze prace Darwina 1872

„Wyrażanie emocji w języku ludzi i zwierząt”

Bez względu na kulturę emocje są związane z pewnymi emocjonalnymi zmianami na twarzy

Darwin założenia-

1-zmiany mięśniowe są uniwersalnym językiem emocji

2-wzorce zmian twarzy u ludzi i u zwierząt są podobne

Przyjemne i nieprzyjemne emocje wyrażają się w przeciwstawnych zmianach fizjologicznych, wzorce somatyczne związane z każdą emocją mają znaczenie funkcjonalne

3 zasady związane z funkcjonalnością:

-zasada nawyków skojarzeniowych, służebności:

Zachowanie adaptacyjne pierwotnie będąc formą wyboru staje się czymś nawykowym,

jest przekazywane z pokolenia na pokolenie

Hans Selye- koncepcja stresu ,walka lub ucieczka

Zdaniem Darwina wszystko miało charakter przystosowawczy

-zasada antytezy-

Przeciwnie skierowane impulsy prowadzą do wywołania przeciwnych ruchów

Zwierzę w agresji jest gotowe do ruchu, stan przeciwny gdy mija agresja

-Zasada określonej akcji

Zasada bezpośredniego działania systemu nerwowego, zmiany pobudzenia UN

Zasada ekspresji której nie możemy wyjaśnić wcześniejszymi zasadami może być wyjaśniona przez pobudzenie UN

Trializm= soma ,psyche, duch

Podejście behawioralne

Watson1919r.3 wrodzone emocje: strach, wściekłość miłość. Każda z tych emocji jest wywoływana przez określone bodźce.

Miłość= kołysanie, głaskanie dziecka

Całość związana z procesem warunkowania, zachowania emocjonalne są wyuczone

KOŁO Z Psych. różnic indyw.

Sobota-13.06.09r.o 11.15-12.45 -koło w Sali 302 na wykładzie z emocji i motywacji

Wykład z emocji -13-16,gr A ćw w pt po wykładzie o 16.30 a w Nd nie ma gr A nie ma ćw

Pyt do 2 części :teoria, badanie w praktyce ,3 pyt dotyczące teorii-wymiary wielkiej 5,rtt itp.,

Do badań: znać co to normalizacja, rzetelność, trafność, jaka skala w teście, co oznacza duży, mały, średni wynik na danej skali-neurotyczność itp.

Testy i podst. teoretyczne:Neo-Ffi,fcz-kt,PPS,eas,SSS5(wymiary),tct-dp(wymiary,co wynika, co ocenia),test NFF- na czym polega ,ciss

3 pyt.teoria,3 praktyka-korelacje między wymiarami i swoje uzasadnienie czemu tak myślę, idealne cechy policjanta ,psychologa itp. wg jakiegoś testu, odniesienie 1 teorii do 2 teorii,6 pyt otwartych ,MIEĆ SWOJĄ KARTKĘ A4!!!.style poznawcze

Teorie neurofizjologiczne

Rola określonych struktur mózgowych wpływających na emocje

„Mózg emocjonalny”

LeDoux= neurofizjologiczna teoria emocji

Henry-neuroendokrynologiczna teoria emocji

MacLean-mozg gadzi, ssacy, kory nowej

Podział mózgu:

Struktura pnia mózgu-kieruje wzbudzenia hamowania, prawidłowy przebieg reakcji autonomicznych, endokrynnych zapewnia przeżycie, nieświadome ,bardzo szybkie przetwarzanie związane z funkcjonowaniem popędowym

Ukł. limbiczny- pień-kora nowa, mózgowe centrum regulacji emocji, kontroluje ,modyfikuje reakcje w zależności od bodźców środowiskowych, przetwarzanie nieświadome ,zróżnicowane

Obszar kory mózgowej-uświadamiamy przeżycia emocjonalne, szczególnie ważną rolę pełnią okolice przedczołowe bo mają najwięcej połączeń z ukł. limbicznym

Krąg Papeza(pętla Papeza)

Papez zmodyfikował teorie Cannona Barda w myśleniu znalazł powiązania struktur limbicznych z korą, emocje przeżywane świadomie zależą od procesów poznawczych

Bodziec-wzgórze sensoryczne- podwzgorze, sklepienie, ciało suteczkowate,- przednie wzgórze ,zakręt obręczy kora asocjacyjna-hipokamp

Papez uważał że impulsy sensoryczne które docierają do kory dzielą się na 3 drogi:

-wzgórza

-zwojów podstawy(min. ciało migdałowate)

-podwzgorze

Te informacje stanowią” strumień myśli”- kora

ścieżka do zwojów” -strumień ruchu”

do podwzgórza-„ strumień uczuć”

Papez zwraca uwagę na zakręt obręczy jako podstawowy, najważniejszy dla emocji

Teoria powstała w latach40-50

LeDoux- teoria ciała migdałowatego, ta struktura jest najważniejsza dla emocji,

dla naszego przetwarzania emocji

zwraca uwagę na 3 aspekty emocji i odwołuje się do określonych mechanizmów neurologicznych z nim związanych

3 aspekty ważne:

-ewaluacja bodźca-poznawcza ocena bodźca, sytuacji

Emocjonalna ekspresja związana z zachowaniem(to jak wyrażam emocje)

Przeżycie emocjonalne, uczucie

Szczególną uwagę zwraca na ewoluację,która zależy od funkcjonowania ciała migdałowatego.

„Wiele funkcji emocjonalnych istotnie zależy od ciała migdałowatego. Ta mała struktura umieszczona głęboko w płacie skroniowym odgrywa istotną rolę w kodowaniu emocjonalnego znaczenia bodźców zmysłowych”- cytat z „Natura emocji”- LeDoux

Ciało migdałowate bo ma najwięcej połączeń z innymi częściami i dlatego odpowiada za reakcje behawioralne, fizjologiczne

Do ciała migdałowatego dochodzą pobudzenia z obszarów monomodalnych zmysłowych wzgórza, monomodalnej kory skojarzeniowej oraz z różnych obszarów kory ,obszarów polimodalnych, subramodalnych

Poznawcza obróbka- subramodalne obszary

Miejsca skojarzeniowe specyficzne dla danego obszaru zmysłu= obszary monomodalne

Obszary odpowiedzialne za wielozmysłowość =polimodalne

Proste zdarzenia bodźce są kodowane w postaci wzrokowych,słuchowych

Znaczeniowe, abstrakcyjne przetwarzanie-obszary subramodalne

Polimodalne ,supramodalne umożliwiają ewaluacje

Reakcje 1 i 2 typu

1 typ= ewaluacja na poziomie automatycznym, charakter natychmiastowy ,mimowolny, przypominają wrodzone reakcje zwierząt i uruchamiają ekspresje całego wzorca zachowania(r. mimiczna, postawy ciała),typowo zwierzęcy

2 typ-charakter kontrowalny, dowolny, ich ekspresja zależy od doświadczeń jednostki, typowo ludzki, mogę opisywać ,kontrolować swoje emocje

Teorie Pankseppa Jaaka- teoria emocji

Pochodzi ze Skandynawii, podstawa emocji neurochemiczne systemy i system limbiczny, działa w formie kręgów od podwzgórza do śródmózgowia

Obwody-cechy są genetycznie uwarunkowane, przeznaczone do automatycznej reakcji na bodźce wywoływane przez specyficzne okoliczności, kieruje zachowaniami które ujawniły swoje wartośći adaptacyjne w procesie ewolucji

Aktywność w obwodach może zmieniać odpowiednią wrażliwość i reaktywność w systemach sensorycznych

Aktywność w obwodach może być zahamowana pomimo zakłócających ją bodźców -mamy kontrole emocji do pewnego momentu

Aktywność w obwodach może być modyfikowana przez podejście poznawcze

Organizm ma bezpośredni dostęp do aktywności przebiegającej w obwodach na drodze świadomych doświadczeń

Panksepp uważał że można wyróżnić obwody dla emocji odrębnych-lęk, gniew, strach, oczekiwanie

Sformułowania mózgowe obwody gniewu mobilizują się za pomocą katecholamin

Ciało migdałowate-najważniejsza struktura gniewu

Strach- opiaty(endorfina)

Henry-zwraca uwagę na ukł. endokryniczne

Neuroendokryniczne ,neuroendokrynologiczne

A-środowiskowe społeczne wydarzenia

+-wcześniejsze doświadczenia

B- genetycznie zdeterminowane wzorce zachowań

C-percepcja

D-reakcje neuroendokryniczne

E-zmiana funkcji struktury

F- choroba u ludzi i zwierząt

Przeżywanie emocji uzależnione od właściwości systemu endokrynologiczne

Założenia

Kolejność przebiegu procesów jest następująca: A, B, C, D, E, F

A-środowiskowe społeczne wydarzenia: uzależnione od właściwości jednostki, hormony gdy sytuacja jest stresująca wzrost ,pobudzenie lub choroba gdy napięcie trwa zbyt długo

Zdaniem Henryego i wielu innych badaczy gniew, lęk, depresja ,odprężenie-podniecenie są związane z odmiennymi wzorcami zachowań

Np.: PMS- syndrom napięcia przedmiesiączkowego-hormony wpływają na procesy poznawcze i stany emocjonalne

TEORIE POZNAWCZE EMOCJI

Psychologia powinna brać psychikę, percepcja, myślenie, pamięć

Schachter, Singer

Próba rozwiązania problemu jak umiejscowić p.poznawcze

Emocja wynika z poznawczej interpretacji ogólnego pobudzenia fizjologicznego pojawiającego się w specyficznych warunkach.

Procesy poznawcze są najistotniejsze dla p. emocjonalnego

2 czynnikowa t. emocji

Emocja występuje gdy człowiek odczuwa pobudzenie, kiedy jesteśmy pobudzeni następuje ocena sytuacji i wtedy jesteśmy w stanie określić stan emocjonalny

Eksperyment nad suproxin- placebo lub zastrzyk epinefryny

Badani nie wiedzieli co naprawdę dostają, mówiono im że dostają suplement witaminowy, jedna grupa dostała placebo,2 gr. Epinefrynę

Wniosek-wykazano że interpretujemy stan emocjonalny na podst. Fizjologicznego czynnika

Brak trafności ekologicznej(jak to się odbija w środowisku)

Eksperyment 2 mosty w brytyjskiej Kolumbii-zaobserwowano że mężczyzni naturalnie przechodzą przez most, ankieterka prosi o wypełnienie ankiety i daje swój nr Tel, że mogą dzwonić w razie jakiś pytań codo ankiety. Osoby w opisie badania ujawniały treści seksualne.12%tych co przechodzili przez bezpieczny most kontaktowało się normalnie z związku z ankietą,80-90% przechodzących przez niebezpieczny most kontaktowało się z ankieterką w celu seksualnym.(bo silne pobudzenie jak przechodzili przez most to powodowało).

W teorii tej jest ciało migdałowate ,p. poznawcze, nie ma mozgu, teoria zbyt redukcjonistyczna-gdy wiemy ,że nasze emocje nie są ograniczone tylko do aspektu cielesnego, poznawczego

Zajonc (Zayonc w Usa)

19995 Przegląd psychologiczny” uczucia a myślenie” nr 1-(dla bardziej zainteresowanych)-jak mają się do siebie uczucia a poznanie?

Teoria:

Sytuacja bodźcowa- afekt jako pierwotna preferencja- interpretacja-emocja pojmowana jako doświadczany stan(efekt końcowy)

2 odrębnie funkcjonujące systemy: poznawczy, emocjonalny

r. afektywne- szybsze, nie muszą być poprzedzone kodowaniem poznawczymi mogą się odznaczać większą wiarygodnością

Robert Zajonc oddzielając poznanie i afekt od siebie wskazuje na dominacje p. poznawczych nad emocjonalnymi, p. poznawcze są wtórne wobec uczuciowych

Sposób poznawczy- Lazarus(teorie radzenia ze stresem)

1-ocena pierwotna-czy coś może stanowić dla nas zagrożenie, krzywde ,strate, wyzwanie(czy jest sprzyjające ,niesprzyjające)

2-ocena wtórna-dokonujemy strategii radzenia sobie z tym problemem

Lazarus wyróżnił tematy relacyjne

Wg Lazarusa:

Gniew= zniewaga pomniejszająca „ja” i moje

Poczucie winy= złamanie nakazu moralnego

Wstyd= wypaść poniżej osobistego ideału

t.relacyjny= znaczenie jakie nadaje bodźcom

teorie-kolejne nurty-teoria atrybucji- F. Heider

zainteresowany” naiwna psychologią”- wiedza zbierana na podst. własnych doświadczeń

przypisywanie dyspozycji komuś -dyspozycyjne lub sytuacyjne teorie-swoje zachowanie przypisuje sobie lub jakieś sytuacji

2 teorie kładzące nacisk na p. poznawcze próbujące w to włączyć p. biologiczne :

1 Izard

Są 4 typy przetwarzania informacji które mogą wzbudzać emocje

-przetwarzanie inf. Komórkowe

Kodowanie,

dekodowanie inf. na poziomie genów i pojedynczej komórki odbywa się w sposób poza poznawczy, ma na to wpływ dobór naturalny, rozwój biologiczny

Mamy określony nastrój na co wpływa biochemia, wpływ na typ emocjonalności np.: choroba afektywna jednobiegunowa(depresja)-uwarunkowana genetycznie

-organizmiczne przetwarzanie info., geny wpływają na poziomie całego organizmu, odpowiada za wzbudzanie emocji poza poznaniem

-biopsychiczne przetwarzanie. info. Połączenie kodów genetycznych i wiedzy nabytej

-poznawcze przetwarzanie inf., świadome przetwarzanie w oparciu o zapisy pamięciowe(to co w świadomości)

S.Epstein

A.Kolańczyk-„ czuję ,jestem, myśle”.

Wykracza poza całościowe t. emocji, jest to psycholog poznawczy

Mechanizm różnicujący wiedzę i doświadczenie

-teoria ja

Każdy ma 3 główne systemy przetwarzania info., każdy z tych systemów działa zgodnie z własnymi regułami(w inny sposób przetwarza info.)

System racjonalny= działa zgodnie ze społecznie ustalonymi regułami wnioskowania i dowodzenia ,mają charakter linearny, analityczny, abstrakcyjny,

System doświadczania(2)-działa zgodnie z zasadami skojarzeń, zasadami sterowanymi przez zdarzenia konkretne

System procesów pierwotnych(3)-bazuje na luźnych skojarzeniach reprezentacji symbolicznej, kondensacji, i przemieszczenia energii

To jak wyjaśniamy świat jest tworzone zgodnie z znaczeniem zdarzeń afektywnych

Pierwotnie człowiek kieruje się maksymalizacją przyjemności i minimalizacją bólu, potem tworzy się system schematów w oparciu o to co pierwotne, wpływa na stany emocjonalne podobnie jak stany emocjonalne wpływają na schematy poznawcze

Beck-myślenie tunelowe, teoria poznawcza wyjaśniająca depresje bo dla niej charakterystyczne jest postrzeganie świata, charakterystyczne schematy poznawcze

System doświadczania:

-holistyczny-całościowe spostrzeganie, przetwarzanie

-związany z emocjami

-prawa półkula

-emocjonalny

-skojarzenia

-zachowania wyznaczane przez ślad wcześniejszych doświadczeń

-wolniej poddaje się zmianą

System racjonalny:

-analityczny- inf. po kolei, dotyczy szczegółów

-związany z p. poznawczymi

-lewa półkula

-logiczny

-związek poprzez przyczyna-skutek

-zachowania wyznaczane przez świadome oceny zdarzeń

-szybko poddaje się zmianą

W teoriach poznawczych nie ma explicite ,struktur mózgowych, a opis przez przetwarzanie info., -koniec teorii poznawczych.

TEORIE EKSPRESYJNE

Nacisk na wyjaśnianie emocji poprzez ekspresję

Zaczyna się od Darwina

Zygotomicus maior- emocje negatywne

Corrugator supercilli- emocje pozytywne

Są to mięśnie odpowiedzialne a marszczenie brwi, uśmiech

Zmarszczone brwi= człowiek groźnie wygląda

Darwin: zmienność genetyczna, walka o byt,

W 19 w. uważał że reakcje mi mimiczne są częściami różnych afektywnych wzorców i mają za podstawowe zadanie umożliwić nam przetrwanie ,strach łączy w sobie skupienie uwagi na zagrażającym obiekcie

Zaskoczenie to rezultat nagłego zahamowania behawioralnego i niezogniskowanych prób pozyskania orientacji wizualnej

Dla Darwina emocje to sygnał intencji behawioralnej ważnej w przebiegu interakcji społecznych

Ekman Friesen- plemie Fore

Eksperyment, ekspresja mimiczna Eksperyment, ekspresja mimiczna Fore i Amerykanów badał ją, potrafią rozpoznawać strach, złość, smutek, radość ,wstręt-emocje podstawowe na podstawie oglądania zdjęć

Teorie emocji Ekmana -każda emocja ma w sobie właściwe wskaźniki bez względu na kulturę, za wywołanie każdej emocji odpowiadają jednakowe u wszystkich właściwości zdarzeń(w Strelau tom 2 -rozdz emocje to jest)

Robert Plutchnik, Millenson- na nast. wykładzie

-

-

ę

---