1. Francuska Deklaracja Praw Czlowieka- omów w kilku zdaniach (owkz)
Uchwalona na samym początku Rewolucji Francuskiej - 26 sierpnia 1789 r. Według niej ludzie rodzą się wolni i pozostają równi wobec prawa. Niezbywalnymi prawami człowieka są: wolność, własność, bezpieczeństwo i opór przeciwko uciskowi. Zakładała suwerenność Narodu. Nullum crimen sine lege. Domniemanie niewinności. Granice wolności wyznaczają wolności innych. Wolność przekonań, w tym religijnych. Deklaracja została włączona do Konstytucji uchwalonej 3 września 1789 r.
2. Ombdusman- owkz historię instytucji
Instytucja Ombudsmana wykształciła się w Szwecji - Konstytucja z 1809 r. powołała urząd Justitieombudsmana. Był to organ samodzielny, choć związany z parlamentem. Czuwał nad przestrzeganiem praw obywateli przez administrację i sądy. Instytucję tę wprowadzono w innych krajach skandynawskich (Finlandia, Dania, Norwegia), ale dopiero w XX w. W latach 60-tych m. in. w Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii, popularyzacja w latach 70-tych. Istnieją Obudsmanowie wyspecjalizowani np. ds. więźniów, żołnierz, dzieci. W Polsce od 1987 r. - pierwszy RPO - Ewa Łętowska.
3. Amerykański system sądowej kontroli konstytucyjności- owkz
Mechanizm sądowej kontroli konstytucyjności wykształcił się w USA. Zasadniczą rolę odegrało tu orzecznictwo Sądu Najwyższego - sprawa Madison vs. Marbury z 1803 r. - wszystkie akty prawne muszą być zgodne z Konstytucją. Kontrola konstytucyjności ma charakter konkretny, jest inicjowany przez strony procesowe. Orzeczenie o niezgodności nie skutkuje uchyleniem obowiązywania danego aktu, a jedynie zawiesza jego stosowanie w danej sprawie.
4. W którym roku powstała Rada Europy?
W 1949 r. 5 maja
5. Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka- owkz
Organ powstały w 1993 r. Ma na celu promocję i ochronę praw człowieka. Wysoki Komisarz ma rangę zastępcy sekretarza generalnego ONZ. Pierwszym Wysokim Komisarzem była Mary Robinson. Obecnie jest to Navanethem Pillay
6. W którym roku podpisana została Europejska Karta Społeczna?
W 1961 r. w Turynie.
7. W którym roku przyjęto Kartę Praw Podstawowych UE?
W 2000 r. w Nicei.
8. Zakaz dyskryminacji wg EKPC i jej 12 protokołu- owkz
zakaz dyskryminacji przy korzystaniu z praw i wolności EKPC (art. 14) - z roku 1950
protokół nr 12 (2000 r.) - ogólny zakaz dyskryminacji
9. Podaj nazwisko osoby, która pełni funkcję prezesa TK.
Zdziennicki Bohdan
10. Kto był twórcą średniowiecznej "polskiej szkoły prawa narodów"?
Paweł Włodkowic i Stanisław ze Skarbimierza.
11. Prawa człowieka w Konstytucji 3 maja- owkz
Według Konstytucji 3 Maja wszelka władza pochodzi od narodu. Będąca nowoczesną konstytucją w dziedzinie ustroju państwowego, w kwestii praw człowieka nie była już tak daleko idąca. Nie zniosła stanowego podziału społeczeństwa - uległa nieco poprawie pozycja mieszczaństwa, które miało posiadać 24 reprezentantów w Sejmie. Konstytucja ta wprowadzała zasadę wolności religijnej, choć religią panującą miała być religia katolicka, od której odstępstwo miało być karane. Konstytucja przewidywała powstanie obywatelskiej armii i powszechny dostęp do sądownictwa.
12. Ilu sędziów liczy TK
15
13. Rzecznik Praw Obywatelskich UE- owkz
Pierwszy powołany w 1995 r. Jest mianowany przez PE. Obecnie jest nim Nikiforos Diamandouros. Euroombudsman UE jest całkowicie niezależny przy wykonywaniu swoich obowiązków. Przyjmuje skargi na niewłaściwe zarządzanie podczas działań instytucji i organów Wspólnot Europejskich. Skargę może złożyć każdy obywatel UE, osoba fizyczna bądź prawna, która zamieszkuje bądź ma siedzibę na terenie UE. Skarga bezpośrednio do Ombudsmana, bądź przez członka Parlamentu Europejskiego.
14. Prawo do rzetelnego procesu sądowego- owkz
Prawo do rzetelnego procesu sądowego gwarantuje Konstytucja art. 45. : Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Prawo do rzetelnego procesu jest fundamentalnym prawem każdej osoby w
demokratycznym państwie prawa. Pod tą zwięzłą formułą kryje się bogaty katalog zasad,
jakie winny być nie tylko deklarowane przez państwo, ale przede wszystkim,
urzeczywistniane w codziennej praktyce wymiaru sprawiedliwości. Rzetelność postępowania
sądowego jest bowiem gwarantem praworządności państwa i ochrony wszelkich praw i
wolności jednostki.
15. Imię i nazwisko pierwszego polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich
Ewa Łętowska
16. Komitet Praw Człowieka ONZ- owkz
Komitet Praw Człowieka - powołany na mocy artykułu 28. Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych z 16 grudnia 1966 roku. Jego celem jest monitorowanie przestrzegania postanowień Paktu oraz jego dwóch Protokołów Fakultatywnych.
Komitet składa się z 18 niezależnych ekspertów o wysokim poziomie moralnym i uznanej kompetencji w dziedzinie praw człowieka, przy czym wskazane jest (choć nie wymagane) by przynajmniej część z członków Komitetu miała doświadczenie prawnicze. Osoby te wybierane są przez państwa, które ratyfikowały Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych spośród zgłoszonych przez siebie kandydatów, w głosowaniu tajnym.
17. Który z polskich polityków pełnił funkcję specjalnego sprawozdawcy Komisji Praw Człowieka ONZ ds byłej Jugosławii?
Tadeusz Mazowiecki
18. Komitet Zapobiegania Torturom Rady Europy- owkz
„Komitet będzie badał, poprzez wizytacje, traktowanie osób pozbawionych
wolności w celu wzmocnienia, w razie potrzeby, ich ochrony przed torturami
bądź nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem.”
(Artykuł 1 Europejskiej konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu
lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu)
Siedziba - Strasoburg
19. Karta Konstytucji RFN- owkz
20. Protokół nr 6 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka- owkz
Protokół nr 6 EKPC (1983 r.) mówi o zakazie kary śmierci w czasie pokoju.
21. Wolność słowa wg EKPC -owkz
Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje
wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania
informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na
granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do
poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych,
telewizyjnych lub kinematograficznych. - wolność słowa (art. 10) EKPC
22. Podaj tytuł jednej księgi Monteskiusza dot. praw człowieka
„O duchu praw”
23. Ombudsman-geneza instytucji
Ombudsman (rzecznik) - określenie pochodzące z języka szwedzkiego, określające niezależnego urzędnika, do którego można się odwoływać po wyczerpaniu możliwości prawnych.
Powołany po raz pierwszy w Szwecji w 1809 roku jako kanclerz sprawiedliwości. Jego podstawową kompetencją było kontrolowanie działania administracji. W XIX w. osłabienie pozycji monarchy na rzecz parlamentu wzmocniło rolę Ombudsmana w Szwecji. W Polsce instytucja ta zaistniała już za czasów PRL - Ewa Łętowska (1. Rzecznik Praw Obywatelskich) została na ten urząd powołana w 1987 roku; już na początku swej działalności zdobyła dużą sympatię i zaufanie.
24. Wymienić jedną z ksiąg Locka dot. praw człowieka
? „Listy o tolerancji” „Dwa Traktaty o rządzie”
25. Skarga konstytucyjna w Polsce-owkz
Skarga konstytucyjna - środek prawny przewidziany w polskim prawie jako impuls do usuwania z systemu prawa norm prawnych niezgodnych z Konstytucją.
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46-52 ustawy z 1 sierpnia 1997 o Trybunale Konstytucyjnym prawo wniesienia skargi konstytucyjnej ma każdy, kto uczestniczył w postępowaniu, w którym wyczerpano drogę prawną (czyli cały tok instancyjny i wszelkie inne środki prawne), a które zakończyło się wydaniem ostatecznego rozstrzygnięcia opartego na zakwestionowanym przepisie. Skarga winna zostać sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego (przymus adwokacki). Musi odpowiadać warunkom formalnym pisma procesowego ustanowionym przez Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawę o Trybunale Konstytucyjnym. Treścią skargi konstytucyjnej jest żądanie, by Trybunał Konstytucyjny uznał wskazany przepis prawa za niezgodny z Konstytucją. Termin wniesienia skargi do Trybunału wynosi 3 miesiące od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Skargę rozpoznaje Trybunał Konstytucyjny na jawnej i publicznej rozprawie, po której wydaje wyrok. Uczestnikami postępowania są skarżący, organ, który wydał zakwestionowany akt normatywny i Prokurator Generalny. Może do niego również przystąpić Rzecznik Praw Obywatelskich, a niekiedy także organizacja pozarządowa działająca w charakterze tzw. przyjaciela sądu. Termin ten jest terminem zawitym, co oznacza, że skarga wniesiona po upływie 3 miesięcy od wydania zaskarżonej decyzji lub wyroku, nie będzie rozpatrywana.
26. Amerykańska Karta Praw - omówić
Karta Praw chroni każdego obywatela USA przed władzą rządu federalnego. The Bill of Rights, uchwalona przez kongres 15.grudnia1791- stanowi poprawki do Konstytucji USA i jest amerykańską koncepcją praw człowieka. 10 poprawek. Min. 1 poprawka gwarantuje 4 prawa: wolność religii, wolność słowa, wolność zgromadzeń, prawo petycji do władz o naprawienie krzywd.5- przykładowe- zakaz ponownego karania za to samo przestępstwo, nikt nie może zostać pozbawiony życia, wolności lub mienia bez prawidłowego wymiaru sprawiedliwości i inne.
27. Rok uchwalnie Deklaracji Praw Czlowieka - 1948r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona została przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 roku w Paryżu.
28. Podaj nazwisko obecnego Rzecznika Praw Obywatelskich
W dniu 10 kwietnia 2010 roku, w katastrofie samolotu TU-154 pod Smoleńskiem zginął dr Janusz Kochanowski, Rzecznik Praw Obywatelskich. Po. RPO- Stanisław Trociuk
29. Karta Praw Podstawowych UE- owkz
Zbiór fundamentalnych praw człowieka uchwalony i podpisany w dniu 7 grudnia 2000 r. podczas szczytu Rady Europejskiej w Nicei w imieniu trzech organów Unii Europejskiej: Parlamentu, Rady oraz Komisji, powtórnie, z pewnymi poprawkami, podpisany przez przewodniczących tych organów podczas szczytu w Lizbonie 12 grudnia 2007 r. Moc wiążąca dokumentu została mu nadana przez Traktat lizboński podpisany 13 grudnia 2007 roku.[1], który wszedł w życie 1 grudnia 2009 r.
30. II protokul opcyjny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i politycznych
15 grudzień 1989 r. dot. zniesienia kary śmierci. Pierwszy protokół opcyjny przewidywał skargę indywidualną do przeciwko państwu naruszającemu jakiekolwiek z praw wymienionych w Pakcie.
31. Geneza TK
Na instytucji TK opiera się Europejski (kontynentalny) model ochrony konstytucji
- pierwszy organ tego typu powstał w Austrii w 1920 r.( nawiązywał do powołanego Konstytucją Grudniową z 1867 Trybunału Państwa)
- twórcą jego koncepcji Hans Kelsen
- ochrona konstytucji miała charakter kompleksowy, abstrakcyjny, bezwzględny
32. Austriacka Konstytucja Grudniowa - owkz
Była to ustawa zasadnicza Austrii z roku 1867. Wychodziła z założeń liberalno-pozytywistycznych, chroniła więc prawa jednostki. Na mocy jej przepisów powołany został Trybunał Państwowy, z którego wywodzi się pierwszy Trybunał Konstytucyjny, powstały w Austrii w roku 1920.
33. Prawo do rzetelnego procesu sądowego - owkz
Jedno z najważniejszych praw człowieka gwarantowane choćby przez Powszechną Deklarację Praw Człowieka i Europejską Konwencję Praw Człowieka. Obejmuje ono prawo każdego do rozpatrzenia sprawy przez niezawisły, niezależny, bezstronny są, w warunkach równości, sprawiedliwie i publicznie. EKPC wymienia przy tym rozsądny termin rozpatrzenia sprawy. W zakres tego prawa wchodzi również zasada domniemania niewinności, prawo do bezpłatnego obrońcy z urzędu, korzystania z pomocy tłumacza.
34. Komitet Praw Człowieka (ONZ) - owkz
Jest kluczowym elementem w systemie kontrolnym Paktu Praw obywatelskich i politycznych. 18 członków, kadencja 4 lata. Bada sprawozdania państw, skargi państwowe i indywidualne.
Skargi państwowe - o środkach przedsięwziętych w celu zagwarantowania praw oraz postępu w dziedzinie korzystania z tych praw. Skargi państwowe - w praktyce nikt nie korzysta. Skargi indywidualne - wnoszone przez osobę, która uzna, że łamane wobec niej są postanowienia PPOiP, po wyczerpaniu drogi prawnej.
35. Podaj imiona i nazwiska 4 członków-założycieli KOR
Komitet Obrony Robotników - organizacja opozycjonistów, która wystosowała 23 września 1976 roku "Apel do społeczeństwa i władz PRL". W apelu tym ogłoszono powstanie Komitetu Obrony Robotników - ofiar represji w związku z wydarzeniami 25 czerwca 1976.
KOR w "Apelu" domagał się:
przyjęcia do pracy wszystkich zwolnionych,
amnestionowania skazanych i więzionych za udział w strajkach,
ujawnienia rozmiarów zastosowanych represji,
ukarania osób winnych łamania prawa.
"Apel" podpisało 14 osób (członków-założycieli KOR):
Jerzy Andrzejewski
Stanisław Barańczak
Ludwik Cohn
Jacek Kuroń
Edward Lipiński
Jan Józef Lipski
Antoni Macierewicz
Piotr Naimski
Antoni Pajdak
Józef Rybicki
Aniela Steinsbergowa
Adam Szczypiorski
ks. Jan Zieja
Wojciech Ziembiński.
36. Wizytacje Europejskiego Komitetu Zapobiegania Torturom w Polsce
W Polsce wizytacje okresowe miały miejsce :30 czerwiec- 12 lipca 1996 , 8maj-19maja 2000
Odwiedzając areszty śledcze i zakłady karne, sprawozdania wraz z ewentualnymi uwagami były publikowane .
37. Skarga konstytucyjna w RFN
RFN (1969 - skarga federalna) jedyne co na ten temat znalazłem to właśnie ta data wprowadzenia Skargi Konst. W życie.
38. Skarga indywidualna do Komitetu Praw Człowieka
Skargę (stosowane jest też inne określenie - zawiadomienie) do Komitetu może złożyć każda osoba podlegająca jurysdykcji państwa - strony Paktu oraz Pierwszego Protokołu Fakultatywnego, która twierdzi, iż stała się ofiarą naruszenia przez to państwo jednego lub kilku praw przyznanych w Pakcie. Proces rozpatrzenia skargi oraz sformułowania decyzji Komitetu poprzedza etap jej rejestracji oraz badanie dopuszczalności. Aby skarga mogła zostać rozpatrzona przez Komitet co do istoty, konieczne jest jednak spełnienie szeregu przesłanek warunkujących tę dopuszczalność. W Polsce obowiązuje od 1992r.
39. Przedmiot 6 Protokołu do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
Protokół nr 6 (1983 r.) - zakaz kary śmierci w czasie pokoju
40. Wolność słowa wg Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
Art. 10. 1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
41. Podaj rok uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka - 1948r.
42. Podaj nazwisko rzecznika praw obywatelskich pierwszej kadencji
I kadencja: Ewa Łętowska od 19 listopada 1987 do 12 lutego 1992
43. Komitet Praw Społecznych Rady Europy
Europejski Komitet Praw Społecznych (ang. European Committee of Social Rights - ECSR) bada, czy państwa członkowskie wypełniają zobowiązania wynikające z Europejskiej Karty Społecznej. Jego niezależni i bezstronni członkowie są wybierani na sześcioletnią kadencję, z możliwością jednorazowej reelekcji, przez Komitet Ministrów Rady Europy. Zadaniem Komitetu jest określanie, czy ustawodawstwo i praktyka występująca w państwach-stronach tej konwencji międzynarodowej, jest zgodna z postanowieniami Karty.
44. Przedmiot 2 Protokołu Fakultatywnego do MPPOiP
Uchwalony 15 grudnia 1989 roku w Nowym Jorku. Zakazuje stosowania kary śmierci na terenie państw, które ten Protokół ratyfikowały. Zakaz ten jest uchylony jedynie na czas wojny, kiedy to można skazać za najcięższą zbrodnię o charakterze wojskowym.
45. Austriacka Konstytucja Grudniowa
Konstytucja grudniowa (niem. Dezemberverfassung) - popularne określenie zbioru ustaw z 21 grudnia 1867 r., które do 1918 r. stanowiły podstawy ustrojowe funkcjonowania austriackiej części Austro-Węgier, czyli tzw. Przedlitawii oraz regulowały sposób postępowania w sprawach wspólnych obu części monarchii.
46. Prezes TK
Bohdan Zdziennicki
Prezes Trybunału Konstytucyjnego
47. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Przyjęta na szczycie w Nicei w 2000, ma charakter ponadinstytucjonalny, ale nie jest aktem prawnie wiążącym. Wiąże ona jedynie instytucje wspólnotowe ma płaszczyźnie politycznej. Karta miała umocnić element dot. Praw człowieka i uzupełnić katalog praw jednostki biorąc pod uwagę upływ czasu, ewolucje prawa, a także ma uwzględnić pojawienie się nowych gałęzi nauki i technologii.—ma umocnić konstytucyjny charakter Traktatów, rozszerzyć i skonsolidować deklarowane we wcześniejszych dokumentach i orzecznictwie ETS prawa podstawowe. Karta jest deklaracją polityczną, ale może być traktowana jako nieformalny projekt regulacji prawnej.Składa się z 7 rozdziałów : 1- Godność, 2-Woność, 3- Równość, 4- Solidarność, 5-Prawa obywateli , 6- Wymiar sprawiedliwości, 7 - Postanowienia ogólne.