Patologia społeczna pochodzi od słowa patos „cierpienie” i logos „nauka”. Są to stany chorobowe, cierpienie organizmów społecznych. Ta problematyka stawia pytanie „co jest zdrowiem?”
Nauką nazywamy wiedzę systematyczną, logiczną, uporządkowaną, prawdziwą na gruncie danych metod. Kryterium naukowości to pytanie o to, co jest przedmiotem badań, czy ma metodę badawczą, czy buduje teorie?
Metodą naukową nazywamy sposób poznawania rzeczywistości nadający się do stałego, powtarzalnego stosowania oraz możliwy do kontroli przez innych badaczy.
Teorie naukowe to systemy twierdzeń logicznie i rzeczowo uporządkowanych takich, w których z pewnych naczelnych zdań zbiorów wynikają wszystkie zdania pozostałe, a dobrze zbudowana teoria nie ma zdań sprzecznych.
Nauki dzielimy na: formalne (matematyka, logika, wychodzą od aksjomatów, czyli zdań przyjmowanych bez dowodów, które wyrażamy formułą „załóżmy, że…”)empiryczne (podstawą wiedzy jest obserwacja, tok postępowania jest bardziej skomplikowany i powtarzalny):
1. obserwacja- zdania spostrzeżeniowe uogólniamy przez indukcję.
2. indukcja
3. hipoteza- przypuszczenie wynikające z naszej wiedzy, odpowiadające na pytanie „dlaczego jest tak, jak to widzimy?” falsyfikacja- niepotwierdzenie hipotezy.
4. weryfikacja- falsyfikacja, czyli nowa obserwacja, spostrzeżenie, indukcja, hipoteza (którą się weryfikuje lub falsyfikuje) i od początku, cały czas w kółko.
6. Podział nauk empirycznych.przyrodnicze, humanistyczne,
Płaszczyzny nauk praktycznych. płaszczyzna diagnostyczna, stawia sobie pytanie „jak jest?”,płaszczyzna aksjologiczna , „jak powinno być?”,płaszczyzna dyrektywy prakseologicznej, „ co zrobić, aby było tak, jak być powinno?”
PACTA SUNT SERVANDA! Umowa musi być dotrzymana!DO UT DES! Daję, abyś dał! (umowa sprawiedliwa)LEX RETRO NON AGIT! Umowa nie obowiązuje wstecz!NULLUM CRIMEN SINE LEGE! Nie ma przestępstwa bez ustawy!TESTIS UNUS TESTIS NULLUS! Jeden świadek, żaden świadek!VOLENTI NON FIT INIURIA! Chcącemu nie dzieje się krzywda.DURA LEX SED LEX! Twarde prawo, ale prawo!
Kodeks Justyniana. Była to zasadnicza część do prawa kanonicznego. W 1818r. stał się trzonem Kodeksu Napoleona.
Indywidualna odpowiedzialność obywatela.
Rzymskie pojecie sprawiedliwości.
Zasady prawa stały się zasadami życia społecznego.
Zasada: prawo zostało ujęte w precyzyjnych i znakomicie uporządkowanym Kodeksie Justyniana.
Prawem określamy system norm.
Norma to jest wypowiedź sformułowana w danym języku lub dająca się sformułować, która narzuca pewnym adresatom pewne obowiązki w pewnych okolicznościach albo zawsze i wszędzie.
Normy moralne: mówią człowiekowi, co jest dobre, a co złe. W naszej cywilizacji źródłem norm moralnych jest dekalog (10 Przykazań).
Normy obyczajowe: to normy, dla których obowiązywania nie ma innego uzasadnienia niż tylko, że tak się robi lub tak się nie robi.
Normy prawne: są to normy stanowione przez państwo i dla realizacji tych norm państwo może zastosować zinstytucjonalizowany przymus.
5. Sankcje przewidziane przez poszczególne dyscypliny prawa.
a) prawo państwowe sankcją jest odpowiedzialność polityczna.
b) prawo administracyjne sankcją jest upomnienie, nagana lub wydalenie ze służby.
c)prawo cywilne sankcją jest naprawienie szkody, nieważność.
d) prawo rodzinne nieważność, sankcja to przywrócenie stanu poprzedniego.
e) prawo finansowe sankcją jest domiar, czyli konieczność zapłaty+ odsetki podatku.
f) prawo rolne sankcją jest przywrócenie stanu poprzedniego.
g) prawo kosmiczne sankcji brak.
h) prawo morskie sankcja to obowiązek naprawienia szkody, zakaz połowów.
i) prawo międzynarodowe publiczne sankcja to obowiązek wykonania prawa.
j) prawo międzynarodowe prywatne -II-
k) prawo karne szkoda na mieniu, wolności, pozbawienie życia, pozbawienie prawa wykonywania zawodu lub prawa jazdy- nawiązka
Przestępstwo jest rdzeniem, sercem prawa karnego. Ktoś kto łamie prawo to czyny bezprawne, a nie przestępstwo. Przestępstwo ma swoje określone cechy, znamiona: czyn człowieka społecznie szkodliwy, zawiniony, zabroniony przez ustawę obowiązującą w chwili jego popełnienia.
Społeczna szkodliwość (furtka, przez którą polityka wchodzi do prawa), zależy od tego, jakie czyny państwo postanawia ścigać. Czyny społecznie szkodliwe zależą od obowiązującej doktryny, żeby czyn był szkodliwy musi być zawiniony.
Przestępstwem musi być czyn zabroniony przez ustawę (nawiązanie do tradycji rzymskiej).
7. Okoliczności wyłączające winę (4).
-nieletność : do 17 lat (wyjątek 15-18)
-niepoczytalność: nie może rozpoznać znaczenia czynu, choroba psychiczna, ani pokierować swojego postępowania
-błąd, pomyłka
-rozkaz: np. żołnierz taki miał rozkaz.
Winą nazywamy psychiczny stosunek sprawcy do czynu. Można definiować: winę umyślną (stosunek do czynu CHCĘ I ROBIĘ), winę kwalifikowaną, która albo ze szczególnym okrucieństwem lub ze szczególnych pobudek, winę nieumyślną ( lekkomyślność i niedbalstwo) .
9. Okoliczności wyłączające bezprawność.
-obrona konieczna: to taka okoliczność, kiedy ktoś odpiera siłą atak, istotne, aby zamach był rzeczywisty i bezpośredni
-stan wyższej konieczności: ratując jedno dobro, poświęcam drugie
-zgoda pokrzywdzonego: jeśli ofiara chciała to nie ma kary
-ryzyko lecznicze: czyli nie odpowiada za to, co robi lekarz, lekarz musi działać zgodnie, nie w ramach eksperymentu
-jeżeli ciąża zagraża życiu matki
-z kazirodztwa, gwałtu
-uszkodzenie płodu, wada genetyczna
-ryzyko naukowo-techniczne: chronią uczonego, eksperymentatora w sytuacji, gdy coś mu się nie uda
10. Charakterystyka poszczególnych typów okoliczności wyłączających bezprawność.
Wyłączenie bezprawności (wina jest, społeczna szkodliwość jest, sprawca niekarany):
obrona konieczna (ktoś odpiera siłą atak skierowany na jego dobro lub dobro publiczne; zamach musi być rzeczywisty i bezpośredni)
stan wyższej konieczności (ratując jedno dobro poświęcam drugie; te dwa dobra muszą być proporcjonalne)
ryzyko lecznicze (lekarz nie odpowiada za to co robi dla wyleczenia nie eksperymentu i w ramach sztuki lekarskiej lege artis)
ryzyko naukowe i czynności naukowo-techniczne (chronią eksperymentatora przed odpowiedzialnością jeśli coś się nie uda)
Zbrodnia: to takie czyny, które są zagrożone w Kodeksie Karnym karą pozbawienia wolności nie mniejszą niż 3 lata.
Występek: to takie czyny, które są zagrożone w Kodeksie Karnym karą pozbawienia wolności od miesiąca do 3 lat.
Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego to czyny, które ściga prokurator, natomiast czyny z oskarżenia prywatnego wymagają wniosku osoby pokrzywdzonej, np. gwałt.
2-torowość odpowiedzialności karnej nieletnich
1). Droga: Kodeks Karny 17 lat (szczególny wyjątek 15-18lat)
2). Ustawa o Postępowaniu w sprawach nieletnich nie operuje pojęciem przestępstwa, lecz demoralizacji: alkohol, narkotyki, prostytucja.
SIŁA: pojęcie pierwotne, może się przejawiać w różny sposób:
1. neutralne użycie siły- obezwładnienie szaleńca, przymus bezpośredni
2. agresja- pozytywna lub negatywna, to dyspozycje do atakowania otoczenia, jednak w pewnych sytuacjach może mieć charakter pozytywny. W kontekście biologicznym jest pozytywna: kiedy bronimy potomstwa, z głodu, walka o terytorium, o partnera seksualnego. Agresja nie powinna być kierowana na przeciwnika, żeby go zabić. Negatywna agresja jest wtedy, gdy używa się ją, aby osiągnąć swoje cele, traktując człowieka instrumentalnie, np. wandalizm.
3. przemoc- ma charakter negatywny, bo to takie użycie siły, gdzie intencją atakującego jest uczynienie drugiemu człowiekowi krzywdy. Krzywda to niesprawiedliwość+ cierpienie.
PRZEMOC fizyczna siła przeważająca fizyczną przewagą, wykorzystywana do czynów bezprawnych, dokonywanych na kimś, narzucona bezprawnie, władza, panowanie, używanie siły fizycznej wbrew czyjeś woli.
TEORIE:Psychologiczna:
Wg Dollarda: przemoc opiera się na agresji- frustracja- niemożliwość osiągnięcia celu, reakcją jest agresja
Wg Berkovitza: przemoc- musi dojść do relacji frustracja- agresja, musi dojść gniew. Agresja może być przeniesiona, np. dziecko swój gniew na matkę przenosi na lalkę.
Wg Grossmanna: przemoc ma charakter naśladowczy, nasila się kiedy kogoś naśladujemy.
Socjologiczne:Wg Cohena: satysfakcja społeczna, istniejące w społeczeństwie proporcje ludzi bogatych i biednych, z tego punktu widzenia różne proporcje stwarzają dla przemocy, różne warunki (jeden system wartości).
Cohen zajął się sposobem myślenia klasy średniej. Mentalność klasy średniej ma szereg cech charakterystycznych dla całego społeczeństwa: ambicja,, indywidualna odpowiedzialność, planowanie związku z racjonalnością, wysoka ranga wykształcenia, dbałość o higienę i wygląd zewnętrzny, unikanie przemocy na rzecz umowy i negocjacji
Miller: twierdził, że w społeczeństwie są dwa systemy wartości. Klasa niższa ma własny system wartości i nie aspiruje do klasy średniej:, niechęć do policji, nastawiona na hazard, pogarda dla pracy umysłowej ( nie ma aspiracji edukacyjnych), podziw dla siły fizycznej, częste sięganie po przemoc, sprawdzanie swojego miejsca w hierarchii „pięść i siła”
Klasa średnia to przestępczość białych kołnierzyków: wyłudzanie zasiłków+ przestępczość pospolita, w Ameryce Łacińskiej patologia związana z biedą.
Bieda jest źródłem stresu dla dorosłych:, brutalne traktowanie dzieci, destabilizacja kontroli, deprecjonuje więzi w rodzinie, rozwija się mafia
Saykes i Matze -każdy jest zdolny do popełniania przestępstwa, do zachowań patologicznych, jeżeli potrafi w sobie wyrobić neutralizację odczuć moralnych:, kwestionowanie ofiary, kwestionowanie szkody, kwestionowanie odpowiedzialności, działanie w imię wyższych racji, potępienie potępiających
Saykes i Matze przenoszą przemoc na płaszczyznę moralną.
Teoria naśladownictwa Grossmanna:
-G. działał jako psycholog wojskowy, obniżał bariery chroniące poborowych przed koniecznością zaatakowania kogoś. Mechanizmy:, wojsko młodego człowieka brutalizuje- wymusza zachowania, twarde, bezwzględne, brutalne, warunkowanie klasyczne: mechanizm psychologiczny, który łączy ruch odruchowy parę bodziec-> reakcja., warunkowanie instrumentalne- żołnierz musi być fachowcem, dbałość o dostarczenie wzorca osobowego
AIDS- pierwszy raz odnotowane w 1981r. w USA. W czasopismach było 5 chorych, potem 111- wszyscy homoseksualiści. GRID- zespół braku odporności homoseksualistów. W 1982r. zmieniono nazwę na AIDS - zespół nabytego braku odporności .
HIV - w 1983r Montagneur Gallo wykrył skład: oparty na kwasie rybonukleinowym, wirus retrowirus.
TYP STABIALNY Nosicielstwo bezobjawowe - kiedy człowiek nie ma żadnych objawów, dobrze się czuje, ale każdy kontakt z nim kończy się zakażeniem., Stadium objawów wstępnych - pojawia się gorączka, obfite mocne poty, poczucie ogromnego zmęczenia, - mijają objawy i czujemy się dobrze, zaczynam się leczyć. Stadium zakażeń oportunistycznych - choruję się na zapalenia skóry, stany zapalne, nowotwory błon śluzowych, jeśli przyjmuje się leki to można przeżyć od 5 do 8 lat.
TYP MÓZGOWO - RDZENIOWY
Objawy: powolna degeneracja mózgu, następują zaniki mięśni, człowiek przestaje kontrolować potrzeby fizjologiczne, zatraca pamięć i świadomość
Pornografia z greckiego porno nierządnica i grafos pisać.Wykładnia prawa obowiązująca w sądzie : pornografia to wszelkiego typu wizerunki przedstawiające obnażone narządy rodne ludzi, ludzi w trakcie stosunków seksualnych i opisy tego. Nie ma nic na temat podniecenia seksualnego.
Przyczyny upowszechniania się pornografii w naszej cywilizacji: Społeczne: Seksualizm (upowszechnianie) wypływa ze zmiany poglądów na nagość człowieka, upowszechnienie także przemysłu pod koniec XIX wieku oraz miast i rozrywek, rozwój kapitalizmu, kobiety poszły do pracy, nie mogły pilnować swojej cielesności; W. Reich: jego zdaniem seks przestał być tematem tabu, rozwój pornografii poprzez gry, np. karty Kontakty z seks biznesem: wydawnictwa pornograficzne głównie finansuje mafia, a także badania dotyczące pornografii Psychologiczne: bagatelizacja innym szkodzi, ale nie mi , sprzyja upowszechnianiu zbrodni na tle seksualnym „naukowe” seks jest sprawą naturalną, Kinsey w 48r. przeprowadził badania, 1970r. komisja do spraw obsceniczności i pornografii: ustalono, że pornografia nie szkodzi, lecz oferuje KATHARSIS, oczyszczenie, klient nie jest spokojny, opada agresja Lary Flint
Ustalenia Komisji Reganowskiej z 1981r. nie zostały podważone, wyszła od naturalnych cech seksualności człowieka:
1). Długa współrzędna czasowa: tzn. zainteresowanie seksualnością można rozbudzić u człowieka bardzo wcześnie w okresie przedprokreacyjnym i poprokreacyjnym
2). Różnorodność bodźców seksualnych: tzn. dla człowieka seksualny aspekt mogą mieć różne podmioty.
3). Dominacja systemu nerwowego nad endokrynologiczny- człowiek panuje nad swoimi hormonami, kastracja chemiczna wobec przestępców seksualnych, którzy mieli bogatą osobowość
4). Związek seksualności z macierzyństwem poprzez czułość, żeby mogła prokreacja zakończyć się potomstwem
5). Społeczny charakter popędu seksualnego- popęd w kontakcie tylko z drugim człowiekiem, otwarcie na innych
6). Wdrukowywanie „imprinting”, dominacja tych struktur czynnościowych, które się zakodowały jako pierwsze.