MIĘDZYNARODOWY STANDARD RACHUNKOWOŚCI 10 ZDARZENIA PO DNIU BILANSOWYM A USTAWA O RACHUNKOWOŚCI
Zarówno regulacje krajowe jak i międzynarodowe nakładają obowiązek na jednostki gospodarcze sporządzania sprawozdań finansowych. Przygotowanie sprawozdania finansowego, które zapewni rzetelny i dokładny obraz sytuacji finansowo- majątkowej przedsiębiorstwa trwa kilka tygodni, a między dniem, na które sporządzane jest sprawozdanie finansowe, a dniem, kiedy zostanie przedstawione zainteresowanym członkom mija kilka miesięcy. W tym czasie mogą wystąpić zdarzenia, które spowodują zniekształcenie sprawozdania finansowego, ponieważ może zdarzyć się tak, że informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być nieaktualne.
W sprawozdaniu finansowym zgodnie z polską ustawą o rachunkowości jak i Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej należy zaprezentować informacje, które są istotne oraz dostarczają ważnych danych dla odbiorców sprawozdania finansowego, które mogą mieć wpływ na kształtowanie się sytuacji finansowej i majątkowej podmiotu gospodarczego.
Ustawa o rachunkowości wskazuje na trzy możliwe sytuacje dotyczące informacji o zdarzeniach o istotnym wpływie na sytuację majątkową i finansową jednostki. Do istotnych zdarzeń ujawnionych po dniu bilansowym, zaliczamy zdarzenia, które:
zostają ujawnione przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego i w związku z tym istnieje możliwość wprowadzenia korekt,
zostają ujawnione po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, ale sprawozdanie poprzednio sporządzone zostaje uznane za wierne i rzetelne,
zostają ujawnione po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, ale sprawozdania finansowego nie spełnia wymogów wiernego rzetelnego.
W przypadku pierwszej sytuacji podmiot ma obowiązek wprowadzenia istotnych informacji do ksiąg rachunkowych poprzedniego okresu sprawozdawczego, a tym samym zmianę sprawozdania finansowego. Jeśli sprawozdanie finansowe podlegało badaniu przez biegłego rewidenta, należy również poinformować biegłego, który badał sprawozdanie, aby mógł wydać nową opinię na podstawie pełnych informacji.
Druga sytuacja ma miejsce, kiedy sprawozdanie zostaje już zatwierdzone. W tym przypadku jednostka nie ma prawa dokonywać zmian w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym, powinna ją ująć w księgach rachunkowych roku, którym otrzymała tę informację. Powinna również zawrzeć tę informację w drugiej części Informacji dodatkowej- Dodatkowych notach i objaśnieniach.
W trzeciej sytuacji w związku z tym, że nie można dokonywać korekt, jednostka powinna potraktować te informacje, jako błędy lat poprzednich. Obowiązkiem jednostki jest wprowadzenie informacji do bieżącego sprawozdania finansowego, jako wyodrębnionego zdarzenia ujętego w pozycji Zysk/Strata z lat ubiegłych w pozycji Kapitały własne.
W polskich przepisach znajdziemy informacje, że możemy mieć do czynienia ze zdarzeniami ujawnionymi po dniu bilansowym, które mogą mieć istotny wpływ na odbiór sprawozdania finansowego. W przypadku zdarzeń nieistotnych, nie ma konieczności podania skutków ekonomicznych takiego zdarzenia, ale podmiot powinien ujawnić je w Informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.
Ustawa o rachunkowości nie zawiera jednak szczegółowych wskazówek, odnośnie identyfikacji zdarzenia, jako istotne lub nieistotne. Ocena istotności danego zdarzenia należy, więc do jednostki gospodarczej, należy w tej sytuacji odwołać się do Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 10 Zdarzenia po dniu bilansowym.
Według MSR 10 do zdarzeń następujących po dniu bilansowym zalicza się wszystkie zdarzenia korzystne jak i niekorzystne, jakie miały miejsce do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji. MSR wyróżnia dwojakiego rodzaju zdarzenia, które powinny być wzięte pod rozwagę ich prezentacji w sprawozdaniu finansowym:
zdarzenia, które dostarczają dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy (zdarzenia następujące po dniu bilansowym wymagające dokonania korekt) np.: rozstrzygnięcie sprawy sądowej po dniu bilansowym, które potwierdza istniejące już na dzień bilansowy zobowiązanie jednostki
zdarzenia, które wskazują na stan zaistniały po dniu bilansowym (zdarzenia następujące po dniu bilansowym i niewymagające dokonania korekt) np.: spadek wartości rynkowej inwestycji następujący pomiędzy dniem bilansowym a dniem zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji.
Porównując zasady przyjęte w MSR 10 i ustawy o rachunkowości można stwierdzić, że:
W MSR 10 i w ustawie o rachunkowości wskazane są rodzaje zdarzeń, jakie mogą mieć miejsce po dniu bilansowym.
W MSR 10 zawarta jest informacja, że przedmiotem ujawnienia mają być zdarzenia, które mają miejsce między dniem bilansowym a dniem zatwierdzenia sprawozdania do publikacji. W Ustawie nie ma zawartej takiej informacji, oznacza to konieczność skorygowania sprawozdania nawet tuż przed jego zatwierdzeniem. pod warunkiem, ze przyczyna była istotna.
Według MSR 10 ujawnienie daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego z punktu widzenia odbiorców jest istotne, Ustawa nie zawiera takiego wymogu.
W MSR 10 zawarty jest nakaz ujawnienia informacji, czy właściciele lub inny organ ma prawo do dokonania zmian, poprawek w zatwierdzonym do publikacji sprawozdaniu finansowym. Ustawa nie zawiera takiego wymogu.
W Ustawie zawarty jest zakaz dokonywania korekt w już zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym. MSR nie zawiera takiego zakazu.
MSR 10 zawarta jest informacja o konieczności poinformowania o przyznanych po dniu bilansowych dywidendach. Ustawa zawiera konieczność ujawnienia w Informacji dodatkowej informacji o proponowanym podziale zysku.
MSR 10 w przypadku zdarzeń niewymagających korekt nakazuje oszacowanie skutków finansowych i zaprezentowanie ich w sprawozdaniu finansowym. Ustawa nie zawiera takiego wymogu.
MSR 10 w porównaniu do Ustawy o rachunkowości zawiera konkretniejsze regulacje z w zakresie ujmowania i prezentacji zdarzeń mających miejsce po dniu bilansowym. Obydwa uregulowania nie są ze sobą sprzeczne, a więc podmioty stosujące regulacje krajowe mogą korzystać z zapisów znajdujących się w MSR 10.
1