MSR 38		UoR
Informacje podstawowe
Wartości niematerialne i prawne to składnik możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, niemający postaci fizycznej. Standard nie dotyczy: wartości niematerialnych i prawnych objętych innym MSR-ami, np. posiadanych w celu sprzedaży - aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i zaniechana działalność, czy umów leasingowych jak i wartości firmy powstającej przez połączenie jednostek aktywów finansowych praw do kopalin i złóż mineralnych oraz nakładów na ich poszukiwanie i przygotowanie oraz wydobycie Nabyte i wytworzone we własnym zakresie prawa majątkowe Czas użytkowania może być określony lub nieokreślony (wartości niematerialne i prawne o nieokreślonych okresach użytkowania nie amortyzuje się ale ich wartość jest aktualizowana na każdy dzień bilansowy) Kryterium identyfikacji - czyli jeśli składnik można wyodrębnić, tzn wydzielić z jednostki i sprzedać, przekazać, licencjonować, oddać do płatnego użytkowania itp. gdyż np. oprogramowanie komputerowe może stanowić integralną część komputera, bez którego ten nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować i wtedy nie jest traktowane jako składnik wartości niematerialnych i prawnych. Możliwość identyfikacji występuje również gdy wynika z prawa umownego (lub innego prawa) MSR podaje przykłady zaliczania i nie zaliczania nakładów do kosztu składnika wartości niematerialnych i prawnych np. wg MSR nie zalicza się nakładów poniesionych na wprowadzenie nowego produktu lub usługi (jak koszty reklamy, promocji)czy nakłady na prowadzenie działalności w nowym miejscu lub np. zaliczana się koszty (i są one dokładnie sprecyzowane) dotyczące świadczeń pracowniczych bezpośrednio związane z doprowadzeniem składnik do stanu zdatnego do użytkowania Zaprzestaje się ujmowania nakładów w wartości bilansowej składnika aktywów niematerialnych, w momencie gdy staje się on zdatny do użytkowania w opinii kierownika Możliwe jest uznawanie kosztów ponoszonych po początkowym ujęciu - w okresach późniejszych Formułują zakazy nie pozwalające na ujecie jako składnika aktywów niematerialnych - wartości firmy wytworzonej we własnym zakresie, znaków towarowych wytworzonych we własnym zakresie, jak i tytułów czasopism, wydawniczych itp. Składniki przekazane jednostce jako dotacje rządowe ujmowane są w wartości godziwej lub nominalnej Składniki majątkowe uzyskane w drodze wymiany na składniki niepieniężne lub stanowiących kombinację aktywów pieniężnych lub niepieniężnych, wycenia się wg wartości godziwej Wycena wartości niematerialnych i prawnych wg wartości godziwej jest dozwolona MSR dzieli proces powstawania aktywów na: prace badawcze prace rozwojowe gdyż zarówno ustawa jak i MSR nie zalicza kosztów prac badawczych do wartości niematerialnych i prawnych tylko ujmowane są w kosztach w momencie ich powstania MSR zalicza do wartości niematerialnych i prawnych koszty prac rozwojowych nie tylko zakończonych - mogą one być w toku MSR definiuje koszt wytworzenia wartości niematerialnych i prawnych i podaje przykłady kosztów zaliczanych i nie zaliczanych do tego składnika aktywów (precyzyjnie) MSR określa jasno moment rozpoczęcia i zakończenia aktywowania kosztów związanych z wartościami niematerialnymi i prawnym MSR przewiduje zarówno model kosztowy, tak jak ustawa jak i model wartości przeszacowanej, gdzie składnik ujmowany jest w wartości przeszacowanej równej wartości godziwej, na dzień przeszacowania pomniejszonej o umorzenie oraz łączną kwotę późniejszych odpisów z tytułu utraty wartości; jest stosowany raczej w wyjątkowych sytuacjach, ze względu na charakter większości aktywów niematerialnych Amortyzację rozpoczyna, gdy składnik majątkowy jest gotowy do użycia - w myśl opinii kierownictwa Weryfikacja poprawności przyjętego okresu amortyzacji odbywa się każdego roku Weryfikacja metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych również odbywa się corocznie i jej zmiany w przypadku jeśli nastąpiła zmiana oczekiwanego sposobu czerpania korzyści ekonomicznych Weryfikacja wartości końcowej - co roku Zakłada, że wartość końcowa wartości niematerialnych i prawnych wynosi zero Określa bardziej specyficzne czynniki wpływające na okres użytkowania wartości niematerialnych i prawnych tj np. stabilność branży, przewidywane działania konkurencji MSR za kryterium stawia odzwierciedlenie, przez przyjętą metodę, trybu uzyskania korzyści ekonomicznych, z wykorzystania tego składnika, jeśli nie ma możliwości wiarygodnego odzwierciedlenia tego trybu, należy zastosować metodę liniową Okres użytkowania aktywów niematerialnych nie przekracza ( w większości przypadków) 20 lat Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych kosztów prac rozwojowych jest taki sam co okres użytkowania Usunięcie z bilansu następuje dopiero wtedy, gdy realizacja przychodu ze sprzedaży stanie się prawdopodobna W przypadku sprzedaży z odroczoną płatnością, przychód wyrażony jest ceną ceną gotówkową( a różnica między nią i kwota nominalną jest IRR z należności)	Wartości niematerialne i prawne to nabyte przez jednostkę, prawa majątkowe, zaliczane do aktywów trwałych , nadające się do gospodarczego wykorzystania w okresie użyteczności ekonomicznej dłuższej niż jeden rok, przeznaczone do użytkowania na potrzeby jednostki. Należą do nich: autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych, know-how, wartość firmy, koszty zakończonych prac rozwojowych. Definicja w ustawie jest znacznie węższa (katalog zamknięty) Zalicza jedynie nabyte składniki, a nie również wytworzone przez jednostkę (oprócz kosztów prac rozwojowych) Czas - powyżej jednego roku użytkowania, może być tylko określony Ustawa nie określa kryteriów identyfikacji uznania wartości niematerialnych i prawnych Brak jest takich przykładów w ustawie co może powodować złą wartość początkową Np. definicja mówi, iż zalicza się koszty bezpośrednio związane z przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania (bardzo ogólnie) Takim momentem wg ustawy jest dzień oddania składnika do użytkowania Ustawa nie dopuszcza powiększenia ceny nabycia lub kosztu wytworzenia składnika o nakłady ponoszone po początkowym ujęciu Pomimo, że ustawa również nie pozwala na ujecie tych pozycji, nie formułuje tego wprost Ustawa nie zawiera przepisów dotyczących takiej dotacji jednak mówi , że gdy niemożliwe jest ustalenie wartości składnika przyjętego nieodpłatnie można dokonać wyceny wg ceny sprzedaży Ustawa nie zawiera do tego dokładnie sprecyzowanych przepisów do takiej sytuacji , jednak wg jej przepisów, do takiego przypadku, można zastosować wycenę wg ceny sprzedaży Wycena wartości niematerialnych i prawnych wg wartości godziwej jest niedozwolona, Ustawa nie podaje definicji prac rozwojowych i badawczych i nie wydziela tym samym etapów (podaje definicje zakończonych prac rozwojowych), Ustawa pozwala zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych jedynie koszty prac rozwojowych zakończonych, Nie definiuje zakresu kosztu wytworzenia wartości niematerialnych i prawnych, czyli należy odwołać się do ogólnej definicji kosztu wytworzenia Ustawa nie określa tego zakresu Wycena następująca po początkowym ujęciu wg ustawy może odbyć się tylko wg ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości (model kosztu) Amortyzację rozpoczyna się nie wcześniej niż w momencie przyjęcia składnika do używania Nie jest zdefiniowana częstotliwość tej weryfikacji (ustawa nie zawiera definicji okres amortyzacji) Ustawa nie mówi o częstotliwości weryfikacji Wymagana okresowo, przy czym nie zdefiniowana częstotliwość weryfikacji, ustawa nie definiuje pojęcia wartość końcowa Nie formułuje kryterium wyboru metody amortyzacji - jest to wybór jednostki Ustawa nie ogranicza długości okresu amortyzacji (z wyjątkiem kosztów prac rozwojowych) Ustawa ogranicza okres dokonywania tych odpisów do 5 lat Ustawa nie odnosi się do ujęcia przychodów ze sprzedaży składnika wartości niematerialnych w przypadku odroczonej płatności
Uznanie i początkowa wycena wartości niematerialnych
Dany składnik aktywów niematerialnych można uznać jedynie wówczas gdy: spełnione są warunki definicji, oraz prawdopodobne jest, że jednostka osiągnie przyszłe korzyści ekonomiczne, które można przypisać temu składnikowi i możliwe jest wiarygodne ustalenie kosztu składnika. Wartość początkową ustala się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Dodatkowo MSR wymaga alby dany składnik był możliwy do zidentyfikowania.	Wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych stanowi cena nabycia lub koszt wytworzenia. Kryterium uznania wartości niematerialnych i prawnych jest definicja aktywów.
Wartość firmy oraz wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie
Nie ujmuje się wartości firmy wytworzonej przez jednostkę we własnym zakresie jako składnika aktywów. W celu ustalenia czy składnik wartości niematerialnych wytworzonych przez jednostkę spełnia kryteria uznania, proces powstania aktywów dzieli się na: etap prac badawczych etap prac rozwojowych. Nie ujmuje się składnika WN powstałych w wyniku prac badawczych - nakłady ujmowane są w RZiS w momencie ich powstania. Składnik WN powstały w wyniku prac rozwojowych powinien być ujęty w bilansie tylko wtedy i tylko wtedy, gdy jednostka jest w stanie udowodnić: możliwość, z technicznego punktu widzenia, ukończenia składnika WN tak, aby nadawał się do użytku lub sprzedaży, zamiar ukończenia składnika oraz jego użytkowania lub sprzedaży, zdolność do użytkowania lub sprzedaży składnika wartości niematerialnych, sposób w jaki składnik będzie generował przyszłe korzyści ekonomiczne, dostępność środków technicznych, finansowych i innych które mają służyć ukończeniu prac rozwojowych oraz użytkowaniu lub sprzedaży WN, możliwość wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych. Nie należy ujmować jako WN: znaków firmy, tytułów czasopism, tyt. wydawniczych, wykazów odbiorców i podobnych pozycji wytworzonych przez jednostkę we własnym zakresie. Koszt wytworzenia składnika WN we własnym zakresie jest sumą nakładów poniesionych od dnia, w którym dany składnik po raz pierwszy zaczął spełniać określone w standardzie kryteria uznania.	Koszt zakończenia prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przez podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii zalicza się do WNiP jeżeli: produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone, techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, koszty prac rozwojowych zostaną pokryte - według przewidywań - przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii. Warunki przyjęte w ustawie są nieco węższe od tych określonych w MSR. W ustawie nie ma def. prac badawczych i prac rozwojowych. Ustawa nie określa sposobu ustalenia kosztu wytworzenia składnika wartości niematerialnych bazujących na ogólnej def. kosztu wytworzenia.
Ujmowanie nakładów na składnik WN
Nakłady na składnik WN powinien zostać odniesiony w ciężar RZiS w momencie ich poniesienia. Oprócz wcześniej omówionych kosztów prac badawczych do kosztów odnoszonych w ciężar RZiS w momencie poniesienia zalicza się: nakłady na rozpoczęcie działalności koszty działalności szkoleniowej nakłady na reklamę i promocję nakłady na przemieszczanie lub reorganizację części lub całości przedsiębiorstwa. Nakłady na składnik WN, które w sprawozdaniach finansowych za minione lata obrotowe lub w śródrocznych raportach finansowych zostały ujęte w RZiS, nie mogą być w terminie późniejszym aktywowane jako cena nabycia lub koszt wytworzenia składnika WN.	Brak analogicznych uregulowań w Ustawie.
Wycena następująca po początkowym ujęciu
Podejście wzorcowe. Po początkowym ujęciu składnika WN należy według kosztu pomniejszonego o zakumulowane umorzenie oraz zakumulowane odpisy z tyt. utraty wartości. Dopuszczalne podejście alternatywne. Po początkowym ujęciu składnika wartości niematerialnych należy wykazywać w wartości przeszacowanej równej wartości godziwej na dzień przeszacowania, pomniejszonej o kwoty późniejszych umorzeń lub odpisów z tyt. utraty wartości. Przeszacowania należy prowadzić na tyle regularnie, aby wartość bilansowa nie odbiegała istotnie od wartości, która została ustalona przy zastosowaniu wartości godziwej na dzień bilansowy	WNiP wycenia się nie później niż na dzień bilansowy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpis z tyt. utraty wartości. Jest to rozwiązanie zgodne z wzorcem MSR.
Amortyzacja wartości niematerialnych
Podlegająca amortyzacji wartość składnika wartości niematerialnych powinna zostać równomiernie rozłożona na przestrzeni jak najbardziej prawidłowo oszacowanego okresu użytkowania. Przyjmuje się założenie, że okres użytkowania składnika nie przekroczy 20 lat od momentu, gdy składnik jest gotowy do użytkowania. W standardzie przyjmuje się, iż wątpliwe jest, aby okres użytkowania WN przekraczał 20 lat. Spowodowane jest to tempem postępu technicznego. Amortyzacja rozpoczyna się w momencie, gdy składnik aktywów jest gotowy do użytkowania. Można stosować różne metody amortyzacji w celu systematycznego rozłożenia wartości podlegającej amortyzacji danego składnika aktywów na przestrzeni okresu jego użytkowania. Do metod tych zalicza się metodę liniową, metodę degresywną oraz metodę naturalną.	Wartość początkowa WNiP zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzenia dokonane w celu uwzględnienia utraty ich wartości wskutek używania lub upływu czasu. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się systematycznie i planowo, rozłożenie wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego.

gr 462: Michał Głowala - Mateusz Kocjan - Grzegorz Sołyga

Najistotniejsze różnice pomiędzy MSR 38 a Ustawą o Rachunkowości

---