ŹRÓDŁA WŁADZY KIEROWNIKA (DOWÓDCY):
WŁADZA FORMALNA
AUTORYTET EKSPERTA
MOZLIWOŚĆ NAGRADZANIA I KARANIA
AUTORYTET NIEFORMALNY - PRZYWÓDZTWO (wynika np. z szacunku, doświadczenie, mądrość)
PRZYKŁADOWE POJĘCIA PRZYWÓDZTWA
„Przewodzenie to proces oddziaływania na zachowanie członków grupy w celu dobrowolnego uczestnictwa w procesie realizacji celów organizacji”
J. Szczupaczyński Anatomia zarządzania organizacją
„Przywództwo jest oddziaływaniem na ludzi przez określenie celu, ukierunkowanie i motywowanie ...”
Dowództwo Wojsk Lądowych USA Przywództwo w wojsku.
„Przewodzenie oznacza oddziaływanie na innych: inspirowanie, motywowanie i przekonywanie, tworzenie konkretnych wizji i wprowadzanie konstruktywnych zmian”
Andrew J. DuBrin Przywództwo dla żółtodziobów
Przywództwo jest zaprzeczeniem przymusu - istnieje dopóty, dopóki pracownicy dobrowolnie podporządkowują się woli przywódcy.
Stąd też wykonywanie czynności pod groźbą kary nie jest typowym zachowaniem przywódcy.
PRZEŁOŻONY - WZOREM POSTĘPOWANIA
PRZEŁOZONY - NAUCZYTCIELEM PODWŁADNYCH
Determinanty skutecznego przewodzenia:
Cechy fizyczne;
Cechy osobowości,
Zdolności i umiejętności
Cechy skutecznego przywódcy:
Inteligencja,
Szerokie zainteresowania,
Wysoka samoocena,
Wewnętrzna motywacja i upór,
Pozytywne nastawienie do ludzi (szacunek, docenianie, empatia),
Inne: towarzyskość, wrażliwość, inicjatywa, wytrwałość.
Cechy przywódcy o niskiej skuteczności:
Nadmiernie ambitne,
Niezdolny do delegowania władzy,
Niezdolny dobrać właściwych współpracowników,
Niezdolny do myślenia strategicznego,
Nadmiernie zależny od innych.
Rodzaje umiejętności przywódczych:
Społeczne
Motywowanie,
Komunikowanie,
Rozwiązywanie konfliktów
Koncepcyjne,
Techniczne
Pożądane umiejętności:
Umiejętność szybkiej analizy i syntezy informacji,
Umiejętność wprowadzania zmian,
Umiejętność asertywnego działania,
Umiejętność skutecznego komunikowania,
Umiejętność podejmowania decyzji,
Umiejętność racjonalnej oceny posiadanych zasobów
Czynniki warunkujące charyzmatyczność przywódcy:
Dążenie do atrakcyjnych zmian,
Gotowość do poniesienia ryzyka,
Silna wiara we własne siły,
Troska o potrzeby podwładnych.
Style przewodzenia wg. Lippitta i White'a:
Styl autokratyczny
(koncentracja władzy, niechęć do inicjatyw, częste kontrole),
Styl demokratyczny
(przekonywanie, dyskusja, inspirowanie, nacisk na samokontrolę, silna więź z zespołem),
Styl nieingerujący
Style przewodzenia wg. Likerta:
Zorientowane na pracowników
(nacisk na zaufanie, komunikację, potrzeby podwładnych, dobre warunki pracy),
Zorientowane na zadania
(nacisk na planowanie, przestrzeganie procedur, porządek, skuteczność)
Style pochodne:
Dyrektywny, Konsultatywny, Towarzyski, Niezaangażowany
Zmienne sytuacyjne wg. Fiedlera:
Stosunki kierownik - zespół,
Typ zadania,
Zakres władzy
WNIOSKI:
Styl autokratyczny jest skuteczny w sytuacjach krańcowych,
Styl demokratyczny jest skuteczny w sytuacjach pozostałych.