Epidemiczna (epizootyczna) biegunka świń
(porcine epidemie diarrhea - PED)
Etiologia:
koronawirus - PEDV
jednorodny serologicznie
różny antygenowo od TGE
Epizootiologia:
Su w każdym wieku
największa zachorowalność u osesków - 100%
Źródła: kał zwierząt chorych i ozdrowieńców
Wrota: per os
Patogeneza:
O.I. 24 - 36 godz. - (może być dłuższy u świń starszych)
replikacja w enterocytach j. cienkich i okrężnicy → ograniczenie absorbcji, obniżenie sprawności mechanizmów
enzymatycznego trawienia i wchłaniania, zwyrodnienie
Objawy:
związane z infekcją lokalną
bardzo podobne do TGE
prosięta:
zachorowalność - 100% śmiertelność do 30% (głównie do 7 dni)
wymioty, wodnista biegunka, kał żółty → szarozielony i biały (bez krwi) → odwodnienie, kwasica → 3 - 4 dni †
warchlaki i dorosłe:
zachorowalność - 15 - 90%,
brak apetytu, depresja, wymioty, biegunka - żółta, szarozielona ze śluzem,
zdrowienie po 6-9 dniach, ale utrzymuje się brak apetytu → spadek masy ciała tuczników
A.P.:
jelita cienkie - rozdęte, przekrwione
ściana wyraźnie zcieńczała
treść płynna o jasnożółtym lub zielonkawym zabarwieniu
u prosiąt - ścięte mleko, czasem zgrubienia ściany okolicy odźwiernika
brak zmian w j. grubych
H.P.:
zwyrodnienie enterocytów, zanik kosmków (mniej nasilone niż w przypadku TGE)
Badania laboratoryjne:
materiał: padłe zwierzęta i podwiązane pętle jelit
IF - bezp., ELISA
IF - pośr.
Diagnostyka różnicowa:
TGE
Postępowanie:
dotychczas nie zostało opracowane
immunizacja rozcierem z jelit prosiąt chorych
matek na 3 tyg przed porodem → zapobiega infekcji prosiat po porodzie w/g Pejsaka
pozostałych → skraca czas trwania i szerzenia sie choroby
leczenie objawowe - nawadnianie i stały dostęp do wody
zaprzestanie podawania paszy chorym warchlakom i tucznikom przez 2-3 dni przy zapewnionym dostępie do wody → względy ekonomiczne
utrzymanie zasad higieny
brak szczepionek
Piśmiennictwo:
Pejsak........
Cz. Kaszubkiewicz - „Patomorfologia chorób zakaźnych zwierząt” Wrocław 2002