NAWIĄZANIE I USTANIE STOSUNKU PRACY
Stosunek pracy powstaje (zostaje nawiązany) z mocy zgodnego oświadczenia woli stron bądź w następstwie innych zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego powstanie. Oczywiście najczęściej dochodzi do powstania stosunku pracy w następstwie zawarcia umowy, która polega na zgodnym oświadczeniu pracownika i pracodawcy o nawiązaniu stosunku pracy. Powstaje on:
• z reguły w terminie określonym w umowie, czy też w akcie z nią równoważnym, jako dzień rozpoczęcia pracy,
• jeżeli terminu tego strony umowy nie określiły (albo nie określono tego w akcie równorzędnym) - w dniu zawarcia umowy albo wydania aktu równoważnego (np. aktu o powołaniu na stanowisko, czy też aktu o mianowaniu na stanowisko).
Natomiast stosunek pracy ustaje (przestaje istnieć) w następstwie:
a) rozwiązania umowy o pracę albo rozwiązania stosunku pracy powstałego na podstawie równoważnego aktu,
b) albo wystąpienia zdarzenia określonego w ustawie, a nie będącego czynnością prawną, z którym prawo pracy łączy wygaśnięcie stosunku pracy.
Rozwiązanie umowy jest następstwem dokonania czynności prawnych dwustronnych (porozumienia stron) lub jednostronnych (oświadczenia woli jednej ze stron powodującego ustanie stosunku pracy).
W myśl art. 63 k.p. zasadą jest, iż umowa o pracę wygasa tylko w przypadkach określonych w Kodeksie pracy oraz w przepisach szczególnych (np. w następstwie upływu 3-miesięcznej nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania, śmierci pracodawcy, jeżeli pracownik nie został „przejęty" przez nowego pracodawcę, śmierci pracownika).