Geografia Regionalna - 6.4.2011

Japonia

Kioto uniknęło podczas II Wojny światowej nalotów - najlepiej zachowane miasto tradycyjne

Japonia - kraj kontrastów

Część 1: Japonia - kraj i ludzie

Część 2:

1. Dlaczego Japonia jest jedyną cywilizacją o korzeniach nieeuropejskich, która w XX w. weszła do krajów wysokorozwiniętych?

2. Skąd wziął się japoński cud gospodarczy po II wojnie światowej?

3. Z czego wynika kryzys lat 90.XX wieku?

Wyspiarstwo zapewniło Japonii dużą izolację - najbliższy kontakt z inną cywilizacją przez Cieśninę Koreańską. Poza tym Japonia nigdy w historii nie była okupowana. Były dwie próby: Mongołów w XV wieku - Japończyków uratował tajfun Kamikadze (Boski Wiatr), który zniszczył mongolską flotę.

Japonia jest najbardziej homogenicznym narodowościowo narodem świata. Największa mniejszość narodowa, licząca sobie około 70 tys. to Koreańczycy, którzy znaleźli się w Japonie podczas II wojny światowej zapędzeni do obozów pracy.

Geografia:

główne wyspy: Hokkaido, Honsiu, Kiusiu, Sikoku

Powierzchnia: 378 tys. km² (61 na świecie) -> (Polska ~ Honsiu + Hokkaido = 312 tys. km²)

Ludność: 127 mln (10 miejsce na świecie) -> (Polska ~ obszar metropolitarny Tokio + Nagoya)

Gęstość zaludnienia: 336 os/km² (Polska 112 os/km²)

Wysokie ceny ziemi sprawiły, że Japończycy „zapuszczają się” w głąb oceanu

Klimat - Japonia leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego morskiego. Dzięki dużej wilgoci przyroda w Japonii jest bardzo wyrazista. Monsuny oraz tajfuny uderzają w okolicach sierpnia z południowego-wschodu i uderzają w najbardziej zaludnioną część Japonii. Zimą wiatr wiejący od strony kontynentu sprawia, że powietrze skrapla się nad zachodnią częścią Japonii - snow country.

• Symbole Japonii:

• Fuji-San

• Małe wysepki

• Świątynie nad morzem

• Sztuka ludowa (ogrody kamienne)

Tektonika:

Japonia jest świetnie przygotowana na trzęsienia ziemi. Obecne tragedia jest spowodowana w głównej mierze przez tsunami. Kolejne trzęsienia ziemi są coraz droższe. Spowodowane jest to wysokimi cenami gruntów, przez co większość inwestycji związanych z infrastrukturą jest zbudowana na wysokości kilku pięter

CYWILIZACJA JAPOŃSKA:

• Cesarstwo od co najmniej VI w. n. e. Unikalna cywilizacja oparta na ideach własnych i wzorach z Chin (VI-X w. n. e.)

• Niezależny kraj, nie podbity przez Europejczyków XVI w. silna cywilizacja feudalna

• Od epoki Edo (początek XVII wieku) spokój wewnętrzny - Szogun Tokugawa podbił kraj

• Do II połowy XIX wieku samowystarczalność i izolacja: kraj wyspiarski, kultura ryżu (koku -180 litrów ryżu, dawna jednostka „płacowa”; tatami - maty)

• Duża część miast dzisiejszej Japonii rozwinęła się od miast-zamków, np. Tokio, Osaka

• 1853 r. flota amerykańska wymusza otwarcie Japonii

• 1868-1912 restauracja Meiji: czcić cesarza i wyrzucić barbarzyńców (sonno joi), bogaty kraj silny militarnie (fu koku kyohei)

• 1902-1945 Japonia jednym z mocarstw światowych

Kuchnia Japońska:

• Bardziej doznania estetyczne, niż kulinarne

• Oparta na ryżu, rybie i soi

• Główne przyprawy: sos sojowy, wasali

• Ryż głównym składnikiem pokarmowym

Cud gospodarczy po II wojnie światowej:

• Reformy gospodarcze przeprowadzone przez Amerykanów

• W czasie wojny koreańskiej Japonia główną bazą dla USA

• Specjalizacja w przemyśle, którego rozwój stymulowała ostatnia wojna: stocznie, optyka, samochody ciężarowe

• Brak wydatków na wojsko i uzbrojenie armii (inne kraje w tym czasie 4-7% PKB)

• Otwarcie rynku USA na import z Japonii

• Ochrona własnego rynku

• Wierność jednej firmie przez całe życie

• Zróżnicowanie wynagrodzenia według stażu pracy

• Ograniczenie indywidualizmu: potrzeby i interesy grupy ponad interesy jednostki

• Unikanie otwartych konfliktów

• Rozwiązywanie problemów za pomocą konsensusu

• perfekcjonizm

Przemysł skoncentrowany nad morzem - brak transportu wewnątrzlądowego

Gospodarka „bańki mydlanej” 1986-1991:

• wysokie tempo rozwoju gospodarczego: 1987 r. 4,2% - 1990r. 5,1%

• najwyższe na świecie zarobki (koniec lat 80): średni dochód 4171 $ na rodzinę, Ameryka 3243$

• nadwyzka bilansu płatniczego i nadwyżka handlową w obrotach z zagranicą

• najwyższe na świecie ceny ziemi i nieruchomości - spekulacja

• spekulacja giełdowa: gwałtowny, ale sztuczny wzrost wartości wkładów kapitałowych i aktywów

---