WYKŁAD II

Korzystając z pomocy zewnętrznej należy przestrzegać zasad:

1. nie doprowadzić do zbyt nadmiernego zadłużenia (spłata zadłużenia wraz z odsetkami)

2. przeznaczyć środki na takie przejęcie aby przychody dawały nadwyżkę nad kosztami

Cele działalności przedsiębiorstw:

1. generowanie zysku,

2. przetrwanie,

3. generowanie majątku właścicieli.

Przedsiębiorstwo może realizować te cele poprzez rozwój i wzrost.

Rozwój i wzrost - skoordynowane zmiany systemu w firmie dostosowane do zmian w otoczeniu, zapewnia im przewagę na rynku.

Strategie rozwoju

• czy koncentrować się na jednym działaniu (specjalizacja) czy też zastosuje dywersyfikację,

• czy określa kierunki wzrostu i rozwoju

Strategie na poziomi przedsiębiorstwa (7 rodzajów)

• koncentracja na 1 biznesie,

• strategia integracji poziomej,

• strategia dywersyfikacji pokrewnej,

• strategia dywersyfikacji konglomeratowej,

• strategia redukcji (dywestycji),

• strategia wyjścia i likwidacji,

• strategia mieszana.

Kryteria podziału strategii

1. struktura działalności (dywersyfikacja lub specjalizacja),

2. charakter strategii (wzrost lub redukcja).

Fuzje i przejęcia traktowane jako alternatywne metody rozwoju przedsiębiorstw

Rozwój - zjawisko jakościowe, polega na wprowadzeniu innowacji produkcyjnych, procesowych, strukturalnych oraz innowacji w dziedzinie organizacji i zarządzania.

Wzrost - kategoria ilościowa, to powiększenie ilości jego zysków, wzrost skali działania, udziału w rynku, bądź utrzymanie dotychczasowego oraz dywersyfikację struktury produkcji. Może być mierzona w różnych kategoriach np. dynamika sprzedaży itp.

Przymus wzrostu - w wyniku ogólnego wzrostu gospodarczego całego rynku jeśli nie zwiększają swojej działalności to spada ich udział w nim a w końcu z nich są eliminowane; jeżeli nie podejmą działań. Musi wzrastać co najmniej w takim tempie jak wzrasta rynek - wówczas utrzymuje pozycję.

Gdy działa na niszy rynkowej to wówczas nie ma wzrostu.

Procesy fuzji i przejęć są narzędziem realizacji strategii wzrostu i rozwoju (zawsze najpierw wzrost a później rozwój przedsiębiorstwa).

Ścieżki wzrostu przedsiębiorstw

1. wewnętrzny (endogeniczny), oparty na dotychczasowym potencjale, nowe jednostki organizacyjne (filie oddziały przedsiębiorstwa);

2. zewnętrzny (enzogeniczny), współdziałanie z innymi przedsiębiorstwami; może mieć charakter:

1. luźny - gdy jest kooperacja; efekt - wzrost wykorzystania potencjału wytwórczego przedsiębiorstwa,

2. ścisły - koncentracja kapitału; efekt - przejęcie lub wykupienie pakietu kontrolnego akcji lub udziałów lub połączenie dwóch lub więcej przedsiębiorstw .

Wybór zależy od 4 głównych grup czynników (ścieżki rozwoju):

1. Cechy sektora działania przedsiębiorstwa

1. stopień dojrzałości w danej dziedzinie - wybór wzrostu zewnętrznego pozwala na lepsze zagospodarowanie nadwyżek finansowych;

2. wysokość / znaczenie barier wejścia - wzrost zewnętrzny może być jedynym sposobem wejścia na dany rynek np. komputery;

3. dostępność do zasobów - gdy występują ograniczenia korzystny wzrost .

2. Skłonność do wzrostu zewnętrznego

1. duża rozbieżność między nową działalnością a dotychczasową;

2. zdobyte umiejętności w zakresie planowania inwestycji;

3. kierownictwo chce zdobywać rynki i przedsiębiorstwa.

3. Względy taktyczne

1. wzrost zewnętrzny umożliwia szybki wzrost nakładów poniesionych na inwestycje (ok. 1,5 x szybciej niż przy w/ w);

2. fuzja to sposób na szybkie wzmocnienie pozycji przedsiębiorstwa na rynku;

3. fuzje są jedynym sposobem aby można było zwiększyć swoją sprzedaż 2-krotnie.

4. Rynkowe dostosowanie aktywów

1. 
   składniki majątku trwałego są niekiedy trudne do zakupu; możliwość zdobycia unikatowych technologii;

2. 
   umiejętności doświadczenia

3. przejęcie korzyści lokalizacji przedsiębiorstwa itp. (nazwa coca cola wyceniona na 10mln $).

Wzrost zewnętrzny jest związany też z cyklem życia przedsiębiorstwa lub/ i produktu

1 faza - powstanie przedsiębiorstwa - wysoki poziom inwestycji początkowych, przedsiębiorstwa nierentowne, źródła kapitału - kapitał własny i kapitał podwyższonego ryzyka (kredyt pożyczka w celu umocnienia i ustabilizowania przedsiębiorstwa, wzrost wewnętrzny głównie realizowany ze względu na brak;

2 faza - wzrost - osiąga rentowność, wzrost przedsiębiorstwa szybki wymaga wykorzystania zewnętrznych źródeł finansowania tj. emisja nowych akcji, obligacji korporacyjnych, środki z kredytów i pożyczek; dominuje wzrost wewnętrzny choć są symptomy .............. z innymi przedsiębiorstwami;

3 faza - dojrzałość - spadek tempa wzrostu przedsiębiorstwa i stabilizacja, inwestycje w nowe produkty, wchodzi na r. kontroli (uczestniczyć w r. kontroli to nabyć akcje lub udziały innego przedsiębiorstwa); przejmuje kontrolę we własnej branży jak i poza nią;

4 faza - schyłek - przejście od stabilizacji do spadku sprzedaży i rentowności, generuje więcej gotówki niż jest w stanie reinwestować ...., uczestniczy w rynku kontroli i aktywnie działa w poszukiwaniu nowych produktów i innych możliwości lokowania środków; firma dokonuje zwrotu i poszukuje nowych obszarów działania przez zakup przedsiębiorstw lub zakup akcji / udziałów.

Fuzje i przejęcia podstawowym elementem wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw przez wzrost zewnętrzny prowadzą do szybkiego rozwoju przedsiębiorstwa i ograniczają ryzyko tej działalności.

FORMY NABYCIA PRZEDSIĘBIORSTW

połączenie fuzje konsolidacja

nabycie zakup akcji

przejęcia zakup majątku

pełnomocnictwo

prywatyzacja

dzierżawa

wspólne przedsięwzięcie

Zakup majątku - najbardziej bezpośrednia działalność

Zakup akcji - poprzez decyzje w zakresie zarządu

Pełnomocnictwo - uzyskanie go daje możliwość oddziaływania silniejszego na decyzje podejmowane na walnym zgromadzeniu

Prywatyzacja - propozycja nabycia określonego przedsiębiorstwa, przejęcie kontroli może być ze wspomaganiem finansowym zewnętrznym gdy nie to MBO tzn. zarządzanie na wyjściu, gdy ma kłopoty finansowe.

Efekt lewarowy - LMBO - zarządzanie ze wspomaganiem finansowania zewnętrznego.

Dzierżawa -prawo do pobierania pożytków z danego przedsięwzięcia, środka trwałego (najem tylko użytkowanie)

Wspólne przedsięwzięcia - co najmniej 2 partnerów i włączają część swoich aktywów w nowe przedsięwzięcie.

Sposoby wzrostu oparte na innych ścieżkach:

• alianse strategiczne,

• joint - ventures,

• licencjonowanie,

• franchising.

Alianse strategiczne - współdziałanie konkurujących ze sobą przedsiębiorstw (nie kooperacja ok. 70% wszystkich form kooperacji między firmami. Różne podmioty mogą osiągać różne cele nie tracąc swojej osobowości

Formy:

• komplementarna - łączy przedsiębiorstwa w których udziały i kompetencje są zróżnicowane np. produkcja - sprzedaż ,

• ścisła integracja - zawiązywana dla uzyskania korzyści skali np. prowadzenie prac BiR oraz produkcji o zbliżonym terytorialnie położeniu oraz zbliżonych wynikach,

• addytywny - integracja przedsiębiorstw wspólnie produkcji i sprzedaży jakiś produkt w celu uzyskania odpowiedniej dużej skali produkcji i sprzedaży jednego wyrobu. Partnerzy zachowują się tak jakby dokonali fuzji. Obejmują one cały łańcuch prac tj. badania i rozwój, produkcję, sprzedaż np. komputery, telekomunikacja, p. samochodowy, lotniczy.

---