System piramidowy-tworza pola ruchowe kory mozgowej, których neurony stanowia korowo-rdzeniowe i korowo-motoneuronalne. Pola korowe otrzymuja sygnaly z proprioreceptorow. Przez układ piramidony kora ruchowa zawiaduje złożonymi ruchami dowolnymi.
System pozapiramidowy- kieruje czynnościami ruchowymi automatycznymi lub półautom. Ma możliwość bieżącego kontrolowania działań ruchowych i napiecia mięśniowego.
Zwoje podstawy(podstawne) kieruja i kontroluja skutecznością wykon. Czynności ruchowych.
Móżdżek-kontr. Znaczna czesc ruchów człowieka, głownie: powstawanie procesow ruchowych, a w kolejnych etapach ich przewodzeniu i tworzeniu(prostowanie i korekcja)
Wspolna droga koncowa jest ostatnim ogniwem doprowadzającym informacje do narządu wykonawczego(efektora)
Rozwiązanie zadań regul. Zachodz.. poprzez:
Odbior inf. Przez receptory, synteza inf aferentnej i reaferentnej, programowanie przebiegu czynności oraz przewidzenie rezultatów pośrednich i koncowych, wykorzystanie pamieci motorycznej oraz miesnia, synteza inf eferentnej i przekazanie impulsu.
W mechanizmie regul czynności motorycznych człowieka, wazna jest także swaidomosc, co umozliwia celowa ingerencje w proces programowania ruchu.
Role odgrywaja tez procesy psychiczne:
Aktywacyjne - procesy motywacyjne, wolicjonalne i emocjonalne, orientacyjne- funkcje percepcyjne, kontrolne-procesy informacyjne o przebiegu oraz rezultacie ruchu
Mechanizmy regulacyjne - 1-reaferentna regulacja ruchu oparta na funkcjonowaniu sieci sprzężeń zwrotnych tworzących pierścienie regulacyjne(wew i zew) w toku realizacji czynności motorycznej zachodzi stale porównanie parametrow ruchu zgodnie z programem
2-programowe sterowanie ruchem obejmuje tzw. wewnętrzne reprezentacje ruchowe pozwalające włączyć zgromadzone indor i doświadczenia w realizacje procesu sterowania bieżącymi działaniami ruchowymi.
Rola rdzenia kregowego w zachowaniu ruchowym - RDZEN KREGOWY - jest narządem odruchu oraz przewodzenia impulsow informacyjnych dośrodkowo i impulsow odśrodkowo.
PIEN MOZGU- (rdzen przedłużony, most, śródmózgowie) stanowi źródło większości drog zstępujących w rdzeniu oraz miejsce docelowe szeregu dlugich drog wstępujących rdzenia z pnia mozgu wychodzi również większość n czaszkowych. Reguluje on napiecie mięśniowe przez torowanie lub hamowanie odruchow rdzeniowych, kontroluje odruchy utrzymujące prawidlowa postawe ciala.
Rdzen przedłużony- ośrodek ruchow czynności ruchowych i autonomicznych.
MOST- reguluje rytmiczność oddechow, Formy zachowania ruchowego sterowane SA przez niższe poziomy układu nerwowego- rdzen kregowy, pien mozgu, maja one charakter odruchowy, Natomiast ruchy wywoływane SA SA najwyższego poziomu układu ruchowego z korowych okolic ruchowych i maja charakter ruchow dowolnych.
Korowe okolice ruchowe: I rzedowa kora ruchowa, dodatkowa okolica ruchowa, okolica przedruchowa, I rzedowa kora czuciowa
I rzedowa kora ruchowa zawiera mape ruchowa całego ciala, rozne czesci ciala zajmuja obszary o roznej wielkości(związane to jest z precyzja ruchu), odpowiednie polkule reguluja ruchami przeciwstawnymi. - kontroluje kierunek ruchu i koduje rozmaite aspekty ruchu
Dodatkowa okolica ruchowa- ruchy wywolane z tej okolicy SA dwustronne i bardziej złożone, odgrywa ona role w planowaniu złożonych sekwencji ruchu oraz koordynacji ruchow złożonych.
Okolica przedruchowa-zwiazana z planowaniem złożonych reakcji ruchowych oraz reakcji posturalnych.
Funkcje móżdżku- kompensuje błedy w ruchach przez porównanie wykonannego ruchu z jego pamiętanym obrazem, koordynuje ruchy dowolne, inicjuje i planuje ruchy, reguluje napiecie mięśniowe, powoduje przeciwdziałanie bezwładności ciala i sile ciężkości- utrzymanie postawy, magazynuje i przetwarza informacje z wszystkich receptorow (filtrowanie info), odpowiada za sterowanie ruchami nieswiadomymi
Zwoje postawy mózgu - funkcje- współdziałanie w wyzwoleniu ruchów dowolnych, regul postawy i napiecia mięsni szkieletowych, wykonywanie ruchów zautomatyzowanych, w ich skład wchodzą (5 jąder) - prążkowate, soczewkowate, ogoniaste, niskowzgórzowe i istota czarna. Funkcja zwojów podstawy jest na tyle zwiazana z samym wykonywaniem ruchu ile z inicjacją planowania ruchu (zaangażowane są w procesy emocjonalne)
Jądra postawne tworzą układ pozapiramidowy- kontrolują ruchy automatyczne.
Ośrodek ruchu stanowi kora ruchowa, która znajduje się w płacie czołowym a ośrodek czucia w płacie ciemieniowym.
Zachowanie ruchowe organizmu jest procesem niezwykle złozonym w którym uczestniczą rózne struktury, aby był celowy i precyzyjny wymaga koordynacji i integracji reakcji ruchowych na wielu poziomach układu nerwowego. Integracja ta obejmuje poziom rdzenia kregowgo - zapewnia koordynacje skurczow mięśniowych, poziom pnia mózgu - reguluje utrzymanie równowagi, jak również wyższe struktury ośrodkowego układu nerwowego jako kora, móżdżek, jądra podstawy, które umożliwiają dobór odpowiedniej strategii, toru i szybkości ruchu.
Stosowane metody i środki w opanowaniu nawyku ruchowego:
Podanie definicji i nazwy dzialania, pokaz całościowy z podziałem na części składowe, objaśnienie sposobu wykonania, zastosowania, całościowa i cząstkowe nauczanie działania w uproszczonych , łatwych i niezmiennych warunkach, ćwiczenia w zmiennych i trudnych warunkach, podwyższanie wysiłku fizycznego, psychicznego, ćwiczenia całościowe i właściwe - trening integralny, zawody