KWASY NUKLEINOWE-naleza do podstawowych skladnikow chemicznych komorek, wystepuja glownie w polaczeniu z bialkami jako tzw. NUKLEOPROTEIDY. Kwasy nukleinowe można okreslic jako makroczasteczkowe zwiazki zbudowane z wieku czasteczek nukleotydow-sa to zwiazki zlozone, utworzone przez polaczenie 3 elementow: zasady azotowej, cukru piecioweglowego i kwasu fosforowego. W grupie zasad azotowych można wyroznic pochodne pirimidyny (cytozyna, uracyl, tymina) i puryny (adenina,guanina).
Skladnikami cukrowymi w kw.nukleinowych sa cukry piecioweglowe: ryboza i deoksyryboza wystepujace w postaci β-D-furanozowej. Zasady azotowe z ryboza lub deoksyryboza tworza NUKLEOZYDY.skladniki nukleozydow polaczone sa wiazaniem N-glikozydowym.nukleozydy z kwasem fosforowym tworza NUKLEOTYDY-reszta kwasu fosforowego polaczona jest do reszty cukrowej wiazaniem estrowym-czyli nukleotydy to estry fosforanowe nukleozydow.
DNA-w chromosomach w jadrach komorkowych i u wirusow,jest substancja genetyczna,skladnikiem cukrowym DNA jest deoksyryboza, w DNA wystepuja 4 rodzaje nukleotydow,tozniace się zasadami azotowymi(adenina,guanina,cytozyna i tymina).
Reguła Chargaffa-w skladzie nukleotydowym DNA stwierdzono wiele przawidlowosci dotyczacych stosunkow molowych zasad,umozliwilo to wyjasnienie struktury przestrzennej.
Czasteczka DNA zlozona jest z dwoch lancuchow polinukleotydowych skreconych w spirale wokół tej samej osi. Te 2 lancuchy utrzymywane sa razem za pomoca wiazan wodorowych, wystepujacych miedzy zasadami azotowymi, umieszczonymi w wewnetrznej czesci spirali. Wiazania wodorowe mogą powstawac w przypadkach okreslonych par zasad. Ze względu na uwarunkowania przestrzenne mogą się one tworzyc pomiedzy lezacymi naprzeciw siebie guanina i cytozyna(3 wiazania wodorowe) i adenina i tymina(2 wiazania wodorowe).jest to tzw.REGULA KOMPLEMENTARNOSCI ZASAD.
RNA- zlokalizowane glownie w cytoplazmie, najwiecej w rybosomach, skladnikiem cukrowym jest ryboza, do zasad azotowych wystepujacych stale w RNA naleza: adenina, guanina, cytozyna i uracyl. Zasadniczo tworzy lancuchy pojedyncze, jest zlozony na pol w ten sposób, ze pary zasad mogą się zblizyc do siebie i wiazac mostkami wodorowymi pomiedzy adenina i uracylem oraz guanina i cytozyna.
mRNA-matrycowy RNA, zwany tez informacyjnym stanowi 1-5% komorkowego RNA, powstaje on w jadrze na matrycy DNA, skad w postaci rybonukleoproteidow przechodzi do cytoplazmy, przenoszac infor.genetyczna z chromosomow do miejsc biosyntezy bialka, tj. do rybosomow
tRNA-przenoszacy, stanowi ok. 15% ogolnej zawartosci RNA, charakteryzuja się stosunkowo niska masa czasteczkowa, biora udzial w transporcie zaatakowanych aminokwasow do rybosomow.
RRNA_rybosomowy, zwany strukturalnym, stanowi 75-85% calkowitej ilosci RNA komorki, w polaczeniu z bialkami jest on zasadniczym elementem budowy rybosomow, duza masa czasteczkowa, ; wytwarza odpowiednia struktura trojwymiarowa, która umozliwia dolaczanie do rybosomow matrycowego (mRNA) i przenoszacego (tRNA) z przylaczonymi aminokwasami.
NUKLEOPROTEIDY- sa bialkami zlozonymi zawierajace kwasy nukleinowe. W celu zbadania ich skladu przeprowadza się ich kwasna hydrolize przez ogrzewanie badanych preparatow z rozcienczonym kwasem siarkowym. Krotkotrwale ogrzewanie w tych warunkach prowadzi do rozpadu nukleoproteidow na bialka i kwasy nukleinowe, zas dluzsze-powoduje calkowity rozpad nukleoproteidow na ich podstawowe skladniki.