KREW
I. Skład krwi i główne jej funkcje: krew- płyn ustrojowy składający się z osocza(środowisko płynne) oraz tworzących zawiesinę w osoczu elementów morfotycznych: krwinek czerwonych (erytrocyty), krwinek białych(leukocyty) i płytek krwi. Ogólna objętość krwi stanowi ok. 7% ciężaru ciała (wahania w okresie ciąży, wzrostu, podwyższonej lub obniżonej temp. otoczenia). Krwinki zajmują ok. 45%, 55% osocze. Liczba krwinek czerwonych we krwi 5000 na mm3, krwinek białych 7000mm3, płytek krwi 250tys. FUNKCJE KRWI
1.Transportowa a)transport zaopatrujący, CO2, O2 b)transport oczyszczający -nerki, skóra, kwas mlekowy z mięśni do wątroby c)transport termoregulacyjny, z mięśni do skóry d)transport scalający, np. Hormony do innych tkanek 2. Ochronna i obronna- krew uczestniczy w procesie rozpoznawania i unieczynniania szkodliwych i obcych dla ustroju czynników które mogą pochodzić ze środowiska zew. (bakterie wirusy) jak i wew. (niektóre metabolity, nieprawidłowo zbudowane komórki). 3. Homeostatyczna- krew odgrywa zasadniczą rolę w tworzeniu stałego środowiska wewnętrznego. Homeostaza- stałość fizykochemicznych właściwości środowiska wew.-podstawa prawidłowego funkcjonowania organizmu.
II właściwości fizykochemiczne krwi: Tkanka płynna, lepka, słonawa; barwa czerwona (barwnik krwi to hemoglobina); cięższa od wody; gęstość krwi od 4 do 4,7 (lepkość krwi); pH krwi 7,2 do 7,4 (lekko zasadowy); ciśnienie 7 do 9 atmosfer; krew stanowi 1/12 masy siała; ilość ok. 5l w organizmie; 40% magazynowane jest w wątrobie, śledzionie i jamie brzusznej.
III osocze i głowne jego funkcje: część płynna krwi- w nim elementy morfotyczne krwi. Dostarcza składniki energetyczne komórkom (sole mineralne, witaminy, mikroelementy). Przenosi ok. 70% przez krew CO2. Uczestniczy w reakcjach obronnych organizmy, w procesie krzepnięcia krwi oraz w tworzeniu stałego środowiska wew. Przenosi hormony i ciała czynne uczestniczące w regulacjach fizjologicznych. SKŁAD OSOCZA- 91-92% woda, 8-9% ciała stałe i białka, związki mineralne (jony sodowe, wodorowęglanowe, potasowe) witaminy, hormony, kwasy tłuszczowe cholesterol, glukoza, kwas mlekowy, mocznik, aminokwasy. BIAŁKA OSOCZA- stanowią mieszaninę cząsteczek różniących się wielkością masy cząsteczkowej, punktem izoelektrycznym, zdolnością łączenia się ze składnikami niebiałkowymi, a więc i odmienną funkcją. TRZY ZASADNICZE FRAKCJE BIAŁEK- a) Albuminy- wytwarzane w wątrobie. Białka o najdrobniejszych cząsteczkach i o parodniowym okresie półtrwania. Ilość albumin ok. 300g. Stanowią ok. 55% wszystkich białek osocza. Utrzymują ciśnienie onkotyczne we krwi (zatrzymują większą ilość wody we krwi). Obniżenie poziomu albumin we krwi prowadzi do powstawania obrzęków. Albuminy uczestniczą: w przenoszeniu kwasów tłuszczowych i barwników żółciowych. Wiążą i transportują pewną ilość CO2.b) Globuliny- około 25g w 1l krwi. Trzy podfrakcje alfa, beta, gamma. Alfa i Betaglobuliny spełniają rolę transportera (Alfa-miedz, Beta-żelazo). Gammaglobuliny to białka o największych cząsteczkach, głównie przeciwciała. Poziom Gammy w osoczu tzw. immunoglobin jest wskaźnikiem aktualnego stanu odporności (wzrasta od szczepieniach i chorobach zakaźnych). Immunoglobiny produkowane są w plazmocytach. Rodzaje inmmuno... -A,G,D,E,M c)Fibrynogen- ok. 4g na 1l osocza; ok.6% ogólnej ilości białka w osoczu; wytwarzany w komórkach układu siateczkowo-śródbłonkowego wątroby; ogromna (podstawowa) rola w w procesie krzepnięcia krwi.
IV Krwinki czewrone: bezjądrzasta okrągła komórka o dwu wklęsłym kształcie; zawiera duże ilości czerwonego barwnika- hemoglobiny; średnica krwinki ok.7,5 um, grubość ok. 2um. Główne zadanie to transport tlenu; w czasie transportu tlenu krwinka nie zużywa go na własne potrzeby metaboliczne. Podział krwinek: całkowicie dojrzałe (erytrocyty) oraz młodociane (retykulocyty). ZADANIA KRWINKI CZERWONEJ: transport tleny, przenoszenie CO2, buforowanie krwi (wspólnie z osoczem), czyli udział krwinek cz. w utrzymywaniu stałego pH krwi. Erytropoeza- proces powstawania i rozwoju krwinki czerwonej w szpiku kostnym. HEMOGLOBINA- budowa 96% hemog..... Stanowi białko- globina, 4% barwnik- hem. W organiźmie 95% hemogl... stanowi hemoglobina A, a 2% hemoglobina A2. Funkcja hemoglobiny. Hem- cząsteczka hemoglobiny złożona z czterech łańcuchów zawiera zawsze cztery cząsteczki Hemu. Każda cząsteczka hemu ma zdolność do nietrwałego luźnego przyłączenia jednej cząsteczki tlenu O2. Tlen umieszcza się i wchodzi w trwałe połączenie między źylazem zawartym w grupie hemowej, a jedną z reszt histydyny zawartej w pętli peptydowej. Cząsteczka hemoglobiny może przyłączyć naraz cztery cząsteczki tlenu (proces zachodzi w płucach tzw. utlenowanie). EFEKT BOHRA- wzrost prężności CO2 w tkankach i obniżenie pH wobec tworzenia się metabolitów sprzyja rozpadowi oksyhemoglobiny. EFEKT HALDANE'A - zjawisko ułatwiania wiązania CO2 pod wpływem utraty przez oksyhemoglobinę tlenu. EFEKT 2,3 -DWUFOSFOGLICERYNIANU - wzmacnia i potęguje efekt bohra i sprzyja lepszemu wykorzystaniu rezerwy tlenowej krwi.
OZNACZENIE HEMATOKRYTU - wskaźnik ten informuje o stosunku objętości składników morfotycznych krwi do objętości pełnej krwi. Wzrost wskaźnika - wynik zwiększonej prod. krwinek i zwiększonej ich liczby (policytemia); bądź obniżonej objętości osocza; może też być wynikiem zwiększonej objętości pojedynczej krwinki. Wartości hematokrytu są uzależnione od płci i wieku; zwiększoną jego wartość obserwujemy po wysiłku fizycznym. Wzrost wartości hematokrytu spowodowany jest zwiększeniem ilości erytrocytów we krwi obwodowej, min. Wskutek odwodnienia krwi i przesunięcia wody z krwi do przestrzeni międzykomórkowych. U noworodka 0,35 l/l, kobiety 0,37-0,47 l/l, mężczyzny 0,40-0,54 l/l.
V Krwinki białe: Krwinki białe: granulocyty, limfocyty, monocyty. GRANULOCYTY - stanowią ok. 60-80% krwinek białych, mają ziarnistości w cytoplazmie. Ziarnistości te dzielimy na obojętnochłonne (neutrocyty) kwasochłonne. (eozynocyty), zasadochłonne (bazocyty); Przeważają granulocyty obojętnochłonne 55-75%.; kwasochłonne od 1-5%, zasadochłonne 1% są wytwarzane w szpiku kostnym; * LIMFOCYTY B,T wytwarzane sa w tknnce chłonnej, śledziona więzły chłonne szpik kostny. Ilość ich 20 do 40% wszystkich krwinek białych. * MONOCYTY-należą do makrofagów. Powstają w szpiku kostnym od 2 do 6% krwinek białych. Główna funkcja krwinek białych to: rozpoznawanie i unieczynnianie szkodliwych i obcych dla organizmu czynników, które wtargną do niego lub zostaną w nim wytworzone na skutek nieprawidłowych przemian biochemicznych (drobnoustroje oraz uszkodzone lub nieprawidłowo zbudowane komórki organizmu).