Anoreksja - nasz wspólny problem!

Wiek dojrzewania to dla dziewcząt bardzo trudny okres. Z małych dziewczynek powoli wyrastają młode kobiety, które pragną być akceptowane przez swoje koleżanki i kolegów. Chcą być śliczne, zgrabne, modnie ubrane, chcą przeżywać swoje pierwsze miłości.

Pod wpływem mediów, prasy dziewczęta pragną zrzucić kilka kilogramów, by stać się podobnymi do długonogich i chudych modelek. Zaczynają odchudzanie. Jeśli w sposób rozsądny, pod kontrolą fachowców wszystko jest w porządku. Często jednak przestają jeść w ogóle. Zaczynają się kłamstwa „nie jestem głodna”, „już jadłam”, unikanie posiłków wspólnie z rodziną. Choroba zaczyn się całkiem niewinnie. Rodzice często zbyt późno zauważają problem i dlatego dużą rolę odgrywają nauczyciele, zwłaszcza my - nauczyciele wychowania fizycznego. To na naszych lekcjach młodzież przebiera się w stroje sportowe - krótkie rękawy, krótkie spodenki - i nam najłatwiej zaobserwować zmiany w wyglądzie ćwiczących.

Anorektyczki (problem 15 razy częściej dotyczy dziewcząt) dużo czasu poświęcają pracy, w szkole mogą być wzorowymi uczennicami. Wyszukują sobie najróżniejsze zajęcia, cały czas są w ruchu. Poza tym poddają się wyczerpującym ćwiczeniom fizycznym. nie mogą skupić się na niczym jeśli nie wykonają zaplanowanej serii ćwiczeń na mięśnie brzucha, nóg czy pośladków. Nauczyciel wychowania fizycznego, wyczulony na problem anoreksji wśród młodzieży, po kilku lekcjach aerobiku czy zajęć w siłowni może zorientować się, które dziewczęta się odchudzają i powinien baczniej takie osoby obserwować i reagować w razie potrzeby.

Troska o wygląd i skupienie się na sylwetce i wymiarach z czasem przeradza się w obsesję. Rozwojowi anoreksji może sprzyjać sytuacja w rodzinie, szkole, wśród znajomych. Nawet niewinna uwaga na temat sylwetki może nasilić przebieg choroby. Inne powody to zerwanie z chłopakiem, pierwszy stosunek płciowy, ważny egzamin, rozwód rodziców, presje wywierane przez trenera - gimnastyka artystyczna, taniec, balet.

Anoreksja to inaczej terror psychiczny, wewnętrzny głos napełniający strachem i niepozwalający na jakąkolwiek przyjemność czerpaną z życia. Anoreksja często dotyka osoby ponadprzeciętnie uzdolnione, które nie potrafią sprostać własnym wymogom doskonałości. Oprócz diety i wyczerpujących ćwiczeń niektóre z osób z jadłowstrętem psychicznym redukują przyrost wagi w sposób niebezpieczny, mianowicie prowokując wymioty po każdym posiłku oraz stosując środki przeczyszczające lub odwadniające.

Wszystkie te praktyki doprowadzają do następujących zmian biochemicznych:

• odwodnienie

• osłabienie siły mięśniowej, mrowienie w dłoniach i stopach, niezależne od woli drżenie rąk, zaburzenia rytmu serca

• zaburzenia hormonalne, powodujące wtórny zanik miesiączki

Skutkiem zmian biochemicznych, występujących w anoreksji, są zaburzenia psychiczne i fizyczne.

Zmiany psychiczne to:

• drażliwość

• dezorientacja - zakłopotanie

• nastrój depresyjny, mogący doprowadzić do prób samobójczych

• bezsenność

• tendencja do drobnych kradzieży w domach towarowych

• zniekształcone wyobrażenie o własnym wyglądzie

Zaburzenia fizyczne są konsekwencją zmian biochemicznych i hormonalnych oraz utraty tkanki tłuszczowej.

Należą do nich:

• spowolnienie czynności serca w celu zaoszczędzenia energii (nawet do 40 uderzeń na minutę)

• niskie ciśnienie tętnicze krwi prowadzące do omdleń i zawrotów głowy

• skóra sucha i łuskowata

• tkanka podskórna traci właściwości izolacyjne i ochronne - ręce i stopy są zimne i mają sinawe zabarwienie

• wzdęcia, zaparcia

• nie wystąpienie pierwszej miesiączki lub wtórny zanik miesiączki.

Większość kobiet traci miesiączkę, kiedy Indeks Wagi Ciała BMI wynosi 17-19.

Co to jest BMI?

Indeks Wagi Ciała BMI - Indeks Queteleta to wielkość określająca wagę normalną, niedowagę, otyłość.

poniżej 15 - wyniszczenie

15-16,9 - zdecydowana niedowaga

17-18,9 - niedowaga

19-24,9 - waga idealna

25-29,9 - nadwaga

30-39,9 - otyłość

powyżej 40,0 - chorobliwa otyłość

Najważniejsze jest rozpoznanie choroby i jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia.

Dbające o zdrowie rodziny zwrócą się o pomoc lekarską na długo przed zaostrzeniem się objawów. Podstawowe zadanie polega na zwiększeniu wagi chorej przynajmniej do poziomu niezagrażającego życiu, co może wymagać hospitalizacji. Potem następuje trudniejsza część kuracji. Obejmuje ona rozmowy z rodzicami, w celu ustalenia natury choroby i jej przyczyn, by na ich podstawie opracować sposoby zaradzenia trudnej sytuacji.

Przede wszystkim ofiara choroby musi zrozumieć, że jadłowstręty psychiczny nie jest jedynie związany z problemem wagi. Pacjentka przy pomocy terapeuty, musi rozpocząć poszukiwanie własnej tożsamości, a także stawić czoła wewnętrznym lękom i wątpliwościom. Musi także uwierzyć, że jej opinia o samej sobie i swoim wyglądzie była błędna i stopniowo wypracować nowy wizerunek własnej osoby.

Mając na uwadze straszne konsekwencje tej coraz powszechniejszej, zwłaszcza na poziomie szkół średnich, choroby, pomóżmy odpowiednio wcześnie potencjalnym ofiarom nie doprowadzić do ruiny swojego zdrowia psychicznego i fizycznego.

Ewa Wazgird

---