1.Wymień rodzaje skurczu odlewniczego:Swobodny(jama skurczowa,makro i mikrorzadzizny),Hamowany(naprężenie,odkształcenia,pękniecia),liniowy,objętościowy,związany ze stanem ciekłym,związany z różnica miedzy likwidusowym a solidusowym krzepnieciem,związany ze stanem stalym(wzory)
2.Od czego zależy wielkość skurczu odlewniczego:Od szybkości odprowadzenia ciepła,od stygniecia odlewu,od szybkości przechodzenia ze stanu ciekłego w stan staly,od materialu,od warunków,od kształtu odlewu.
4.Wymień skutki skurczu swobodnego w odlewach:Jamy
skurczowe;makrorzadzizny;Mikrorzadzizny
5.Wyjaśnij dlaczego w węźle cieplnym może powstać jama skurczowa:wady skurczowe powstaja w wyniku różnicy objętości metalu pomiedzy stanem stalym a ciekłym metalu.
6.Wymień rodzaje wad skurczowych powstających w węzłach cieplnych:-jama skurczowa; otwarta;-jama skurczowa zamknięta;-makrorzadzizna (między kryst. jest ciecz);-mikrorzadzizna
7.Podaj definicję węzła cieplnego:Węzeł cieplny - to miejsce zgrubienia w odlewach, które krzepną ostatnie. W nich mogą powstać wady typu skurczowego,np.jama skurczowa.
.9.Rozwiń pojęcie węzła cieplnego:pojecie węzła cieplnego w odlewnictwie wiąże się z wieksza ilością ciepła zakumulowanego w nim i jego utrudnionym odpływem(rys.)
10.Wymień sposoby wyznaczania węzłów cieplnych:-metoda kół wpisanych;-metoda izoterm-izosolidusów;-metoda modułów;-metody komputerowe;
13.Na czym polega realizacja krzepnięcia jednoczesnego:Dotyczy odlewów cienkościennych i o mało zróżnicowanej grubości ścianki ze stopów o małym skurczu (żeliwo szare). Ciekły metal do wnęki formy doprowadza się do najcieńszych ścianek (wlewy doprowadzające). Przy krzepnięciu jednoczesnym różnice czasów krzepnięcia poszczególnych części odlewów nie mogą być większe niż 20%.Odbywa się ona poprzez:-zmianę kształtu odlewu (zmniejszenie węzła cieplnego)-stosowanie ochładzalników
14. Na czym polega realizacja krzepnięcia kierunkowego:odlew tak kształtujemy, aby krzepnięcie rozpoczynało się w najcieńszych miejscach i przesuwając się w jednym kierunku, kończyło w miejscach o największej objętości (najgrubszych) przy których umieszcza się naddatki technologiczne zwane nadlewami.Stosuje się w odlewach wykonanych ze stopów o dużym skurczu (np. staliwo), grubościennych, i o zróżnicowanej grubości ścianek.
16.Podaj przykłady krzepnięcia kierunkowego:przez zmiane kształtu odlewu i stosowanie nadlewu,stosowanie nadlewu i ochładzalników(rys)
17.Co to są ochładzalniki i do czego służą:ochładzalniki to naddatek technologiczny którego celem jest przyjecie nadmiaru ciepła z węzła cieplnego i tym samym wyrównanie czasu krzepniecia odlewu.moga być zewnętrzne i wewnętrzne.
22.Podaj 3 stopy metali mające największy udział w produkcji odlewniczej:1.żeliwo szare 59%;2.żeliwo sferoidalne 17%;3.staliwo 9%;4.stopy aluminium 8%
23.Podaj rodzaje form odlewniczych:-Nietrwałe (jednorazowego użytku) najczęściej tzw. Formy piaskowe;-Trwałe (wielokrotnego użytku) :formy metalowe (kokile, formy ciśnieniowe);-Półtrwałe (wykonanie kilku odlewów)
25.Wymień podstawowe zadania do spełnienia przez układ wlewowy w formie odlewniczej.-Wypełnienie formy ciekłym stopem z wymaganą prędkością strugi (realizacja właściwego czasu zalewania;-Zatrzymanie zanieczyszczeń niemetalicznych i żużla, płynących z ciekłym stopem;-Uzyskanie odpowiedniego rozkładu temperatury metalu w formie w celu realizacji założonego charakteru krzepnięcia.
26.Z czego składa się zespół modelowy:-Model zasadniczy;-Modele układu wlewowego;-Rdzennice,przymiary,sprawdziany,wzorniki.
27.Jaka jest różnica między gotowym wyrobem a modelem odlewniczym:-znaki uderzeniowe odtwarzają w formie powierzchnie,na których mocowany jest rdzeń.Rdzenie wykonywane śa powinien rdzennikach(skrzynkach rdzeniowych).Rdzeń nieposiada powierzchni podzalu.model odlewniczy swoim kształtem przypomina gotowy wyrób .rozni się miedzy innymi znakami rdzeniowymi.
28.Co powinien zawierać rysunek surowego odlewu:-klase dokładności I-VII i chropowatości pow.C10,C20,C40,C80,C160,C320,powierzchnie podzalu formy i polozenie odlewu w formie.
30.Jakie są podstawowe zasady wyboru powierzchni podziału formy:-Powierzchnia podziału powinna umożliwić łatwe wyjęcie modelu z formy, a jak model będzie składać się z dwóch części (bez części luźnych) - elementy odlewu, w których wzajemne położenie ma być ściśle ustalone, powinny być odtworzone w jednej części formy lub przez jeden rdzeń;-Forma w miarę możliwości powinna mieć jedną płaszczyznę podziału.;-Powierzchnię podziału oraz położenie modelu przy formowaniu należy ustalić tak, by liczba rdzeni była jak najmniejsza, a ich sposób mocowania łatwy i pewny;-Odpowiedzialne powierzchnie odlewu powinny znajdować się w miarę możliwości w dolnej części formy, ponieważ w górnych fragmentach odlewu gromadzą się najczęściej zanieczyszczenia;-Dla stopów wymagających krzepnięcia kierunkowego, wybór powierzchni podziału powinien umożliwiać łatwe zasilanie odlewu za pomocą górnych nadlewów otwartych.
31.Opisz w punktach proces technologiczny wykonania odlewu w formie piaskowej: 1)projekt:-rysunek surowego odlewu;-rysunek koncepcji odlewania2)Wykonanie zespołu modelowego:-Model zasadniczy;-Modele układu wlewowego;-rdzennice;3)Przygotowanie masy formierskiej i rdzeniowej:-Osnowa;-Spoiwo (lepiszcze);-Utwardzacz;-Dodatki specjalne 4)Wykonanie formy - proces formowania-Formowanie ręczne;-Formowanie maszynowe;-Formowanie na automatycznych liniach formierskich;5)Przygotowanie formy do zalania ciekłym metalem;-Włożenie rdzeni do wnęki formy ( w gniazda rdzeniowe);-Złożenie formy;-Dociśnięcie górnej skrzynki do dolnej6)Przygotowanie ciekłego metalu - proces metalurgiczny;7)Zalewanie formy;8)Wybicie odlewu z formy;9)kontrola jakości;10)oczyszczenie odlewu, w tym odcięcie układu wlewowego11)Kontrola jakości
32.Jak zmienia się energia swobodna stanu ciekłego i stałego z temperaturą:stan ciała(stały,ciekły,gazowy)związany jest z jego energią swobodna,a ta zależy od temp.
34.Od czego zależy rodzaj krzepnięcia odlewu: Sposób krzepnięcia odlewu zależy od:-Ilości metalu i jego składu chemicznego, -Szybkości odprowadzenia ciepła-Ruchów konwekcyjnych
36.Opisz wykonanie odlewu w kokili:Cykl zalewania kokili:-Podgrzanie kokili (150-450);-Nałożenie pokrycia ochronnego na powierzchnię wnęki kokili;-Wlanie ciekłego metalu;-Krzepnięcie i stygnięcie odlewu kokilowego;-Usunięcie odlewu z kokili;-Odcięcie układu wlewowego
40.Wymień zalety i wady odlewania kokilowego.Zalety: -większa dokładność wymiarowa i gładka powierzchnia;-2 -3 krotne zmniejszenie naddatków na obróbkę;-bardziej drobnoziarnista struktura;-wzrost właściwości wytrzymałościowych o 15-30%;Wady:-trudność w wykonywaniu odlewów cienkościennych i kształtowych;-niejednorodność struktury na przekroju ( str. transkrystaliczna);