CHARAKTERYSTYKA KRUSZYW STOSOWANYCH DO NAWIERZCHNI DROGOWYCH

Kruszywa mineralne - nazywamy materiał skalny rozdrobniony na ziarna wielkości do 80mm

Kruszywa kamienne naturalne- powstają w wyniku rozdrobnienia skał na luźno zaokrąglone okruchy pod wpływem działania sił przyrody (erozja), tj. przez zmianę temperatury, wpływ wiatru, wpływ wody.

Rodzaje kruszyw z surowców kamiennych:

1. Piaski (do 2mm), żwir (2-63mm), otoczaki (63-250mm), ), pospółka (0-63mm) - stanowi mieszaninę piasku i żwiru

2. Kruszywa uszlachetnione - kruszywo uzyskane w wyniku przeróbki mechanicznej (sortowane, rozdrabniane, płukane, wzbogacane, odwadniane);

3. Kruszywa naturalne kruszone - otrzymywane w wyniku kruszenia surowca skalnego luźnego, zawiera ziarna o powierzchniach szorstkich.

• Piasek kruszony, piasek kruszony fileryzowany (z domieszką najdrobniejszej frakcji).

• Grys z otoczaków- kruszywa naturalne kruszone o uziarnieniu 2-31,5mm.

• Mieszanka z kruszonych otoczaków.

Kruszywa kamienne łamane - powstają w wyniku wielokrotnego rozdrobnienia mechanicznego naturalnych skał kamiennych lub grubego naturalnego kruszywa kamiennego. Charakteryzują się one ostrymi krawędziami oraz szorstką powierzchnią. Kruszywa te dzielą się na:

1. Zwykłe - powstają w wyniku co najmniej jednokrotnego przekruszania skał litych, o ostrych krawędziach i nieforemnych kształtach. Należa do nich:

• Niesort - półprodukt otrzymany w wyniku mechanicznego rozdrobnienia surowca, przeznaczony do produkcji łamanego kruszywa zwykłego;

• Miał (0-4 mm)

• Kliniec (4-31,5 mm)

• Tłuczeń (31,5-63 mm)

• Kamień łamany (63-250 mm)

• Mieszanka kruszywa Łamanego: kruszywa wielofrakcyjne o ustalonym składzie ziarnowym dla głównych grup frakcji (0-31,5; 0-63 mm)

2. Granulowane - powstają w wyniku rozdrobnienia w granulatorach kamiennego kruszywa zwykłego i rozsiania na frakcje lub grupy frakcji. Charakteryzują się chropowata powierzchnią, stępionymi krawędziami i foremnymi kształtami ziaren (ziarna kubiczne - maja swoją określoną objętość). Nalezą do nich:

• Kruszywo drobne granulowane - ziarna o wielkości do 4 mm

• Piasek łamany - kruszywo drobne granulowane o ziarnach do 2 mm

• Grysy - kruszywo drobne granulowane o wielkości ziaren 2-20 mm

Kruszywa sztuczne - otrzymywane jako produkt uboczny produkcji przemysłowej lub specjalnie wytwarzane w wyniku obróbki cieplnej surowców mineralnych i odpadów przemysłowych. Kruszywa sztuczne dzielimy na grupy według następujących kryteriów:

1. Ze względu na rodzaj surowca skalnego i sposób uzyskania:

• Kruszywa z surowców mineralnych poddanych obróbce termicznej (np.: keramzyt)

• Kruszywa z odpadów przemysłowych poddanych obróbce termicznej (np.: pumeks hutniczy, żużel granulowany- otrzymywany przez szybkie schłodzenie płynnego żużla wielkopiecowego)

• Kruszywa z odpadów przemysłowych niepoddanych dodatkowej obróbce termicznej (np.: żużel wielkopiecowy, żużel paleniskowy, popiół lotny, inne rodzaje żużla hutniczego)

• Kruszywa organiczne -otrzymywane z tworzysz sztucznych, ze spiekania i przekruszania surowców ilastych.

1. Ze względu na uziarnienie:

• Kruszywo drobne - o średnicy ziaren do 4 mm

• Kruszywo grube - o średnicy ziaren 4- 63 mm

1. Ze względu na gęstość pozorną:

• Kruszywo zwykłe - o gęstości 1800- 3000 kg/m3

• Kruszywo lekkie - o gęstości mniejszej od 1800 kg/m3

WYMAGANIA SPECYFICZNE DLA KRUSZYW ŻUŻLOWYCH:

• Promieniotwórczość naturalna,

• Reaktywność alkaliczna, [rozpad krzemianowy, rozpad żelazowy] →zwiększa objętość i rozpada się.

więcej i bardzie szczegółowe informacje o podziale kruszyw na stronie: http://www.irbj.pl/poradnik/1/IRBJ_01.pdf

Rodzaje surowców skalnych do produkcji drogowych kruszyw łamanych.

1. Bazalt - często stosowany, odporny na uderzenia, mało nasiąkliwy, po deszczu bardzo śliski

2. Granit - drobnokrystaliczny, jest bardziej odporny na uderzenia, posiada odczyn kwaśny, wymaga stosowania dodatków adhezyjnych.

3. Diabaz

4. Porfir - stosowany do podbudowy zasadniczej oraz jako tłuczeń do nasypów kolejowych

5. Sjenit - stosowany do mieszanek bitumicznych

6. Melafir - Stosowany do produkcji tłucznia KLASYFIKACYJNE klińca, nie jest stosowany do produkcji betonów asfaltowych

7. Piaskowce - stosowane do produkcji tłucznia, klińca KLASYFIKACYJNE także do betonów asfaltowych

8. Kwarcyty - stosowane do betonów asfaltowych ze względu na swą wysoka odpornośc na polerowanie

9. Wapień i Dolomit - służą do produkcji mączki wapiennej; nie są odporne na kwaśne deszcze i ścierania

Podział kruszyw ze względu na cechy.

1. Ze względu na cechy klasowe, które zalezą od własności fizykochemicznych kruszywa łamane dzieli się na 3 klasy (I, II, III). Cechy te są niezależne od człowieka, wynikają, bowiem z właściwości skały, z której otrzymano kruszywo. Do własności tych należą:

• Wytrzymałość na ściskanie w stanie nasycenia woda

• Kwasowość

• Ścieralność w bębnie LA

• Nasiąkliwość

• Mrozoodporność

• Mrozoodporność wg. Metody zmodyfikowanej

• Wytrzymałość na miażdżenie

• Zawartość siarki w przeliczeniu na SO₃

• Reaktywność alkaliczna

2. Ze względu na cechy gatunkowe - są zależne od działań człowieka, np. procesu wydobycia, technologii produkcji, składowania. Do nich zaliczamy m.in.

• Zawartość ziaren nieforemnych,

• Zawartość nadziarna,

• Zawartość podziarna,

• Zapylenie itd

3. Ze względu na cechy mechaniczne. Są to podobne właściwość jak w pkt. 1

---