Witamy was na 2 lekcji poświęconej szkieletowi człowieka, to że lekcja nie jest przowadzona przez waszą panią nie oznacza że dzisiejszy temat jest mało ważny, wręcz przeciwnie mamy do przerobienia bardzo dużo materiału, a w waszej książce został on praktycznie pominięty. Mogą być o to pytania na teście kompetencji a na najbliższym sprawdzianie to już na pewno będą.

Mamy dziś bardzo dużo pracy więc po krótce:

• słuchacie uważnie co mówimy

• na rozdawanych karteczkach możecie a włąściwie powinniście notować nazwy kości

• zapewne sami posiadacie ogrom wiedzy na ten temat ale albo nie zdajecie sobie z tego pojęcia, albo używacie mało fachowego słownictwa

• wybrałyśmy to co jest najważniejsze i wiedzieć mniej to już po prostu wstyd

• wasza pani obserwuje lekcję i być może nagrodzi najlepiej pracujące osoby

po tym przydługim wstępie zabieramy się do pracy:)

Jak myślicie po co nam szkielet?

• Kształt

• ochrona

• umożliwia poruszanie się

• źródło soli mineralnych

zeby życie nie było zbyt słodkie przepiszcie schemat z tablicy:

szkielet
osiowy	obwodowy
Czaszka kręgosłup klatka piersiowa	obręcze	kończyny
		Barkowa biodrowa	Górna dolna

Postaram się wam przybliżyć nieco szkielet osiowy:

CZASZKA

CZASZKA
mózgoczaszka	Trzewioczaszka (twarzoczaszka)

Mózgoczaszka jak sama nazwa wskazuje jest czaszką mózgu, zbudowana jest z 8 kości bezpośrednio stykających się z przestrzenią w której znajduje się mózg.

• kości czołowej,

• kości ciemieniowych (2),

• kości skroniowych (2),

• kości potylicznej,

• kości klinowej

• kości sitowej.

Jak myślicie po co nam ta cała mózgo czszka? - żeby chronić mózg

Trzewioczaszka określana również jako twarzoczaszka jest czaszką jak już zapenę się domyślacie czaszkatważy a dokłądniej trzewi chroni nażądy zmysłów :

• wzroku - oczy

• węchu - nos

• smaku - jama ustna

oraz początkowych odcinków drug oddechowych i pokarmowych.

Zbudowana jest z aż 14 kości wy musicie znac podstawowe 9:

• szczęki górnej (2),

• jarzmowe (2),

• łzowe (2),

• nosowe (2),

• żuchwa - jedyna ruchoma kość twarzy

słyszeliście może kiedyś o czymś takim jak zatoki? Na pewno tak od choćby w reklamach.Zatoki są to pust przestrzenie w kościach połączone z jamą nosową (kość czołowe, jażmowe, szczękowe i sitowe)

Czaszka łączy się z kręgosłupem za pomocą kłykci potylicznych omożliwiających nam przechylanie glowy na boki oraz na ruchy potakujące.

A skoro już o kręgosłupie mowa

KRĘGOSŁUP jest podwójnie esowato wygięty, zbudowany z szeregu leżaczych za sobą krążków - kostnych kręgów i chrzęstnych dyskow amortyzujących wstrząsy, uniemożliwiaja wzajemne uszkadzanie się kości oraz poprawia jego zdolność wyginania się. Wyrózniamy w nim 5 odcinków, zawierajacych łacznie 33 lub 34 kregi:

a) odcinek szyjny: 7 kregów;

b) odcinek piersiowy: 12 kregów;

c) odcinek ledzwiowy: 5 kregów;

d) odcinek krzyzowy: 5 kregów;

e) odcinek ogonowy (guziczny): 4 lub 5 kregów.

Typowy kreg zbudowany jest z dwuch zasadniczych czesci:

• przedniej- podstawowej zwanej trzonem,

• grzbietowej stanowiacej pierscien kostny czyli luk kregowy, otaczajacy i zabezpieczajacy biegnacy wewnatrz rdzeń kregowy.

Do obu tych częściprzyraztają różne wyrostki dzięki którym kręgi łączą się ze sobą oraz z żebrami i mięśniami.

Kręgi róznia sie miedzy soba wielkoscia oraz ksztattem wyrostków. kregi z jego nizszych partii maja coraz masywniejsza budowe. Kregi piersiowe są wieksze i silniej zbudowane niz kregi szyjne; ledzwiowe odznaczaja sie masywniejsza budowa i wiekszymi rozmiarami niz piersiowe; krzyzowe zas zrastaja się w jedna kosc krzyzowa.

Są tylko 2 kręgi obbiegają ce od ogólnego plau budowy

• trzon

• luk

• kanał

• wyrostki

a są nimi 2 pierwsze krgi szyjne:

ATLAS inaczej nazywany DZWIGACZEM - przypominający obrączkę nie ma trzonu, lecz złączone ze sobą łuki z leżącymi między nimi rozwiniętymi częściami bocznymi.

OBROTNIK - ma trzon przechodzący ku górze w ząb wchodzący w miejsce trzonu dźwigacza

Jak myślicie po co nam ten cały kgosłup bo na pewno nie tylko poto żeby trzeba było się uczyć o jego budowie na pamięć.

• Podpora

• głowna oś ciała

• dzwiga ciężar całego ciała

• ochrona dla rdzenia kręgowego

O trzecim elemencie szkieletu osiowego KLATCE PIERSIOWEJ opowie wam Nina

Teraz kiedy poznaliście już prawie wszystkie kości zastanówmy się jak możemy je podzielić

Rodzaj kości	przykłady
długie	udowa, piszczelowa, strzałkowa
krotkie	k. nadgarstka, śródręcza
płaskie	łopatka, mostek, k. biodrowe
róznokształtne	k. trzewioczaszki, kręgi

Nodobra wiemy już jakie mamy kości i gdzie i poco one występują, ale jak są one ze sobą połaczone że mogą spełniać swoje role?

Rodzaje połączeń kości
nieruchome (scisle)	pólruchome (tzw. chrzastkowe)	ruchome (stawy)
				kuliste	zawiasowe
szwy kostne w czaszce	Spojenie lonowe, polaczenie zebra z mostkiem	ramieniowy biodrowy	lokciowy kolanowy

CIEKAWOSTKI:

• szkielet składa się z około 206 kości - liczba ta jest większa u dzieci (około 270 u noworodka i 356 u 14-latka); U starszych ludzi kości może być mniej niż 206 ze względu na zrastanie kości czaszki

• Średnia waga szkieletu to 10 kilogramów u kobiet i 12 kilogramów u mężczyzn.

• Wytrzymałość kości ludzkich na rozciąganie wynosi około 9-12 kg/mm2 przekroju poprzecznego, co odpowiada mniej więcej odporności mosiądzu lub żelaza lanego.

• Kość udowa człowieka rozrywa się przy obciążeniu jej siłą około 5600 kg. Jeszcze większą odporność wykazują kości ludzkie na zgniatanie. Równa się ona 12-16 kg/mm2, co odpowiada wytrzymałości żelaza kutego

• Kość udowa pęka wzdłuż dopiero pod działaniem siły około 7780 kg - skierowanej wzdłuż osi długiej.

• Kości ludzkie są najmniej odporne na wyginanie. Kość udowa łamie się przy obciążeniu poprzecznym równym około 380 kg.

• Najmniejsza kość to strzemiączko 1 z 3 kostek słuchowych ucha środkowego

• największa kość to kość udowa

• Około 5% ludzi ma 13 par żeber zamiast pospolitej liczby 12 par.

NINA

PAULINA

---