Jądro komórkowe
Schemat budowy jądra komórkowego
1 - błona jądrowa, 2 - jąderko, 3 - nukleoplazma, 4a - heterochromatyna, 4b - euchromatyna, 5 - rybosomy, 6 - pory jądrowe
Jądro komórkowe - organellum znajdujące się w każdej komórce eukariotycznej (wyjątek to komórki tracące jądro w procesie dojrzewania, np. erytrocyty ssaków, czyli ciałka czerwone lub zrogowaciałe komórki naskórka; takie komórki nie są w stanie rozmnażać się i szybko tracą zdolność do życia).
Zwykle w komórce znajduje się jedno jądro (monokariocyty), ale spotykane są też komórki dwujądrzaste (dikariocyty), np. hepatocyty oraz wielojądrzaste (polikariocyty), np. osteoklasty. Większość jąder ma średnicę 3,5 - 20 mikrometrów[1].
Jądro komórkowe posiada własną otoczkę, mieści się zwykle w pobliżu środka komórki i przeważnie ma kształt kulisty, może jednak być również podłużne, owalne, itp. Występuje w nim w postaci ziarenek substancja silnie barwiąca się barwnikami zasadowymi, zwana chromatyną. Wewnątrz jądra znajduje się maleńkie ciałko zwane jąderkiem.
Rolą jądra komórkowego jest przechowywanie informacji zawartej w DNA, jej powielanie w procesie podziału komórki, a także kontrolowanie całości metabolizmu komórki dzięki kopiowaniu fragmentów DNA (kopiami są tu odcinki RNA) odpowiednich dla syntezy potrzebnych enzymów czy innych cząsteczek. Jądro otoczone jest podwójną białkowo-lipidową błoną. Poprzez pory w tejże błonie do cytoplazmy przenoszone są tylko fragmenty RNA; DNA nie opuszcza jądra.
Spis treści |
Stany jądra komórkowego
jądro interfazowe - występuje w komórkach znajdujących się między dwoma następującymi po sobie podziałami
jądro mitotyczne - występuje w komórkach dzielących się. Chromatyna przyjmuje postać coraz silniej skręcających się i grubiejących nici, aż do wytworzenia tworów zwanych chromosomami.
jądro metaboliczne - występuje w komórkach wyrośniętych, kieruje procesami przemiany materii
Funkcje jądra
zawiera informację genetyczną (informację o budowie wszystkich białek jakie komórka jest w stanie wytworzyć) zakodowaną w DNA
steruje biosyntezą białka
przekazuje informację genetyczną komórkom potomnym w procesach podzi