MATERIAŁOZNASTWO
MERIALOZNASTWO-całokształt wiedzy o metalach i ich stopach,właściwościach chemicznych i fizycz.,zmianach tych własności przez obróbkę plast.,i cieplną oraz właściwym zstosowani
PODZIAŁ METALI a)lekkie *łatwo topliwe(magnez 650 C)*trudno topliwe(tytan 1820 C) b)ciężkie*łatwo topliwe(cynk 419 C)*trudno topliwe(żelazo 1539 C)*bardzo trudno topliwe(wolfram 3410 C).
MASA WŁAŚCIWA 1)materiały lekkie a)łatwo topliwe(magnez 1,74;aluminium 2,70) b)trudno topliwe(tytan 4,54) 2) materiały ciężkie a)łatwo topliwe(cynk 7,133;cyna 7,30;bizmut 9,80;kadm 8,63,ołów 11,34 b)trudno topliwe
CO ODRÓŻNIA METALE OD NIE METALI*duża zdolność odbijania światła(POŁYSK)*podatność na odkształcenia plastyczne*dobre właściwości mechaniczne co wiąże się z dość zwartym ułożeniem rdzeni atom.,*dobra leistość.
STRUKTURA STOPU ŻELAZA zależy od zawartości węgla a w skótek ogrzewania i chłodzenia ulega przemianom:*alotropowa*perlityczna(perlit)*cementytowa(cementyt).
PRZEMIANA ALOTROPOWA-polega na przejściu ze struktury ALFA do struktury GAMA,przemiana ta ogrzewa się w podobnej temp.,zależnie od zawartości węgla w stopie.Żelazo ALFA z rozpuszczonym w nim węglu nazywamy FERYTEM.
FERYT- żelazo ALFA lub ALFA żelazo(sześcian z rozmieszczonym w przestrzeni atomem)
AUSTENIT-roztwór stały węgla w żelazie GAMMA.
PRZEMIANA CEMENTYTU- mieszanina drobnych kryształów austenitu i cementytu powstała przy zawartości węgla 4,3% i temp.,1130 C nazywa się LEDEBURYTEM albo przemianą eutektyczną.
PRZEMIANA PERLITYCZNA (eufektotoidalna)-przy powolnym ochładzaniu austenitu do temp.,723 C wydzieli się z niego drobna mieszanina drobnych kryształów mieszanina nazywa się PERYTEM.
STAN GAZOWY-największeuporządkowanie rozproszeniem twożącym go elementów
STAN CIEKŁY- nieuporządkowaniem tworzących go elementów lecz większym skupieniem i mniejszą swobodą przesówania się względem siebie
STAN STAŁY-duże skupienie twożących go elementów,któe są w znacznym stopniu ograniczone ruchu względem siebie
PLAZMA-całkowicie zjonizowany gaz składający się z wolnych jąder i elektronów.
CIAŁĄ STAŁĘ DZIELĄ SIĘ NA;1)bezpostaciowe 2)krystalizacyjne
1)w materiałach bezpostaciowych ayomy ułożone są chaotycznie i różnych odległościach *naturalne(opal) *sztuczne(szkło)
2)w ciałach krystalizacyjnych są atomy ułożone w przestrzeni w sposób upożądkowany i można przeprowadzić pewne płaszczyzny
Metale i stopy posiadają struktórę krystalizacyjną.ciała krystaliczne przechodzą z ciała ciekłego w stan stały utrzymują sieć atomów strukturę o prawidłowym rozprzestrzenianiu atomów twożąc sieć krystaliczną.
UKŁAD ŻELAZO-CEMENT-zbudowane jest w ten sposób że na lewym odcinku składu oznaczana jest Fe a na prawym Fe3C co odpowiada 6,67%C.
W skutek zmiany temp zmianie ulegają ALFA-altropowa,perlityczna,cementytowa
OBRÓBKA CIEPLNA-ma na celu podnieść własności wytrzymałościowe.Jest to zabieg lub połączenie polegające na ogrzaniu do określonej temp i wygrzewaniu przez określony czas póżniej chłodzeniu z określoną szybkością tak aby zaszły określone przemiany fiz,chem w celu uzyskania żądanych właści mechanicznych.
HARTOWANIE-polega na nagrzewaniu stali do temp 30-50 C.
GSK wygrzaniem pewien czas w celu otrzymania struktury austenitowej w stanach austenitu cementowej następnie chłodzeniu w wodzie lub oleju.
OZIĘBIANIE-odbywa się z taką szybkością aby temperatura przemiany martenzytycznej nie zaszły żadne zmiany fazowe i żeby przechładzany autenistycznej mógł się autenist dopiero w temp poniżej przemiany martenzytycznej.
MARTENZYT-nie jest składnikiem układu i nie jest on na nim uwidoczniony.Twardy i daje silną wytrzymałość lecz jednocześnie powoduje osłabienie cech plastycznych.z powodu szybkiego chłodzenia martenzyt powstaje najpierw na początku na pow zewnętrznej jakby pancerz a w śrotku powoduje zwiększanie obiętości silne naprężenia w wyniku których powstają odkształcenia i pęknięcia.
ODTŁUSZCZANIE-ulepszanie cieplne stosuje się po hartowaniu.polega na nagrzaniu do 723 C przetrzymaniu przez pewien czas aby zaszły zmiany fazowe i póżniej ochładzaniu.W zależności od temp dzielimy na *w niskich 150-250 C *w średniej 250-500 C * wysokiej 500-723 C.
WYŻARZENIE UJEDNORADNIUJĄCE-polega na nagrzaniu materiału nieco poniżej wygrzewaniu dłuższego czasu i chłodzeniu powolnym 1100-1150 C w czasie 12-15 godz., potem schładzanie.
Ma na celu usunięcie niejednorodności chemicznej.
WYŻARZANIE NORMALIZUJĄCE-polega na nagrzaniu powyżej 65K 30-50 C chłodzeniu w spokojnym powietrzu ma na celu otrzymanie strukt.jednorodnej.
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE
Metody badania: *Brinella (HB) kulka stalowa *Rochwela (HR ) c-diamentowy,b-kulka stalowa *Vichersa (HV) ostrosłup diamentowy.