2. Badanie wybranych cech technicznych gipsu budowlanego.

2.1 Oznaczenie stopnia zmielenia.

Ze średniej próbki laboratoryjnej należy odważyć ok. 1 kg spoiwa, rozłożyć je warstwą o grubości ok. 10 mm i suszyć przez 1 godz. w temp. 40 ± 2⁰C. Następnie, po ostudzeniu do temperatury pokojowej, należy odważyć 2 odważki po 50 g spoiwa z dokładnością do 0,1g i przesiewać przez poszczególne sita. Pozostałości na sitach należy zważyć z dokładnością do 0,05 g. Odsiew na poszczególnych sitach należy obliczyć w procentach.

2.2 Oznaczenie właściwej ilości wody do uzyskania normowej konsystencji zaczynu gipsowego.

Normową konsystencję zaczynu gipsowego oznacza się za pomocą wiskozymetru Santharda . Do próby przygotowuje się 300 g gipsu i 200 ± 1 ml wody . Wodę wlewa się do metalowej miski, a następnie wsypuje się w ciągu 30 sek. przygotowaną próbkę gipsu nieustannie i energicznie mieszając. Wykonany zaczyn wlewa się do cylindra, powierzchnię zaczynu wygładza się. Po czym szybkim ruchem podnosimy cylinder do góry powodując rozlanie się zaczynu w postaci placka na płycie. Za właściwą ilość wody przyjmuje się taką przy której średnica placka wynosi 120 ± 5 mm. Gdy w przypadku próby uzyska się inny wymiar placka należy próbę powtórzyć zmieniając ilość wody w zaczynie tak długo iż uzyska się żądaną średnicę. Przed przystąpieniem do wykonania próby należy płytę i gładź cylindra przetrzeć wilgotną szmatką.

W naszym wypadku średnica wynosiła 120 mm więc była zgodna z przyjętą.

2.3 Oznaczenie czasu wiązania gipsu.

Przed przystąpieniem do wykonywania oznaczenia pierścień oraz płytę szklaną przetrzeć olejem. Zaczyn gipsowy o normalnej konsystencji należy umieścić w pierścieniu ustawionym na płytce szklanej i kilkakrotnie wstrząsnąć celu usunięcia pęcherzyków powietrza oraz powierzchnię zaczynu wyrównać z krawędziami pierścienia. Trzonek ruchomy należy ustawić tak, aby igła dotykała powierzchni zaczynu. W celu oznaczenia czasu wiązania należy igłę swobodnie zanurzać w różnych miejscach zaczynu, co 30 sekund. Za początek wiązania należy przyjąć czas, w którym igła zanurzona w zaczynie zatrzyma się w odległości 2 ÷ 4 mm nad powierzchnią szklanej płytki, a za koniec wiązania gdy igła zanurzy się na głębokość nie większą niż 1 mm. Rysunek aparatu w punkcie 1.2 przy badaniu cementu.

2.4 Oznaczenie zmian liniowych świeżego zaczynu.

Zmiany liniowe oznacza się za pomocą przyrządu Graf-Kaufmana. Próbki 40 x 40 x 160 mm zaopatrzone w czopy metalowe zamocowane podczas układania zaczynu. Formy beleczek normowych powinny być przed użyciem natłuszczone a otwory w ścianach przeznaczone do umieszczenia w nich czopów powinny być wypełnione plasteliną lub towotem. Kulistą końcówkę czopu wciska się w plastelinę i formę wypełnia się zaczynem gipsu. Zaczyn sporządza się z gipsu odważonego w ilości 200 g, z taką ilością wody która odpowiada założonemu współczynnikowi wg . Oznaczenie wykonujemy na 6 beleczkach. Po wypełnieniu formy należy je poddać wstrząsom (10 razy) i usunąć powietrze. Następnie zbieramy nadmiar zaczynu i wyrównujemy z krawędziami form. Po stwardnieniu próbek sprawdzamy osadzenie czopów w czołach beleczek. Gotowe beleczki powinny być przechowywane w temp. 20± 2⁰C i wilgotności 60 ± 5 %. Pomiary wykonuje się w następnych terminach licząc od chwili zarobienia gipsu wodą 1, 2, 3, 24 godz. oraz po 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 dniach. Po upływie tego czasu próbki należy wysuszyć do stałego ciężaru w temp. 50± 2⁰C i dokładnie dokonać pomiaru próbek.

Gdzie:

Δl - zmiana liniowa w %

l_i - wartość odczytu po X godz. twardnienia

l₁ - wartość odczytu w okresie badań

160 - długość próbki

2.5 Oznaczenie zmian liniowych (skurczu) związanego zaczynu gipsowego.

Zaczyn o normowej konsystencji należy wykonać z 1 ÷ 1,6 kg spoiwa gipsowego. Do miski należy wlać potrzebną ilość wody i wsypywać gips w ciągu 30 sekund, pozostawić na dalsze 30 sekund, a następnie przez 60 sekund energicznie mieszać. Przygotowanym zaczynem należy natychmiast napełnić formę, a potem wstrząsnąć ją w celu usunięcia pęcherzyków powietrza. Po 15 ± 5 minutach od zakończenia wiązania beleczki należy wyjąć z formy i oznaczyć w trwały sposób, aby podczas pomiarów można je było ustawić w jednakowym położeniu. Beleczki należy przechowywać do czasu badania w temp. 20 ± 2⁰C i wilgotności 65 ± 5%. Pierwszy pomiar należy wykonać po 2 godz., licząc od chwili dodania spoiwa do wody i oznaczyć wychylenie wskazówek czujnika. Następnie próbki należy wysuszyć do stałej masy w temp. 40 ± 2⁰C i wykonać następny pomiar. Przed i po każdym pomiarze należy sprawdzić aparat za pomocą wzorca. Pomiary należy wykonać z dokładnością do 0,01 mm, a wielkości zmian liniowych obliczać w %.

2.6 Oznaczenie cech wytrzymałościowych zaczynu gipsowego po 2 godz. oraz po 24 godz.

i wysuszenie w suszarce w temp. 50⁰C

Badania przeprowadza się na beleczkach wykonanych z zaczynu gipsowego przy użyciu normowej ilości wody. Tj. przy w/g = 0.65. Do wykonania 6 beleczek potrzeba 1 kg gipsu i 0,65 l wody. Gips sypiemy przez 1 min. do wody. Przygotowany zaczyn natychmiast rozlewa się do przegród 2 form o wymiarach 4 x 4 x 16 cm. W celu usunięcia powietrza należy 10-krotnie wstrząsnąć formą. Po 5 min. wygładzamy powierzchnię a po godzinie rozbieramy formę i wyciągamy beleczki. Zostawiamy je w pomieszczeniu o temp. 18-20⁰C i wilgotności

60-65 %. Po upływie 2 godz. 3 beleczki poddajemy badaniom następnie 3 suszy się do stałej masy w temp. 45⁰C. A po wysuszeniu poddaje się je badaniu (obrócone o 90⁰ w stosunku do formowania). Badania wytrzymałościowe na zginanie i ściskanie oraz obliczanie wyników wykonujemy jak w przypadku badania cementu portlandzkiego z tą różnicą, że powierzchnia podkładek metalowych wynosi 4 x 4 = 16 cm².

WYTRZYMAŁOŚĆ NA ZGINANIE:

Siła potrzebna do zniszczenia próbki P = 2,55 kN.

Wytrzymałość wynosi R_G = 5,97MPa

WYTRZYMAŁOŚCI NA ŚCISKANIE

Siła potrzebna do zniszczenia próbki P₁ = 28,4 kN ; P₂ = 25,2 kN.

Pole powierzchni podkładki F = 16 cm².

Średnia wartość wynosi R_C = 16,75 MPa

3. Zestawić normowe wymagania cech technicznych dla:

Cementów budowlanych - portlandzkich, portlandzkich mieszanych, hutniczych i glinowych.

Gipsu - budowlanego, szybkowiążącego , szpachlowego, modelowego i tynkarskiego.

CEMENTY BUDOWLANE:

Zestawienie cech technicznych cementów:

Parametry	Marka cementu (MPa)	Czas wiązania						Powierzchnia właściwa cm^2 g	Od mia ny	Wytrzymałość na ściska­­­­- nie zaprawy normowej MPa							Okres w którym cement przechowy- wany jest przydatny do betonu (liczba dni od daty wysyłki)
				początek naj- wcześniej po upływie min						koniec naj- później po upływie h				po upływie dni
																				1	3			7		28
	Cement portlandzki	25	60 w odmi- anie N	45 w odmi- anie S	10 w odmi- anie N				6 w odm-ianie S	2200 dla wszystkich marek	N	-		-	-		25		90 odmiana N 30 odmiana S dla wszystkich marek cementów portlandzkich
		35															N S	12		15 22	-		35 35
		45															N S	17		20 28	-		45 45
		50															N S	20		22 32	-		50 50
		55															N S	22		25 35	-		55 55
		60															N S	24		27 38	-		60 60
	Cement portlandzki z dodatkami	25	60			10			2200	-	-		-	-		25		90
		35														-	-		15	-		35
	Cement hutniczy	25							60						2200	-	-		-	12		25		90
		35														-	-		10	-		35
	Cement pucolano- wy	25							60			10			2200	-	-		-	12		25		90
		35														-	-		-	25		35
Cement murarski	15	40			12			-	-	-		-	10		15		90
Cement hydrologi- czny	35/90	120			12			3000	I,II	-		-	12		25		100

Zestawienie cech chemicznych:

Właściwość	Metoda badania	Rodzaj cementu	Klasy	Wymagania ^1)
Strata prażenia	PN-EN 196-2	CEM I CEM III	Wszystkie	≤ 5,0 %
Pozostałość nierozpuszczalna	PN-EN 196-2	CEM I CEM III	Wszystkie	≤ 5,0 %
Siarczany (jako SO3)	PN-EN 196-2	CEM I CEM II CEM IV	32,5 32,5 R 42,5	≤ 3,5 %
						42,5 R 52,5 52,5 R	≤ 4,0 %
				CEM III	Wszystkie
Chlorki	PN-EN 196-21	Wszystkie	Wszystkie	≤ 0,1 %
Alkalia ^2) (jako Na2O)	PN-EN 196-21	Wszystkie	Wszystkie	≤ 0,6 %
Pucolanowość	PN-EN 196-5	CEM IV	Wszystkie	Wynik pozytywny

GIPSY:

Gips należy do skał osadowych pochodzenia chemicznego. Jest on produktem krystalizacji trudno rozpuszczalnego siarczanu wapnia z przesyconych roztworów zasolonych zbiorników wodnych (bezodpływowych) w odpowiednich warunkach temperatury i stężenia soli rozpuszczonych.

Gips budowlany jest spoiwem powietrznym otrzymywanym przez prażenie rozdrobnionego kamienia gipsowego w temperaturze 180 do 190⁰C (453 do 453 K), a następnie zmielenia na proszek.

Gips budowlany szybko wiążący odznacza się bardzo krótkim czasem wiązania.

Gips modelowy charakteryzuje się bardzo dobrym przemiałem w porównaniu z gipsem budowlanym.

Gips szpachlowy stanowi mieszankę gipsu półwodnego oraz dodatków regulujących uwadnianie i wiązanie gipsu. Gips szpachlowy po zarobieniu wodą daje zaczyn o konsystencji umożliwiającej gipsowanie, szpachlowanie i wykonywanie gładzi.

Gips tynkarski „Nidalit” jest mieszaniną gipsu budowlanego, estrichgipsu, lekkiego wypełniacza mineralnego oraz dodatków modyfikujących.

Cecha	Gips
		budow­lany	Budowlany szybko wiążący	modelowy	szpa­chlowy	tynkarski „Nidalit"
Stopień zmielenia: pozosta­łość na sicie o boku oczka kwadratowego 1 mm	<0,5		0	0	< 5
Pozostałość % na sicie o boku oczka kwadratowego 0,2 mm	<15		< 8	< 1	8 - 25
Czas wiązania: początek minut	5	3	5	4	90 - 160
koniec minut	10 - 40	7 - 15	15 - 25	30 - 60	240
Wytrzymałość na zginanie nie mniej niż: po 24 godz.	1,8		2,0	_
- po wysuszeniu do stałej masy (w temperaturze 50^0C)	4,0				2,0
- po 28 dniach	−			−
Wytrzymałość na ściskanie nie mniej MPa niż: - po 24 godz.	4,0			−
- po wysuszeniu do stałej masy (w temp. 50^0C)	9,0		10,0		5,0
- po 28 dniach	−		−		−

1

3

---