Andrzej Buczek - kontrola skarbowa (wykłady)

Program dla studentów II roku Wydziału Prawa i Administracji -kierunek Administracja Publiczna w roku akademickim 2005/06.

Celem wykładu jest przedstawienie ogólnych kontroli skarbowej, przy założeniu braku znajomości przez studentów, prawa finansowego.

I. Pojęcie kontroli

II. Rodzaje

III. Cel kontroli skarbowej

1. cel ogólny

2. cele kierunkowe

IV. Zakres kontroli skarbowej

l. kontrola rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa, a także innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

2. Konstrukcja Podatku. W modelu tym występują pewne elementy stałe służące realizacji podstawowej funkcji podatku, jaką jest funkcja fiskalna. Tymi elementami stałymi są:

1. Podmioty podatku.

2. Przedmiot podatku.

3. Podstawa opodatkowania.

4. Stawki podatkowe.

Obok elementów stałych w konstrukcję podatku mogą być wkomponowane elementy incydentalne, służące realizacji pozafiskataych funkcji podatku. Elementami takimi są między innymi:

1. Zwolnienia podatkowe.

2. Ulgi podatkowe.

3. Zwyżki podatkowe.

A. Podmioty podatku

1. Użycie liczby mnogiej przy określeniu podmiotowej strony instytucji podatku podyktowane jest przede wszystkim dwojakiego rodzaju względami. Pierwszy wzgląd, jaki z tym przemawia, to dwustronny charakter stosunku prawnopodatkowego. W stosunku tym występuje z jednej strony państwo, jako podmiot określający w drodze normy prawnej kształt tego stosunku, zwany częstokroć podmiotem czynnym. Stroną drogą jest podmiot, na którego norma prawna nakłada obowiązek świadczenia podatkowego, zwany podmiotem biernym.

Patrząc z innej strony na stosunek prawnopodatkowy wyróżniamy; podmiot uprawniony do otrzymania świadczenia podatkowego oraz podmiot zobowiązany do spełnienia tego świadczenia. Podmiotem uprawnionym do otrzymania świadczenia podatkowego jest najczęściej państwo lub upoważniony przez państwo, w drodze normy prawnej, związek publicznoprawny, jak chociażby jednostki samorządu terytorialnego. Podmiotem zobowiązanym do spełnienia świadczenia podatkowego jest określona przez państwo w drodze normy prawnej jednostka życia społecznego.

2. Zakres podmiotowy

Określone przez normę prawną jednostki życia społecznego, na które norma ta nakłada obowiązek podatkowy, tworzą zakres podmiotowy danego podatku. Przy określaniu zakresu podmiotowego najczęściej wykorzystywane są powszechnie używane w prawie kategorie podmiotowe, takie jak: osoby fizyczne i. osoby prawne. Zdarza się jednakże, iż dla własnych potrzeb, normy prawa podatkowego kreują własne kategorie podmiotowe, czego współczesnym przykładem są chociażby jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Objęcie zakresem podmiotowym określonych podmiotów nie jest równoznaczne z faktem, iż podmioty te są zobowiązane do płacenia danego podatku. Zakres podmiotowy określany jest, bowiem w sposób generalny i co za tym idzie obejmuje on podmioty, które potencjalnie mogą być zobowiązane do płacenia danego podatku. Inaczej mówiąc, w ujęciu negatywnym, podmioty nie objęte zakresem podmiotowym danego podatku nie mogą być zobowiązane do jego płacenia.

Aby po strome podmiotów objętych zakresem podmiotowym danego podatku powstał obowiązek jego płacenia muszą po ich strome ziścić się określone przez normę prawną znamiona przedmiotowe.

B. Przedmiot podatku

l. Przedmiotem opodatkowania jest określona przez normę prawną sytuacja faktyczna lub prawna. W określeniach normatywnych częstokroć przedmiot opodatkowania bywa wyrażony skrótowo poprzez zastąpienie zdania orzekającego jedynie jego elementem składowym o charakterze rzeczowym. Zamiast więc mówić: np. osiągnięcie dochodu -ustawodawca mówi dochód, zamiast posiadanie nieruchomości, nieruchomość itp. Wyrażanie w tak skrótowy sposób przedmiotu opodatkowania nazywamy urzeczowieniem przedmiotu. Chcąc precyzyjnie określić przedmiot opodatkowania, w danym podatku, bardzo często musimy przeprowadzić analizę przepisów określających inne elementy konstrukcyjne tego podatku.

2. Ogół sytuacji faktycznych lub prawnych określonych przez normę prawną danego podatku tworzy zakres przedmiotowy tego podatku. Określone przez normę prawną sytuacje mogą mieć charakter dynamiczny, bądź statyczny. Wyrazem statyki sytuacyjnej będzie określony stan faktyczny lub prawny, jak np. posiadanie psa lub własność nieruchomości itp. Dynamika sytuacyjna występuje wtedy, gdy dochodzi do zmiany układu sytuacyjnego, przykładowo: nabycie własności, osiągnięcie dochodu, itp.

C. Powstanie obowiązku podatkowego

l. Określenie przez normę prawną w sposób generalny zakresu podmiotowego danego podatku, jak wyżej podkreślono nie rodzi, automatycznie, po strome tych podmiotów obowiązku płacenia tego podatku. Podobnie jest w odniesieniu do zakresu przedmiotowego. Obowiązek podatkowy powstanie jedynie wtedy, gdy objęte zakresem podmiotowym podmioty znajdą się w sytuacjach objętych zakresem przedmiotowym.

zakres podmiotowy
zakres przedmiotowy

2. Zważywszy, iż zarówno podmiot podatkowy jak i przedmiot opodatkowania określane są generalnie, a co za tym idzie w sposób ogólny, częstokroć zachodzi potrzeba doprecyzowania pola obowiązku podatkowego. Doprecyzowanie to dokonywane jest najczęściej poprzez ustalenie związku pola obowiązku podatkowego z zakresem władztwa państwowego. Zakres władztwa państwowego, w rozwiązaniach prawnopodatkowych, ograniczony jest czynnikami podmiotowymi oraz przedmiotowymi.

Od strony podmiotowej ograniczenie sprowadza się do możliwości objęcia zakresem podmiotowym danego podatku jedynie obywateli, bądź mieszkańców danego państwa. Od strony przedmiotowej ograniczenie dotyczy tych sytuacji faktycznych lub prawnych, które mają miejsce na terytorium danego państwa, lub też skutki tych sytuacji występują na jego terytorium.

3. Sens ograniczenia podmiotowego sprowadza się do tego, iż ustawodawstwo podatkowe danego państwa, w zasadzie dotyczy jego obywateli lub mieszkańców. W odniesieniu natomiast do podmiotów zbiorowych czynnikiem decydującym, w zasadzie, jest miejsce siedziby danego podmiotu, w kraju lub za granicą. Związek podmiotowy z władztwem danego państwa pozwala na objęcie obowiązkiem podatkowym zarówno występowanie przedmiotu opodatkowania w kraju jak i za granicą. Tego typu rozszerzenie pola obowiązku podatkowego nazywane jest nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Sens tego określenia wyraża się w tym, iż w przypadku personalnego związku z władztwem państwowym obowiązek podatkowy nie zamyka się w granicach danego państwa.

NIEOGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY

PODMIOT KRAJOWY

PRZEDMIOT KRAJOWY PRZEDMIOT ZA GRANICĄ

4. Inaczej natomiast przedstawia się możliwość objęcia obowiązkiem podatkowym podmiotów personalnie nie powiązanych z zakresem władztwa państwowego. Nie znaczy to jednakże, iż kategoria ta pozostaje poza zakresem zainteresowania fiskalnego danego państwa. Zainteresowanie fiskalne danego państwa sprowadza się wówczas do objęcia polem obowiązku podatkowego sytuacji faktycznych lub prawnych związanych bezpośrednio lub pośrednio z terytorium danego państwa. Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy dana sytuacja faktyczna lub prawna ma miejsce na terytorium danego państwa. Związek pośredni występuje wtedy, gdy objęta zakresem przedmiotowym sytuacja faktyczna lub prawna ma miejsce za granicą, ale jej skutki występują na terytorium danego państwa. Tak, więc brak związku personalnego z terytorium danego państwa ogranicza możliwości objęcia polem obowiązku podatkowego jedynie do tych układów sytuacyjnych, które pozostają w związku z terytorialnym zakresem władztwa państwowego. Tego typu rozwiązania prawnopodatkowe noszą nazwę ograniczonego obowiązku podatkowego.

ograniczony obowiązek podatkowy

PODMIOT ZAGRANICZNY

PRZEDMIOT W KRAJU

5.Określenie pola obowiązku podatkowego pozwala ustalić po stronie, jakich podmiotów, i w jakich sytuacjach powstaje obowiązek podatkowy w danym podatku. Ustalenie to otwiera możliwość wielkościowego określenia świadczenia podatkowego. Aby jednakże możliwość ta została zrealizowana zachodzi konieczność przetransponowania jakościowego określenia przedmiotu opodatkowania w ujęcie ilościowe. Transpozycja ta nie zawsze jest zabiegiem prostym. Nie zawsze, bowiem istnieje prosta możliwość ilościowego ujęcia przedmiotu opodatkowania. Niektóre, bowiem, określone przez normę prawną, sytuacje faktyczne, bądź prawne są trudne, bądź czasem wręcz niemożliwe do ujęcia ilościowego.

D. Podstawa opodatkowania

1. Elementem konstrukcyjnym podatku prowadzącym do ilościowej konkretyzacji obowiązku podatkowego jest podstawa opodatkowania. Jeśli istnieje możliwość bezpośredniego przetransponowania jakościowego określenia przedmiotu opodatkowania w ujęcie ilościowe, wówczas uzyskujemy, w sposób prosty ten element konstrukcji podatku;

jakim jest podstawa opodatkowania. W takim przypadku podstawę opodatkowania możemy definiować jako ilościowe ujęcie przedmiotu opodatkowania.

Jeśli jednakże taka możliwość nie występuje, wówczas norma prawna musi określić jakąś wielkość liczbową pozostającą w bezpośrednim lub pośrednim związku z przedmiotem opodatkowania. W takiej sytuacji określona przez normę prawną wielkość liczbowa pełni funkcję podstawy opodatkowania.

Podstawą opodatkowania w danym podatku jest, więc bądź ilościowe określenie przedmiotu opodatkowania tego podatku, bądź określona przez normę prawną wielkość liczbowa pozostająca w związku z przedmiotem opodatkowania danego podatku.

2. Jak wyżej ustalono podstawa opodatkowania jest tym elementem konstrukcyjnym podatku, który ma charakter określenia ilościowego. Sens tego określenia ilościowego sprowadza się do wyrażenia podstawy opodatkowania w określonych jednostkach miary. Dokonując podziału dychotomicznego sposobów wyrażania podstawy opodatkowania można wyróżnić:

a. podstawy wyrażone w jednostkach pieniężnych,

b. podstawy wyrażone w jednostkach niepieniężnych..

Sposób wyrażenia podstawy opodatkowania determinuje możliwości wyboru określonego rodzaju następnego elementu konstrukcyjnego podatku, jakim są stawki podatkowe.

VII. Stawki podatkowe

l. Stawka podatkowa jest pewnym parametrem, który odniesiony do podstawy opodatkowania pozwala ustalić wysokość podatku. Ustalenie wysokości podatku jest finałem konkretyzacji obowiązku podatkowego. Skonkretyzowany obowiązek podatkowy przeradza się w zobowiązanie podatkowe.

Ogół stawek podatkowych, obowiązujących w danym podatku, stanowi taryfę podatkową w tym podatku. Taryfa podatkowa może zawierać jedną, bądź najczęściej wielość stawek.

2. Stawki podatkowe można charakteryzować według różnych kryteriów. Jednym ze stosowanych kryteriów jest sposób ich wyrażenia. Z tego punktu widzenia można wyodrębniać stawki kwotowe oraz stawki mnożnikowe, zwane też stawkami stosunkowymi. Stawki kwotowe są wyrażone jako określona ilość jednostek pieniężnych, jaką należy zapłacić od określonej wielkości podstawy opodatkowania. Przykładowo może to być; 10 zł od l litra alkoholu 190 zł od l ha gruntu, itp. Jak łatwo zauważyć, stawki te mogą być stosowane wówczas, gdy podstawa wyrażona jest w jednostkach niepieniężnych.

Stawki mnożnikowe są pewną wielkością, przez, którą pomnożona wielkość podstawy opodatkowania daje nam wielkość wynikową w postaci kwoty podatku. Stawki te wyrażone są, w przeciwieństwie do stawek kwotowych, w jednostkach niepieniężnych. Konsekwencją stosowania tych stawek jest konieczność wyrażenia podstawy opodatkowania w jednostkach pieniężnych. Skoro, bowiem podatek jest świadczeniem pieniężnym, to przy ustalaniu jego wysokości, co najmniej jeden z parametrów (podstawa lub stawka), od których ta wysokość jest zależna, musi być wyrażony w jednostkach pieniężnych. Stawki mnożnikowe mogą mieć postać; procentową, ułamkową albo wielokrotnościową. Najczęściej spotykanymi, w dziesiętnym systemie pieniężnym, są stawki procentowe.

3. Z punktu widzenia zachowywania się wysokości stawek przy zmianach wysokości podstawy opodatkowania wyróżniamy stawki stałe oraz stawki ruchome. Stawki stałe to takie, których wysokość nie ulega zmianie przy zmianach wysokości podstawy opodatkowania. Jeśli natomiast wysokość stawek ulega zmianie przy zmianach wysokości podstawy opodatkowania, wówczas mamy do czynienia ze stawkami ruchomymi. Stawki ruchome mogą być stawkami wzrastającymi przy wzroście podstawy opodatkowania albo mogą być stawkami malejącymi przy wzroście podstawy opodatkowania.

4. Innym podziałem stawek, jest podział na stawki jednolite lub zróżnicowane. Podział ten jest dokonywany ze względu na zachowywanie się stawek przy tej samej wysokości podstawy opodatkowania. Jeśli przy tej samej wysokości podstawy opodatkowania mamy do czynienia z różnymi wysokościami stawek, wówczas występują stawki zróżnicowane. Przyczyną zróżnicowania stawek mogą być względy podmiotowe, np. inna wysokość stawek dla osób zamieszkałych w kraju, a inna dla osób zamieszkałych za granicą. Również przesłanki o charakterze przedmiotowym mogą być przyczyną zróżnicowania wysokości stawek, jak chociażby różne wysokości stawek odnoszące się do różnych rodzajów nabycia własności rzeczy. Mogą być również inne przyczyny zróżnicowania stawek, np. różne wysokości stawek dla różnych części terytorium kraju itp.

Jeśli natomiast przy tej samej wysokości podstawy opodatkowania, w danym podatku, występuje tylko jedna wysokość stawki, wówczas mamy do czynienia ze stawkami jednolitymi.

VIII. Względna wysokość podatku - opodatkowania

l. Odniesienie stawki podatkowej do podstawy opodatkowania prowadzi w konsekwencji do ustalenia kwoty danego podatku. Kwota podatku nazywana bywa bezwzględną wysokością podatku. Jeżeli natomiast kwotę podatku odniesiemy do podstawy opodatkowania wówczas uzyskujemy względną wysokość tego podatku.

Kp

P

Kp - kwota

P - podstawa opodatkowania

Wg - względna wysokość podatku

6. Rodzaje opodatkowania

a. opodatkowanie proporcjonalne

- względna wysokość podatku jest stała,

- kwota podatku wzrasta w takim samym tempie jak podstawa opodatkowania.

b. opodatkowanie progresywne

- względna wysokość podatku wzrasta,

- kwota podatku rośnie szybciej od podstawy opodatkowania

c. opodatkowanie regresywne

- względna wysokość podatku maleje

- kwota podatku maleje przy wzroście podstawy opodatkowania,

- kwota podatku nie zmienia się przy wzroście podstawy opodatkowania,

- kwota podatku wzrasta wolniej niż wzrasta podstawa opodatkowania.

7. Rodzaje progresji

a. progresja jawna - efekt progresywny osiąga się poprzez dobór odpowiednio wzrastających

stawek podatkowych-jest widoczna jako skala podatkowa.

b. progresja ukryta - efekt progresywny osiągany jest poprzez odpowiednie manipulowanie

podstawą opodatkowania przy stałej stawce podatkowej, co najczęściej sugeruje

opodatkowanie proporcjonalne - brak skali podatkowej

- wzrost asymptotyczny.

- minimum podatkowe

- względne - wysokość podstawy opodatkowania, do której podatku się nie nalicza.

- bezwzględne - część podstawy opodatkowania, od której podatku nigdy się nie nalicza.

c. progresja całościowa - kolejno wzrastające stawki podatkowe odnosimy do całej podstawy

opodatkowania- inaczej zwana globalna lub schodkowa.

d. progresja odcinkowa - kolejno wzrastające stawki podatkowe odnosimy do kolejnych

przyrostów podstawy opodatkowania - techniki zwijania progresji odcinkowej.

e. progresja - przy określonej wysokości podstawy opodatkowania przechodzi w

inny rodzaj opodatkowania, najczęściej w opodatkowanie proporcjonalne.

f. progresja nieprzerwana - zwana inaczej ciągłą - przy żadnej wysokości podstawy

opodatkowania nie przechodzi w inny rodzaj opodatkowania.

g. progresja zwykła - progresywny osiągany jest przy zastosowaniu dwóch zmiennych

- podstawa i stawka

h. progresja zrelatywizowana - efekt progresywny zależny jest od relacji podstawy

opodatkowania do innej wielkości gospodarczej.

IV.2. Ujawnianie i kontrola do opodatkowania działalności gospodarczej, a dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu

Art. 2.1. pkt 2 i 3

1. ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej art. - 14 i nast.

2. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych - art. 20 ust. l i 3, art. 30 ust. l pkt. 7

IV. art. 2.1. pkt 4-11

V. pkt 12 - ustawa z dnia 19-03-2004 r. prawo art. 14 - 35

Wprowadzanie towarów na wspólnotowy obszar celny.

Wprowadzenie towaru na wspólnotowy /polski/ obszar celny polega na jego faktycznym przywozie do Polski. Przywóz ten może nastąpić przez otwarte przejście graniczne lub inne przejście wskazane przez organ celny. Od momentu przekroczenia granicy towar podlega dozorowi celnemu.

Przedstawienie towarów - Towary, które zostały dostarczone do granicznego urzędu celnego bądź miejsca wyznaczonego lub uznanego przez organ celny, powinny zostać przedstawione organowi celnemu przez osobę, która je wprowadziła na polski obszar celny, lub przez osobę, która przejęła odpowiedzialność za te towary po ich wprowadzeniu. Towary przedstawione organowi celnemu winny być ujęte w deklaracji skróconej - inne dokumenty, które mogą być wykorzystane w charakterze deklaracji skróconej:

a - drogowy list przewozowy CMR

b - dokument kolejowy /międzynarodowy list przewozowy CIM, wykaz zdawczy TR dla towarów przewożonych kontenerami w systemie inter- container, list przewozowy SMGS, kwit ekspresowy SMPS /

c - dokument morski /zgłoszenie ładunku, konosament/

d - międzynarodowy lotniczy list przewozowy AWB

e - dokument pocztowy /wykazy zdawcze, dokument wysyłki, wykaz ładunków/

f- faktura, faktura pro forma, faktura celna, faktura prowizoryczna, faktura konsularna/

g - specyfikacja towarów h. - nota tranzytowa po zakończeniu procedury tranzytu

h. - nota tranzytowa po zakończeniu procedury tranzytu

Wymienione dokumenty mogą być wykorzystane w charakterze deklaracji skróconej, o ile zawierają dane niezbędne do ustalenia tożsamości towarów. Oryginał dokumentu wykorzystanego w charakterze deklaracji skróconej należy przedstawić organowi celnemu wraz z jego kserokopia.

6. Przeznaczenie celne - Towary przedstawione organowi celnemu powinny otrzymać przeznaczenie celne dopuszczalne dla tych towarów - Rodzaje przeznaczeń celnych

a - objęcie towarów procedurą celną

b - wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego

c - powrotny wywóz towarów poza polski obszar celny

d - zniszczenie towaru

e - zrzeczenie się towaru na rzecz skarbu państwa

Procedury celne

l. Każdy towar, który ma być objęty procedurą celną, powinien zostać zgłoszony do tej procedury. Formy zgłoszeń celnych

a - forma pisemna / zgłoszenie celne towarów w formie pisemnej dokonywane jest na formularzu jednolitego Dokumentu Administracyjnego - formularz SAD lub na zestawie Jednolitego Dokumentu Administracyjnego - zestaw SAD

b - z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych - tylko w wypadkach przewidzianych dla zgłoszenia celnego w formie pisemnej na dokumencie SAD

c - w formie ustnej lub innej czynności o ile została wyrażona wola objęcia towarów procedurą celną.

d - uproszczone procedury celne - za zgodą organu celnego

- zgłoszenie celne uproszczone,

- złożenie dokumentów handlowych lub urzędowych z wnioskiem o objęcie towarów procedurą celną,

- wpisanie towarów do rejestrów prowadzonych przez osobę korzystającą z procedury celnej.

VI art. 2 pkt 13 -14

VII. pkt 16 Rozwiązania konstrukcyjne ustawy utrwalone w Prawie dewizowym - ustawie z 27 lipca 2002 r. - aktualnie obowiązującej Podmioty obowiązków dewizowych

1. Rezydent /art. 2. l, pkt l/

a. osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w kraju oraz osoba prawna mająca siedzibę w kraju, a także inny podmiot mający siedzibę w kraju, posiadający zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu,

b. polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa oraz misje specjalne korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.

2. Nierezydent /art. 2. l, pkt 11

a. osoba fizyczna nie mająca miejsca zamieszkania w kraju oraz osoba prawna nie mająca siedziby w kraju, a także inny podmiot nie mający siedziby w kraju, posiadający zdolność do zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu,

b. mające siedzibę za granicą przedsiębiorstwa, oddziały lub przedstawicielstwa rezydentów wymienionych w pkt l lit. a, w zakresie prowadzonej za granicą,

c. mające siedzibę w kraju oddziały i przedstawicielstwa nierezydentów wym. w lit. a, b, utworzone na podstawie umów międzynarodowych zawartych przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej chyba że umowy te stanowią inaczej,

d. obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne, misje specjalne i organizacje międzynarodowe oraz inne obce przedstawicielstwa korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.

uzupełnienie z ustawy z 2002 r.

3. Nierezydenci z krajów trzecich /art. 2 ust. l, pkt 3/ - osoby fizyczne, osoby prawne oraz

inne podmioty, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym

imieniu, mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w krajach trzecich; nierezydentami z krajów

trzecich są również znajdujące się w tych krajach oddziały, przedstawicielstwa i

przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów lub nierezydentów z innych krajów.

Pojęcie kraju - terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Pojęcie krajów trzecich - inne państwa niż Rzeczpospolita Polska, niebędące państwami

członkowskimi Unii Europejskiej.

Kraje trzecie - należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Organizacji.

Współpracy Gospodarczej i Rozwoju traktuje się na równi z krajami członkowskimi Unii

Europejskiej.

l. Pojęcie wartości dewizowych

a. zagraniczne środki płatnicze - waluty obce i dewizy.

Pojęcie dewiz - staro holenderskie „de'visco" - dokument płatniczy, papier wartościowy wystawiony za granicą i opiewający na zagraniczne środki pieniężne, początkowo możliwy do realizacji jedynie za granicą.

b. złoto i platyna w stanie nie przerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po roku 1850, półfabrykaty, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej, a także wyroby ze złota i platyny zazwyczaj nie wytwarzane z tych kruszców ( złoto dewizowe i platyna dewizowa),

c. nominowane w walutach obcych papiery wartościowe nie będące środkami płatniczymi.

2. Waluty obce - pieniądze nie będące w kraju prawnym środkiem płatniczym oraz

międzynarodowe jednostki rozrachunkowe, w szczególności SDR /j. r. MFW/

a. waluty wymienialne - waluty obce państw spełniających wymagania art. VIII statutu

Międzynarodowego Funduszu Walutowego /Prezes NBP ogłasza w drodze obwieszczenia w

Monitorze Polskim wykaz walut wymienialnych/

b. waluty niewymienialne - inne waluty obce niż wymienione w pkt a. c. międzynarodowe jednostki rozrachunkowe - wymienialne jednostki rozrachunkowe

stosowane w rozliczeniach międzynarodowych, w tym SDR oraz EURO.

3. Dewizy - pełniące funkcje płatniczą weksle, czeki, czeki podróżnicze, akredytywy, polecenia wypłat, przekazy i inne dokumenty bankowe i finansowe pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych.

4. Krajowe środki płatnicze

a. pieniądze będące w kraju prawnym środkiem płatniczym - waluta polska

2. pełniące funkcje płatniczą: weksle, czeki, czeki podróżnicze, akredytywy, polecenia

wypłat, przekazy i inne dokumenty bankowe i finansowe płatne w walucie polskiej.

h. Przedmiot regulacji ustawy z 27 lipca 2002 r. -Prawo dewizowe

1. Obrót dewizowy z zagranicą

2. Obrót wartościami dewizowymi w kraju

3. Działalność gospodarcza w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży /działalność kantorowa - wymaga zezwolenia/.

Obrotem dewizowym z zagranicą jest:

a. zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej powodować dokonanie między rezydentem i nierezydentem rozliczeń pieniężnych lub przeniesienie między rezydentem i nierezydentem własności wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych, a także wykonanie takich umów lub czynności,

b. zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej

powodować przeniesienie między rezydentami rzeczy lub prawa, których nabycie nastąpiło w

obrocie dewizowym z zagranicą, a także wykonywanie takich umów,

c. dokonywanie wywozu, przekazywanie oraz wysyłanie za granicę wartości dewizowych lub

krajowych środków płatniczych, a także dokonywanie ich przywozu, przekazywanie oraz

nadsyłanie z zagranicy do kraju.

Obrotem wartościami dewizowymi w kraju jest;

- zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej powodującej lub mogącej powodować dokonywanie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami rozliczeń w walutach obcych albo przeniesienie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami własności wartości dewizowych, a także wykonywanie takich umów lub czynności. Dokonywanie obrotu dewizowego jest dozwolone, z zastrzeżeniem ograniczeń:

a. określonych w art. 9, w zakresie których nie udzielono zezwoleń dewizowych,

b. wprowadzonych na podstawie art. 10

Dokonywanie obrotu dewizowego z zagranicą odbywa się z uwzględnieniem;

- obowiązków i zasad postępowania określonych w ustawie, o ile z przepisów wydanych na jej podstawie, zezwolenia dewizowego,

- lub przepisów regulujących działalność organów lub podmiotów / Skarb Państwa, NBP, organy władzy publicznej podejmujące czynności w postępowaniu karnym, cywilnym lub administracyjnym, w tym zabezpieczającym lub egzekucyjnym/ nie wynikają odrębne obowiązki lub zasady postępowania.

.Por. K.Ostrowski, op. Cit. S. 150.

.Por. B.Brzeziński, op. Cit. S. 53.

1

Pole obowiązku podatkowego

---