Socjologia 2007/2008 Egzamin prof. A. Pilichowski

Wersja jednolita

TEST 1

1. Fundamentalizm to krańcowa postać orientacji pragmatycznej NIE

2. Osoby o wewnętrznym umiejscowieniu kontroli są bardziej odporne na wpływy, mniej konformistyczne i bardziej niezależne od osoby przekonane o zewnętrznej lokalizacji kontroli. TAK

3. w grupie o autokratycznym stylu przywództwa panuje mniejsze napięcie wewnętrzne niż w grupie o atmosferze demokratycznej. NIE

4. metoda typów idealnych Maxa Webera polega na jednostronnym spotęgowaniu pewnego punktu widzenia. NIE

5. Stanowisko humanistyczne w socjologii uznaje stosowanie identycznych procedur poznawczych jak w naukach przyrodniczych NIE

6. oświeceniowe rozumienie cywilizacji wg. J.A. Condorcet'a wiąże się z ideą postępu materialnego i społecznego TAK

7. kapitałem pierwszej fali cywilizacyjnej wg Tofflera jest pieniądz NIE

8. system stratyfikacji społecznej jest jednym z najmniej stabilnych elementów w społeczeństwie. NIE

9. Cecha społeczeństwa industrialnego jest przejście od produkcji towarów do wytwarzania informacji. NIE

10. większość badanych przez PBS w 1998 roku Polaków deklarowało jako najważniejsze wartości związane z życiem rodzinnym. TAK

11. większość badanych przez PBS w 1999 roku Polaków uważa że urzędnicy administracji publicznej zarabiają za mało. NIE

12. w Polsce w 1998 w sektorze prywatnym pracowało około 2/3 ogółu zatrudnionych. TAK

13. w Polsce w 1999 roku w rolnictwie pracowało około 25% ogółu zatrudnionych. TAK

14. w skład modelu wiejskiego sposobu życia( Redfeld, Rogers) wchodzą następujące cechy: dominacja rodziny małej NIE familiarność TAK heterogeniczność społeczno-kulturalna NIE mała empatia TAK

15. różnica między „solidarnością mechaniczną” a „solidarnością organiczną” według Emila Durkheima polega na tym, że solidarność mechaniczna- dotyczy prostych społeczeństw o niskim społecznym podziale pracy dotyczy społeczeństw słabo rozwiniętych, solidarność organiczna- towarzyszy złożonym społecznym podziałom pracy, gdzie występuje konieczność kreacji różnicowanie się funkcji, pojawia się jako ważny wymiar więzi formalnej będącej konsekwencją współdziałania i procesu migracji; podstawą jest podział pracy w społeczeństwie idące za nim zróżnicowanie sposobów działania życia.

16. proszę podać 3 funkcje norm społecznych: regulują przebieg zachowań, wskazują powinności, opisują dany sposób zachowania

17. proszę wymienić 4 typy adaptacji dewiacyjnej wg. Roberta Mertona: rytualizm, bunt, wycofanie, innowacje

18. który z powyższych rodzajów samobójstw bierze się zdaniem E. Durkheima stąd, że działalności jednostek zaczyna brakować regulacji, co jest dla nich źródłem cierpienia a. samobójstwa altruistyczne

b. samobójstwa anomiczne +

c. samobójstwa egoistyczne

19. 4 elementy patologii społecznej: zachowanie degeneracyjne, przestępczość, zachowanie dezorganizujące rodzinę, dysfunkcje instytucjonalne, dewiacje seksualne, samozniszczenia- samobójstwa, narkomania,

20. w jakich sytuacjach najlepiej czują się osoby o wysokim poziomie machiawelizmu: interakcje twarzą w twarz, wzburzenie emocjonalne jest wysokie, zasady działań w stopniu minimalnym

21. 5 faz rozwoju osobowości ludzkiej wg. Freuda: 1. oralna, 2. analna, 3. falliczna, 4. latencji, 5. gentalna

22. skala F (Adorno ) wykrywa zespól cech osobowości skupionych wobec szeregu właściwości. Na czym polega: autorytarna uległość: idealizowanie autorytetu połączone z niezdolnością kwestionowania czy krytykowania go

23. proszę wymienić 3 czynniki przyczyniające się do powstawania struktury socjometrycznej grupy: a. emocjonalno-afiliacyjne potrzeby jednostki, b. małe dystanse międzyludzkie, c. podobieństwo postaw

24. struktury punitywne wyznaczają 3 typy grup społecznych. Wymień i scharakteryzuj: ekstrapunitywne- gdy grupa nie może zrealizowac zadania potrzeba kozła ofiarnego, b. intrapunitywne- koncentruje się na własnych winach i klęskach, c. niepunitywne- niski poziom spójności, nie ma dążenia do stos…

25. jak rozumiane SA za Maxem weberem następujące rodzaje czynności

1. czynności tradycjonalne- to taki które wykonujemy bez zastanowienia, SA one mechaniczne, działania odruchowe

2. czynności emocjonalne-wykonujemy je bez zastanowienia się nad konsekwencjami popycha nas do tego chwilowe uczucie; pod wpływem afektu, emocji, spontanicznie

3. czynności racjonalne- wykonujemy w okreslonym celu po wykalkulowaniu i przmysleniu wykonywanej czynności, konkluzja środków- wiaże się z namysłem i skupieniem, najmniejszy koszt w dochodzeniu do celu; analizujemy środki i cele

26. mówiąc o 3 rodzajach teorii rozwoju społecznego wskazywaliśmy następujących uczonych: E.Durkheim, H.Spencer, Ch.Cooley, K.Marks, F. Tonnes, V.Pareto, A.Comte, G.Vice. Nazwij te teorie:

1. linearne osoby Spencer, Comte, Marks

2. cykliczne osoby Vico, Pereto

3. dychotomiczne osoby Cooley, Tonnes, Durkheim

27. 3 zasadnicze aspekty dychotomicznej wizji struktury klasowej (odpowiadające 3 kategoriom przywilejów górnej warstwy ):

1. bogactwo

2. władza

3. prestiż

28. w jakiej socjologicznej teorii stratyfikacji społecznej zakłada się istnienie w społeczeństwie związku między przymiotami jednostki a nagrodami, jakie ona otrzymuje? Teoria funkcjonalna, teoria uwarstwienia społecznego autorstwo Moor i Davis

29. jaka nazwę nosi społeczny proces selekcji polegający na włączeniu do systemu jednostek, które mogłyby zagrozić jego istnieniu i trwaniu? Kooptacja

30. wymienić 3 wskaźniki używane w obiektywnej metodzie określania klasy społecznej

1. typ zawodu

2. poziom wykształcenia

3. wysokość dochodów

31. zjawisko próżni socjologicznej stwierdzone przez S.Nowaka w strukturze społeczeństwa polskiego polegało na

1. niedostatecznej ilości najważniejszych dla jednostek grup społecznych

2. braku współpracy między wielkimi grupami

3. braku silniejszych więzi jednostek za strukturami średniego rzędu +

32. w wyniku transformacji ustrojowej w Polsce zmieniła się radykalnie kształt struktury społecznej. Jaki procent wśród ogółu zatrudnionych w Polsce stanowią rolnicy:

1. 9%

2. 15%

3. 25%+

4. 33%

33. proszę scharakteryzować 4 wskaźniki makdonaldyzacji (wg. Ritzera )

1. efektywność

2. manipulacje

3. przewidywalność

4. kalkulacji?

34. 4 formy zastosowania badań ankietowych:

1. ankietowe badanie opinii publicznej

2. ankietowe badanie opinii rynku

3. ankietowe badanie zachowań

4. ankiety akademickie w celu stwierdzenia hipotez

35. pozytki płynace z socjologii:

1. wiedza o kodach

2. wiedza o złożonej strukturze współczesnych społeczeństw

3. poznawanie praw rządzących procesami interakcji szansa większych umiejętności poznawczych

4. wiedza na temat organizacji

5. szansa zrozumienia socjokulturowego kontekstu dewiacji

6. ograniczenie niebezpieczeństwa

TEST 5

1. Socjalizacja jest dementem procesu wychowania NIE

2. Ludzie pracy, ludzie zabawy i ludzie dobrze wychowani to typologia osobowości sformułowana przez Floriana Znanieckiego. TAK

3. Ludzie pracy, ludzie zabawy i ludzie dobrze wychowani to typologia osobowości sformułowana przez Zygmunta Freuda NIE

4. skuteczność prawa zależy od zgodności norm prawnych z podstawowymi wartościami TAK

5. w grupie o demokratycznym stylu przywództwa wytwarza się większy nacisk na współprace TAK

6. system kastowy jest zamkniętą formą stratyfikacji społecznej TAK

7. cecha społeczeństwa postindustrialnego jest spadek liczebności klasy robotniczej TAK

8. miodowy miesiąc transformacji występujący w okresie zmiany ustrojowej trwał w Polsce-zdaniem M. Ziółkowskiego- do 1991r TAK

9. miodowy miesiąc transformacji występujący w okresie zmiany ustrojowej trwał w Polsce-zdaniem M. Ziółkowskiego- do 1993 roku NIE

10. w środowisku wiejskim w latach 90. notujemy (wg danych GUS) malejąca tendencję ilości zgonów samobójczych NIE

11. za najlepszy zawód dla swojego dziecka wg badan PBS z 1998 roku wskazano najczęściej zawód bankowca NIE

12. w skład modelu wiejskiego sposobu życia (Redfeld, Rogers ) wchodzą nastepujące cechy:

dominacja rodziny małej NIE familiarność TAK heterogeniczność społeczno-kulturalna NIE mała empatia TAK

13. w skład kontroli społecznej wchodza wartości i normy 3 ważne uzasadnienia norm

normy odwołujące się do zwyczaju

normy odwołujące się do zwyczajów, obyczajów

normy odwołujące się do przepisów prawnych

14. 5 rodzajów sankcji kontroli społecznej

1. negatywne i pozytywne

2. represyjne i prewencyjne

3. realne i symboliczne

4. aktualne i perspektywiczne

5. formalne i nieformalne

15. 2 podstawowe typy więzi społecznej:

1. bezposrednia wspólnotowa

2. pośrednia …

16. 4 najważniejsze czynniki odpowiedzialne za proces socjalizacji jednostki

1. rodzina

2. świat społeczny wynoszony z grup rówieśniczych

3. szkoła

4. mass-media

17. który z powyższych rodzajów samobójstw bierze się zdaniem E. Durkheima stąd, że działalności jednostek zaczyna brakować regulacji, co jest dla nich źródłem cierpienia a. samobójstwa altruistyczne

b. samobójstwa anomiczne +

c. samobójstwa egoistyczne

18. różnica między kategoriami jaźni subiektywnej oraz jaźni odzwierciedlonej jako elementów osobowości:

19. Z. Freud 2 uniwersalne popędy/ potrzeby ludzkie:

a. fros- ped do życia /libido/

b. tanatos- instynkt śmierci/ agresja/

20. 3 funkcje procesu socjalizacji:

a. uczy panowania nad popędami i potrzebami

b. wpaja aspiracje do osiągnięcia danych cech, stanów rzeczy

c. daję wiedzę i umiejętności do grania roli społecznej sprawności i kwalifikacje

21.2 cechy roli społecznej

a. oczekiwania- przepisy roli

b. wypełnienie roli- zachowania

22. 4 podstawowe struktury małej grupy społecznej

a. władzy

b. socjometryczna

c. komunikowania się

d. awansu

23.3 cechy biurokracji wg typu idealnego Maxa Webera:

a. podporządkowanie Zachowań członków grupy bezosobowym przepisom

b. scisły podział … i kompetencji zgodny z zasadami specjalizacji

c. hierarchiczny układ pozycji, profesjonalizacja krytyka fachowości w doborze oddzielił sfery prywatne od zawodowej

24. typ organizacji, który jawnie odmawiają swoim członkom prawa odejścia i siłą trzymają ich pod swoją władzą Goffaman nazwała mianem totalne ?

3 najważniejsze cechy:

a. konwencjonalizm, antyintercepcjonizm, autorytarna agresja

b. autorytarna uległość, zaabsorbowanie siła i twardością

c. dychotomiczna wizja świata, destruktywność cynizm

25. socjologowie używaja pojęcia status na oznaczenie

c. pozycji osoby w strukturze społecznej

26. który z autorów szczególnie podkreślał, ze stratyfikacja społeczna jest pojęciem wielowymiarowym. Istnieją 3 osobne i odrębne sfery różnicujące ludzi:ekonomiczna, społeczna, polityczna: c. Max Weber

27.3 typy legitymacji władzy i scharakteryzować

a. charyzmatyczna

b. prawno-legalna

c. tradycjonalna

28. 3 wymiary stratyfikacji społecznej wg. Maxa Webera

a. ekonomiczny

b. polityczny społeczny

29.4 formy ruchliwości społecznej

a. pionowa

b. pozioma

c. wewnątrzpokoleniowa

d. między pokoleniowa

30. wskaźnik wg. GUS samobójstw na wsi polskiej wynosił na 100 tys mieszkańców w 1995

a.12.4

b. 14.2

c. 17.2+

31. rewolucja informacyjna doprowadziła do radykalnej zmiany kształtu struktury społecznej. Jaki procent wśród ogółu zatrudnionych w USA na początku lat 90. stanowili usługowcy i kognitariusze

a. 55%

b.65%

c. 75%+

32. 3 funkcje socjologii

a. diagnostyczna

b. ideologiczna

c. prewidystyczna

33. w społeczeństwie tradycyjnym dla mężczyzny statusem dominującym był status zawodowy, żaś dla kobiety status rodzinny

34.3 metody określania klasy społecznej

a. metoda refutacyjna

b. metoda samookreślenia

c. metoda obiektywna

35. 5 kategorii adoptujących innowacje(wg. Rogersa)

a. innowatorzy

b.liderzy grup

c. wczesna mniejszość

d. późna większość

e. maruderzy

36. 4 rodzaje ankiety socjologicznej

a. audytoryjna

b. telefoniczna, radiowa

c. pocztowa

d. dodawana do produktów

TEST 2

24.Gregory Bateson wyróżnił 2 typy socesjogenezy, nazwa i charakteryzacja:

Symetryczna-każda strona reaguje na oznaki siły przeciwnika

Komplementarna- jedna strona wzmacnia siłę gdy druga strona słabość…

18. 2 podstwowe modele struktury :

Koło istniej w grupie jedna pozycja centralna wobec pozostałych pozycji peryferyjnych , kontroluje komunikowanie się z grupą osoby peryferyjne nie komunikują się ze sobą bezpośrednio

Łańcuch - indeks centralności jest słabszy i brak pozycji administrujących

18. Na jakie dwie grupy uzyskujące wysokie wyniki na skali etnocentryzmu wykazują tendencje do dzielenia swiata

A grupy szlachetne którymi są członkami

B grupy odrażające które należy odrzucać atakować unikać

16. Cztery stadia rozwoju osobowości wg J. Piaretga

Stadium inteligencji senso-motorycznej

Stadium pre-aktywności

Działań kokurentych

Myślenie

15. N Maciaveli stworzył w swych pismach początki społecznej teorii osobowości:

Taktyka, pogląd na ludzi, moralność, myślowe sposoby manipulowania ludzmi,

14. Sytuacja braku lub niepewności co do norm obowiązujących w danym społeczeństwie jakie wynikają z braku jasnych związków miedzy kulturowo wybranymi celami a środkami którymi dysponuje społeczeństwo do osiągnięcia tych celów została przez Durkheima anomią

13. Cztery kategorie zachowań z sfery dezorganizacji społecznej

A przestępczość

B Dysfunkcje instytucjonalne

C Zachowania dezorganizujące rodzinę

D Samozniszczenie

11. Według F. Tonniesa „wola organiczna” powołuje do życia WSPÓLNOTĘ zaś „wola arbitralna” jest podstawą zrzeszenia ( powołuje do życia społeczeństwo)??

10. W skład miejskiego sposobu życia (L. Wirth) wchodż cechy:

Doceniania rodziny małej TAK

Mała empatia NIE

Bezosobowa kontrola formalna TAK

Ograniczone aspiracje NIE

6. W środowisku wiejskim w latach 90 notujemy (wg GUS) malejącą tendencje w ilości zgonów samobójczych NIE

7. Orientacja aksjologiczna to nastawienie na realizację określonych interesów NIE

8. W grupie o demokratycznym stylu przywódca wytwarza się większy nacisk na współpracę. TAK

9. Oddzielnie sfery interesów od gospodarstwa domowego to charakterystyczna cecha społeczeństwa tradycyjnego. NIE

---