Własność - najszersze możliwe uprawnienie do korzystania z rzeczy i rozporządzania nią. Właściciel rzeczy decyduje o jej istnieniu, o tym kto, kiedy, na jakich warunkach i w jaki sposób może z rzeczy korzystać.
Twórca może nie udostępniać utworu nikomu lub może sprzedać prawa do jego eksploatacji osobie trzeciej. Może także podzielić pomiędzy różne osoby uprawnienia do pewnych form korzystania
z tego utworu.
Własność intelektualna - jest pewnym zbiorem praw o często różnym charakterze i funkcji gospodarczej. Nie należy jej postrzegać jako równoważnej prawu własności rzeczy.
Tajemnica przedsiębiorstwa - określana jest terminem know-how
Narzędzie |
Co można ochronić |
Jak ochronić |
Czas ochrony |
Zakres wyłączności |
Patent |
Rozwiązanie techniczne |
Zgłoszenie patentowe |
20 lat (opłaty okresowe) |
Sprzedaż, produkcja, stosowanie |
Znak towarowy |
Słowo, logo, inne oznaczenia wyróżniające |
Zgłoszenie (czasami także używanie) |
Bez ograniczeń (opłaty okresowe) |
Oznaczenie towarów znakiem podobnym |
Prawo autorskie |
Utwory muzyczne, literackie i inne |
Bez wymogów formalnych |
Życie twórcy +70 lat |
Kopiowanie i wykonanie publiczne |
Tajemnica |
Wszelka informacja o charakterze poufnym |
Utrzymywać w tajemnicy |
Tak długo jak trwa stan tajemnicy |
Prawo zakazania stosowania informacji |
Istnieje możliwość zawierania umów o udostępnieniu know-how innym osobom, w których bardzo istotną rolę odgrywać będą zobowiązania do poufności nakładane na osobę, której tajemnice są udostępniane.
Podstawową zasadą praw własności intelektualnej jest niezależność praw istniejących i udzielonych w poszczególnych krajach. Zatem prawo uzyskane w Polsce pozostaje bez znaczenia dla sytuacji poza granicami naszego kraju.
Prawo własności intelektualnej wytycza granice wyłączności. Uprawniony może powstrzymać inne osoby od wkroczenia w określoną sferę, wykorzystując do tego silne narzędzia prawne. Mogą polegać na zajęciu i zniszczeniu towarów, które naruszają prawa, wypłacie odszkodowania lub publikacji oświadczenia w prasie, w celu poinformowania o przeszłych naruszeniach.
Uprawniony może także uzyskać liczne informacje na temat działalności gospodarczej naruszyciela, jego dostawców i nabywców. Prawo ochronne daje uprawnionemu wyłączne prawo do korzystania z wynalazku, znaku towarowego lub innego przedmiotu ochrony. Jednocześnie uprawniony nie otrzymuje żadnego prawa pozytywnego o charakterze swobody działania.
Pierwszeństwo:
jeżeli dwie osoby dzień po dniu dokonają zgłoszenia tego samego patentu lub znaku towarowego do ochrony, to pierwszeństwo będzie przysługiwać temu, kto legitymuje się wcześniejszą datą zgłoszenia
po dokonaniu zgłoszenia w Polsce mamy 12 miesięcy na zgłoszenie tego samego przedmiotu do ochrony za granicą, z powołaniem się na zgłoszenie polskie, po 30 iesiącach można podjąć ostateczną decyzję co do rozpoczęcia procedur zgłoszeniowych w poszczególnych krajach
Licencja - umowa, w której uprawniony zgadza się za wynagrodzeniem na wkroczenie w zakres wyłączności, pozwala oderwać materialny aspekt produktu od wkładu intelektualnego w jego powstanie i pozwala zarabiać na pracy intelektualnej. Jest to niezwykle istotne narzędzie współczesnej gospodarki, gdzie wiedza, a nie materialne środki produkcji, jest najsilnieszym elementem sukcesu.
Istnieją dwa rodzaje zagrożeń dotyczące przedmiotu ochrony:
naruszenie stanu tajemnicy
niezależne odtworzenie rozwiązania
Ochrona:
Prawo autorskie chroni utwory - przejawy działalności twórczej o charakterze indywidualnym. Aby powstała ochrona nie są wymagane żadne formalności związane ze zgłoszeniem przedmiotu do ochrony lub nawet umieszczeniem jakiejkolwiek wzmianki o ochronie na egzemplarzu utworu.
Dowodem na bycie autorem utworu może być:
korespondencja na temat powstawania utworu, notatki związane z jego tworzeniem, można także wykorzystywać osoby zaufania publicznego lub uzyskać tzw. Datę pewną przed notariuszem na dokumencie stanowiącym utrwalenie utworu.
Istnieje specyficzne prawo - autorskie prawa osobiste, dotyczące ochrony więzi pomiędzy autorem a utworem. Twórca nie może się tych praw zrzec ani ich przenieść na kogoś innego, jednakże pozwalają one na udostępnienie utworu pod pseudonimem, zapewniają prawo do integralności i konieczności wyrażania zgody na zmiany, jakie czynione są w utworze przez inne osoby.
Prawa materialne - dotyczą wyłączności na gospodarczą eksploatację utworów.
Pola eksploatacji - podstawowe narzędzie w przypadku obrotu w zakresie praw autorskich. Pozwalają na wydzielenie w ramach prawa autorskiego specyficznych obszarów gospodarczego korzystania z tego prawa i osobnego rozporządzania prawami w odniesieniu do tych osobnych obszarów.
Patent - narzedzie skłonienia twórcy, aby nie utrzymywał swojego utworu w tajemnicy, w zamian jest mu oferowany czasowo ograniczony zakres ochrony. Jest to także zachęta do innowacji.
Zasady praw własności intelektualnej:
zasada terytorialności - możliwość zgłoszenia wynalazku tylko w jednym bądź w wielu krajach, z tej zasady wynika konieczność międzynarodowej ochrony, oznacza to, że musimy dokonać zgłoszenia wszędzie tam, gdzie chcemy, aby wynalazek był chroniony
wymóg ujawniwnia - warunkiem ochrony wynalazku jest stworzenie dokumentacji, na podstawie której będzie można powtórzyć ten wynalazek
zdolność patentowa:
nowość - identyczne rozwiązanie nie zostało wcześniej podane do wiadomości publicznej. Utrata nowości uniemożliwia jednoznacznie i nieodwracalnie możliwość ochrony patentowej
poziom wynalazczy - wynalazek nie mozem być prostym połączeniem elementów znanych wcześniej w sposób jednoznacznie sugerowany, jednocześnie nawet niewielki charakter twórczy związany z nowym połączeniem znanych elementów może być wystarczający dla stwierdzenia kroku wynalazczego
stosowalność przemysłowa - możliwość powtarzalnego zastosowania wynalazku w dowolnej gałęzi przemysłu, łącznie z działalnością rolniczą
Opis patentowy - specyficzny dokument, który jest podstawowym narzędziem ustalenia prawa wyłącznego. Zawiera ochronę tytułową z wieloma informacjami bibliograficznymi dotyczącymi twórców, uprawnionego, dat istotnych dla powstania ochrony, czasem także podstawowe informacje o przebiegu postępowania zgłoszeniowego. Najważniejszym elementem opisu są zastrzeżenia patentowe - jest to opis wynalazku, wskazujący WSZYSTKIE jego istotne cechy w pojedynczym zdaniu.
System instytucji i narzędzi ułatwiających transfer wynalazków ze środowiska naukowego do biznesowego:
Działalność typu spin-off (lub spin-out) - termin na określenie działalności gospodarczej opartej na uczelnianej myśli technicznej
UOTT - jednostka ogólnouczelniana, która może stanowić pierwszy punkt kontaktu w przypadku planowania przedsięwzięć lub pojawienia się pytań z omawianej tematyki.
Zdolność odróżniająca - zdolność funkcjonowania znaku jako znak towarowy. Jeśli jest to słowo powinno być ono takie, aby nie nawiązywało do tożsamości sprzedawanych usług/towarów
Powstanie prawa ochronnego znaku towarowego wymaga zgłoszenia do odpowiedniego urzędu (W Polsce to: Urząd Patentowy RP lub Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w Alicante [OHIM] - udzielanie praw do znaków w 27 krajach). Istnieje także możliwość centralnego zgłoszenia znaku, który będzie wtedy chroniony w wybranych krajach. Ochrona znaków jest nieograniczowna
w czasie.
Algorytm postępowania w przypadku przekonania o stworzeniu nowego wynalazku: