Oto wybrane lektury z regulaminu Konkursu w roku 2007/2008:
Etap szkolny: Odnajdywanie naszego przeznaczenia.
Homer „Odyseja” (Pieśń XI, XII, XIII)
Clive Staples Lewis „Opowieści z Narnii”- tom III: „Podróż Wędrowca do Świtu”
A oto zadania etapu szkolnego związane między innymi z tymi lekturami oraz zasady ich oceniania według klucza:
1 e) Nazwij gatunek literacki, którego przykładem jest Odyseja.
Odpowiedź według klucza
1 e) Homer: epos (epopeja, poemat bohaterski),
2. Używając odpowiedniej terminologii, nazwij środki poetyckie wymienione poniżej.
(0-3 p.)
namiot ciemności - ……………………………………………………………………………
Heliosie! Świeć zawsze bogom tu na niebie - ………………………………………………..
chluba Achiwów, władca Itaki - ……………………………………………………………..
wiatr miotał się w liściach drzew - ………………………………………………………….
słodkopłynny - ………………………………………………………………………………
zawstydziło się licem rubinowym zorze - ……………………………………………………
krzyk - ……………………………………………………………………………………….
Jak oracz, który chodząc za pługiem dzień cały,
Popędza czarne ciołki, a patrzy zgłodniały
W słońce i rad, gdy zniknie za krańcem zachodnim,
Pośpiesza na wieczerzę, aż nogi drżą pod nim:
Tak i Odys rad wielce był z słońca zachodu (…) - ……………………………………
Odpowiedź według klucza:
2. |
a) metafora (przenośnia), b) apostrofa, c) peryfraza (omówienie), d) animizacja (ożywienie), e) epitet (epitet złożony), f) uosobienie (personifikacja, antropomorfizacja), g) onomatopeja (wyr. dźwiękonaśladowczy), h) porównanie homeryckie |
0-3 |
3 pkt - za bezbłędną odpowiedź, 2 pkt - za odpowiedź zawierającą 1 błąd, 1 pkt - za odpowiedź zawierającą 2 błędy, 0 pkt - odpowiedź zawierająca 3 i więcej błędów W podpunkcie h) uznajemy za poprawny wyłącznie termin „porównanie homeryckie”. Cytat traktujemy jako jeden środek poetycki. |
To tylko część zadania nr 3
3. Przeczytaj jeszcze raz znane Ci fragmenty utworów. Następnie podaj autora przywołanego tekstu, nazwij każdą postać literacką wypowiadającą monolog (o ile to możliwe imieniem) oraz odpowiedz na przygotowane pytanie.
b)
(…) Ty chcesz w śmierci znaleźć mi pociechę? (0-2 p.)
Wolałbym do dzierżawcy iść pod biedną strzechę
Na parobka, i w roli grzebać z ciężkim znojem,
Niż tu panować nad tym cieniów marnych rojem!
Odpowiedź według klucza:
b) Autor: Homer, Postać mówiąca: Achilles, Iliada, Odyseja |
0-2 |
1 pkt - za prawidłowe podanie zarówno autora, jak i postaci mówiącej, 1 pkt - za prawidłową odpowiedź na zadane pytanie (trzeba podać dwa tytuły)
|
Uwaga! To zadanie dotyczy podanych wyżej lektur Konkursu - etap szkolny - czyli
Homer „Odyseja” (Pieśń XI, XII, XIII)
Clive Staples Lewis „Opowieści z Narnii”- tom III: „Podróż Wędrowca do Świtu”
oraz lektur „Hobbit” Tolkiena i postaci Jazona, przedstawionej we fragmencie Mitologii - w tegorocznym Konkursie jedną z lektur etapu szkolnego jest:
Wanda Markowska, Wyprawa Argonautów, [w:] W. Markowska, Mity Greków
i Rzymian, Iskry, Warszawa 1987, s. 179-199. Mamy też lekturę Jan Parandowski, Przygody Odyseusza - Tak więc warto zwrócić również uwagę na polecenia dotyczące postaci Jazona, wyprawy Argonautów oraz tułaczki Odyseusza!!!
Znane Ci motywy literackie, nazywane inaczej motywami wędrownymi czy toposami, ilustrują doskonale, jak ważny dla większości dzieł literackich jest ich związek z tradycją. Można wyciągnąć wniosek, że poszczególne utwory „budowane” są przez autorów z pradawnych, niezmiennych elementów, które znajdziemy w różnych mitach, baśniach, przypowieściach czy legendach. Przyjrzyj się z tego punktu widzenia przywołanym utworom literackim i uzupełnij tabelę.
(0-14 p.)
Uzupełnij krótko informacje dotyczące fabuły oraz świata przedstawionego utworów. |
Nazwij przywołany motyw literacki. |
Spróbuj wytłumaczyć powiązania przywołanych utworów z tradycją oraz sens poszczególnych motywów.
|
|
I |
a) Kiedy trolle zbyt długo spierały się, jak przyrządzić kolację, to ………………………………….. ………………………………….. …………………………………..
b) Kiedy Eustachy Scrubb obudził się w jaskini pełnej skarbów, okazało się, że ……. …………………………………. …………………………………. …………………………………. ………………………………….
|
c) motyw przemiany (metamorfozy) |
d) Jak można wyjaśnić ukryty sens przygody, która spotkała Eustachego na Smoczej Wyspie? ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… …………………………………………
|
II |
a) Kaspian wypłynął z towarzyszami na pokładzie „Wędrowca do Świtu”, aby …. ………………………………….. ………………………………….. …………………………………..
b) Bilbo wyruszył z krasnoludami ze swego Pagórka, aby …….. …………………………………. …………………………………. …………………………………. ………………………………….
|
c) ………………… ………………… |
d) Na kartach mitologii uwieczniono herosa Jazona. Napisz, czym zasłynął ten bohater i co go łączy z Kaspianem lub hobbitem. ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… …………………………………………
|
III |
a) …………………………………. to imię i przydomek dzielnego władcy krasnoludów, który poległ w bitwie pięciu armii.
b) ………………………………… to imię najdzielniejszej z myszy, która pragnęła dopłynąć do Krańca Świata.
|
c) ………………… ………………… |
d) Dlaczego w gronie przywołanych tu postaci umieścić można także hobbita? ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… …………………………………………
|
IV |
a) Kiedy trzeba zrzucić smoczą skórę, zażegnać kłótnię na Wyspie Śmiertelnej Wody czy odrzucić pokusę piękności, bohaterom zawsze ukazuje się ……………………………………
b) Kiedy Odyseusz staje wreszcie na brzegu Itaki, to pod postacią chłopca spotyka ………………
|
c) ………………… ………………… |
d) Wyjaśnij krótko, jaką rolę wobec bohaterów opowieści pełnią nazwane przez Ciebie postacie. ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… …………………………………………
|
V |
a) Odyseusz dopłynął aż do krainy Kimeryjczyków, gdyż chciał ………………………………….. ………………………………….. …………………………………..
b) Chcąc przywrócić do życia ukochaną, król Tracji ………... ………………………………….. ………………………………….. …………………………………..
|
c) ………………… ………………… |
d) Przedstaw krótko motywy postępowania, którymi kierowali się wymienieni bohaterowie, decydując się na tak niezwykły czyn. ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… |
Odpowiedź według klucza:
4. |
Zad. I
d) np.: przemiana w smoka jako kara za niegodziwe postępki Eustachego (egoista, kłamca, nie okazuje należnego szacunku rodzicom - zwraca się do nich po imieniu, gardzi innymi, na początku prześladuje Ryczypiska, bo uważa go za słabszego od siebie); forma odkupienia win (ból i cierpienie łączące się ze zrzucaniem smoczej skóry, z wrastającą w łapę bohatera bransoletą); zapowiedź wewnętrznej przemiany bohatera, zmiany jego charakteru; zrozumienie przez Eustachego, że wcześniejsze postępowanie, oparte na egoizmie, było błędne itp.
|
0-2 |
a), b) - 1 pkt za dwie prawidłowe odpowiedzi, d) - 1 pkt za logiczne wyjaśnienie przygody (wystarczy podać 1 argument) |
|
Zad. II
|
0-3 |
a), b) - 1 pkt za dwie prawidłowe odpowiedzi, przy czym wystarczy napisać po jednej propozycji w każdym z podpunktów, c) - 1 pkt za nazwanie motywu (wystarczy jedno określenie), d) - 1 pkt za odpowiedź zawierającą zarówno prezentację Jazona, jak i wskazanie przynajmniej 1 cechy wspólnej z wymienionymi bohaterami |
|
Zad. III
|
0-3 |
a), b) - 1 pkt za dwie prawidłowe odpowiedzi, c) - 1 pkt za nazwanie motywu, d) - 1 pkt za wskazanie, uchwycenie kontrastu między ideałem rycerza a ludzką słabością, ułomnością lub za podanie cechy wspólnej dla wymienionych bohaterów |
|
Zad. IV
|
0-3 |
a), b) - 1 pkt za dwie prawidłowe odpowiedzi, c) - 1 pkt za nazwanie motywu, d) - 1 pkt za podanie przynajmniej 1 logicznego argumentu |
|
Zad. V
|
0-3 |
a), b) - 1 pkt za dwie prawidłowe odpowiedzi, przy czym wystarczy napisać po jednej propozycji w każdym z podpunktów, c) - 1 pkt za nazwanie motywu, d) - 1 pkt za odpowiedź zawierającą po 1 argumencie uzasadniającym postępowanie każdego z bohaterów |
Uwaga !!! To zadanie dotyczy innej lektury etapu szkolnego Konkursu z roku 2007/2008, a mianowicie wiersza Konstandinosa Kawafisa „Itaka”, ale pojawiają się tutaj polecenia związane z wędrówką Odyseusza, więc postanowiłem je dodać.
W wierszu Itaka Konstandinos Kawafis odczytuje na nowo znaną historię Odyseusza. Z jednej strony przywołuje zdarzenia i postacie mitologiczne,
z drugiej buduje własny, odrębny świat poetycki. Objaśnij elementy tego świata, wykonując polecenia związane z wierszem.
Wyjaśnij, w formie krótkich notek encyklopedycznych, kim byli przywołani przez Kawafisa bohaterowie: (0-4 p.)
Cyklopi - .……………………………………………….………………………….
.…………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
Lestrygoni - ……………………………………………………………………………
.…………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
Posejdon - ……………………………………………………………………………
.…………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
Jeżeli do Itaki wędrować zamierzasz,
życzyć sobie winieneś, by długa była wędrówka,
pełna przygód i doświadczeń.
Na pierwszy rzut oka trójwiersz otwierający wiersz Kawafisa jest paradoksalny (sprzeczny, pozbawiony logiki, sensu), gdyż władcy Itaki zależało właśnie
na tym, aby wrócić do ojczyzny jak najszybciej. Udowodnij, że ten paradoks jest jednak pozorny, a słowa poety mają głęboki sens.
(0-5p.)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź według klucza:
5. |
a) Cyklopi - w mitologii greckiej jednoocy olbrzymi albo równi bogom synowie Nieba i Ziemi (Uranosa, Gai), pomocnicy Hefajstosa; w tradycji Homera dziki lud pasterski znany z okrucieństwa, najbardziej znany cyklop - Polifem (oślepiony przez Odysa); Lestrygoni (Lajstrygonowie) - lud olbrzymów-ludożerców, którzy rzucając odłamy skalne zatopili 11okrętów Odyseusza; Posejdon - grecki bóg morza, syn Kronosa i Rei, brat Zeusa, mąż Amfitryty, ojciec Polifema, słynął z gwałtownego charakteru.
|
0-4 |
po 1 pkt za kolejne notki encyklopedyczne, ale pod warunkiem, że do każdego hasła przyporządkowano przynajmniej 2 informacje, 1 pkt - za zastosowanie w całym ćwiczeniu przynajmniej jednego z wyróżników noty encyklopedycznej (np.: źródło nazwy, odsyłacze, synonimiczne terminy) |
|
b) Kawafis czyni z przygody Odysa przygodę uniwersalną (zwraca się do odbiorcy). Odyseusz symbolizuje człowieka idącego przez życie. Życie to zbieranie doświadczeń, doznawanie istnienia w różnych postaciach. Życie winno być jak najdłuższe, aby je należycie wypełnić, dążąc do celu (Itaki). |
0-5 |
1 pkt - za wskazanie zależności między dziejami Odyseusza a losem człowieka, 1 pkt - za ukazanie symbolicznego charakteru wędrówki, 1 pkt - za wyjaśnienie, dlaczego podróż do Itaki powinna być długa, 1 pkt - za poprawność językową (dopuszczalny 1 błąd niezależnie od rodzaju błędu), 1 pkt - za poprawność ortograficzną i interpunkcyjną (dopuszcza się 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny)
|
8. Zredaguj uroczystą mowę, w której Kaspian, władca Narnii, przekona zbuntowaną załogę „Wędrowca do Świtu”, aby opuściła Wyspę Gwiazdy i wyruszyła z nim ku Krańcowi Świata. W argumentacji odwołaj się także do przeczytanej lektury.
(0-23 p.)
Na wykonanie tego zadania pozostawiono dwie strony !!!!!!!!!!!
Punktacja według klucza:
Zadanie nr 8 (0-23 pkt) |
|||
I. REALIZACJA TEMATU (0-10 pkt) |
|||
l. |
Zgodność tekstu z tematem |
0-1 |
|
2. |
Nazwanie, sprecyzowanie problemu |
0-1 |
|
3. |
Wskazanie adresatów przemówienia (audytorium) |
0-1 |
|
4. |
Przywołanie argumentów z lektury |
0-2 |
wykorzystanie argumentacji Kaspiana zawartej w książce (chwyt erystyczny w sytuacji, gdy załoga się buntuje): 1) popłyną tylko wybrańcy (najlepsi, najszlachetniejsi, najodważniejsi itp.), 2) tych, którzy popłyną, czeka nagroda (sława, dożywotni tytuł Wędrowca do Świtu), 3) żeglarze powinni zabiegać o uczestnictwo w wyprawie (to nie Kaspian prosi ich o pomoc)
2 pkt - podanie co najmniej 2 argumentów, 1 pkt - przywołanie 1 argumentu |
5. |
Podanie innych argumentów |
0-2 |
2 pkt - podanie co najmniej 2 argumentów, 1 pkt - przywołanie 1 argumentu
|
6. |
Rozwinięcie argumentów poprzez podanie przykładów |
0-2 |
1 pkt za rozwinięcie 2 argumentów, 2 pkt za rozwinięcie 3 lub więcej |
7. |
Wnioskowanie wynikające z przeprowadzonej argumentacji |
0-1 |
|
II. KOMPOZYCJA PRACY (0-4 pkt) |
|||
1. |
Kompozycja właściwa dla przemówienia z zachowaniem odpowiednich proporcji poszczególnych części |
0-1 |
|
2. |
Spójność tekstu |
0-1 |
nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami mowy, właściwe wprowadzanie argumentów |
3. |
Porządek logiczny wypowiedzi |
0-1 |
|
4. |
Odpowiedni do treści układ graficzny |
0-1 |
wymagane zastosowanie akapitów |
III. JĘZYK (0-6 pkt) |
|||
1. |
Trafność w doborze środków językowych typowych dla wystąpienia |
0-3 |
1 pkt - za wykorzystanie figur retorycznych (konieczne użycie 2, przy czym obligatoryjnie jedną z nich ma być apostrofa), 1 pkt - dodatkowo za bogatszą egzemplifikację środków retorycznych, 1 pkt - za pozostałe środki poetyckie |
2. |
Wyrazistość stylu |
0-1 |
słownictwo oraz zwroty wprowadzające styl patetyczny |
3. |
Poprawność językowa (frazeologiczna, leksykalna, słowotwórcza, fleksyjna i składniowa) |
0-2 |
2 pkt - dopuszczalny 1 błąd bez względu na jego rodzaj, 1 pkt - dopuszczalne 3 błędy, 0 pkt - 4 błędy i więcej |
IV. ZAPIS (0-3 pkt) |
|||
1. |
Poprawność interpunkcyjna |
0-1 |
dopuszczalne 3 błędy |
2. |
Poprawność ortograficzna |
0-2 |
2 pkt - praca bezbłędna, 1 pkt - 1 błąd, 0 pkt - 2 błędy i więcej |
Uwaga!
Za kryteria II - IV nie przyznajemy punktów, jeśli praca zajmuje mniej niż połowę wyznaczonego miejsca.