Podział wyrobów metalowych wg surowca.
Wyroby żeliwne
Wyroby ze stali
Wyroby ze stali nierdzewnej
Wyroby aluminiowe
Wyroby mosiężne
Wyroby ze srebra
Wyroby z miedzi
Wyroby z brązu
Podział ze względu na proces technologiczny.
Wyroby odlewane (z żeliwa, aluminium, miedzi, cynku oraz ich stopów - żeliwne emaliowane naczynia kuchenne, piece i armatura piecowo-kuchenna, umywalki żeliwne, zlewozmywaki)
Wyroby stalowe walcowane (z blachy stalowej czarnej, białej, ocynkowanej i emaliowanej - nakrycia stołowe i drobny sprzęt gospodarczy)
Drut i towary z drutu(siatki, sita, kosze)
Towary kute (siekiery, szczypce, łopaty, wyroby nożownicze)
Towary tłoczone
Podział ze względu na przeznaczenie:
Narzędzia do obróbki
Okucia budowlane i meblowe
Sprzęt gospodarstwa domowego
Narzędzia rolnicze i ogrodnicze
Maszyny i narzędzia do zbioru ziemiopłodów.
ŻELAZO - jest metalem srebrzystobiałym, niezbyt twardym i bardzo, dobrze przewodzi ciepło i prąd elektryczny, wykazuje właściwości ferromagnetyczne. Żelazo otrzymuje się z rud w procesie wielkopiecowym. Polega on na redukcji rudy i oddzieleniu jej od pozostałych minerałów. Żelazo spuszczane z wielkiego pieca nosi nazwę surówki. Jest to produkt pośredni w procesie metalurgii żelaza. Surówka jest stopem żelaza z węglem zawierającym 2-7% węgla i niewielkie ilości krzemu, siarki i fosforu. Surówka może mieć różną barwę przełomu: szarą, białą lub zwierciadlistą w zależności od domieszek. Surówka szara służy głównie do produkcji żeliwa, biała - do produkcji stali.
ŻELIWO - jest to stop odlewniczy żelaza z węglem, zawierający zwykle 2,5-4,5% węgla oraz różne domieszki metalurgiczne. Rozróżnia się żeliwo szare i białe. Cechą charakterystyczną żeliwa jest kruchość. Otrzymuje się je przez przetopienie surówki ze złomem, w piecach zwanych żeliwiakami. Wyroby żeliwne uzyskuje się przez odlewanie żeliwa w formach. Według przeznaczenia dzieli się te wyroby na kanalizacyjne, piecowe, sanitarne, rolnicze, naczynia i sprzęt gospodarski. Towary żeliwne są ciężkie, kruche i łamliwe. Ich powierzchnia może być surowa, emaliowana, grafitowana lub pobielana cyną.
STAL - jest to stop żelaza z węglem o zawartości do 2% węgla, mogący również zawierać inne pierwiastki, wprowadzone w celu polepszenia niektórych właściwości stali (stale stopowe). Stal odlewaną w formach nazywa się staliwem. Najwięcej wyrobów z metali żelaznych produkuje się ze stali, gdyż ma ona bardzo dobre właściwości mechaniczne i technologiczne, oraz można ją kształtować w wyniku obróbki cieplnej i obróbki plastycznej. Do produkcji wyrobów stalowych powszechnego użytku największe zastosowanie znajduje stal węglowa.
Podział stali węglowych.
Zależnie od zastosowania stale węglowe i stopowe dzieli się na: konstrukcyjne (do budowy maszyn i urządzeń), narzędziowe (narzędzia do obróbki mechanicznej) i na stale o specjalnych właściwościach.
Podział wyrobów z blachy stalowej.
Blacha czarna
Ocynowane
Ocynkowane
Emaliowane
Chromowane
Niklowane
Posrebrzane
Z blachy nierdzewnej
Naczynia ze stali nierdzewnej - zastosowanie.
Wykorzystywane są w gospodarstwach domowych i gastronomii. Wykonuje się je najczęściej ze stali nierdzewnej chromowo-niklowej typu 18/8. Zastosowanie tego materiału do produkcji naczyń zwiększa bezpieczeństwo zdrowotne (gładka powierzchnia powstrzymująca rozwój mikroorganizmów), brak toksyczności, higienę, łatwość utrzymania ich w czystości i ładny wygląd. Naczynia ze stali nierdzewnej, dzięki zastosowaniu zwiększonej zawartości chromu, są odporne na działanie stężonych kwasów i zasad oraz wysokich temperatur.
Blacha ze stali węglowej - blacha czarna jest produktem najtańszym, pokrytym grafitem lub lakierem, znanym, jako towar tłoczony. Zastosowanie: skrzynki do listów, kosze metalowe i wiadra, blachy do pieczenia, patelnie, otwieracze do puszek.
Do najbardziej znanych i rozpowszechnionych metali nieżelaznych należą: aluminium, miedź, cynk, cyna, ołów, magnez, nikiel, chrom, kadm, złoto, platyna, srebro. Bardzo rozpowszechnione są również liczne stopy metali nieżelaznych, a przede wszystkim: mosiądze, brązy, miedzionikle, znal, dural i różne stopy o specjalnym przeznaczeniu.
ALUMINIUM - zwane też glinem, otrzymuje się metodą elektrolityczną z glin bogatych w ten pierwiastek, zwanych boksytami Barwa srebrzystobiała, temperatura topnienia 659 0C, dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne. Łatwo reaguje z kwasami i zasadami, odporny na działanie kwasów organicznych. W zetknięciu z tlenem powietrza aluminium powleka się cienką warstewką tlenku glinu, która - tworząc szczelną powłokę, chroni dalsze warstwy metalu przed utlenieniem. Gatunki handlowe aluminium zawierają 98-99,9% Al. Około 60% tego metalu jest zużywane do produkcji wielu cennych stopów lekkich. Aluminium i jego stopy mają zastosowanie do produkcji drutów, prętów, blach, folii. Wyrabia się z nich również różnego rodzaju aparaturę, korpusy silników, zbiorniki, bańki, naczynia kuchenne, sprzęt sportowo-turystyczny. Stopy lekkie na bazie aluminium są stosowane m.in. W przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym (dural).
ZŁOTO- żółty, błyszczący miękki, kowalny i ciągliwy metal. Bardzo dobrze przewodzi prąd i ciepło. Jest mało aktywny chemicznie. Z rtęcią tworzy amalgamat. W praktyce używa się stopów z innymi metalami np.: srebro, miedź, nikiel, pallad a niekiedy nawet żelazo.
SREBRO - jest białym, kowalnym ciągliwym metalem. Jest najlepszym przewodnikiem prądu i ciepła. Pod wpływem siarkowodoru srebro czernieje pokrywając się warstwą siarczku srebra. Sole srebra mają właściwości bakteriobójcze. Srebro jest używane, jako katalizator w syntezie chemicznej, surowiec do wyrobu: biżuterii, części elektronicznych, aparatury chemicznej, monet, srebrzenia luster, a także w dentystyce, do powlekania powierzchni innych metali przez platerowanie lub galwanicznie. Jest składnikiem wielu technicznie ważnych stopów, służy również do antykorozyjnej ochrony.
MIEDŹ- ciągliwy i kowalny metal o czerwonym połysku. Najlepszy po srebrze przewodnik ciepła i prądu. Łatwo ulega reakcjom chemicznym. W wilgotnym otoczeniu tworzy z dwutlenkiem węgla tzw. Patynę(zasadowy węglan miedzi), który chroni przed dalszymi zmianami postępującymi w głąb metalu. Pod wpływek zasad i kwasów tworzy związki toksyczne. Stosowana do wyrobu przewodów elektrycznych, blach miedzianych, licznych stopów. Często stosowana do produkcji zbiorników, destylatorów, aparatury używanej w cukrownictwie i gorzelnictwie.
MOSIĄDZ- stop miedzi i cynku(15-45% Zn), może zawierać domieszkę innych metali(ołów. Cyna, aluminium, mangan). Jest dobrze obrabialny, odporny na działanie czynników zewnętrznych. Jest dobrym przewodnikiem ciepła i elektryczności. Do wyrobu prętów, drutów, taśm, rur, elementów dekoracyjnych. Stosowanych w przemyśle maszynowym, elektro- i radiotechnicznym.
Korozja - proces niszczenia stopniowo materiałów wskutek chemicznej lub elektrochemicznej reakcji z otaczającym środowiskiem. Typowym przykładem korozji jest powstawanie rdzy na powierzchni stopów żelaza. Czynniki wpływające na proces korozji: obecność zanieczyszczeń, odczyn środowiska, zmiany temperatury i ciśnienia, naprężenie materiału, struktura krystaliczna materiału.
Ochrona przed korozją:
Ochrona elektrochemiczna (polaryzacja katodowa, polaryzacja anodowa),
Stosowanie inhibitorów korozji,
Nakładanie powłok ochronnych:
Metalowe
Organiczne (powłoki malarskie, wykładziny z tworzyw sztucznych),
Konwersyjne (fosforanowe, chromianowe, tlenkowe),
Nieorganiczne (wykładziny ceramiczne, emalie, powłoki cementowe).
PTFE-zastosowanie. PTFE, czyli Teflon stosuje się do wykończeń naczyń kuchennych i gospodarczych służących do gotowania, smażenia, pieczenia - głównie patelnie, rondle oraz blachy do wypieku ciast. Zaletą takich naczyń jest nieprzywieralność.
Powłoka Teflon® Classic jest pierwszym przykładem wykorzystania technologii podwójnego powlekania naczynia (min. Grubość powłoki wynosi 25 mikronów). Naczynia z powłoką Teflon® Classic produkuje w Polsce Emalia Olkusz Sp. Z o.o. Tworzą go 2 warstwy: teflon podkładowy i teflon kryjący.
Teflon Select. Naczynia z powłokami Teflon® Select są przeznaczone do intensywnego użytkowania. Do ich produkcji zastosowano zaawansowaną technologię potrójnego powlekania powierzchni naczynia (min. Grubość powłoki 35 mikronów).Powłokę tworzą 3 warstwy: teflon podkładowy, środkowa warstwa wzmacniająca, teflon kryjący.
Teflon infinity. Do produkcji naczyń z Teflon® Infinity wykorzystuje się technologię czterokrotnego powlekania. Powłoka Teflon® Infinity posiada dodatkowe walory estetyczne - zróżnicowaną kolorystykę oraz zalety i właściwości powłoki Teflon® Select. Powłoka ta składa się z 4 warstw: teflonu podkładowego, środkowej warstwy wzmacniającej, kolorowego pigmentu, teflonu kryjącego.
Teflon® Platinum jest jak dotychczas najbardziej wytrzymałą na zarysowania powłoką Jest to pierwsza powłoka z rodziny tworzyw Teflon®, która pozwala na używane metalowych sztućców bez ryzyka uszkodzenia powierzchni naczyń. Powłoka Teflon® Platinum składa się z trzech warstw (grubość min. 40 mikronów). Warstwa podkładowa zawiera mikroskopijne cząsteczki najtwardszych minerałów, które tworzą niezwykle wytrzymałą strukturę Tworzą go 3 warstwy: teflon podkładowy z minerałami, dodatkowo wzmocniona warstwa środkowa i teflon kryjący.
Teflon® Platinum Pro - Powłoka ta, podobnie jak Teflon® Platinum, jest do tego stopnia odporna na zarysowania, że pozwala na użycie podczas gotowania metalowych łopatek. Naczynia z powloką Teflon® Platinum Pro odznaczają sie dodatkowo specjalnie utwardzona podstawa, najczęściej ze stali nierdzewnej. Powłoka ta składa się z 4 warstw: warstwa utwardzona, teflon podkładowy z minerałami, dodatkowo wzmocniona warstwa środkowa, teflon kryjący
Powłoka Prima - do pieczenia. Powłoka doskonale sprawdza się w formach do pieczenia i odznacza się wysoką trwałością. Teflon® Prima ułatwia pieczenie, dzięki tej powłoce pieczone ciasta lub inne potrawy nie przywierają do formy i nie przypalają się.
Emalia jest szklistą powłoką o specjalnych właściwościach, mająca na celu zabezpieczenie metalowego naczynia przed korozją oraz nadanie mu estetycznego wyglądu przy zagwarantowaniu bezpieczeństwa dla zdrowia.
Emalia- szklista, skrzepła masa, powstała przez wytapianie(800-900°C) tlenków nieorganicznych, która nałożona jest na powierzchnię metaliczną. Tlenki: sio2, B2O, tio2, P2O5, Al2O3, Li2O, Na2O, K2O.
Wymień podłoża nośne, na które stosuje się emalie ceramiczne:
Blacha stalowa - garnki, wanny
Odlewy żeliwne - kotły, emulgatory, zbiorniki, wanny
Aluminium - budownictwo (fasady wnętrza domów)
Metale nieżelazne - jubilerstwo
Powłoki cynowe - 12-20 µm, naczynia do przyrządzania i pieczenia potraw - nie gotujemy w naczyniach cynowanych (drylownice do owoców, blachy do pieczenia, sitka, tarki)