Zależności pomiędzy kosztami przeciętnymi a kosztem marginalnym.
Nie ma żadnego związku między kosztem przeciętnym (AFC) a kosztem marginalnym. Istnieją zależność między kosztem marginalnym a (AVC) i (ATC)
MC=ATCmin
MC=AVCmin
Jeżeli AVC maleje to MC jest mniejsze od AVC. Podobna zależność jest między ATC a MC. Każda dodatkowa jednostka kosztuje mniej niż poprzednia - opłaca się zwiększać produkcję tak długo do póki MC jest mniejsze od ATC.
Kiedy AVC osiągnie poziom minimalny, MC zrównuje się z tym kosztem.
Optimum techniczno produkcyjne - wielkość produkcji przy której przedsiębiorstwo osiąga minimalne koszty przeciętne lub minimalne koszty jednostkowe. Nie równa się optimum ekonomicznemu.
KOSZTY PRODUKCJI W DŁUGIM OKRESIE (l-long)
- nie występują kategoria kosztów stałych
- wszystkie koszty to koszty zmienne
- nie działa prawo malejącego… (popytu)
1) LTC
2)LATC → LAC
3)LMC
Długookresowe koszty przeciętne.
LAC=
Ekonomicznie opłaca się zwiększać wielkość produkcji poprzez zwiększanie rozmiaru przedsiębiorstwa.
Wielkość produkcji jest utożsamiana z wielkością przedsiębiorstwa (duże przedsiębiorstwo - duża produkcja).
W analizie tej krzywej przyjmuje się że przedsiębiorstwo zwiększa swoje rozmiary o kolejne jednostki (1, 2, 3, 4…) tym rosnącym rozmiarom przedsiębiorstwa odpowiadają wielkości produkcji (Q1, Q2, Q3, Q4…).Ma to związek w okresie krótkim i w okresie długim.
Na długookresowe koszty przeciętne (LAC) wpływają krótkookresowe koszty (AC1, AC2, AC3…) odpowiadające różnym rozmiarom produkcji.
Długookresowe koszty produkcji - LAC (long average costs)
Małym jednostkom przypisać można małą produkcję i wysokie koszty przeciętne, których minimum przypada na niewielką produkcję. Odwrotnie w przypadku dużych przedsiębiorstw - przypisać im można większą produkcję i mniejsze koszty przeciętne, których minimum przypada na większą produkcję.
Korzyści sakli produkcji mierzonej wielkością produkcji, są coraz większe.
Krzywa długookresowego kosztu przeciętnego z reguły nie jest styczna do krzywych krótkookresowych kosztów przeciętnych w ich najniższych punktach. Istnieje tylko jedna krzywa krótkookresowa kosztów przeciętnych, której minimum jest styczne do LAC. Oznacza to, że dla danego przedsiębiorstwa dalsze powiększanie jego wielkości jest nieopłacalne. Linia LAC rozdziela: poziom kosztów osiągalnych (na krzywej i powyżej krzywej) i poziom kosztów nieosiągalnych (poniżej).
Dzielimy ją na 3 części:
1)
2)
3)
Krzywa ta jest krzywą opasującą ponieważ opasuje od zewnątrz krótkookresowe koszty przeciętne.
Technologiczne źródła korzyści skali uzasadnione są:
1) możliwościami wydajniejszej specjalizacji pracy i maszyn w miarę wzrostu wielkości przedsiębiorstwa
2) możliwościami lepszej organizacji pracy
3) przezwyciężaniem niepodzielności czynników produkcji, przede wszystkim maszyn i urządzeń, które we względów technicznych nie mogą być produkowane w wersji małej, średniej i dużej
4) możliwościami bardziej racjonalnego wykorzystania odpadów np. poprzez uruchomienie produkcji ubocznej
5) prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, co stwarza większe możliwości wprowadzenia nowych wyrobów i nowych rozwiązań
B+R
B - badania
R - rozwój
Marketingowe źródła korzyści skali wiążą się z tym, że:
1) przy hurtowych zakupach można wynegocjować niższe ceny jednostkowe zakupu oraz korzystniejsze warunki płatności
2) spada jednostkowy koszt transportu wraz ze wzrostem powierzchni rynku zbytu
3) przy dużej skali opłacalne staje się zatrudnianie wysoko wykwalifikowanych pracowników zajmujących się profesjonalnie zaopatrzeniem i zbytem
4) koszty marketingowe (utrzymanie działu sprzedaży, reklama) są reguły niższe w firmach dużych niż małych
Finansowe źródła polegają na tym, że:
1) duże firmy mogą łatwiej i na korzystniejszych warunkach uzyskiwać kredyt bankowy niż firmy małe (mają większą zdolność kredytową)
2) duże firmy mogą korzystać z wielu źródeł finansowania swojej działalności, cieszą się większym zaufaniem, mogą emitować akcje itp.
Ad. 2
Kiedy LAC ma nachylenie dodatnie występują niekorzyści skali - malejące przychody ze skali (dysekonomie skali) mają związek przede wszystkim związek z utratą sprawności w nad zarządzaniem dużą firmą - menadżerskie niekorzyści skali. Mogą się pojawiać problemy w zakresie komunikacji, koordynacji, kontroli, defraudacji części majątku.
Stałe korzyści mogą występować wówczas gdy długookresowe koszty przeciętne są stałe przy wzroście produkcji.
Minimalna efektywna skala - MES (minimum efficient scale)- rozmiary produkcji przy których przestają występować korzyści skali
CECHY |
KONKURENCJA DOSKONAŁA |
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA |
OLIGOPOL |
MONOPOL |
Liczba przedsiębiorstw |
Wiele |
Wiele |
Kilka |
jedno |
Wpływ na cenę |
Brak |
Ograniczony |
Średni |
Znaczy |
Bariery utrudniające wejście |
Brak |
Brak |
Występuje |
Pełne |
Przykład |
Stragan z owocami |
Sklep spożywczy |
samochody |
Brylanty |
Analiza konkurencji doskonałej
Założenia:
1) na rynku występuje bardzo dużo drobnych producentów to oznacza, że zmiana wielkości produkcji pojedynczych producentów nie ma wpływu na globalną podaż rynkową.
= TR-TC
TRPQ
Producent lub konsument na tyle mały w stosunku do całego rynku, że jego produkcja lub zakupy nie mają wpływu na cenę rynkową - jest ceno biorcą - cena jest niezależna od jego decyzji, cenotwórca jest to monopolista
2)Produkt jest jednorodny - standardowy, produkty nie odróżniają się cechami jakościowymi. Konsumentowi jest obojętne od którego producenta nabędzie produkt
3) Istnieje swoboda wejścia i wyjścia z rynku
4) Istnieje dostęp do pełnej informacji rynkowej