12 - wadsworth, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa


ROZWÓJ MORALNY

Piaget: rozumienie przez dzieci reguł gry i innych pojęć moralnych rozwijają się tak samo jak pojęcia poznawcze i afektywne.

Uczucia moralne są związane z tym, co konieczne, a nie po prostu pożądane lub preferowane.

Normy moralne oraz cechy rozumowania moralnego występują właściwie w stadium operacji konkretnych.

Piaget wyróżnia trzy cechy norm moralnych:

  1. Można je uogólniać na sytuacje identyczne, a także na wszystkie analogiczne sytuacje

  2. Wykraczają poza sytuację oraz warunki, które je wywołały

  3. Związane są z poczuciem autonomii

OKRES SENSOMOTORYCZNY: brak dowodów na rozumienie przez dziecko reguł gry i pojęć takich jak oszukiwanie, kłamstwo, sprawiedliwość.

OKRES PRZEDOPERACYJNY (2-7): nie został spełniony żaden z trzech warunków podanych przez Piageta.

Normy obowiązują tylko w szczególnych warunkach np.: według dziecka złe jest okłamywanie rodziców i dorosłych, ale kolegów to nie dotyczy.

Nakazy są związane z reprezentacjami określonych sytuacji - analogiczne do konfiguracji percepcyjnych, np.: powiązanie nakazu z osobą, która go wydała lub myślenie dziecka, że kłamstwo „nie jest takie brzydkie”, jeśli okłamywana osoba nie będzie tego świadoma.

Brak autonomii: podporządkowanie „dobre”/”złe” jest definiowane jako podporządkowanie lub jego brak otrzymanym nakazom.

Rozumowanie moralne = prenormatywne

Na podstawie tego badania P. wyróżnił cztery fazy poznawania reguł:

  1. FAZA RUCHOWA: dziecko jest nieświadome reguł, do okresu przedoperacyjnego gra w kule samo z sobą, nie wykazuje żadnej aktywności społecznej; manipuluje nim wedle własnych chęci i nawyków; kule służą głównie do poszerzenie wiedzy fizycznej; źródłem zadowolenia jest samo poruszanie się i manipulowanie przedmiotami.

  2. FAZA EGOCENTRYCZNA (2-5): dziecko zaczyna uświadamiać sobie istnienie reguł i wykazuję chęć zabawy ze starszymi dziećmi, ale jego egocentryzm powoduje, że raczej bawi się samo ze sobą naśladując grę starszych, nie dbając o znalezienie partnera. Gdy gra z innymi nie stara się wygrać.

Analogia do monologów zbiorowych. Brak interakcji społecznych i prawdziwej współpracy.

Uważają, że reguły są stałe i przestrzegają ich jednostronnie.

Brak autonomii w myśleniu.

7-8 lat: rozpoczyna się współdziałanie w zabawie, lepsze rozumienie reguł, celem zabawy jest zwycięstwo.

Pojęcia przypadku i niezręczności

Młodsze dzieci nie mają jeszcze ukształtowanego pojęcia intencjonalności - kierują się regułą „oko za oko, ząb za ząb”.

dopóki dzieci nie wytworzą pojęcia intencjonalności, nie można im wytłumaczyć, że to co zostało zrobione przez przypadek lub na skutek niezręczności, nie zasługuje na karę.

Piaget przeprowadzał wywiady z dziećmi; przedstawiał im opowiadania i prosił dzieci o porównanie dwóch sytuacji i zdecydowanie, który bohater zachował się gorzej. Z badań wynika, że dzieci w wieku 7-8 lat opierają swoje sądy na konkretnych , ilościowych rezultatach zachowań (Jaś stłukł więcej filiżanek i to się liczy) nie uwzględniając motywów działania.

8-9 lat (stadium operacji konkretnych) - następuje redukcja myślenia egocentrycznego, dziecko staje się zdolne do rozpatrywania zdarzeń z punktu widzenia innej osoby; zaczynają zdawać sobie sprawę z wewnętrznych stanów innych osób oraz że doznania innych mogą się różnić od ich własnych. Motywy i intencje są tak samo ważne jak rezultaty zachowań.

Dzieci a kłamstwo

- poniżej 7-8 roku życia dzieci uważają kłamstwo za „brzydkie słowo” oraz traktują również nieumyślne błędy jako kłamstwa.

- 6-7 do 10 lat: kłamstwo to coś co nie jest prawdą, każde fałszywe stwierdzenie bez względu na intencje to kłamstwo. Młodsze dzieci kłamstwo traktują jako niedociągnięcie moralne, a w późniejszym wieku (10-11) definiują jako zamierzony fałsz (uwzględniają intencje).

Dlaczego nie należy kłamać?

-„by nie zostać ukaranym”; „jakby Pan Bóg za to nie karał to można by było karać”  kara stanowi kryterium decydujące o tym czy kłamstwo jest dopuszczalne, czy nie. ( poniżej 7 r.ż.)

- powyżej 9 r.ż.: oddzielają pojęcie kary od kłamstwa; uważają, że kłamstwo jest złe nawet gdy pozostaje bezkarne.

- w wieku 10-12 lat głównym kryterium kłamstwa stają się intencje; mówienie prawdy jest konieczne do społecznego współdziałania.

Przesunięcie od moralności przymusu ku moralności współdziałania!!

Kara i sprawiedliwość

Sankcja ekspiacyjna - silna kara wymierzona dzieciom przez rodziców lub inne autorytatywne osoby za złamanie reguły. Zauważalna u małych dzieci.

Kara ta ma charakter arbitralny- nie ma związku między treścią sankcji a przewinieniem. Np. chłopiec za nie posprzątanie pokoju ma zakaz wyjścia do kina.

Sankcja przez odwzajemnienie - uznawana przez starsze dzieci; polega na uświadomieniu dziecku, że łamanie zasad niszczy więź społeczną i elementarną umowę społeczną o współdziałaniu. Powiązana jest z treścią pogwałconej reguły np. chłopcu, który nie posprzątał pokoju zostaną zabrane przedmioty, które miał uporządkować.

Kara ta jest „naturalną konsekwencją łamania reguł i przypuszczalnie pomaga zwrócić uwagę dzieci na konsekwencje ich własnych działań.

- młodsze dzieci zwykle uważają najbardziej przykrą karę za najbardziej sprawiedliwą.

PODSUMOWUJĄC OKRES PRZEDOPERACYJNY

8 lat- rozumienie, że kłamstwo jest złe w każdej sytuacji; okłamywanie kolegi jest sprawą poważniejszą.

OKRES OPERACJI KONKRETNYCH

Reguły

Około 7-8 r.ż. pojawia się współdziałanie w sensie społecznym. Dzieci zaczynają pojmować, że reguły mogą być zmienne, jeżeli wszyscy uczestnicy wyrażą na to zgodę. Celem gry jest wygranie.

Przypadek i niezręczność

Dzieci od około 8-9 r.ż. zaczynają rozumieć intencje innych osób i biorą je pod uwagę przy formułowaniu sądów.

Nie da się dziecka nauczyć rozumienia intencji, posługując się metodami werbalnymi; każde dziecko musi samo wyinterpretować pojęcie z aktywnych interakcji z innymi.

Kłamstwo

Kłamstwo to coś co nie jest prawdą; w wieku 10-11 lat zaczynają brać pod uwagę intencje, gdy mają osądzić czy coś jest kłamstwem. Młodsze dzieci nawet gdyby chciały, nie potrafią formułować sądów na temat kłamstwa w taki sposób jak to robią dorośli; aby dojść do takiego etapu konieczne jest wejście w środkową fazę operacji konkretnych.

Sprawiedliwość

Częściej uważają, że bardziej właściwe karanie jest przez odwzajemnienie niż przez ekspiację.

Rozwój uczuć normatywnych, woli i autonomii rozumowania w stadium operacji konkretnych wpływa na życie uczuciowe i moralne dziecka.

STADIUM OPERACJI FORMALNYCH

- najwyższy poziom, gdy uczuciowość i operacje formalne są już w pełni rozwinięte 



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PRCz. Wyklad 10-12 5 , SWPS, Psychologia rozwoju człowieka
PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKAWYKŁAD 7 12 V 2011, Psychologia rozwoju - wykład (KUL)
Psychopatologia rozwoju czlowieka 2014 12, APS, Psychopatologia rozwoju człowieka
PRCz. Wyklad 10-12 2 , SWPS, Psychologia rozwoju człowieka
PRCz. Wyklad 10-12 4 , SWPS, Psychologia rozwoju człowieka
PSYCHOLOGIA ROZWOJU 12.03, Psychologia rozwoju, Wykłady
Wyk ad z 14.12 rozwoj wka, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa
13 - matczak, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa
Wykład 05 - Psychospołeczne koncepcje rozwoju. Problem mora, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa
14 - vasta r12, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa
Psychologia rozwojowa - Brzezińska - wykład 12 - Tożsamość zawodowa psychologa, Przepraszam, że dopi
Cwiczenia 13 Schaffer, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa
Rozwojowka2, Psychologia UJ, Psychologia rozwojowa

więcej podobnych podstron