PN-77/B-06714/07

7. Wykonanie oznaczania

Wykonanie oznaczania gęstości nasypowej kruszywa w stanie luźnym. Pusty i suchy cylinder należy zważyć z dokładnością do 50 g (m1), a następnie napełnić kruszywem pobranym wg 6. Kruszywo do cylindra należy wsypywać za pomocą łopatki, z wysokości około 20 cm, dzieląc badaną próbkę na około 10 porcji w przypadku kruszywa drobnego lub 20 porcji w przypadku kruszywa grubego. Cylinder należy napełnić kruszywem ponad poziom jego krawędzi, a nadmiar kruszywa ostrożnie usunąć za pomoc liniału i całość zważyć złą samą dokładnością co poprzednio (m2).

Wykonanie oznaczenia gęstości nasypowej kruszywa w stanie utrzęsionym. Cylinder z kruszywem (m1) przygotowany wg 7a, należy postawić na stoliku wibracyjnym i wibrować całość przez 3 min, trzymając cylinder rękaw celu zabezpieczenia przed spadnięciem. Następnie uzupełnić ilość kruszywa w cylindrze usypując stożek powyżej jego krawędzi i ponownie wibrować przez 1 min. Po zakończeniu wibrowania nadmiar kruszywa należy ostrożnie usunąć za pomocą liniału i ponownie zważyć cylinder wraz z utrzęsionym kruszywem złą samą dokładnością co poprzednio (m2).

PN-78/B-06714/26

5. Przygotowanie cieczy o barwie wzorcowej. 2 g taniny należy rozpuścić w 98 ml 1-procentowego roztworu wodnego alkoholu etylowego. Z
przygotowanego w ten sposób roztworu pobrać 2,5 ml i zmieszać z 97,5 ml 3-procentowego wodnego roztworu wodorotlenku sodowego.
Otrzymaną w ten sposób ciecz należy wlać do butelki ze szkła o przejrzystości i barwie takiej samej jak cylinder pomiarowy i całość odstawić
na 24 h dla ustalenia stężenia roztworu nasyconego. Średnica butelki i grubość szkła powinny być zbliżone do wymiarów cylindra
pomiarowego. Przygotowana w ten sposób ciecz ma barwę wzorcową. Ciecz tę można przechowywać przez 7 dni w temperaturze pokojowej,
w miejscu osłoniętym przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Do przygotowania cieczy o barwie wzorcowej i roztworu wodorotlenku sodowego należy używać wody destylowanej.

Przygotowanie próbki analitycznej. Ze średniej próbki laboratoryjnej przygotowanej wg PN-76/B-06721, należy pobrać metodę kwartowania próbkę analityczną kruszywa w stanie powietrznosuchym, o masie około 500 g. Próbkę tę należy następnie przesiać przez sito kontrolne o oczkach 31,5 mm, a pozostałość na sicie rozdrobnić tak, aby całość przeszła przez to sito.

Wykonanie oznaczania. Próbkę analityczną przygotowaną wg 6 należy wsypać do cylindra pomiarowego, a następnie wlać roztwór wodny wodorotlenku sodowego w takiej ilości, aby poziom cieczy odpowiadał dwukrotnej wysokości wsypanego kruszywa. Po dokładnym wymieszaniu zawartości, całość należy odstawić na 24 h. Po upływie tego czasu barwę roztworu nad kruszywem należy porównać wizualnie z cieczą o barwie wzorcowej.

Do oceny wstępnej kruszywa dopuszcza się porównawczo barwy roztworu nad kruszywem z barwą wzorcową pokazaną na rysunku p. 5.

PN-78/B-06714/13

5. Przygotowanie próbki analitycznej. Ze średniej próbki laboratoryjnej kruszywa przygotowanej wg PN-76/B-06721 należy pobrać metodą kwartowania dwie próbki analityczne o masie wg tablicy, wysuszyć do stałej masy w temperaturze 105 * 110°C i zważyć z dokładnością do 0,1 % masy próbki (m).

Górna granica nominalnego uziarnienia, mm	Najmniejsza masa próbki analitycznej, 9
4 31,5 63 ponad 63	500 1000 2000 4000

6. Wykonanie oznaczania. Próbkę analityczną przygotowaną wg 5, należy wsypać do naczynia metalowego, zalać wodą, podgrzać do wrzenia i gotować przez 30 min. Następnie kruszywo wymieszać i pozostawić do ostygnięcia do temperatury 20 ±5BC. Tak przygotowaną próbkę należy przesiać na mokro przez sito o boku oczka kwadratowego 4 mm. Całość przesiewu wraz z wodą z rozmywania i płukania należy poddać procesowi wymywania ziarn mniejszych niż 0,063 mm w przyrządzie wg 4d). W tym celu należy wlać do naczynia 1 porcję kruszywa wraz z zawiesiną wodną w ilości nie większej niż 1000 ml, dopełnić wodą do kreski a, zawartość naczynia wymieszać łopatką, odczekać 10 s i równomiernie w ciągu 3 s, odchylić podstawę 2 wraz z naczyniem tak, aby wylała się warstwa zawiesiny znajdująca się pomiędzy kreskami a i b. Następnie podstawę 2 opuścić do pozycji poziomej, naczynie 1 dopełnić wodą do kreski a, całą zawartość wymieszać łopatką, odczekać 10 s i dalej postępować jak poprzednio. Czynność tę, dla każdej porcji badanego kruszywa, należy powtarzać, aż ciecz wylewana z naczynia 1 będzie klarowna.

Po zakończeniu płukania należy kruszywo wraz z wodą przelać z naczynia 1 do czystego naczynia pomocniczego, a do opróżnionego naczynia 1 wlać kolejną porcję kruszywa wraz z zawiesiną z rozmytej próbki analitycznej.

Po zakończeniu płukania poszczególnych porcji kruszywa pochodzących złej samej próbki analitycznej, wypłukane kruszywo zebrane w jednym naczyniu pomocniczym należy zdekantować połączyć z kruszywem grubym oddzielonym uprzednio na sicie, (odsiew) całość wysuszyć do stałej masy w temperaturze 105 * 110°C, ostudzić i zważyć z dokładnością do 0,1% (mi).

PN-76/B-06714/10

2.3.2.1. Jamistość kruszywa w stanie luźnym (j) należy obliczyć z dokładnością do 1,0%, wg wzoru (3)

/, =

PP ~ Pm P»

100

(3)

w którym:

Pni - gęstość nasypowa kruszywa w stanie luźnym, g/cm3,

pp - gęstość pozorna kruszywa, g/cm3

2.3.2.2. Jamistość kruszywa w stanie utrzęsionym (J^) należy obliczyć z dokładnością do 1,0% wg wzoru (4)

3, =

PP ~ Pm P»

100

(4)

w którym:

pp - gęstość pozorna kruszywa, g/cm3,

Pnu - gęstość nasypowa kruszywa w stanie utrzęsionym, g/cm3.

---