1.Temat ćwiczenia : Doświadczenie STOKESA
2.Cel ćwiczenia: Wyznaczenie dynamicznego współczynnika lepkości cieczy lepkiej.
3.Wprowadzenie:
W 1846 r. George Stokes wyznaczył następującą zależność na siłę oporu FT działającą na przedmiot w ośrodku ciekłym:
siła oporu = (prędkość)(lepkość)(rozmiar przedmiotu)
Dla metalowej kulki zależność ta wyraża się wzorem :
FT = 6rv gdzie:
r - promień kulki, v - jej prędkość, - współczynnik lepkości ośrodka, w którym kulka się porusza. Ponieważ do ćwiczenia użyte zostało naczynie w kształcie rury o promieniu R wypełnione cieczą (gliceryną), powyższy wzór przyjmie postać:
FT = 6rv(1-r/R)n
Na spadającą kulkę działa także siła ciężkości Fg = 4/3 ρk r3 g , oraz siła wyporu z jaką ciecz działa na kulkę Fw = 4/3 ρc r3 g .
Siła oporu ośrodka, ponieważ jest proporcjonalna do prędkości, w pierwszej fazie ruchu wzrasta do momentu, gdy zrównoważy działanie siły ciężkości, wówczas przyspieszenie przybiera wartość zerową i dalszą drogę kulka przebywa ze stałą prędkością.
Uwzględniając odcinek drogi l ,który kulka przebywa z tą stałą prędkością otrzymujemy:
gdzie:
ρ gęstość materiału kulki(cyna), ρc - gęstość materiału cieczy (gliceryna)
g - przyspieszenie ziemskie, r - promień kulki, R - promień cylindra,
t - czas ruchu na długości l cylindra, n - współczynnik wyznaczony doświadczalnie.
Przy założeniu ,że r << R wyrażenie (1-r/R)n ~1
4.Przebieg ćwiczenia:
Wykonano pomiar czasu przebycia drogi l dla dziesięciu kulek w temperaturze pokojowej ok.20oC.
l