AKTYWA-są to składniki majątkowe każdej jednostki gospodarującej gromadzone w celu prowadzenia zamierzonej działalności
BILANS- jest najstarszym sprawozdaniem finansowym ,stanowi ujście syntetyczne wszystkich kont bilansowych, tzn. kont aktywnych, pasywnych, aktywno-pasywnych, oraz konta wynikowo-bilansowego, bilans sporządzony jest przez jednostkę produkcyjną, handlową lub usługową.
CECHY RACH. -stosowanie miernika pieniężnego dla procesów i operacji gosp.; dokumenty księgowe tzn. dokonywanie zapisu w księgach rachunkowych wyłącznie na podstawie dokumentów księgowych, potwierdzających fakt zaistnienia operacji gosp.; stosowanie kont oraz tworzenie zakładowych planów kont do zapisów operacji gosp.; wykorzystywanie zasady podwójnego zapisu w ewidencji syntetycznej firmy ; prowadzenie kontroli wew poprzez przeprowadzenie inwentaryzacji
DO EWIDENCJI ROZLICZEŃ M/O KOSZTÓW służy konto „Rozliczenia m/o kosztów. Saldo Wn wyraża koszty przyszłych okresów i wykazuje się w Aktywach. Saldo Ma oznacza utworzoną rezerwę i wykazuje się w Pasywach.
DOWÓD KSIĘGOWY- jest dokumentem stanowiącym podstawę zapisu w księgach rachunkowych , każdy zapis zdarzenia w księgach rachunkowych musi być udokumentowany, podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gosp.
DZIENNIK- urządzenie księgowe służące do rejestracji operacji gospodarczych w ujęciu chronologicznym dla wszystkich operacji lub dla wybranych rejestracji określonych grup operacji
FUNKCJE RACHUNKOWOŚCI -informacyjna -dla celów decyzji; kontrolna -czy operacje są zgodne z prawem i zamierzeniami; sprawozdawczo - analityczna; dowodowa -wiąże się z obowiązkiem archiwowania dowodów księgowych, które są podstawą wszelkich zapisów w księgach rachunkowych
INWENTARYZACJA -ustala stan faktyczny posiadanych składników majątkowych , porównuje stan faktyczny ze stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych , ustala różnice między stanem faktycznym a stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych , rozlicza osoby materialne odpowiedzialne za powstałe różnice stwierdzone podczas inwentaryzacji
INWENTARZ- czyli wykaz aktywów i pasywów
KAŻDE KONTO ZAWIERA: 1. nazwę konta, która wyróżnia dane konto spośród innych kont i określa, jakie operacje będą ewidencjonowane na danym koncie oraz symbol cyfrowy konta; 2. dane identyfikacyjne operacji, takie jak: data zapisu, numer i rodzaj dowodu, który jest podstawą księgowania, treść operacji; 3. dane wartościowe operacji (kwota operacji). Uproszczonym schematem konta dwustronnego jest tzw. konto teowe. Lewa strona konta to Debet lub Winien a prawa Credit lub Ma.
KLASYFIKACJA KOSZTÓW 1.Według struktury: proste, złożone. 2.Wg miejsc powstawania: koszty wydziałów podstawowych, pomocniczych, koszty zakupu, koszty zarządu.
KONTA AKTYWÓW FUNKCJONUJĄ NASTĘPUJĄCO: - po stronie debetowej wpisuje się stan początkowy danego składnika oraz wszystkie zwiększenia tego stanu; - po stronie kredytowej zapisuje się wszystkie zmniejszenia tego stanu. Obrót debetowy konta aktywnego jest większy lub równy obrotowi kredytowemu, w związku z czym saldo konta jest zawsze debetowe lub równe zero.
KONTA PASYWÓW: - po stronie kredytowej zapisuje się stan początkowy danego składnika oraz wszystkie zwiększenia tego stanu; - po stronie debetowej są rejestrowane wszelkie zmniejszenia stanu danego składnika. Obrót kredytowy konta pasywnego jest większy (lub równy) od obrotu debetowego, w związku z czym saldo konta jest zawsze kredytowe lub w przypadku gdy obroty są równe zero - zerowe. Operacje ewidencjonuje się chronologicznie (według daty ich wystąpienia), z podziałem na poszczególne okresy sprawozdawcze
KONTO-podstawowe urządzenie księgowe służące rejestracji zapisów operacji gospodarczych
KOSZTY to wyrażone w pieniądzu celowe zużycie czynników działania (produkcji) środków trwałych, wyposażenia, wartości niematerialnych i prawnych, materiałów, paliwa, energii, usług obcych, czasu pracy ludzi oraz niektóre wydatki nie odzwierciedlające zużycia tych czynników w podmiocie gospodarczym w trakcie normalnej działalności (produkcji) w danym okresie.
KOSZTY ZESPOŁU 4 W UKŁADZIE RODZAJOWYM: Amortyzacja - koszty zużycia środków trwałych , wyposażenia oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zużycie materiałów - koszty zużycia materiałów podstawowych, pomocniczych, półfabrykatów obcych, opakowań, paliwa, części zamiennych. Zużycie energii - koszty zużycia energii elektrycznej i cieplnej, wody, pary, sprężonego powietrza, zużywanych na cele technologiczne, energetyczne i gospodarcze, zakupionych z zewnątrz. Usługi transportowe - koszty w zakresie przewozu towarowych i osobowych, takie jak opłaty spedycyjne, podstawowe i dodatkowe za przewozy ładunków różnymi obcymi środkami transportowymi. Usługi remontowe - koszty wykonywanych przez obce jednostki usług remontowych na rzecz działalności gospodarczej. Pozostałe usługi - koszty nabytych z zewnątrz usług obcych nie ujętych na poprzednio wymienionych kontach. Są to usługi łączności, informatyki, projektowania, wynajmu sprzętu, wydawnicze, filmowe, reklamy, biurowe, szkolenia itp.. Wynagrodzenia - koszty wynagrodzeń za pracę (pieniężne i w naturze) bez względu na charakter pracy. Narzuty na wynagrodzenia - koszty składek ZUS oraz na Fundusz Pracy, obliczanych na podstawie wynagrodzeń brutto ujętych na koncie wynagrodzenia (z wyłączeniem wynagrodzeń wypłaconych z tzw. funduszu bezosobowego). Również są tu ujęte odpisy na fundusze załogi socjalny i mieszkaniowy, zgodnie z przepisami powiększające te fundusze. Podróże służbowe - koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych. Pozostałe koszty - podatki obciążające koszty działalności, opłaty skarbowe, notarialne, koszty manipulacyjne usług bankowych, opłaty za wynajem nieruchomości, stypendia, wypłaty za racjonalizację i wynalazczość, ubezpieczenia majątkowe i osobowe.
KOSZTY ZESPÓŁ 5 W UKŁADZIE FUNKCJONALNO-KALKULACYJNYM: Koszty działalności podstawowej - koszty bezpośrednie działalności podstawowej powstające wciągu okresu, do których zalicza się zużycie materiałów z narzutami, wynagrodzenia z narzutami, usługi obróbki obcej, energię, zużycie narzędzi specjalnych. Na koniec okresu przenosi się na to konto uprzednio rozliczone koszty wydziałów podstawowych dotyczące odpowiednich produktów pracy. Odpowiednio prowadzona analityka pozwala obliczyć techniczny koszty wytworzenia wyrobów czy usług. Koszty handlowe - koszty utrzymania placówek handlowych, sklepów, hurtowni, do których zalicza się wynagrodzenia z narzutami, czynsze, amortyzację, remonty i konserwację, zużyte materiały itp. ewidencja analityczna powinna umożliwić ustalenie i kontrolę kosztów poszczególnych placówek i na tym tle, ich rentowności. Koszty wydziałowe - koszty ruchu maszyn i urządzeń wydziałów podstawowych oraz koszty ogólne związane z prowadzeniem wydziałów. Analityczne rozwiązania powinny ujmować odrębnie koszty poszczególnych wydziałów, oddziałów nawet stanowisk, stosownie do potrzeb kontroli kosztów miejsc powstawania kosztów oraz racjonalizacji powiązania ich wielkości z produktami. Poprawność doliczenia tych kosztów do jednostek kalkulacyjnych zależy od dobranych przekrojów ewidencji. Działalność pomocnicza - techniczny koszt funkcjonowania i wytwarzania wydziałów pomocniczych. Odrębne konta szczegółowe dla wydziałów pozwalają określić ich koszty, wycenić świadczenia i obciążyć nimi odbiorców. Koszty zarządu - koszty związane z organizacją, administrowaniem , kierowanie oraz obsługą przedsiębiorstwa jako całości . Są one dzielone na koszty ogólna - produkcyjne związane z utrzymaniem obiektów służących całej jednostce oraz administracyjno - gospodarcze dotyczące płac pracowników komórek administracyjnych, koszty podróży, podatków, wydatków reprezentacyjnych, kosztów biurowych. W porównaniu z kosztami wydziałowymi koszty te wykazują mniejszy związek z procesem technologicznym i produktami. Koszty zakupu - koszty ponoszone przez jednostkę przy zakupie materiałów, towarów na potrzeby działalności; są to pozycje bezpośredniej fazy zakupu, związane z przewozem, wynagrodzenia za pracę przy załadunku, przeładunku i wyładunku, opakowania, ubezpieczenia, ekspertyzy. Koszty te zwiększają wartość materiałów wyrażoną w cenach zakupu do wysokości ceny nabycia. Mogą one być rozliczane w czasie na część dotyczącą zapasu materiałów i towarów i część obciążającą koszty, w ślad za wydanymi z magazynu zasobami. Szczegółowe urządzenia ewidencyjne pozwalają w wypadku zróżnicowanej ich wielkości ujmować je odrębnie dla poszczególnych materiałów i towarów. Koszty sprzedaży - rodzajowo są podobne do kosztów zakupu, lecz dotyczą sprzedawanych składników majątku (produktów, materiałów, towarów itp.) wydanych z magazynów lub produkcji w celu wysłania lub wydania odbiorcy. W szczególności są to koszty przewozów łącznie z kosztami składowania, materiały zużyte na opakowania, koszty zużycia opakowań wielokrotnego użytku, prowizje dla jednostek handlu zagranicznego i pośredniczących, ubezpieczenia w transporcie, koszty reklamy i wynagrodzenia związane z tym zakresem działania. Jeśli koszty sprzedaży poszczególnych produktów lub ich grup są zróżnicowane, to dla celów prawidłowej pełnej kalkulacji ceny, oceny opłacalności, należy je ujmować oddzielnie.
KSIĘGA GŁÓWNA - służy zapisom w porządku systematycznym. Obejmuje konta syntetyczne, na których ewidencja prowadzona jest wg zasady podwójnego zapisu
KSIĘGI POMOCNICZE -są to konta analityczne, na których ewidencja prowadzona jest wg zasady zapisu pomocniczego
KSIĘGOWOŚĆ-stanowi część rejestracyjna systemu rachunkowego, która buduje bazę danych dla systemów informacyjnych co w praktyce wiąże się z prowadzeniem ksiąg rachunkowych
NADZWYCZAJNE ZYSKI są określane jako przyrost środków rzeczowych, pieniężnych lub należności bądź zmniejszenie zobowiązań, nie związane z normalnym ruchem okrężnym majątku, nie powodujące równoległego powstania kosztów.
OBRÓT KONTA -to suma zapisów jednej ze stron konta wraz z kwotą salda początkowego
OPERACJA GOSPODARCZA -jest to zdarzenie wywołujące zmiany w skł bilansowych wynikających lub sprawdzanych rozliczeniach na podstawie dokumentów zbiorczych
PASYWA - stanowią równowartość posiadanych składników majątkowych czyli aktywów. Są pojęciem abstrakcyjnym, oznaczają określone prawa podmiotowe do majątku, który jednostka posiada, a które jej właściciele przekazali w trwałe lub czasowe użytkowanie