SCENARIUSZ OTWARTEJ OBIETNICY ZUCHOWEJ
W 5 GROMADZIE ZUCHOWEJ „LEŚNE SKRZATY” PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W RYGLICACH
PRAWO I OBIETNICA ZUCHOWA
W czasie przynależności zucha do gromady odbywa się proces wychowawczy, w którym kształtujemy młody charakter. Budujemy hierarchię celów i wartości, które pozwolą świadomie wybrać dobro, przyjąć odpowiedzialność za siebie, za innych, za swoje zadania w dorosłym społeczeństwie. Wymagania stawiane zuchom powinny być wysokie, ale zawsze wyprzedzane przez wymagania jakie drużynowy stawia samemu sobie.
Kierunek wychowania w najmłodszej grupie wiekowej w ruchu harcerskim wytacza Prawo Zucha.
Idee i wartości zapisane w Prawie Zucha a następnie potwierdzone obietnicą obejmują najważniejsze kierunki aktywności dziecka, przedmioty dążeń i źródła głębokiej radości i satysfakcji. Zuch może im służyć, bronić ich, dawać świadectwo swoim postępowaniem. Zuch przed własnym sumieniem odpowiada za przestrzeganie dobrowolnie przez siebie złożonej obietnicy. Woli jej dotrzymania zuch ma dowodzić swoim zachowaniem, nauką, zabawą, pracą. Obietnica Zuchowa to pierwszy próg, który dziecko pokonuje, aby zostać zuchem. Zbiórka ta, powinna mieć uroczysty charakter, niepowtarzalny klimat, ale również powinna być podsumowaniem dotychczasowej zabawy. Powinna
składać się z trzech części. Pierwsza z nich to próby, w których każde dziecko ma szansę pokazania innym i udowodnienia sobie, że w pełni zasługuje na miano zucha. Druga część to obrzęd złożenia Obietnicy. Jest to bardzo podniosła chwila o znaczeniu wychowawczym. Wypowiadanie jej w sposób uroczysty pogłębia wolę dziecka w doskonaleniu się, wywołuje pragnienie, bycia dobrym zuchem. Trzecia część to moment aprobaty przez dorosłych, tych, których dzieci najbardziej kochają i szanują, tych, którym ich umiejętności przynoszą radość, a więc spotkanie z rodzicami.
Miejsce: klasa lekcyjna.
Termin: popołudnie 20 listopada 2002 r.
Czas trwania: 2,5 - 3,5 godziny.
CELE:
- Wprowadzenie nastroju tajemniczości i niepowtarzalności.
- Wdrażanie do obowiązkowości, podejmowania odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie.
- Kształtowanie poczucia przynależności do społeczności swojej gromady -integracja zuchów.
- Rozbudzanie i rozwijanie wrażliwości estetycznej i moralnej dziecka.
- Kształtowanie szacunku dla symboliki zuchowej i symboli narodowych.
2. ZAMIERZENIA:
Po zajęciach uczeń będzie :
- rozumiał znaczenie i sens Obietnicy Zuchowej,
- posiadał znaczek i legitymację zuchową,
- znał i rozumiał prawa i obowiązki zucha.
3. METODY:
- czynnościowa (gry i ćwiczenia),
- słowna (gawęda, praca z tekstem, piosenki),
- Krąg Rady,
4. FORMY ORGANIZACYJNE:
- zbiorowa jednolita,
- indywidualna,
- grupowa jednolita i zróżnicowana.
SCENARIUSZ OBIETNICY ZUCHOWEJ
1. OBRZĘD ROZPOCZĘCIA ZBIÓRKI
Półmrok wielkiej sali, ciemne niebo za oknem i wspaniały nastrój, który wypełniają zaproszeni goście.
· Zuchy wchodzą do sali ze śpiewem: - „Stańmy w koło i wesoło hasło zaśpiewajmy swe” (wprowadzenie totemu).
· Stojąc w kręgu witają się:
- „Czuj zuchy piosenką witamy się, piosenka popłynie daleko hen” (3 x)
- Okrzyk
„Każdy zuch - dzielny Skrzat
Z borem, lasem, za pan brat!”
- Sprawdzenie obecności (każda szóstka sylabami mówi swoją nazwę).
· POWITANIE GOŚCI przez drużynowego.
Piosenka gromady:
Pośród traw, pośród drzew krasnoludków chaty
Słychać tam wesoły śmiech, to się śmieją Skrzaty
HI,HI, ha, ha, ha kto się śmieje? Ty i ja!
Pośród traw, pośród drzew tupią małe butki
Słychać tam wesoły śmiech tańczą krasnoludki
Tup, tup tup, hop sa, sa kto tak tańczy ? Ty i ja!
Spoza drzew, spoza traw ulatują nutki,
słychać flet, słychać śpiew grają krasnoludki
Tri li li, tra la la kto tak śpiewa? Ty i ja!
- Uroczyste rozpalenie kominka:
„WSZYSTKO CO ZŁE TO SZUKA CIENIA-
DO ŚWIATŁA DOBRO GARNIE SIĘ”
Ogień to symbol ciepła, radości, a przede wszystkim zuchowych i harcerskich spotkań. Dlatego proszę harcerza o uroczyste rozpalenie ognia - naszego „świeczkowiska” i pełnienie funkcji STRAŻNIKA OGNIA.
2. ZAPOWIEDŹ ZBIÓRKI
W KRĘGU GAWĘDA DRUŻYNOWEGO
Dzisiejsza zbiórka jest bardzo ważna, uroczysta, inna od wszystkich do tej pory.
Gościmy wiele osób, które będą przyglądać się naszym zmaganiom. Wszyscy wspólnie już przez dłuższy czas pracowaliśmy aby zasłużyć na ten dzień. Dzisiaj zostaną wyróżnione najlepsze zuchy i jeśli pokonają próby, wykażą się znajomością Prawa Zucha zostaną prawdziwymi zuchami. Otrzymają również wielki skarb. Tym skarbem będzie znaczek zuchowy. Taki maleńki i kolorowy. Przypniecie go do waszych białych bluzeczek, będących strojem mundurowym naszej gromady, po lewej stronie, tam gdzie bije Wasze serduszko.
Ten znaczek pomoże Wam zrozumieć świat, poprowadzi Was w daleką, nieznaną i dorosłą przyszłość. Zapamiętajcie ten moment, bo dzisiaj składacie Obietnicę Zuchową.
Obiecujecie być dobrym zuchem, wzorowym uczniem i posłusznym dzieckiem. Mały, biały orzeł, który widnieje na znaczku będzie Wam zawsze przypominał o tym, że jesteście Polakami, że bardzo kochacie swoją Ojczyznę i zrobicie wszystko, aby była szczęśliwa, aby już nigdy nie zaznała wojny, nienawiści i zła. Symbolizuje on również odwagę, męstwo i dzielność. Śliczne słoneczko na niebieskim tle symbolizuje radość, zadowolenie, uśmiech a także dobroć i przyjaźń, sumienność i obowiązkowość. Promienie oznaczają, że zuch ma świecić dobrym przykładem, promieniować dobrocią, gotowy służyć wszystkim ludziom, bo wszystkim z zuchem jest dobrze.
Drogie zuchy napis „zuch” na waszym znaczku oznacza, że jesteście najmłodszymi członkami ZHP, organizacji dzieci i młodzieży, w której możecie się bawić, zdobywać sprawności zespołowe i indywidualne oraz zuchowe stopnie czyli gwiazdki. Szanujcie ten znaczek - niech Wam on przypomina o waszej codziennej zabawie, nauce i pracy. Noście go z honorem. Jest to wasz największy skarb, najwyższa dziecięca wartość.
Chciałabym, abyście za kilka lat gdy dorośniecie mogli powiedzieć „Byłem kiedyś zuchem i dlatego jestem dobrym Polakiem”.
Życzę Wam abyście dzisiaj dobrze bawili się na zbiórce i zdobyli ten znaczek - Wasz Skarb.
2. PRZYPOMNIENIE PRAWA ZUCHA
Zuch 1.
Zuch wśród swoich rówieśników, tak jak oni starszych słucha
ale mówi im, „Kochani - ja mam swoje Prawo Zucha.
Zuch 2.
Zuch choć jeszcze jest nieduży, kocha Polskę, w sercu nosi
dla niej uczy się , jej służy , jak punkt pierwszy Prawa głosi.
Drużynowa:
Przygotowałam dla was mapę, na której zaznaczona jest jakaś linia, kropki , jak myślicie co to jest?
Zuchy:
To jest Polska, nasza Ojczyzna.
Drużynowa:
Co to znaczy Ojczyzna? Jakie są barwy ojczyste, flaga, hymn, godło naszego kraju?
Zuchy:
Odpowiadają na zadane kolejno pytania.
Drużynowa:
Co oznacza linia narysowana przez środek Polski?
Zuchy:
To Wisła, królowa rzek polskich.
Drużynowy:
Skąd wypływa, przez jakie miasta płynie?
Zuchy:
- Z Baraniej Góry.
- Kraków, Sandomierz, Warszawa, Toruń, Gdańsk.......
- Śpiewają piosenkę „Płynie, Wisła płynie”.
- Opowiadają o zabytkach jakie występują w danym mieście, historię miast, legendy, np.:
/Kraków - był stolicą Polski, miasto historyczne, zabytki - Wawel, Katedra wawelska, Dzwon Zygmunta, Groby Królewskie, Smocza Jama, Sukiennice, Rynek, Kościół Mariacki, Ołtarz Wita Stwosza, uczelnie, Biblioteka Jagiellońska, kamieniczki, Kopiec Kościuszki i Kopiec Piłsudskiego...................
Legendy: „O smoku wawelskim”, „O krakowskim hejnale”..................................
Warszawa - stolica Polski, herb Syrenka, Pałac Kultury i Nauki, Sejm, Senat, ministerstwa, Pałac Prezydencki, Belweder, Łazienki, Zamek Królewski, Zamek w Wilanowie, Pomnik Mikołaja Kopernika, Chopina, Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Małego Powstańca, Grób Nieznanego Żołnierza, warszawska Starówka, ...............................................................................................................
Legendy: „Wars i Sawa” , „Warszawska Syrenka”................................................
Toruń- urodził się Mikołaj Kopernik, uczelnie, toruńskie pierniki - legenda.
Gdańsk - Wisła ma tu ujście, miasto portowe, miejscowość wypoczynkowa nad morzem, pomnik Neptuna władcy mórz, piękne Stare Miasto, wyrób biżuterii z bursztynu........................................................................
Historia jantaru./
- Zaznaczają na mapie wymienione miejscowości oraz naszą małą ojczyznę - Ryglice? Określają gdzie leży, wymieniają zabytki Ryglic.
Drużynowy:
Które prawo mówi nam o miłości do Ojczyzny, poszukaj w rozsypance zdaniowej.
Zuch:
Przypina na tablicy pierwsze Prawo Zucha - „Zuch kocha Polskę” i zapala pierwszą świeczkę, jako symbol tego prawa.
W kręgu zalega cisza przerwana „rykiem” zwierzęcia i nagle....wchodzi straszna postać :
Smok:
Jestem smokiem wawelskim i słyszałem, że są tu jakieś zuchy. Wy jesteście zuchami? Tak? Przyszedłem zabrać Was do swojej pieczary...
Zuchy z ciekawością przyglądają się niezwykłemu gościowi, nawet śmieją się troszkę z jego fantastycznego stroju...
Smok:
- Co? Śmiejecie się ze mnie? To się mnie nie boicie?
Zuchy:
- Nieee!!!
Smok jest zdziwiony
Drużynowy:
- Smoku zuchy nie mogą się ciebie bać, bo... Jakie są zuchy?
Zuchy:
- Dzielne!
Zuch:
- „ Drugi punkt jest równie ważny,
zuch jest dzielny -śmiało kroczy
Jest roztropny i rozważny,
trudom patrzy prosto w oczy.”
Zuch:
Z rozsypanki zdaniowej wybiera drugie prawo - „Zuch jest dzielny” i przypina na tablicy. Głośne odczytanie hasła i zapalenie drugiej świeczki.
Smok nie odchodzi, zaczyna się rozglądać, zastanawiać, aż wreszcie mówi:
Smok:
Tak tu u Was jakoś miło. Chciałbym z wami zostać, bawić się i zostać zuchem. Ojej! A co z moimi planami? Co ja mówię? W ogóle co się ze mną dzieje?
Zuchy:
Odpowiadają, że to chyba dlatego, że wszystkim jest z zuchem dobrze i zapraszają Smoka do grona gości.
zdjeęcie
Nagle na scenę wchodzą kolejne postacie (Grześ i jego ciocia) i inscenizują wiersz J. Brzechwy „O Grzesiu kłamczuchu”. Po obejrzeniu „scenki” zuchy skandują:
Zuchy:
- Braawo, Braawo, brawisimo, (x 2)
brawo, brawo, brawisimo, (x 2)
braawo, braawo, brawisimo. zdjęcie
Grześ:
Ciociu, ja też chciałbym należeć do takiej gromady. Czy zuchy przyjęły by mnie?
Ciocia:
Nie wiem Grzesiu, zapytajmy o to dzieci.
Czy Grześ mógłby należeć do Waszej drużyny?
Zuchy:
Nie, bo zuch nie kłamie.
Drużynowa:
A może mógłby z nami tu pozostać?
Zuchy:
Tak, gdy obieca, że nie będzie kłamał!
Grzesiu składa postanowienie, że będzie pracował nad swoją okropną wadą i wraz z ciocią zajmują miejsca wśród zaproszonych gości.
Zuch:
„Zuch nie złamie swego słowa i nie skłamie jasna sprawa
prawdę kocha jego mowa, to już trzeci punkt jest Prawa.”
Drużynowa:
Przestrzeganie trzeciego punktu Prawa Zucha nie jest łatwe, zdarza się nam brzydko powiedzieć, nie dotrzymać słowa, bo czasami nam się „wymsknie” z ust. Przejdziecie więc teraz kolejną próbę, próbę WYPARZANIA JĘZYKA CZARODZIEJSKIM POKARMEM. Należy go zjeść bez skrzywienia się, gdyż w przeciwnym wypadku czar może nie zadziałać. Wyparzanie języka ma Was chronić przed kłamstwem i nadmiernym gadulstwem.
zdjecie
Zuch:
Po udanej próbie zuch przypina trzecie prawo - „Zuch mówi prawdę”, odczytuje je i zapala kolejną świeczkę.
Drużynowa:
- Jako zadanie międzyzbiórkowe prosiłam Was o przygotowanie czerwonych serduszek. Czy wszystkie zuchy wykonały zadanie? Jeśli nawet ktoś o tym zapomniał to, teraz obiecuje, że to się więcej nie powtórzy, ponieważ....
Zuchy:
„zuch pamięta o swoich obowiązkach”.
Zuch:
„O porządek dba w swych książkach,
co dzień rano łóżko ściele,
pamięta o obowiązkach,
choćby miał ich bardzo wiele.”
Zuch:
Przypina kolejne prawo na tablicy, odczytuje i zapala czwartą świeczkę.
Drużynowa:
Przygotowane przez was serduszka są symbolem wielkiej miłości do rodziców, za to, że dali Wam życie, opiekują się Wami, przypominają Wam o obowiązkach i często pomagają je wypełniać.
Proszę, podarujcie teraz rodzicom te serduszka jako symbol waszej miłości do nich.
Drużynowa:
Ja również przygotowałam dla Was serduszka, ale one mają wam przypominać, że każdy zuch powinien dążyć do tego aby codziennie spełnić jakiś dobry uczynek - pomóc starszemu, młodszemu, zrobić mamie zakupy, posprzątać, powiedzieć komuś miłe słowo, przebaczyć złe zachowanie, zaczepkę kolegi.
Wręczenie zuchom serduszek zdjęcie
Drużynowa:
Zuch kocha wszystkich ludzi, dlatego w dowód sympatii i wdzięczności za uczestnictwo tylu gości w naszej uroczystej zbiórce obdarujcie wszystkich tym pięknym symbolem.
Zuchy:
Wręczają gościom serduszka.
Drużynowa:
Zadaniem międzyzbiórkowym było także przygotowanie karteczek z zapisanymi wadami, których chcecie się pozbyć po Obietnicy. Proszę teraz wrzucić te karteczki do wiaderka.
Drużynowa:
Zastanawiam się dlaczego tu jest tylu gości? Groźny smok zmienił plany porwania zuchów i poprosił o pozostanie z nami, Grześ obiecał poprawę zachowania, bo tak bardzo chciał zostać wśród nas, rodzice także porzucili swoje obowiązki i przyszli tutaj, przyjechali również do nas goście z Krakowa, Tarnowa. Są harcerze ze swoimi opiekunami. Jak myślicie dlaczego tak się dzieje, bo .......
Zuch:
Koleżeński jest w zabawie,
starszym służy wdzięcznym ruchem,
jest pomocny w każdej sprawie,
wszystkim dobrze jest z tym zuchem.
Zuch:
Przypina i odczytuje czwarte Prawo Zucha - „Każdemu z zuchem jest dobrze” - następnie zapala kolejną świeczkę.
Drużynowy:
Szóstki dostają koperty z zadaniami do wykonania. Pierwsze zadanie to nawijanie nici na zapałkę. Zadanie szóstki wykonują na czas.
Drużynowy:
Bardzo dobrze wykonaliście to zadanie, myślę, że dlatego, bo zuch ...
Zuchy:
Zuch stara się być coraz lepszy.
Drużynowa:
Ponieważ zuch stara się być coraz lepszy, sprawdźmy się w kolejnej próbie .
Zuchy:
Szóstkowi losują zadania, a następnie w szóstkach układają obraz z nieregularnie pociętych kawałków:
1). Gołąbek pokoju.
2). Krajobraz Ryglic.
3). Ryglicki rynek.
Drużynowy sprawdza wykonanie zadania, dokonuje oceny pracy szóstek -pochwała.
Drużynowy:
- Na karteczkach napisaliście swoje wady, których chcecie się pozbyć, bądź pracować nad nimi. By to wam ułatwić, spalimy je teraz, by już nigdy do was nie powróciły. To co było napisane na tych karteczkach to tajemnica każdego zucha. Dla pewności popiół ze „spalonych wad” zbierzemy do słoika i na najbliższej zbiórce zakopiemy głęboko w ziemi w wyznaczonym miejscu.
Zuch:
Wiedzę zdobyć w tym jest pierwszy,
czy nauka, czy zabawa,
stara się być coraz lepszy,
to ostatni z punktów prawa.
Zuch:
Przypina na tablicy ostatnie hasło, „Zuch stara się być coraz lepszy” odczytuje i zapala szóstą świeczkę.
Drużynowy:
I tak zostało przypomniane całe Prawo Zucha.
Zuchy:
Odczytują kolejno każdy punkt Prawa Zucha.
KRĄG RADY - ocena prób i rozkaz o dopuszczeniu do Obietnicy.
Drużynowy:
Szanowni goście, rodzice, czy zuchy wykazały się znajomością Prawa Zucha? Jak wykonały próby, czy zasłużyły na noszenie zuchowego znaczka. Czy mogą być dopuszczone do złożenia Obietnicy Zuchowej?
Goście: .......................
Drużynowy:
Odczytanie rozkazu:
„WSZEM I WOBEC OGŁASZAM, ŻE DO GROMADY „LEŚNYCH SKRZATÓW” MOGĄ BYĆ PRZYJĘTE I ZŁOŻYĆ OBIETNICĘ ZUCHOWĄ NASTĘPUJĄCE ZUCHY”:
1.........................
2...........................
.........................
Wyczytane zuchy wstają.
Drużynowy:
Proszę druha Komendanta o odebranie Obietnicy, którą składać będziemy na znaczek zuchowy - symbol wszystkich zuchów i totem - symbol naszej gromady.
Proszę o powstanie, komenda: - Baczność!
Do Obietnicy - zuchy stoją w dwuszeregu, wyciągają prawą rękę w kierunku flagi i znaczka i powtarzają słowa obietnicy.
Komendant:
- Czy chcecie złożyć Obietnicę Zuchową?
Zuchy:
- tak.
Komendant:
Słowa roty:
„OBIECUJĘ BYĆ DOBRYM ZUCHEM I ZAWSZE PRZESTRZEGAĆ PRAWA ZUCHA”.
- Potwierdzenie po Obietnicy:
„JESTEŚCIE PRAWDZIWYMI ZUCHAMI.
CZŁONKAMI ZWIĄZKU HARCERSTWA POLSKIEGO”.
Namiestnicy ZHP:
Przypinają dzieciom znaczki zucha i wręczają legitymacje ufundowane przez dyrektor szkoły.
Zuchy:
Śpiewają piosenkę, która opowiada o znaczku zuchowym
Mundur, chusta, pas zuchowy,
Beret zdobi głowę,
A na piersi pięknie błyszczy
Znaczek kolorowy.
Ref.: To zuchy, to zuchy,
co tu dalej kryć.
To zuchy, to zuchy,
Dobrze zuchem być. / bis
Biały orzeł to odwaga,
Słońce radość głosi.
Zuch jak sama nazwa mówi
W ZHP być musi.
Ref.: To zuchy, to zuchy.....
Drużynowy:
Fakt złożenia Obietnicy zuchy potwierdzą w Kronice zuchowej ODCISKIEM MAŁEGO PALCA LEWEJ RĘKI, zamoczonym w tuszu
zdjęcie
Wystąpienie dyr. Szkoły, komendanta ZHP lub innego zaproszonego gościa.
Drużynowy:
Zaproszenie wszystkich obecnych do kręgu i obrzędowego zakończenia zbiórki.
Piosenka:
Ogniska już dogasa blask, braterski splećmy krąg,
W wieczornej ciszy, w świetle gwiazd, ostatni uścisk rąk.
Kto raz miłości poznał moc, nie będzie trwonił słów,
Przy innym ogniu , w inną noc do zobaczenia znów.
EWALUACJA:
Obietnica Zuchowa to zbiórka, która była podsumowaniem dotychczasowej pracy i zabawy. Po jej złożeniu zuchy stały się pełnoprawnymi członkami ZHP, weszły do harcerskiej rodziny. Przygotowanie uroczystości wymagało ode mnie dużego nakładu pracy, pomysłowości, współpracy z rodzicami. Trud ten jednak się opłacił. Zuchy wspaniale się bawiły i na pewno będą tę zbiórkę pamiętały do końca życia. Tym bardziej, że była ona pierwszą ważna uroczystością w harcerskim życiu moich zuchów.
EFEKTY:
Dla dzieci:
- były bohaterami wielkiego wydarzenia,
- miały możliwość wykazania się i dzielenia wiedzą,
- poznały istotę obietnicy zuchowej,
- poczuły się pełnoprawnymi członkami ZHP,
- miały okazję wspólnej zabawy z zaproszonymi gośćmi.
Dla rodziców:
- zrozumieli znaczenie zuchowych znaków, obrzędów i tajemnic w życiu gromady,
- przekonali się, że zbiórki zuchowe są pożytecznym sposobem spędzania przez dzieci wolnego czasu,
- mogli przeżyć atmosferę zabawy zuchowej.
Dla szkoły:
- stała się miejscem nietypowej uroczystości, która odbywa się tylko raz na trzy lata,
- zaproszeni goście zobaczyli jedną z form działalności pozalekcyjnej szkoły,
- nauczyciele instruktorzy zapoznali się z przygotowaniem i przebiegiem zbiórki zuchowej.
Dla mnie:
- zdobyłam kolejne doświadczenie w pracy instruktorskiej,
- stworzyłam odpowiednią atmosferę zaufania i dobrej zabawy,
- zdobyłam określona wiedzę o zachowaniu i postawach moich uczniów,
- zyskałam zrozumienie rodziców, Dyrekcji Szkoły i Komendy Hufca dla mojej pracy.
[Mariola Wątroba