PRZYRODA KL. VI

• Dział programu - Ziemia - Nasze wspólne dobro

Temat lekcji - Wpływ kwaśnych deszczy na rośliny.

• Cele operacyjne

Wiadomości:

1.Warunki niezbędne do życia organizmów żywych.

2.Wymagania kwasowości gleby przy rozwoju roślin.

3.Skala pH

4.Mechanizm tworzenia się kwaśnych deszczy.

5.Skutki kwaśnych deszczy w środowisku przyrodniczym.

Umiejętności:

1.Umiejętność posługiwania się kwasomierzem.

2.Umiejętność zakładania hodowli roślinnej.

3.Prowadzenie obserwacji porównawczej i umiejętność wyciągania wniosków.

4.Kształcenie umiejętności pracy w grupie i współodpowiedzialności za wyniki

doświadczenia.

Cele wychowawcze

1.Rozwijanie dociekliwości poznawczej.

2.Świadomość globalnej skali zagrożeń środowiska przyrodniczego.

3.Utrwalanie przekonań o współzależności elementów środowiska

przyrodniczego.

4.Świadomość znaczenia negatywnych zmian środowiska wywołanych

działalnością człowieka.

5.Chęć i potrzeba ochrony środowiska i działań proekologicznych.

Metody:

1.Eksperyment

2.Pogadanka

3.Dyskusja

Formy pracy:

1.Praca grupowa

2.Praca w zespole klasowym

Środki dydaktyczne:

Doniczki, ziemia ogrodowa, nasiona żyta, woda, rozpylacze, wodny roztwór mieszaniny kwasu węglowego i siarkowego, kwasomierze, linijki.

• TOK LEKCJI

• FAZA PRZYGOTOWAWCZA

I zespół czynności:

1.Przygotowanie teoretyczne

- przypomnienie warunków niezbędnych do życia roślinom

- wprowadzenie skali pH i zaznajomienie uczniów z metodami badania

kwasowości ( papierki wskaźnikowe, kwasomierz )

- właściwości żrące kwasów

- wytłumaczenie co to są i jak powstają kwaśne deszcze

2.Stworzenie sytuacji problemowej

- przypominamy uczniom wiadomości zdobyte wcześniej na lekcji

terenowej

- uczniowie odpowiadają na pytania:

• Jak wyglądały liście drzew w pobliżu elektrowni Turów?

• Czy występowały różnice miedzy roślinnością rozwijającą się blisko

ruchliwych ulic, a roślinnością rosnącą dalej od szosy?

• Czym mogły być spowodowane obserwowane zmiany roślinności?

3.Wyłonienie i sformułowanie problemu głównego i podproblemów

- Czy kwasowość gleby ma wpływ na rozwój roślin?

- Czy kwaśne opady uszkadzają organy roślinne?

4.Sformułowanie hipotez

- Nadmiar kwasów w glebie i opadach atmosferycznych wpływa

negatywnie na stan roślinności.

5.Projektowanie badań

- podział klasy na 4 grupy:

grupa I - prowadzi hodowlę kontrolną

grupa II - prowadzi hodowlę zraszaną sztucznym kwaśnym deszczem 1 raz

w tygodniu

grupa III - prowadzi hodowlę zraszaną sztucznym kwaśnym deszczem 2 razy

w tygodniu

grupa IV - prowadzi hodowlę zraszaną sztucznym kwaśnym deszczem co 2 dni

- badania trwają 3 tygodnie

6.Sporządzanie wykazu środków dydaktycznych

- każda grupa według instrukcji ćwiczeń sporządza wykaz potrzebnych jej

pomocy do wykonania ćwiczenia

7.Planowanie sposobu rejestracji i ilustracji wyników badań

- każda grupa dokonuje obserwacji i pomiarów kiełkującego zboża oraz

kwasowości gleby zapisując informacje w tabeli, co drugi dzień

obserwacji

II zespół czynności:

1.Zebranie i dobór środków dydaktycznych

- grupy gromadzą sprzęt potrzebny do przeprowadzenia ćwiczenia:

doniczki, ziemia, nasiona żyta, woda lub rozpylacz wypełniony przez

nauczyciela mieszaniną wodnych roztworów kwasu siarkowego i węglo -

wego ( pH = 3 ), kwasomierze.

2.Przygotowanie stanowiska pracy

- grupy wydzielając część klasy ( gabinetu biologicznego ) przygotowują

kącik eksperymentu przyrodniczego

- przy kąciku eksperymentu znajduje się informacja o celu ćwiczenia oraz

numery stanowisk badawczych grup

- zraszacze ze „ sztucznym „ kwaśnym deszczem są zabezpieczone w

zamkniętej szafce

• FAZA REALIZACYJNA

III zespół czynności:

1.Przeprowadzenie doświadczenia

- grupy zakładają hodowle żyta w doniczkach z ziemią

- każda grupa zakłada hodowlę z 30 nasion żyta

- co drugi dzień są prowadzone obserwacje i pomiary zapisywane przez

grupy w tabelach obserwacji własnej hodowli

- zraszanie hodowli „sztucznym” kwaśnym deszczem ze zraszacza

odbywa się tylko w obecności nauczyciela i jego pomocy

- jednocześnie każdy z uczniów samodzielnie porównuje rozwój żyta w

równorzędnych 4 hodowlach

2.Rejestrowanie wyników badań

- wyniki hodowli grupy zapisywane są w tabeli obserwacji

- każda grupa po zakończeniu obserwacji wykonuje odbitki swojej tabeli

dla pozostałych uczniów w klasie

Kolejne obserwacje	Dzień obserwacji	Wysokość żyta	Kolor liści żyta	Kwasowość gleby	Inne zmiany
1
2
3
4
5
6
7
8
9

IV zespół czynności:

1.Analiza i opracowanie wyników badań

- analiza 4 tabeli obserwacji

- porównanie wyników grupy II, III i IV z hodowlą kontrolną grupy I

- obserwacje liści, pędów i korzeni żyta z różnych hodowli

- dyskusja nad wpływem kwaśnych opadów na rozwój hodowli żyta

• Większa częstotliwość zraszania roślin kwaśnym deszczem

powodowała, że rosły one słabiej, były wątłe i wyglądały anemicznie,

jednocześnie rosła kwasowość gleby.

2.Weryfikacja hipotez

- Wyniki eksperymentu wykazały negatywny wpływ kwaśnych opadów

na rozwój hodowanego zboża.

3.Wnioskowanie końcowe

- Kwaśny deszcz niszczy organy wewnętrzne rośliny, uniemożliwia jej

prowadzenie fotosyntezy, dlatego rozwija się ona znacznie wolniej, co

może doprowadzić do jej wycieńczenia i śmierci głodowej.

- Kwaśny deszcz powoduje silne zakwaszenie gleby, które jest niekorzy-

stne dla rozwoju rośliny i uszkadza jej system korzeniowy.

• FAZA KONTROLNA

V zespół czynności:

1.Kontrola i ocena poprawności działań oraz stopnia dokładności badań

- nauczyciel obserwując pracę grupową dokonuje oceny dokładności

wykonywanego ćwiczenia

- uczniowie dokonują samooceny w grupach

- wyróżnieni zostają uczniowie dokonujący wnikliwej analizy wniosków

i biorący czynny udział w dyskusji

2.Formułowanie nowych problemów i hipotez

- Jaki jest wpływ kwaśnych deszczy na zwierzęta?

- Czy szerzące się choroby skórne mogą mieć związek z kwaśnymi

deszczami?

- Hipoteza - Kwaśne deszcze osłabiają organizm człowieka.

---