„Stanowimy zgrany zespół”
I. WSTĘP
Zajęcia mają pomóc dzieciom zaadoptować się do nowych warunków w nowej szkole i klasie, ale także pomóc uczniom zobaczyć siebie oraz innych. Bardzo ważne jest również uzmysłowienie dzieciom, że same mają ogromny wpływ na własne życie i na realizację celów. Wspólne zabawy, gry pozwalają uczniom na zacieśnianie więzi koleżeńskich i budowanie pozytywnych relacji z nauczycielem. Właściwa integracja klasy powala na bardziej efektywną współpracę grupy oraz doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów klasowych w sposób nieszablonowy.
Wraz z przeprowadzeniem zajęć proces integracyjny nie zostaje zamknięty. Wychowawca klasy w ciągu całego roku szkolnego podejmuje działania dalszej integracji np. wspólne imprezy klasowe, wyjazdy do teatru, wycieczki.
II. OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU
1. Nazwa programu: „Stanowimy zgrany zespół”
2. Adresaci programu: uczniowie klas IV
3. Czas realizacji: program będzie realizowany w pierwszym miesiącu roku szkolnego i kontynuowany przez cały rok
4. Realizatorzy programu: Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka
5. Główne zasady realizacji programu:
6. Cele ogólne oddziaływań skierowane do uczniów:
Cele ogólne programu:
Poznanie siebie i integracja zespołu klasowego jako całości - ukazanie tego wszystkiego, co nas łączy, w czym jesteśmy podobni.
Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie oraz porozumiewania się.
Budzenie poczucia tolerancji, uwrażliwienie na problemy drugiego człowieka.
Zaspokojenie potrzeby uznania w oczach innych.
Wzmacnianie poczucia własnej wartości.
Docenienie własnych osiągnięć.
Pozbycie się nieśmiałości.
Wdrażanie do umiejętności rozpoznawania cudzych uczuć oraz wyrażania własnych uczuć.
Budowanie empatii.
Wdrażanie do umiejętności współdziałania podczas ćwiczeń i zabaw.
7. Metody pracy z uczniami:
- pogadanka,
- burza mózgów,
8. Formy oddziaływań wobec uczniów.
Praca zbiorowa jednolita - ma na celu stworzenie sytuacji problemowej i postawienie określonych problemów oraz ich wyjaśnianie przy zbiorowym wysiłku wszystkich dzieci. Inspirowanie dzieci do wypowiedzi przyczynia się do rozwoju umiejętności dyskutowania i rozwoju aktywności poznawczej.
Praca grupowa - zostaje tu wyzwolona aktywna działalność ucznia. Przynależność do grupy daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, stwarza możliwość doskonałego opanowania umiejętności przewidywanych przez wymogi programu. Współpraca w grupie ułatwia współżycie i zacieśnia więzy między dziećmi.
Praca indywidualna jednolita - uczniowie podejmują próbę samodzielnego rozwiązywania problemu najczęściej ustalonego w toku aktywności zbiorowej. Ma na celu wdrożenie wszystkich dzieci do samodzielnego wysiłku intelektualnego.
9. Rozkład bloków tematycznych:
1. Poznajmy się
2. Wybieram zgodę i przyjaźń.
3. Nasza klasowa rodzinka - silni grupą.
Nazwa bloku |
Cele konspektu |
Formy realizacji
|
Czas trwania zajęć |
Termin realizacji |
Realizatorzy |
Uwagi |
BLOK I Poznajmy się. 1. Moi nowi koledzy i koleżanki.
|
|
|
|
|
|
|
BLOK II Wybieram zgodę i przyjaźń.
|
|
|
|
|
|
|
BLOK III Nasza klasowa rodzinka - silni grupą. |
|
|
|
|
|
|
Przykłady scenariuszy zajęć.
Temat zajęć: Moi nowi koledzy i koleżanki.
Cele:
- stworzenie okazji do lepszego poznania się,
- nawiązanie bliższych kontaktów,
- zacieśnienie więzi w grupie,
- wzmacnianie poczucia własnej wartości (poprzez uświadomienie sobie swoich dobrych i słabych stron), odrębności, tożsamości,
- zachęcanie uczestników do swobodnego wypowiadania się na forum grupy,
- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb, poglądów, odczuć,
- wyrabianie umiejętności samodzielnych wypowiedzi,
- poznanie ludzi o podobnym usposobieniu i zainteresowaniach,
- wzbogacenie słownika dzieci.
Metody pracy:
- pogadanka heurystyczna,
- gry i zabawy,
- ćwiczenia praktyczne,
Forma zajęć:
- praca w grupach,
-
Pomoce: kartki papieru, duży arkusz papieru, flamastry;
Przebieg zajęć:
1. Przywitanie uczniów:
- ,,Iskierka przyjaźni”
2. Zabawy na poznanie imion:
- ,,Pozwólcie, że się wam przedstawię” - każdy przedstawia się grupie, ale nie wolno używać imienia i nazwiska, dodatkowo każda osoba wykonuje gest, który grupa wspólnie powtarza (np. wymach ręką, klaśnięcie, podwójne klaśnięcie).
- ,,Ratatatum” - uczestnicy siadają w kręgu. Jedna osoba znajduje się w środku. Uczestnicy zabawy przedstawiają się swoimi imionami i starają się zapamiętać imię sąsiada po prawej i lewej stronie. Osoba ze środka kręgu wskazuje dowolnie wybraną przez siebie osobę mówiąc: „W prawo ratatatum lub w lewo ratatatum”. Osoba wybrana musi powiedzieć imię sąsiada ze wskazanej strony, zanim przebiegną słowa ratatatum. Jeżeli nie zdąży powiedzieć imię przejmuje rolę osoby w środku kręgu i jeżeli zdąży, zabawę kontynuuje pierwsza osoba. Zabawa powinna przebiegać w szybkim tempie.
- ,,Imię do imienia” - prowadzący trzymając maskotkę w ręku mówi: „To jest krasnoludek, a ja mam na imię...”. Następnie podaje maskotkę kolejnej osobie która mówi: „To jest krasnoludek, dostałam go od..., a ja mam na imię...”. Każdy z uczestników ma za zadanie powtórzyć imiona wszystkich poprzednich właścicieli krasnoludka. Prowadzący powtarza imiona wszystkich.
- ,,Rymowanki” - uczestnicy stają w kręgu. Kolejno podają swoje imiona, a grupa do każdego imienia podaje jak najwięcej rymujących się wyrazów (np.: Jurek - ogórek, sznurek, murek, kurek, wiórek).
- ,,Imię i kraj” - każdy mówi swoje imię i dopowiada nazwę kraju lub miasta, którego nazwa rozpoczyna się na tę samą literę co jego imię oraz podaje nazwę czegoś, co lubi na tę samą literę, np. „Mam na imię Tomek, przyjechałem z Turcji, lubię truskawki”. Prawdziwe musi być tylko imię.
3. Zabawy integracyjne:
- ,,Cebula” - uczestnicy stoją parami twarzą do siebie, tworząc dwa koła - zewnętrzne i wewnętrzne. Prowadzący podaje polecenia. Po każdym wykonanym w parze zadaniu koło zewnętrzne przesuwa się o jedno miejsce w prawo. Należy pamiętać aby z każdym nowym partnerem przywitać się, a po wykonaniu polecenia pożegnać.
Przykładowe komendy:
-uśmiech -ulubiona pora roku
-wydarzenie z poprzedniego dnia -połaskotać partnera
-podanie ręki -ulubiony przedmiot
-co jadłem na śniadanie -czy masz przyjaciela
-powiedzieć krótki wyszukany komplement -dotknąć się nosami
-ulubiona książka z dzieciństwa -uściskać się
-zanucić początek ulubionej piosenki -ulubione zwierze
-podanie swojego imienia od tyłu -moje marzenie
- ,,Ja zwierzę” - wyobrażamy siebie jako zwierzę. Szukamy zwierzęcia którego cechy odnajdujemy w sobie samym. Jeśli zabawę tę przeprowadzamy w małej grupie możemy dodatkowo polecić by każdy narysował to zwierzę.
- ,,Kto czyta?” - połowa grupy zamyka oczy i kładzie głowy na złożonych na stole ramionach. Ktoś z pozostałych zaczyna czytać dowolny tekst. Może przy tym trochę zmienić głos. Jeżeli któraś z osób mających zamknięte oczy, myśli, że wie, kto czyta, powinna się zgłosić Jeżeli zgadnie, przechodzi do grupy czytających. Jeżeli nie, znowu zamyka oczy i czeka na następną szansę. Żeby utrzymać dobre tempo i napięcie, czytający powinni się dosyć często zmieniać.
- ,,Jaki jestem” - uczniowie otrzymują karteczki, wpisują na nich swoje imię pionowo.
Do liter imienia dopisują 3 cechy pozytywne np.: A mbitna
S ympatyczna
I nteresująca
A trakcyjna.
Krótkie przedstawienie się każdego uczestnika zajęć, odszukanie osób o podobnych cechach charakteru.
- ,,Porównania” - dwóch uczestników opuszcza salę. Reszta ustala o kim będzie mowa w następnej części gry. Odgadujący wracają do grupy i mogą stawiać pytania tylko w określony sposób:
Z jakim kwiatem, rośliną można porównać tę osobę?
Z jaką pogodą ...?
Z jaką muzyką ...?
Z jakim instrumentem muzycznym ...?
Z jakim zwierzęciem ...?
Z jakim kolorem ...?
Z jakim kamieniem szlachetnym ...?
Z jakim widokiem ...?
Z jakim samochodem,...? itd.
Na wszystkie pytania można w różny sposób odpowiedzieć. Na przykład na pytanie: „Z jakim zwierzęciem można porównać daną osobę?”, można usłyszeć odpowiedz: „Z pracowitą pszczołą”, „Z mrówką” itp. Odpowiadający muszą się wystrzegać zbyt jednoznacznego patrzenia na osobę, o której mowa. Po zgadnięciu, o kim mówiono, następuje zmiana odgadujących.
4. Zabawy aktywizujące:
- ,,Sałatka owocowa”- wszyscy siedzą w kręgu. Prowadzący stoi i dzieli uczestników na równoliczne grupy, które od tej pory są zbiorami owoców, np. jabłek, gruszek i śliwek. Prowadzący wymienia grupy owoców, np.: „jabłka” i „śliwki”, wtedy osoby, które są tymi owocami muszą szybko zamienić się miejscami. Na hasło „sałatka owocowa” wszystkie grupy owoców zmieniają miejsca, wraz z prowadzącym. Osoba, która nie zdążyła zająć miejsca w kręgu stoi i wydaje polecenia.
- ,,Kto zmienił miejsce” - uczestnicy przyglądają się dokładnie wszystkim osobom w grupie, jak siedzą i gdzie. Jedna osoba wychodzi z pomieszczenia, w tym czasie jedna osoba zmienia swoje miejsce. Zadaniem osoby, która wyszła jest odgadnięcie, kto zmienił miejsce.
- ,,Kółko, krzyżyk” - uczestnicy ustawiają w pokoju trzy rzędy po trzy krzesła w odległości około 0,5 m każde. Następnie prowadzący dzieli uczestników na grupę „kółek” i grupę „krzyżyków”. Uczestnicy ustawiają się w dwóch rzędach naprzeciwko siebie. Kiedy prowadzący woła „ kółko”, jedna z osób z tej grupy biegnie i zajmuje któreś krzesło trzymając ręce złożone nad głową, tak by tworzyły koło. Biegnący musi usiąść na krześle zanim prowadzący odliczy powoli do pięciu.
Kiedy prowadzący woła „krzyżyk”- osoba z grupy „krzyżyków” biegnie i siada na krześle z rękami skrzyżowanymi na piersi. Prowadzący po kolei woła „kółka” i „krzyżyki”, dopóki któryś z zespołów nie wygra. Zabawę można powtórzyć kilka razy,
- ,,Muzyczna loteria” - uczestnicy tańczą w rytm muzyki. W pewnej chwili muzyka milknie, a ktoś z uczestników wyjmuje los z poleceniem i odczytuje go, np. „Tańczymy jak słonie”. Muzyka rozbrzmiewa ponownie i wszyscy tańczą zgodnie z poleceniem, następnie muzyka cichnie i ktoś następny znowu odczytuje polecenie.
5. Klasowy autoportret
Uczniowie na jednym dużym arkuszu papieru tworzą autoportret klasy - każdy rysuje własną podobiznę, jedna obok drugiej. Po wykonaniu pracy prowadzący wiesza autoportret na ścianie, wszyscy wspólnie oceniają pracę.
6. Ustalenie kontraktu
Prowadzący proponuje uczniom ustawienie stolików pod ścianą i ustawienie krzeseł w kręgu. Informuje uczniów, że zajęcia zwykle będą odbywały się w takiej formie i dlatego uczniowie pełniący dyżur będą proszeni o przygotowanie sali przed lekcjami.
Klasa zostaje podzielona na trzy grupy, które wspólnie uzupełnią kartki z niedokończonymi zdaniami (załącznik 1)
Lubię, gdy ktoś zwraca się do mnie ................................ Zawsze mogę liczyć na ............................................. Nie umiem żyć bez ................................................... Największe wrażenie zrobił na mnie ...................................... Najchętniej słucham ................................................. Moje ulubione książki .............................................. Mój ulubiony film ................................................... Mój największy sukces ............................................ Mam talent do ......................................... Najlepiej czuję się ................................ |
Następnie grupy przedstawią swoje zapisy (około 2 min. każda grupa).
Grupy otrzymają kolejne zadanie, teraz muszą sporządzić listę swoich obaw i lęków (załącznik 2).
Nie udało mi się ..................................... Boję się .................................................. Uciekam od ........................................... Nie umiem ............................................. Wolałbym/wolałabym ............................................... Mam nadzieję, że .................................... Złota Rybko, spraw ................................. |
Przedstawiciele grup prezentują swoje zapiski i w kręgu uczniowie rozmawiają o tym, co trudnego było w tym zadaniu.
Powstanie kontrakt, który zostaje na duży arkuszu:
KONTRAKT OBOWIĄZUJĄCY GRUPĘ ZAWARTY MIĘDZY
UCZNIAMI KL. IV A PROWADZĄCYM
1) Jesteśmy dla siebie życzliwi, otwarci, tolerancyjni (akceptujemy różnicę zdań)
2) Respektujemy wypracowane przez klasę wnioski.
3) Dyskutujemy o problemie.
4) Przychodzimy na lekcje o czasie.
5) Pracujemy na lekcjach z energią, na jaką pozwala nam aktualna forma psychiczna i fizyczna.
6) Słuchamy pełnej wypowiedzi ucznia zabierającego głos.
7) Każdy z nas ma prawo do „równego” udziału w zajęciach.
8) Rozpoczynamy swoje wypowiedzi od „Ja myślę”
Uczniowie akceptują kontrakt odbijając pod nim swoją dłoń.
11