„Stanowimy zgrany zespół”

Monika Kojder,

Angelika Pałka,

Kamila Strzemecka

1. WSTĘP

Integracja jest to scalanie, tworzenie całości z części.

Zajęcia mają pomóc dzieciom zaadoptować się do nowych warunków w nowej szkole i klasie, ale także pomóc uczniom zobaczyć siebie oraz innych. Bardzo ważne jest również uzmysłowienie dzieciom, że same mają ogromny wpływ na własne życie i na realizację celów. Wspólne zabawy, gry pozwalają uczniom na zacieśnianie więzi koleżeńskich i budowanie pozytywnych relacji z nauczycielem. Właściwa integracja klasy powala na bardziej efektywną współpracę grupy oraz doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów klasowych w sposób nieszablonowy.

Wraz z przeprowadzeniem zajęć proces integracyjny nie zostaje zamknięty. Wychowawca klasy w ciągu całego roku szkolnego podejmuje działania dalszej integracji np. wspólne imprezy klasowe, wyjazdy do teatru, wycieczki.

Obecnie w czasach kiedy do szkół wkrada się niezdrowa rywalizacja między uczniami, agresja i inne negatywne zachowania należy zadbać o to by od samego początku wprowadzić miłą, przyjazną atmosferę w klasie. Jeżeli od pierwszych dni pobytu w szkole zaczniemy zachęcać uczniów do poznania się nawzajem, poznania potrzeb, zainteresowań innych to z wielkim prawdopodobieństwem za jakiś czas będziemy mogli nazwać swoją grupę ,,klasową rodzinką”. Zajęcia które zaproponowaliśmy mają pomóc dzieciom zaadoptować się do nowych warunków w nowej szkole i klasie, ale także pomóc uczniom zobaczyć siebie oraz innych. Bardzo ważne jest również uzmysłowienie dzieciom, że same mają ogromny wpływ na własne życie i na realizację celów. Wspólne zabawy, gry pozwalają uczniom na zacieśnianie więzi koleżeńskich i budowanie pozytywnych relacji z nauczycielem. Właściwa integracja klasy powala na bardziej efektywną współpracę grupy oraz doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów klasowych w sposób nieszablonowy.

Wraz z przeprowadzeniem zajęć proces integracyjny nie zostaje zamknięty. Wychowawca klasy w ciągu całego roku szkolnego podejmuje działania dalszej integracji np. wspólne imprezy klasowe, wyjazdy do teatru, wycieczki.

II. OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU

1. Nazwa programu: „Stanowimy zgrany zespół”

2. Adresaci programu: uczniowie klas IV

3. Czas realizacji: program będzie realizowany w pierwszym miesiącu roku szkolnego i kontynuowany przez cały rok

4. Realizatorzy programu: Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka

5. Główne zasady realizacji programu:

1. zasada poglądowości - to jedna z najważniejszych zasad dydaktycznych. Jest tą zasadą nauczania, która opiera się na poznaniu konkretnych rzeczy, zjawisk, procesów i stosunków. Zasada poglądowości została sformułowana i wprowadzona do praktyki przez wielkiego pedagoga czeskiego J.A. Komeńskiego oraz jego następcę J.H. Pestalozziego. Zasada poglądowości czyli bezpośredniego poznawania rzeczy i zjawisk.

2. zasada stopniowania trudności - zasada ta wymaga od nauczyciela uwzględniania właściwości rozwojowych uczniów. Materiał nauczania musi być dostosowany do ich rozwoju pod wzglądem zakresu i pod wzglądem jakości (dobrany na każdą lekcję i do każdego zadania domowego).
   Zasada stopniowania trudności w nauczaniu (zasada przystępności) polega na przechodzeniu:

• od tego co bliższe do tego co dalsze;

• od łatwiejszego do trudniejszego;

• od znanego do nieznanego.

zasada świadomego udziału uczniów w procesie nauczania - przejawia się przede wszystkim podczas przyswajania wiadomości, umiejętności i nawyków. Świadome przyswajanie wiadomości przez uczniów zachodzi wtedy, gdy opierając się na dokładnej obserwacji, poznaniu zmysłowym, dochodzi do odpowiednich uogólnień. Świadomy udział uczniów w procesie obserwacji wiąże się z szukaniem w toku obserwacji odpowiedzi na stawiane sobie pytania. Proces samodzielnego uogólniania wymaga maksymalnego stopnia świadomości i aktywności.

zasada systematyczności - ważnym warunkiem powodzenia uczniów w pracy szkolnej jest systematyczność w nauczaniu, wychowaniu, która odnosi się do programów nauczania i wychowania w pracy nauczyciela i uczniów. Mówiąc o systematyczności w programach nauki mamy na myśli planowy, logicznie uporządkowany układ w całej treści nauczania.

zasada trwałości wyników nauczania - zasada ta wymaga od nauczyciela stosowania takich metod i środków, dzięki którym wiadomości
i umiejętności uczniów będą się stawać coraz to bardziej trwałe, dokładne, głębokie, usystematyzowane i użyteczne. Najczęstszym sposobem utrwalania jest powtarzanie, a także inne np. systematyzację i klasyfikację przerobionego materiału oraz kształtowanie umiejętności i nawyków. Ważną rolę w utrwalaniu przerobionego materiału odgrywa kontrola i ocena wyników nauczania.

zasada operatywności wiedzy - uczniowie powinni wykorzystywać zdobytą wiedzę w sposób planowy i świadomy, wymagający od nich pełnej samodzielności myślenia i działania. Muszą oni wykazywać własną inicjatywę
i pomysłowość, muszą posługiwać się posiadanymi wiadomościami w różnych sytuacjach. Wtedy też, poszukując np. pomysłu rozwiązania jakiegoś problemu zdobywają nowe wiadomości i umiejętności, dzięki którym uczą się „dla życia”. W wyniku takiego uczenia się uczniowie zdobywają wiedzę -
w przeciwieństwie do wiedzy „biernej” oraz przyswajanej w toku „uczenia się z książek” - nazywa się wiedzą operatywną.

zasada wiązania teorii z praktyką - opiera się na przekonaniu, że uczeń znacznie lepsze wyniki nauczania i przygotowanie do życia otrzymuje wówczas, gdy rozumie znaczenie życiowe wiadomości zdobywanych w szkole i gdy sam stosuje te wiadomości w praktyce. W ciągu szeregu lat nauki szkolnej uczeń ma nie tylko poznawać świat, lecz także uczyć się go zmieniać, przekształcać.

6. Cele ogólne oddziaływań skierowane do uczniów:

Cele ogólne programu:

1. Poznanie siebie i integracja zespołu klasowego jako całości - ukazanie tego wszystkiego, co nas łączy, w czym jesteśmy podobni.

2. Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie oraz porozumiewania się.

3. Budzenie poczucia tolerancji, uwrażliwienie na problemy drugiego człowieka.

4. Zaspokojenie potrzeby uznania w oczach innych.

5. Wzmacnianie poczucia własnej wartości.

6. Docenienie własnych osiągnięć.

7. Pozbycie się nieśmiałości.

8. Wdrażanie do umiejętności rozpoznawania cudzych uczuć oraz wyrażania własnych uczuć.

9. Budowanie empatii.

10. Wdrażanie do umiejętności współdziałania podczas ćwiczeń i zabaw.

7. Metody pracy z uczniami:

- pogadanka,

- burza mózgów,

- gry i zabawy,

- ćwiczenia praktyczne

- drama,

- pokaz,

8. Formy oddziaływań wobec uczniów.

Praca zbiorowa jednolita - ma na celu stworzenie sytuacji problemowej i postawienie określonych problemów oraz ich wyjaśnianie przy zbiorowym wysiłku wszystkich dzieci. Inspirowanie dzieci do wypowiedzi przyczynia się do rozwoju umiejętności dyskutowania i rozwoju aktywności poznawczej.

Praca grupowa - zostaje tu wyzwolona aktywna działalność ucznia. Przynależność do grupy daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, stwarza możliwość doskonałego opanowania umiejętności przewidywanych przez wymogi programu. Współpraca w grupie ułatwia współżycie i zacieśnia więzy między dziećmi.

Praca indywidualna jednolita - uczniowie podejmują próbę samodzielnego rozwiązywania problemu najczęściej ustalonego w toku aktywności zbiorowej. Ma na celu wdrożenie wszystkich dzieci do samodzielnego wysiłku intelektualnego.

9. Rozkład bloków tematycznych:

1. Poznajmy się

2. Wybieram zgodę i przyjaźń.

3. Nasza klasowa rodzinka - silni grupą.

Nazwa bloku	Cele konspektu	Formy realizacji	Czas trwania zajęć	Termin realizacji	Realizatorzy	Uwagi
BLOK I Poznaj-my się. 1. Moi nowi koledzy i koleżanki.	- stworzenie okazji do lepszego poznania się, - nawiązanie bliższych kontaktów, - zacieśnienie więzi w grupie, -wzmacnianie poczucia własnej wartości (poprzez uświadomienie sobie swoich dobrych i słabych stron), odrębności, tożsamości, - zachęcanie uczestników do swobodnego wypowiadania się na forum grupy, kształtowanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb, poglądów, odczuć, - wyrabianie umiejętności samodzielnych wypowiedzi, - poznanie ludzi o podobnym usposobieniu i zainteresowaniach - wzbogacenie słownika dzieci.	- praca w grupach, - praca zbiorowa, - praca indywidua-alna	2 godzi-ny	I tydzień września	Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka
BLOK II Wybieram zgodę i przyjaźń.	- rozwijanie umiejętności dokonywania właściwych wyborów w kontaktach społecznych. - rozwijanie umiejętności rozpoznawania pozytywnych zachowań i cech osobowości ułatwiających kontakty społeczne, - rozwijanie umiejętności określania niewłaściwych zachowań społecznych, wyzwalających agresję.	- praca w grupach, - praca zbiorowa, - praca indywidualna	2 godzi-ny	II tydzień września	Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka
BLOK III Nasza klasowa rodzinka - silni grupą.	- integrowanie zespołu klasowego, - wdrażanie do umiejętności rozpoznawania cudzych uczuć oraz wyrażania własnych uczuć, - wdrażanie do umiejętności współdziałania podczas ćwiczeń i zabaw, - rozwijanie spostrzegawczości, - wzmacnianie poczucia własnej wartości, - przeżywanie sytuacji poprawiających samopoczucie	- praca w grupach, - praca zbiorowa, - praca indywidualna	2 godzi-ny	III tydzień września	Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka

10. Przykłady scenariuszy zajęć.

Moi nowi koledzy

i koleżanki Scenariusz nr 1

Temat zajęć: Moi nowi koledzy i koleżanki.

Czas trwania zajęć: 2 godziny

Prowadzące zajęcia: Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka.

I. Cele:

• stworzenie okazji do lepszego poznania się,

• nawiązanie bliższych kontaktów,

• zacieśnienie więzi w grupie,

• wzmacnianie poczucia własnej wartości (poprzez uświadomienie sobie swoich dobrych i słabych stron), odrębności, tożsamości,

• zachęcanie uczestników do swobodnego wypowiadania się na forum grupy,
  kształtowanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb, poglądów, odczuć,

• wyrabianie umiejętności samodzielnych wypowiedzi,

• poznanie ludzi o podobnym usposobieniu i zainteresowaniach,

• wzbogacenie słownika dzieci.

II. Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna,

- gry i zabawy,

- ćwiczenia praktyczne,

III. Forma zajęć:

- praca w grupach,

- praca zbiorowa,

- praca indywidualna,

IV. Pomoce :

• maskotka,

• duże arkusze papieru,

• pisaki,

• dowolny tekst,

• małe karteczki;

• płyta CD, magnetofon,

• niedokończone zdania;

• farby plakatowe,

V. Przebieg zajęć:

1. Przywitanie uczniów:

Nauczyciel zaprasza wszystkich do zrobienia kręgu i mówi, że celem dzisiejszych zajęć będzie lepsze poznanie kolegów, koleżanek. Proponuje pierwszą zabawę:

- ,,Iskierka przyjaźni”- Uczestnicy stoją w kręgu trzymają się za skrzyżowane przed sobą ręce. Prowadzący zaczyna przesyłać uścisk, mówiąc: „Iskierkę radości i przyjaźni puszczam w krąg, niech powróci do mych rąk”. Gdy uścisk dojdzie do prowadzącego, kończy on słowami: „Iskierka krąg zatoczyła i do moich rąk wróciła”. Wszyscy siadają.

2. Zabawy na poznanie imion:

- ,,Pozwólcie, że się wam przedstawię” - każdy przedstawia się grupie, ale nie wolno używać imienia i nazwiska, dodatkowo każda osoba wykonuje gest, który grupa wspólnie powtarza (np. wymach ręką, klaśnięcie, podwójne klaśnięcie).

- ,,Ratatatum” - uczestnicy siadają w kręgu. Jedna osoba znajduje się w środku. Uczestnicy zabawy przedstawiają się swoimi imionami i starają się zapamiętać imię sąsiada po prawej i lewej stronie. Osoba ze środka kręgu wskazuje dowolnie wybraną przez siebie osobę mówiąc: „W prawo ratatatum lub w lewo ratatatum”. Osoba wybrana musi powiedzieć imię sąsiada ze wskazanej strony, zanim przebiegną słowa ratatatum. Jeżeli nie zdąży powiedzieć imię przejmuje rolę osoby w środku kręgu i jeżeli zdąży, zabawę kontynuuje pierwsza osoba. Zabawa powinna przebiegać w szybkim tempie.

- ,,Imię do imienia” - prowadzący trzymając maskotkę w ręku mówi: „To jest krasnoludek, a ja mam na imię...”. Następnie podaje maskotkę kolejnej osobie która mówi: „To jest krasnoludek, dostałam go od..., a ja mam na imię...”. Każdy z uczestników ma za zadanie powtórzyć imiona wszystkich poprzednich właścicieli krasnoludka. Prowadzący powtarza imiona wszystkich.

- ,,Rymowanki” - uczestnicy stają w kręgu. Kolejno podają swoje imiona, a grupa do każdego imienia podaje jak najwięcej rymujących się wyrazów (np.: Jurek - ogórek, sznurek, murek, kurek, wiórek).

- ,,Imię i kraj” - każdy mówi swoje imię i dopowiada nazwę kraju lub miasta, którego nazwa rozpoczyna się na tę samą literę co jego imię oraz podaje nazwę czegoś, co lubi na tę samą literę, np. „Mam na imię Tomek, przyjechałem z Turcji, lubię truskawki”. Prawdziwe musi być tylko imię.

3. Zabawy integracyjne:

- ,,Cebula” - uczestnicy stoją parami twarzą do siebie, tworząc dwa koła - zewnętrzne i wewnętrzne. Prowadzący podaje polecenia. Po każdym wykonanym w parze zadaniu koło zewnętrzne przesuwa się o jedno miejsce w prawo. Należy pamiętać aby z każdym nowym partnerem przywitać się, a po wykonaniu polecenia pożegnać.

Przykładowe komendy:

-uśmiech -ulubiona pora roku

-wydarzenie z poprzedniego dnia -połaskotać partnera

-podanie ręki -ulubiony przedmiot

-co jadłem na śniadanie -czy masz przyjaciela

-powiedzieć krótki wyszukany komplement -dotknąć się nosami

-ulubiona książka z dzieciństwa -uściskać się

-zanucić początek ulubionej piosenki -ulubione zwierze

-podanie swojego imienia od tyłu -moje marzenie

- ,,Ja zwierzę” - wyobrażamy siebie jako zwierzę. Szukamy zwierzęcia którego cechy odnajdujemy w sobie samym. Jeśli zabawę tę przeprowadzamy w małej grupie możemy dodatkowo polecić by każdy narysował to zwierzę.

- ,,Kto czyta?” - połowa grupy zamyka oczy i kładzie głowy na złożonych na stole ramionach. Ktoś z pozostałych zaczyna czytać dowolny tekst. Może przy tym trochę zmienić głos. Jeżeli któraś z osób mających zamknięte oczy, myśli, że wie, kto czyta, powinna się zgłosić Jeżeli zgadnie, przechodzi do grupy czytających. Jeżeli nie, znowu zamyka oczy i czeka na następną szansę. Żeby utrzymać dobre tempo i napięcie, czytający powinni się dosyć często zmieniać.

- ,,Jaki jestem” - uczniowie otrzymują karteczki, wpisują na nich swoje imię pionowo.

Do liter imienia dopisują 3 cechy pozytywne np.: A mbitna

S ympatyczna

I nteresująca

A trakcyjna.

Krótkie przedstawienie się każdego uczestnika zajęć, odszukanie osób o podobnych cechach charakteru.

- ,,Porównania” - dwóch uczestników opuszcza salę. Reszta ustala o kim będzie mowa w następnej części gry. Odgadujący wracają do grupy i mogą stawiać pytania tylko w określony sposób:

Z jakim kwiatem, rośliną można porównać tę osobę?

Z jaką pogodą ...?

Z jaką muzyką ...?

Z jakim instrumentem muzycznym ...?

Z jakim zwierzęciem ...?

Z jakim kolorem ...?

Z jakim kamieniem szlachetnym ...?

Z jakim widokiem ...?

Z jakim samochodem,...? itd.

Na wszystkie pytania można w różny sposób odpowiedzieć. Na przykład na pytanie: „Z jakim zwierzęciem można porównać daną osobę?”, można usłyszeć odpowiedz: „Z pracowitą pszczołą”, „Z mrówką” itp. Odpowiadający muszą się wystrzegać zbyt jednoznacznego patrzenia na osobę, o której mowa. Po zgadnięciu, o kim mówiono, następuje zmiana odgadujących.

4. Zabawy aktywizujące:

- ,,Sałatka owocowa”- wszyscy siedzą w kręgu. Prowadzący stoi i dzieli uczestników na równoliczne grupy, które od tej pory są zbiorami owoców, np. jabłek, gruszek i śliwek. Prowadzący wymienia grupy owoców, np.: „jabłka” i „śliwki”, wtedy osoby, które są tymi owocami muszą szybko zamienić się miejscami. Na hasło „sałatka owocowa” wszystkie grupy owoców zmieniają miejsca, wraz z prowadzącym. Osoba, która nie zdążyła zająć miejsca w kręgu stoi i wydaje polecenia.

- ,,Kto zmienił miejsce” - uczestnicy przyglądają się dokładnie wszystkim osobom w grupie, jak siedzą i gdzie. Jedna osoba wychodzi z pomieszczenia, w tym czasie jedna osoba zmienia swoje miejsce. Zadaniem osoby, która wyszła jest odgadnięcie, kto zmienił miejsce.

- ,,Kółko, krzyżyk” - uczestnicy ustawiają w pokoju trzy rzędy po trzy krzesła w odległości około 0,5 m każde. Następnie prowadzący dzieli uczestników na grupę „kółek” i grupę „krzyżyków”. Uczestnicy ustawiają się w dwóch rzędach naprzeciwko siebie. Kiedy prowadzący woła „ kółko”, jedna z osób z tej grupy biegnie i zajmuje któreś krzesło trzymając ręce złożone nad głową, tak by tworzyły koło. Biegnący musi usiąść na krześle zanim prowadzący odliczy powoli do pięciu.

Kiedy prowadzący woła „krzyżyk”- osoba z grupy „krzyżyków” biegnie i siada na krześle z rękami skrzyżowanymi na piersi. Prowadzący po kolei woła „kółka” i „krzyżyki”, dopóki któryś z zespołów nie wygra. Zabawę można powtórzyć kilka razy,

- ,,Muzyczna loteria” - uczestnicy tańczą w rytm muzyki. W pewnej chwili muzyka milknie, a ktoś z uczestników wyjmuje los z poleceniem i odczytuje go, np. „Tańczymy jak słonie”. Muzyka rozbrzmiewa ponownie i wszyscy tańczą zgodnie z poleceniem, następnie muzyka cichnie i ktoś następny znowu odczytuje polecenie.

5. Klasowy autoportret

Uczniowie na jednym dużym arkuszu papieru tworzą autoportret klasy - każdy rysuje własną podobiznę, jedna obok drugiej. Po wykonaniu pracy prowadzący wiesza autoportret na ścianie, wszyscy wspólnie oceniają pracę.

6. Ustalenie kontraktu

Prowadzący proponuje uczniom ustawienie stolików pod ścianą i ustawienie krzeseł w kręgu. Informuje uczniów, że zajęcia zwykle będą odbywały się w takiej formie i dlatego uczniowie pełniący dyżur będą proszeni o przygotowanie sali przed lekcjami.

Klasa zostaje podzielona na trzy grupy, które wspólnie uzupełnią kartki z niedokończonymi zdaniami (załącznik 1)

Następnie grupy przedstawią swoje zapisy (około 2 min. każda grupa).

Grupy otrzymają kolejne zadanie, teraz muszą sporządzić listę swoich obaw i lęków (załącznik 2).

Przedstawiciele grup prezentują swoje zapiski i w kręgu uczniowie rozmawiają o tym, co trudnego było w tym zadaniu.

Powstanie kontrakt, który zostaje na dużym arkuszu:

KONTRAKT OBOWIĄZUJĄCY GRUPĘ ZAWARTY MIĘDZY

UCZNIAMI KLASY IV A PROWADZĄCYM

1) Jesteśmy dla siebie życzliwi, otwarci, tolerancyjni (akceptujemy różnicę zdań)

2) Respektujemy wypracowane przez klasę wnioski.

3) Dyskutujemy o problemie.

4) Przychodzimy na lekcje o czasie.

5) Pracujemy na lekcjach z energią, na jaką pozwala nam aktualna forma psychiczna i fizyczna.

6) Słuchamy pełnej wypowiedzi ucznia zabierającego głos.

7) Każdy z nas ma prawo do „równego” udziału w zajęciach.

8) Rozpoczynamy swoje wypowiedzi od „Ja myślę”

Uczniowie akceptują kontrakt odbijając pod nim swój kciuk.

7. Zakończenie zajęć

• wywieszenie kontraktu na ścianie;

• wypowiedzi uczniów na temat najciekawszych według nich momentów zajęć;

• uporządkowanie sali;

• pożegnanie uczniów.

Wybieram zgodę

i przyjaźń Scenariusz nr 2

Temat zajęć: Wybieram zgodę i przyjaźń.

Czas trwania zajęć: 2 godziny

Prowadzące zajęcia: Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka.

I. Cele:

- rozwijanie umiejętności dokonywania właściwych

wyborów w kontaktach społecznych.

- rozwijanie umiejętności rozpoznawania pozytywnych zachowań i cech

osobowości ułatwiających kontakty społeczne,

- rozwijanie umiejętności określania niewłaściwych zachowań społecznych,

wyzwalających agresję.

II. Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna,

- gry i zabawy,

- ćwiczenia praktyczne,

III. Forma zajęć:

- praca w grupach,

- praca zbiorowa,

- praca indywidualna,

IV. Pomoce :

- karty pracy,

- przybory do pisania,

- dwa arkusze papieru (A-2 lub A-3),

- kartki A-4,

- 5 kopert z sentencjami.

V. Przebieg zajęć:

1. Powitanie - zabawa „Ludzie do ludzi”

Wszyscy uczestnicy dobierają się w pary. Osoba, która nie ma pary wydaje polecenia, np. „nos do nosa”, „plecy do pleców” itp. Kiedy powie „ludzi do ludzi” wszyscy zmieniają partnera, łącznie z osobą, która wydaje polecenia. Osoba, która zostaje bez pary dalej prowadzi zabawę.

2. Wprowadzenie uczniów w temat zajęć.

Dzisiejsze zajęcia dotyczą współżycia w grupie rówieśniczej, w zespole klasowym. Zależy nam na tym, byśmy wspólnie zastanowili się, od czego zależy dobre koleżeństwo i radzenie sobie z trudnymi sytuacjami.

3. Wybór osób lubianych i określenie powodów sympatii.

Wypełnienie przez uczniów karty pracy (załącznik nr 4) - wybór osób lubianych (rówieśnicy, rodzina bliższa lub dalsza, znajomi) i określenie powodów sympatii.

4. Określenie własnych mocnych i słabych stron w kontaktach z rówieśnikami - rysunek dłoni.

Każdy uczeń obrysowuje swoją dłoń i wypisuje na poszczególnych palcach swoje zalety ułatwiające mu kontakty z rówieśnikami. Na odwrocie kartki ponownie obrysowuje dłoń i na poszczególnych palcach wypisuje swoje najczęstsze zachowania, które utrudniają mu kontakty z rówieśnikami, sprawiają że może pojawiać się agresja, złość, niezrozumienie. Uczniowie nie omawiają tego zadania na forum klasy.

5. Właściwe i niewłaściwe zachowania społeczne.

Nauczyciel podejmuje z klasą wymianę informacji dotyczącą zachowań, które ułatwiają lub utrudniają kontakty z rówieśnikami. Uczniowie mają za zadanie (pośrednio na podstawie poprzedniego ćwiczenia) wypisanie na planszach (arkusze papieru) właściwych i niewłaściwych zachowań społecznych, które występują w kontaktach społecznych (załącznik 3).

5. Rozmowa na temat sposobów zmiany zachowań niewłaściwych

Po wypełnieniu plansz - należy poprowadzić w zespole klasowym dyskusję nt. sposobów zmiany zachowań niewłaściwych (z tych, które zostały przez uczniów wypisane na II planszy). Warto w rozmowie z uczniami doprowadzić do wniosku, że od nas samych zależy zmiana zachowania - każdy może się poprawić, zmienić swoje niewłaściwe zachowania na takie, które będą właściwe, dzięki którym można stać się dobrym kolegą.

6. Układanie sentencji z rozsypani wyrazowej.

Podział zespołu klasowego na 4-5 grup. Każda grupa otrzymuje kopertę z pociętą sentencją (załącznik nr 5). Zadaniem grupy jest ułożenie zdania. Ułożone zdania należy zaprezentować całej klasie (głośne przeczytanie, zapisanie na tablicy itp.). Należy zwrócić uwagę, czy uczniowie rozumieją sens sentencji. W przypadku trudności należy wyjaśnić uczniom, co ona oznacza. Warto, by sentencje w atrakcyjnej formie graficznej zostały umieszczone w klasie. Można się do nich odwoływać przy rozwiązywaniu różnych problemów grupowych.

7. Malowanie dziesięcioma palcami.

Dzieci otrzymują duży arkusz papieru oraz farby, a ich zadaniem jest namalowanie obrazu pt. „Przyjaźń”. Pozostawia się im zupełną swobodę i inicjatywę malowania. Malowanie odbywa się dłońmi orz palcami dziecka. Zajęcia trwają 20-40 minut, a kończą się przyczepieniem wykonanego obrazka na dużej tablicy. podkreśla się w ten sposób wartość pracy dzieci. Metoda ta uwalnia dzieci od zahamowań, pozwala na pokonanie lęku, wzmacnia wiarę w możliwości dziecka oraz pobudza do ekspresji fantastycznej.

8. Podsumowanie zajęć - zabawa pt. „Mój cichy przyjaciel”.

Zabawa rozpoczyna się losowaniem imion. Każdy uczeń poznaje imię osoby, o którą powinien się troszczyć, dla której ma stać się „Cichym Przyjacielem”. Osoba ta może dla swojego „Cichego Przyjaciela” robić drobne przyjemności, np. poczęstować czymś, powiedzieć coś miłego, przygotować drobną niespodziankę itp. Nie chodzi tu o robienie drogich prezentów lecz jedynie symboliczny drobiazg, gest.

Zabawa trwa tydzień. Ostatniego dnia uczniowie starają się wskazać „Cichego Przyjaciela”.

Nasza klasowa rodzinka Scenariusz nr 3

Temat zajęć: Nasza klasowa rodzinka.

Czas trwania zajęć: 2 godziny

Prowadzące zajęcia: Monika Kojder, Angelika Pałka, Kamila Strzemecka.

I. Cele:

- integrowanie zespołu klasowego,

- wdrażanie do umiejętności rozpoznawania cudzych uczuć oraz wyrażania własnych uczuć,

- wdrażanie do umiejętności współdziałania podczas ćwiczeń i zabaw,

- rozwijanie spostrzegawczości,

- wzmacnianie poczucia własnej wartości,

- przeżywanie sytuacji poprawiających samopoczucie

II. Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna,

- gry i zabawy,

- ćwiczenia praktyczne,

- elementy dramy

III. Forma zajęć:

- praca w grupach,

- praca zbiorowa,

- praca indywidualna,

IV. Pomoce :

- arkusze szarego papieru,

- kartki z bloku,

- farby,

- kredki,

- flamastry,

- odtwarzacz CD,

- piktogramy,

- płyta z muzyką taneczną lub znanymi dzieciom piosenkami,

- płyta z muzyką relaksacyjną,

- karty pracy: „Sylwetki dzieci”

V. Przebieg zajęć:

1. Powitanie.

Dzieci witają się wprowadzonym rytuałem np. okrzykiem „Ahoj!” i podaniem sobie dłoni.

2. Zabawa „Jak się czujesz?”

Na tablicy magnetycznej przypięte są 3 piktogramy wyrażające 3 stany uczuć - doskonałe samopoczucie, złe samopoczucie, średni stan samopoczucia.

Nauczyciel wyjaśnia, co one oznaczają i prosi dzieci, żeby napisały imiona pod odpowiednim piktogramem.

Wypowiadanie się na temat uczuć, kończenie zdań:

„Jestem szczęśliwy, ponieważ…”

„Czułbym się lepiej, gdybym…”

3. Zabawa „Odgadnij, jakie to uczucie?”

Dzieci mimiką wyrażają różne uczucie, pozostałe dzieci odgadują i nazywają te uczucia.

4. Zabawa ruchowa „Zatańcz tak”.

Nauczyciel prosi dzieci by zatańczyły tak, jakby były:

- ciężkimi słoniami,

- małymi, lekkimi piórkami,

- zwinnymi liskami,

- żyrafami,

- lekkimi balonikami, itp.

5. Ustalenie odpowiedzi na pytanie: „Co wpływa na złe samopoczucie?”

Dzieci samodzielnie piszą na kartkach nazwy sytuacji, które są dla nich nieprzyjemne i przypinają kartki na tablicę magnetyczną. Tworzy się mapa mentalna. Następnie każde dziecko wybiera sobie jedną sytuację i szczegółowo ja przedstawia, bardzo przesadzając.

6. Malowanie uczuć negatywnych.

Dzieci zamykają oczy i przypominają sobie sytuacje, w których czuły się źle. Następnie swoje uczucia mają przedstawić za pomocą koloru, który według nich je odzwierciedla. Później chętne dzieci wypowiadają się na temat trudnych sytuacji.

7. Zabawa: „W czym jesteśmy podobni?”

Dzieci naśladują różne czynności, przedstawiające ich zainteresowania, sposób spędzania wolnego czasu. Pozostałe dzieci odgadują, o jakie czynności chodzi. Nazwy wszystkich wymienianych czynności zapisywane są na arkuszu papieru.

Po zakończeniu zabawy odbywa się rozmowa na temat czynności, które są wspólne dla wielu osób i tych, które dzieci różnią (rysowanie, gra w piłkę, zabawa lalkami itp.).

8. Zabawa relaksacyjna.

Dzieci leżą na dywanie. Słuchają muzyki relaksacyjnej, wyobrażając sobie miłe sytuacje.

9. Projektowanie.

Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel kładzie na środku kilka kartek. Na kartkach narysowane są sylwetki chłopców i dziewczynek (kontury).

Dzieci muszą dorysować szczegóły, tak, aby rysunki przypominały któregoś kolegę lub koleżankę z klasy.

10. Zabawa „Jacy jesteśmy?”

Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel wymienia różne cechy wyglądu uczniów. Ci, którzy je posiadają wstają.

np. „Dzieci, które mają jasne włosy”

„Dzieci, które mają brązowe oczy”

11. Realizowanie pomysłów.

Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki, każdy maluje na kartce swój portret, starając się wyeksponować na nim charakterystyczne cechy. Gotowe portrety przyklejają na szarym papierze podpisując je swoim imieniem. Nadają tytuł plakatowi: „Nasza klasowa rodzinka”. Następnie wspólnie uzupełniają plakat, dorysowując to, co wyróżnia klasę (np. piękny śpiew, klasowy teatrzyk, itp.)

Zawieszenie plakatu na widocznym miejscu w klasie.

Nauczyciel rozmawia z dziećmi o tym, co przedstawia plakat, jakie informacje można z niego wyczytać. Ustala z dziećmi, co można jeszcze dopisać czy dorysować.

12.Pożegnanie.

Grupa żegna się, wcześniej wprowadzonym rytuałem: „Ahoj!”, podając sobie ręce.

Literatura:

1. Bartosiewicz B. „Jacy ludzie nas otaczają? Czy wśród nich łatwo znaleźć przyjaciela: Zajęcia dla klasy II”; Wszystko dla Szkoły 2002, nr 2, s.16-18.

2. Depczyńska K. „Kto to taki? - wzajemne poznawanie się” Wszystko dla Szkoły 2002, nr 7-8, s.35-36.

3. Fąk T. Kaik A., Opoka D. „Gry i zabawy integracyjne: Poradnik dla instruktorów rekreacji”; Warszawa 2000, wyd. TKKF.

4. Grochowska N., Gugnacka R. „Ja jestem sobą i Ty jesteś sobą”, Warszawa 2001, wyd. SS.

5. Kadzidłowska K. (red.) „Baw się razem z nami: Scenariusze zabaw integracyjnych”; Włocławek 2003, wyd. Expol.

6. Kołodziejczyk T., Czemierowska E. „Spójrz inaczej”- Program zajęć wychowawczo- profilaktycznych dla klas I-III szkół podstawowych. Skarżysko-Kamienna 1999

7. Piekarczyk J. „Jak integrować zespół klasowy” Nowe w Szkole 2003, nr 10, s.17-19.

8. Vopel K. W. „Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży” cz. I, II, III, IV; Kielce 1999, wyd. Jedność.

Załącznik 1.

Niedokończone zdania:

Lubię, gdy ktoś zwraca się do mnie ................................ Zawsze mogę liczyć na ............................................. Nie umiem żyć bez ................................................... Największe wrażenie zrobił na mnie ...................................... Najchętniej słucham ................................................. Moje ulubione książki .............................................. Mój ulubiony film ................................................... Mój największy sukces ............................................ Mam talent do ......................................... Najlepiej czuję się ................................

Załącznik 2.

Niedokończone zdania:

Nie udało mi się .....................................

Boję się ..................................................

Uciekam od ...........................................

Nie umiem .............................................

Wolałbym/wolałabym ...............................................

Mam nadzieję, że ....................................

Złota Rybko, spraw .................................

Załącznik 3.

I- LUBIMY INNYCH ZA:

- ................

- ................

- ................

II - ZACHOWANIA, KTÓRYCH NIE LUBIMY:

- ................

- ................

- ................

Załącznik 4.

Załącznik 5.

ANKIETA EWALUACYJNA

1. Jak określiłbyś swój nastrój:

1. przed zajęciami

Radość Obojętność Smutek

2. w trakcie zajęć

Radość Obojętność Smutek

3. po zajęciach

Radość Obojętność Smutek

2. Jak ocenił(a)byś dzisiejsze zajęcia w skali od 1 do 5 (gdzie 1- nie podobały mi się, 5- bardzo interesujące)

3. Co najbardziej Ci utkwiło w pamięci?

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Czy coś i się nie podobało? Czy coś byś zmienił?

1. nie

2. tak

Jeśli tak to co?...................................................................................................................

5. czy po tych zajęciach poznałeś lepiej swoją klasę, grupę?

1. tak

2. nie

3. nie wiem

6. Czy dowiedziałe(a)ś się czegoś o swoich kolegach/koleżankach, czego nie wiedziałeś wcześniej?

1. tak

2. nie

3. nie wiem

7. Czy wziąłbyś jeszcze udział w podobnych zajęciach?

26

---