• Franchising (wg BFA British Franchise Association - Brytyjskie Stowarzyszenie Franchisungu) jest to koncesja udzielona przez firmę macierzystą (franchisodawcę - franchisera) innej firmie (franchisobiorcy - beneficjentowi) na podstawie umowy, która:

• zezwala beneficjentowi na posługiwanie się nazwą należącą do firmy macie­rzystej w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej w okresie ustalonym w kontrakcie lub go do tego zobowiązuje;

• daje firmie macierzystej prawo do stałej kontroli działalności dotyczącej przedmiotu franchisingu w okresie obowiązywania kontraktu;

• zobowiązuje firmę macierzystą do zapewnienia beneficjentowi pomocy w zorganizowaniu działalności dotyczącej przedmiotu franchisingu (tzn. w sprawach szkolenia personelu, polityki handlowej, zarządzania itd.);

• zobowiązuje beneficjenta do zapłaty firmie macierzystej za uzyskane pra­wa lub za dostarczone przez firmę macierzystą produkty i usługi;

• (umowa) nie może być zawarta między oddziałami holdingu ani między oso­bą fizyczną a przedsiębiorstwem należącym do beneficjenta.

• Franchising (wg IFA (Intemational Franchise Association - Międzynarodowe Stowarzyszenie Franchisin­gu) jest to umowa między firmą macierzystą a beneficjentem, w której firma macierzysta proponuje lub zobowiązuje się do udzielania stałej pomocy firmie należącej do beneficjenta w takich dziedzinach, jak know-how i szko­lenie personelu, przy czym beneficjent prowadzi działalność pod marką han­dlową oraz według koncepcji i (lub) procedur, będących własnością firmy macie­rzystej lub przez nią kontrolowanych; beneficjent zainwestował lub zainwe­stuje znaczny kapitał własny w działalność będącą przedmiotem kontraktu.

Podstawowe sformułowania zawarte w obydwu definicjach muszą być uwzględ­nione w każdym rodzaju franchisingu przedsiębiorstw.

• Uzgodnione przez strony warunki muszą mieć formę kontraktu.

• Firma macierzysta musi przeszkolić beneficjenta w pełnym zakresie nowego rodzaju działalności oraz pomóc mu w organizacji firmy przed jej faktycznym uruchomieniem.

• Po rozpoczęciu działalności przez beneficjenta firma macierzysta musi za­pewnić mu pomoc i wsparcie we wszystkich fazach działalności.

• Za zgodą firmy macierzystej beneficjent może się posługiwać nazwą handlo­wą oraz wykorzystać koncepcję organizacyjną i (lub) procedury określone przez firmę macierzystą, a także odnosić korzyści z jej reputacji i stosunków handlo­wych.

• Beneficjent musi zainwestować w przedsiębiorstwo znaczny kapitał własny.

• Musi być właścicielem firmy.

• Beneficjent musi zapłacić firmie macierzystej za prawa nabyte w ten lub in­ny sposób oraz za świadczone usługi.

• Może prowadzić franchising na terenie wyznaczonym przez firmę macierzystą.

Franchising jako zakup marki (przyczyny wprowadzania i różnicowania marek hotelowych):

• konieczność dostosowania produktu hotelowego do potrzeb poszczególnych grup użytkowników;

• konieczność szybkiego określenia kategorii przejętych obiektów; w latach sie­demdziesiątych i osiemdziesiątych, kiedy w ramach strategii rozwoju grupy hote­li przejmowały stare obiekty, bardzo często stawały się właścicielami hoteli klasy­fikowanych w systemie gwiazdkowym według różnych kryteriów; jedynym logicz­nym rozwiązaniem był w tej sytuacji podział obiektów według typów lub raczej marek hoteli, ujednolicenie bowiem standardu byłoby i drogie, i czasochłonne;

• dążenie do wyraźnej identyfikacji typu hotelu i zakresu usług w sytuacji, gdy ta­ka identyfikacja jest niemożliwa ze względu na brak jednolitego, obowiązujące­go we wszystkich krajach systemu gwiazdkowej klasyfikacji hoteli; rozwiązaniem jest oznakowanie marką hoteli należących do jednej sieci, bardziej czytelne dla klienta, który kojarzy daną markę ze standardem produktu hotelowego oraz ja­kością i zakresem usług.

Przyczyny wzrostu popularności franchisingu:

• wzrost znaczenia usług

• społeczne uznanie dla pracy na własny rachunek

• bezrobocie

• dostępność kredytu

Kategorie frznchisingu przedsiębiorstw (wg kryterium wielkości kapitału, który jest zobowiązany wnieść beneficjent)

• Franchising pracy

• Franchising działalności gospodarczej

• Franchising inwestycyjny (najbardziej popularny w hotelarstwie)

---